Samenvatting boek EBP H1
EBP = zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het huidige beste bewijsmateriaal
om beslissingen te nemen met individuele cliënten en/of hun naasten of goede of gewenste zorg /
behandeling. Beste bewijsmateriaal:
Integreren van individuele kennis en ervaring behandelaar
Individuele waarden en ervaringskennis cliënt
EBP is ontstaan uit de EBM = evidence-based medicine
EBP ontstaan in 1992
EBP vindt altijd plaats in een context
Theory practice gap = de wetenschap / onderzoeksgegevens vertalen naar de praktijk
Elementen EBP:
Huidige beste beschikbare bewijs
Kennis en ervaring paramedicus
Waarde en voorkeur van de cliënt
1. Het gezondheidsprobleem vertalen in een beantwoordbare vraag
2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal
3. Beoordelen van het bewijs op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid
4. Nemen van beslissingen met cliënt op grond van het beschikbare bewijsmateriaal,
voorkeur, wensen en verwachtingen van de cliënt en kennis / ervaring behandelaar en
deze beslissing toepassen in de praktijk.
5. Regelmatig evalueren van het proces en resultaat.
Ervaringen, voorkeuren en verwachtingen spelen bij de besluitvorming een centrale rol.
De essentie van de juiste zorg op de juiste plek is:
Voorkomen van duurdere zorg
Verplaatsen van zorg (dichterbij mensen thuis)
Vervangen van zorg (door andere zorg zoals e-health)
Binnen de paramedische beroepen werd lange tijd authority-based behandeld: de
beroepsuitoefenaar het eigen beroepsmatig handelen vooral baseerde op wat hij/zij had geleerd en
wat door deskundigen werd verteld.
''Absence of evidence is not evidence for absence'' --> de afwezigheid van bewijs is geen bewijs voor
de niet-werkzaamheid van een methode
RVS = Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
NPI = Nederlands paramedisch instituut
Bewijs = dat gene waardoor onweerlegbaar wordt aangetoond dat iets is zoals men beweert of
tevoren verondersteld heeft
Soorten kennis:
Bewuste en onbewuste kennis
Niet-geëxpliciteerde kennis = aanwezig als gevolg van bijv. ervaringen met
zorgverleners of werkervaring
Expliciete kennis = informatie schriftelijk of digitaal is vastgelegd in boeken etc.
Individuele kennis
, Collectieve kennis
Kennis die expliciet aanwezig is: kennis waarop we gericht zijn
Kennis die impliciet aanwezig is: die als achtergrond het beeld mee bepaalt.
Tacit knowledge = vorm van individuele kennis (onbewuste kennis). Bevat vaak
cultuurgebonden waarden, ervaringen en attitudes. Deze impliciete kennis wordt ook
wel vertaald met ''knowhow''. Vormen van impliciete kennis: handelingen en routines.
Bronnen van kennis:
Propositionele kennis = gebaseerd op resultaten van wetenschappelijk onderzoek
Professionele kennis = ontstaan door opleiding en praktijkervaring. Een deel hiervan
staat beschreven in praktijktheorieën, maar is wetenschappelijk nog niet goed getoetst.
Een probleem is dat de professionele kennis impliciet blijft --> draagt niet bij aan
gezamenlijke kennis van professie.
Persoonlijke kennis = reflecteert aan eigen levenservaringen die iedere
beroepsbeoefenaar en cliënt meeneemt in gezamenlijke besluitvorming.
Persoonlijke kennis is bij uitstek individuele kennis. Maar ook kennis opgedaan in de zorgcontext
zoals patiënten loopbaan kennis en professionele kennis kan individuele kennis zijn. Naast
handelingen, routines en attitudes zijn voorkeuren, wensen en verwachtingen onderdelen van deze
kennis.
Professional craft knowledge = de individuele kennis van een professional die gebruikt
wordt in het dagelijkse, professionele werk.
Wetenschapsopvattingen:
Empirisch-analytische benadering = positivisme. Gericht op het verklaren van
verschijnselen en gaat uit van analyseerbaarheid en wetmatigheid. Men beschrijft
gegevens en gebeurtenissen onafhankelijk van elkaar en verbind ze in 2e instantie via
wetmatige verbanden. Op grond van deze verbanden kunnen voorspellingen gedaan
worden.
Uitgangspunt = dat er een eenduidige objectieve werkelijkheid bestaat. Kwantitatief
onderzoek is gebaseerd op deze benadering.
Systematic review, RCT of CCT, kwantitatieve statistische analyse
Interpretatieve benadering = gericht op de betekenis van verschijnselen die intern met
elkaar verbonden zijn en zodoende niet onafhankelijk van elkaar gedefinieerd kunnen
worden.
Fenomenologie = gericht op het begrijpen van verschijnselen bij voorkeur vanuit het
gezichtspunt van de onderzochte. Het uitgangspunt is dat de werkelijkheid complex en
subjectief is, dat het onderzoeksproces interactief proces is waarbij onderzoeker niet
los gezien kan worden van het onderzochte.
Kritische paradigma: hierin staat zowel onderzoeken als veranderen van de bestaande
situatie centraal.
