KNO en plastische chirurgie
5.1 OZT: KNO p. 2
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H4.1 het middenoor
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H11 operaties aan de keelholte (niet UPPP)
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H17.2 microlaryngoscopie
6.1 Anatomie: plastische handchirurgie p.11
Sesam atlas deel 1: de handwortel p. 124 t/m vingergewrichten p.134.
sesam atlas deel 1: onderarmspieren
Sesam atlas deel 1: korte spieren van de hand
Sesam atlas deel 1: regio carpalis anterior, palma manus en dorsum manus
6.2 OZT: plastische handchirurgie p.18
Plastische chirurgie OZT: H1 en H15.1 algemene principes en richtlijnen
Plastische chirurgie OZT: H15.6 fasciëctomie (Dupuytren)
Orthopedische chirurgie OZT: H8.1 operatie van het carpaletunnelsyndroom
Thehandclinic.nl: trigger finger
Thehandclinic.nl: ganglion
1
,5.1 OZT: KNO
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H4.1 het middenoor
De gehoorgang is de meatus acusticus externus. Het trommelvlies is de membrana tympani.
Het middenoor is gelegen in het slaapbeen van de schedel en bestaat uit het trommelvlies,
de trommelholte en de buis van Eustachius (tuba auditiva). De trommelholte (cavum
tympani) bevat onder andere de gehoortbeentjes (malleus, incus en stapes). De stijgbeugel
is verbonden met het ovale venster, de overgang naar het binnenoor. In het binnenoor zit de
cochlea. Een stoornis in het geleidingssyteem (trommelvlies gehoorbeentjes ovale
venster) heeft een geleidingsslechthorendheid tot gevolg. De beus van eustachius is anders
bij volwassenen dan bij kinderen.
De trommelholte wordt verdeeld in drie delen:
Het epitympanum: de koepel van de trommelholte. Deze bevindt zich boven het
niveau van de ring die het trommelvlies omvat (de annulus tympanicus) en bevat het
grootste deel van de hamer en het aambeeld. De koepelholte staat via de aditus ad
antrum in verbinding met het antrum mastoideum, de grootste van de cellen van het
mastoïd.
Het mesotympanum: dit is het middelste gedeelte van de trommelholte en bevat de
hamersteel, het lange been van de incus, de stapes en de peesjes van twee
middenoorspiertjes.
2
, Het hypotympanum: dit onderste deel van de trommelholte bevat geen structuren
maar wel de ingang van de buis van Eustachius. Deze buis verbindt de trommelholte
met de neuskeelholte.
De meest voorkomende aandoeningen in het middenoor zijn een slechte functie van de tuba
auditiva, otosclerose en een middenoorontsteking (otitis media). Van een chronische otitis
media is sprake als de ontsteking langer dan drie weken duurt of neigt tot recidieven en
geen tekenen van genezing vertoont. Er wordt een onderscheidt gemaakt tussen chronische
otitis media met of zonder vorming van cholesteatoom. Dit is een vormloze hoeveelheid van
plaveiselepitheel afkomstig afval dat zich in het middenoor op kan hopen. Een chronisch
otitis media zonder vorming van cholesteatoom uit zich als een zich zelden spontaan
herstellende trommelvliesperforatie met oorvloed. De veelal centraal geplaatste
trommelvliesperforatie laat meestal nog een rand trommelvlies bij de annulus fibrosus
staan. Een chronische otitis media met vorming van cholesteatoom kan als gevolg van
ontstekingen en de negatieve druk achter het trommelvlies gepaard gaan met het ontstaan
van kuilvormige intrekkingen van het trommelvlies. Een trommelvliesperforatie bij een
chronische otitis media met cholesteatoom is veelal randstandig, dus zonder nog een rand
trommelvlies bij de annulus.
Om aandoeningen in het middenoor operatief te behandeling zijn er verschillende
chirurgische benaderingen van het middenoor mogelijk:
Transmeataal: incisie in huid gehoorgang
Endauraal: incisie in de ingang van de gehoorgang
Retro-auriculair: incisie achter de oorschelp
Een chirurgische benadering van het trommelvlies is een trommelvliessnede, ook wel een
paracentese, tympanotomie of myringotomie genoemd. Je zet de incisie op het punt van de
lichtreflex.
