1780-1990
R. Aerts, e.a.
Deel 1: Een Staat in Verbouwing
Hoofdstuk 1: Inleiding
Wanneer moet de geschiedenis van Nederland beginnen?
Gekozen voor 1780: jaar van de Vierde Engelse Oorlog
Hoofdstuk 2: De Republiek in 1780
Holland dichtstbevolkte gebied van West-Europa
Republiek meest verstedelijkte land van Europa, maar had niet één centrale metropool
De internationale handel ging in 18e eeuw steeds meer aan Republiek voorbij, economie
raakte naar binnen gekeerd
Sprake van een decentraal staatbestel
Staten-Generaal
Taken
o Buitenlandse politiek
o Defensie
o Bestuur Generaliteitslanden en koloniën
Problemen
o Tegenstrijdige belangen gewesten
Werkelijke macht binnen de besturen van de gewesten
Regenten
Adellijke grootgrondbezitters
Ook veel macht voor stadhouder
Bevelhebber leger en vloot
Recht om stedelijke functionarissen te kiezen
1747: Stadhouderschap wordt erfelijk
Krijgt iets monarchaals
Gereformeerde kerk enige officiële kerk in de Republiek
Mocht als enige zichtbaar aanwezig zijn
Andere geloven niet verboden, stilzwijgend getolereerd
Republiek stond aan de basis van de Verlichting
Tolerant
Nederlandse Verlichting
Gematigd en christelijk karakter
o Combineren wetenschap met christendom
Ontstonden genootschappen
Al vanaf 1740 zorgen over het verval waarin de Republiek zou verkeren
Speelde nog maar een bijrol op het internationale politiek-diplomatieke toneel
Leek op economisch gebied achteruit te gaan