EBP = zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het huidige beste bewijsmateriaal
om beslissingen te nemen met individuele cliënten en/of hun naasten of goede of gewenste zorg /
behandeling. Beste bewijsmateriaal:
Integreren van individuele kennis en ervaring behandelaar
Individuele waarden en ervaringskennis cliënt
EBP is ontstaan uit de EBM = evidence-based medicine
EBP ontstaan in 1992
EBP vindt altijd plaats in een context
Theory practice gap = de wetenschap / onderzoeksgegevens vertalen naar de praktijk
Elementen EBP:
Huidige beste beschikbare bewijs
Kennis en ervaring paramedicus
Waarde en voorkeur van de cliënt
1. Het gezondheidsprobleem vertalen in een beantwoordbare vraag
2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal
3. Beoordelen van het bewijs op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid
4. Nemen van beslissingen met cliënt op grond van het beschikbare bewijsmateriaal,
voorkeur, wensen en verwachtingen van de cliënt en kennis / ervaring behandelaar en
deze beslissing toepassen in de praktijk.
5. Regelmatig evalueren van het proces en resultaat.
Ervaringen, voorkeuren en verwachtingen spelen bij de besluitvorming een centrale rol.
De essentie van de juiste zorg op de juiste plek is:
Voorkomen van duurdere zorg
Verplaatsen van zorg (dichterbij mensen thuis)
Vervangen van zorg (door andere zorg zoals e-health)
Binnen de paramedische beroepen werd lange tijd authority-based behandeld: de
beroepsuitoefenaar het eigen beroepsmatig handelen vooral baseerde op wat hij/zij had geleerd en
wat door deskundigen werd verteld.
''Absence of evidence is not evidence for absence'' --> de afwezigheid van bewijs is geen bewijs voor
de niet-werkzaamheid van een methode
RVS = Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
NPI = Nederlands paramedisch instituut
Bewijs = dat gene waardoor onweerlegbaar wordt aangetoond dat iets is zoals men beweert of
tevoren verondersteld heeft
Soorten kennis:
Bewuste en onbewuste kennis
Niet-geëxpliciteerde kennis = aanwezig als gevolg van bijv. ervaringen met
zorgverleners of werkervaring
Expliciete kennis = informatie schriftelijk of digitaal is vastgelegd in boeken etc.
Individuele kennis
, Collectieve kennis
Kennis die expliciet aanwezig is: kennis waarop we gericht zijn
Kennis die impliciet aanwezig is: die als achtergrond het beeld mee bepaalt.
Tacit knowledge = vorm van individuele kennis (onbewuste kennis). Bevat vaak
cultuurgebonden waarden, ervaringen en attitudes. Deze impliciete kennis wordt ook
wel vertaald met ''knowhow''. Vormen van impliciete kennis: handelingen en routines.
Bronnen van kennis:
Propositionele kennis = gebaseerd op resultaten van wetenschappelijk onderzoek
Professionele kennis = ontstaan door opleiding en praktijkervaring. Een deel hiervan
staat beschreven in praktijktheorieën, maar is wetenschappelijk nog niet goed getoetst.
Een probleem is dat de professionele kennis impliciet blijft --> draagt niet bij aan
gezamenlijke kennis van professie.
Persoonlijke kennis = reflecteert aan eigen levenservaringen die iedere
beroepsbeoefenaar en cliënt meeneemt in gezamenlijke besluitvorming.
Persoonlijke kennis is bij uitstek individuele kennis. Maar ook kennis opgedaan in de zorgcontext
zoals patiënten loopbaan kennis en professionele kennis kan individuele kennis zijn. Naast
handelingen, routines en attitudes zijn voorkeuren, wensen en verwachtingen onderdelen van deze
kennis.
Professional craft knowledge = de individuele kennis van een professional die gebruikt
wordt in het dagelijkse, professionele werk.
Wetenschapsopvattingen:
Empirisch-analytische benadering = positivisme. Gericht op het verklaren van
verschijnselen en gaat uit van analyseerbaarheid en wetmatigheid. Men beschrijft
gegevens en gebeurtenissen onafhankelijk van elkaar en verbind ze in 2e instantie via
wetmatige verbanden. Op grond van deze verbanden kunnen voorspellingen gedaan
worden.
Uitgangspunt = dat er een eenduidige objectieve werkelijkheid bestaat. Kwantitatief
onderzoek is gebaseerd op deze benadering.
Systematic review, RCT of CCT, kwantitatieve statistische analyse
Interpretatieve benadering = gericht op de betekenis van verschijnselen die intern met
elkaar verbonden zijn en zodoende niet onafhankelijk van elkaar gedefinieerd kunnen
worden.
Fenomenologie = gericht op het begrijpen van verschijnselen bij voorkeur vanuit het
gezichtspunt van de onderzochte. Het uitgangspunt is dat de werkelijkheid complex en
subjectief is, dat het onderzoeksproces interactief proces is waarbij onderzoeker niet
los gezien kan worden van het onderzochte.
Kritische paradigma: hierin staat zowel onderzoeken als veranderen van de bestaande
situatie centraal.