Bij het optreden van ontstekingsvocht in het middenoor spreekt men van otitis media met
effusie (OME). OME is het gevolg van een chronische ontsteking van de buis van Eustachius
en de trommelholte en ontstekingsprocessen in de hogere luchtwegen. Bij kinderen gaat het
vaak om een vergroot adenoïd, bij volwassenen om een chronische rhinitis of sinusitis. Door
de slijmvlieszwelling in de neus-keelholte kan een afsluiting van de buis van Eustachius
ontstaan. Dit leidt tot een onderdruk in het middenoor. Het gevolg is een intrekking van het
trommelvlies het een mindere beweeglijkheid van het trommelvlies. Door de onderdruk zal
aanvankelijk sereus vocht uit de vaten van de mucosa lekken. Daarna wordt het een taaie
substantie (glue genoemd). Vaak wordt er een paracentese verricht om het middenoor te
legen van vocht. Het plaatsen van een ventilatiebuisje zorgt voor een permanente beluchting
en herstel.
3
, Paracentese
Specifieke benodigdheden: paracentesesetje, microscoop en zuigslang. De ingreep vindt
plaats onder algehele anesthesie (denk erom: vaak kinderen!). Positioneren in rugligging met
het hoofd afgewend van de te opereren zijde. Er wordt wel met steriele instrumenten
gewerkt, maar verder hoeft er niet gedesinfecteerd te worden. Ook steriele jassen zijn niet
nodig.
Operatieverloop: plaatsen oortrechter, oor schoonmaken: cerumlisje volgens Billeau, incisie
in trommelvlies: paracentase naald volgens Politzer, en vocht wegzuigen. Er wordt een
sneetje in het trommelvlies gemaakt en het vocht kan er dan uit door middel van een
zuigbuis. Er wordt verder niks gesloten. Na afloop gaat persoon in stabiele zijligging.
Paracentase kan ook met bijvoorbeeld de laser. Dit gebeurd poliklinisch en er gaan een CO2
laser in het trommelvlies.
cerumlisje
Trommelvliesbuisjes
Bij een recidiverende acute otitis media met otorrhoea of een chronische otitis media met
effusie kan ook worden gekozen voor trommelvliesbuisjes. Dezelfde benodigdheden als bij
een paracentese zijn nodig, behalve dat je ook een trommelvliesbuisje moet hebben. De
operatie gaat hetzelfde, alleen wordt aan het einde een trommelvliesbuisje geplaatst. Buisje
geef je aan met een fijne paktang of inbrengtangetje. Na een periode die varieert van vier
tot twaalf maanden groeit het trommelvlies dicht en stoot het buisje af. Deze valt er dan
vanzelf uit.
4
5.1 OZT: KNO p. 2
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H4.1 het middenoor
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H11 operaties aan de keelholte (niet UPPP)
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H17.2 microlaryngoscopie
6.1 Anatomie: plastische handchirurgie p.11
Sesam atlas deel 1: de handwortel p. 124 t/m vingergewrichten p.134.
sesam atlas deel 1: onderarmspieren
Sesam atlas deel 1: korte spieren van de hand
Sesam atlas deel 1: regio carpalis anterior, palma manus en dorsum manus
6.2 OZT: plastische handchirurgie p.18
Plastische chirurgie OZT: H1 en H15.1 algemene principes en richtlijnen
Plastische chirurgie OZT: H15.6 fasciëctomie (Dupuytren)
Orthopedische chirurgie OZT: H8.1 operatie van het carpaletunnelsyndroom
Thehandclinic.nl: trigger finger
Thehandclinic.nl: ganglion
1
,5.1 OZT: KNO
Keel-, neus- en oorchirurgie OZT: H4.1 het middenoor
De gehoorgang is de meatus acusticus externus. Het trommelvlies is de membrana tympani.
Het middenoor is gelegen in het slaapbeen van de schedel en bestaat uit het trommelvlies,
de trommelholte en de buis van Eustachius (tuba auditiva). De trommelholte (cavum
tympani) bevat onder andere de gehoortbeentjes (malleus, incus en stapes). De stijgbeugel
is verbonden met het ovale venster, de overgang naar het binnenoor. In het binnenoor zit de
cochlea. Een stoornis in het geleidingssyteem (trommelvlies gehoorbeentjes ovale
venster) heeft een geleidingsslechthorendheid tot gevolg. De beus van eustachius is anders
bij volwassenen dan bij kinderen.
De trommelholte wordt verdeeld in drie delen:
Het epitympanum: de koepel van de trommelholte. Deze bevindt zich boven het
niveau van de ring die het trommelvlies omvat (de annulus tympanicus) en bevat het
grootste deel van de hamer en het aambeeld. De koepelholte staat via de aditus ad
antrum in verbinding met het antrum mastoideum, de grootste van de cellen van het
mastoïd.
Het mesotympanum: dit is het middelste gedeelte van de trommelholte en bevat de
hamersteel, het lange been van de incus, de stapes en de peesjes van twee
middenoorspiertjes.
2
, Het hypotympanum: dit onderste deel van de trommelholte bevat geen structuren
maar wel de ingang van de buis van Eustachius. Deze buis verbindt de trommelholte
met de neuskeelholte.
De meest voorkomende aandoeningen in het middenoor zijn een slechte functie van de tuba
auditiva, otosclerose en een middenoorontsteking (otitis media). Van een chronische otitis
media is sprake als de ontsteking langer dan drie weken duurt of neigt tot recidieven en
geen tekenen van genezing vertoont. Er wordt een onderscheidt gemaakt tussen chronische
otitis media met of zonder vorming van cholesteatoom. Dit is een vormloze hoeveelheid van
plaveiselepitheel afkomstig afval dat zich in het middenoor op kan hopen. Een chronisch
otitis media zonder vorming van cholesteatoom uit zich als een zich zelden spontaan
herstellende trommelvliesperforatie met oorvloed. De veelal centraal geplaatste
trommelvliesperforatie laat meestal nog een rand trommelvlies bij de annulus fibrosus
staan. Een chronische otitis media met vorming van cholesteatoom kan als gevolg van
ontstekingen en de negatieve druk achter het trommelvlies gepaard gaan met het ontstaan
van kuilvormige intrekkingen van het trommelvlies. Een trommelvliesperforatie bij een
chronische otitis media met cholesteatoom is veelal randstandig, dus zonder nog een rand
trommelvlies bij de annulus.
Om aandoeningen in het middenoor operatief te behandeling zijn er verschillende
chirurgische benaderingen van het middenoor mogelijk:
Transmeataal: incisie in huid gehoorgang
Endauraal: incisie in de ingang van de gehoorgang
Retro-auriculair: incisie achter de oorschelp
Een chirurgische benadering van het trommelvlies is een trommelvliessnede, ook wel een
paracentese, tympanotomie of myringotomie genoemd. Je zet de incisie op het punt van de
lichtreflex.
Bij het optreden van ontstekingsvocht in het middenoor spreekt men van otitis media met
effusie (OME). OME is het gevolg van een chronische ontsteking van de buis van Eustachius
en de trommelholte en ontstekingsprocessen in de hogere luchtwegen. Bij kinderen gaat het
vaak om een vergroot adenoïd, bij volwassenen om een chronische rhinitis of sinusitis. Door
de slijmvlieszwelling in de neus-keelholte kan een afsluiting van de buis van Eustachius
ontstaan. Dit leidt tot een onderdruk in het middenoor. Het gevolg is een intrekking van het
trommelvlies het een mindere beweeglijkheid van het trommelvlies. Door de onderdruk zal
aanvankelijk sereus vocht uit de vaten van de mucosa lekken. Daarna wordt het een taaie
substantie (glue genoemd). Vaak wordt er een paracentese verricht om het middenoor te
legen van vocht. Het plaatsen van een ventilatiebuisje zorgt voor een permanente beluchting
en herstel.
3
, Paracentese
Specifieke benodigdheden: paracentesesetje, microscoop en zuigslang. De ingreep vindt
plaats onder algehele anesthesie (denk erom: vaak kinderen!). Positioneren in rugligging met
het hoofd afgewend van de te opereren zijde. Er wordt wel met steriele instrumenten
gewerkt, maar verder hoeft er niet gedesinfecteerd te worden. Ook steriele jassen zijn niet
nodig.
Operatieverloop: plaatsen oortrechter, oor schoonmaken: cerumlisje volgens Billeau, incisie
in trommelvlies: paracentase naald volgens Politzer, en vocht wegzuigen. Er wordt een
sneetje in het trommelvlies gemaakt en het vocht kan er dan uit door middel van een
zuigbuis. Er wordt verder niks gesloten. Na afloop gaat persoon in stabiele zijligging.
Paracentase kan ook met bijvoorbeeld de laser. Dit gebeurd poliklinisch en er gaan een CO2
laser in het trommelvlies.
cerumlisje
Trommelvliesbuisjes
Bij een recidiverende acute otitis media met otorrhoea of een chronische otitis media met
effusie kan ook worden gekozen voor trommelvliesbuisjes. Dezelfde benodigdheden als bij
een paracentese zijn nodig, behalve dat je ook een trommelvliesbuisje moet hebben. De
operatie gaat hetzelfde, alleen wordt aan het einde een trommelvliesbuisje geplaatst. Buisje
geef je aan met een fijne paktang of inbrengtangetje. Na een periode die varieert van vier
tot twaalf maanden groeit het trommelvlies dicht en stoot het buisje af. Deze valt er dan
vanzelf uit.
4
