Samenvatting | Klinisch redeneren
Aantekeningen
Klinisch pathologie hoofdstuk 7
Medicatie in de praktijk
Aandachtspunt 1: Luchtwegen
Ademhaling:
- D.m.v. spierarbeid actief inhaleren en passief exhaleren van lucht.
- Onmisbare functie om te overleven
- Continue aanvoer O2 en afvoer CO2
- Nodig voor aeroob metabolisme (stofwisseling in alle levenscellen van het
lichaam waar zuurstof nodig is)
- Ademhaling past zich aan: activiteitenfactor, stressfactor,
lichaamstemperatuur
Zuurstof + glucose = in de cel K + water = afvalstof
O2 + C6H12O6 CO2 + H2O
Verbanden andere orgaansystemen:
- Circulatie
- Bloed
- Zenuwstelsel
Klinische aandachtspunt luchtwegen:
- Luchtwegen:
Hoge luchtwegen beginnen bij mond/neus tot eerste deel trachea
(larynx)
Lage luchtwegen beginnen vanaf splitsing hoofdbronchi
- Functie:
Hoge luchtwegen: hoofdinlaat lucht, verwarming, bevochtiging
inademingslucht. Herbergt spraak- en slikfunctie.
Lage luchtwegen: verdelen inademingslucht over longoppervlak en
centraliseren bij uitademing luchtstroom naar buiten.
Hoge luchtwegen:
- Functies:
Enige inlaatpoort lucht, die verwarmd en bevochtigd wordt
Spreekfunctie
Inlaatpoort vocht en voeding
- Luchtweg is vrij als iemand kan spreken of andere stemgeluiden kan
maken
- Stembanden
Bij zwelling klinkt men hees
Bij verlamming is spreken niet mogelijk
- Centrale inlaatpoort lucht
- Normale ademhaling is onhoorbaar, bij ander geluid is er een belemmering
(snurken, reutelen, gorgelen en gieren)
Inspiratoire stridor
Bij volledige afsluiting (corpus alienum = vreemd lichaam) is er geen
geluid
,Ademgeluiden:
- Piepen – bij vernauwde ontstoken luchtwegen
- Reutelen bij inademing – borrelende ademhaling COPD, longoedeem
- Ronchi (vgl snurken) – acute bronchitis, verdwijnt na hoesten
- Stridor – piepachtig geluid
Inspiratoir – blokkering bovenste luchtwegen
Expiratoir (wheezing) – astma, bronchitis
Hoge luchtwegen – doorgankelijkheid keel
- Centrale inlaatpoort
- Doel slikproces:
Voeding en vocht naar slokdarm
Lucht naar luchtpijp
- Uitval slikreflex bij bewusteloosheid
Tong valt naar achter in rugligging afsluiting luchtweg
- Bij vooroverbuigen hoofd knik in hoge luchtweg (bewusteloze patiënt in
bed)
- ‘sniffing positie’: larynx-faryncas liggen optimaal ten opzicht van elkaar.
Hoge luchtwegen – luchtconditie:
- Bevochtiging en verwarming lucht beschermd tegen afkoeling en
uitdroging
Hoge luchtwegen – nekwervelkolom
- Bij vermoeden nekletsel – geen ‘sniffing positie’
Lage luchtwegen:
- Begint onder stembanden: trachea, bronchi, bronchioli en alveoli
- Splitsing tracea in hoofdbronci voor linker- en rechterlong
- Luchtverdeling: opbouw bronchiaal systeem zorgt ervoor dat ingeademde
lucht binnen 2 seconde bij alveoli is.
Lage luchtwegen – weerstand:
- Hoe groter de luchtwegdiameter – des te kleiner de weerstand
- In distaal deel (bronchioli) is diameter variabel
Staan meer open bij inspanning
- Bij ontsteking slijmvlies wordt diameter kleiner en ontstaat sputumvorming
Gevolg: patiënt heeft meer moeite met inspiratie en expiratie
Hoorbare turbulentie en verhoogde ademarbeid
Lage luchtwegen – hoestreflex:
- Hoest is fysiologisch reflex om slijm en andere stoffen uit de luchtwegen te
verwijderden
- Oorzaak: prikkeling hoestsensoren slijmvlieswand trachea, larynx,
bronchiën
- Bij bewusteloosheid geen reflex (verhoogde kans op pneumonie)
- Stroomsnelheid lucht in luchtwegen neemt toe.
- Slijm komt los van bronchuswand
- Droge prikkelhoest: oorzaak virus
- Sputum producerende hoest: bacteriële oorzaak
, Functiestoornissen hoge luchtwegen:
- Bewusteloosheid
- Neurologische uitval
- OSAS
- Zwelling/oedeem keel
- Corpus alienum
- Tumor
- Trismus
Voorbeelden waakzaamheid vrij maken hoge luchtwegen:
- Trauma
- Ophanging
- Bewegingsbeperkingen
- Trauma of tumoren cervicale wervels
Functiestoornissen lage luchtwegen:
- Astma bronchiale-aanval , exacerbatie COPD, bronchospasme
- Sputumvorming
- Bronchiectasieën = verwijding van de wand van de bronchiën
- Aspiratie
- Corpus alienum
- Atelectase / alveolaire collaps
Bewakingsmogelijkheden:
- Ademgeluiden beluisteren:
Longvelden rug
Inspiratoir / expiratoir
- Hoestprikkel observeren
- Sputumproductie observeren: geur, kleur, aspect en hoeveelheid
Aantekeningen
Klinisch pathologie hoofdstuk 7
Medicatie in de praktijk
Aandachtspunt 1: Luchtwegen
Ademhaling:
- D.m.v. spierarbeid actief inhaleren en passief exhaleren van lucht.
- Onmisbare functie om te overleven
- Continue aanvoer O2 en afvoer CO2
- Nodig voor aeroob metabolisme (stofwisseling in alle levenscellen van het
lichaam waar zuurstof nodig is)
- Ademhaling past zich aan: activiteitenfactor, stressfactor,
lichaamstemperatuur
Zuurstof + glucose = in de cel K + water = afvalstof
O2 + C6H12O6 CO2 + H2O
Verbanden andere orgaansystemen:
- Circulatie
- Bloed
- Zenuwstelsel
Klinische aandachtspunt luchtwegen:
- Luchtwegen:
Hoge luchtwegen beginnen bij mond/neus tot eerste deel trachea
(larynx)
Lage luchtwegen beginnen vanaf splitsing hoofdbronchi
- Functie:
Hoge luchtwegen: hoofdinlaat lucht, verwarming, bevochtiging
inademingslucht. Herbergt spraak- en slikfunctie.
Lage luchtwegen: verdelen inademingslucht over longoppervlak en
centraliseren bij uitademing luchtstroom naar buiten.
Hoge luchtwegen:
- Functies:
Enige inlaatpoort lucht, die verwarmd en bevochtigd wordt
Spreekfunctie
Inlaatpoort vocht en voeding
- Luchtweg is vrij als iemand kan spreken of andere stemgeluiden kan
maken
- Stembanden
Bij zwelling klinkt men hees
Bij verlamming is spreken niet mogelijk
- Centrale inlaatpoort lucht
- Normale ademhaling is onhoorbaar, bij ander geluid is er een belemmering
(snurken, reutelen, gorgelen en gieren)
Inspiratoire stridor
Bij volledige afsluiting (corpus alienum = vreemd lichaam) is er geen
geluid
,Ademgeluiden:
- Piepen – bij vernauwde ontstoken luchtwegen
- Reutelen bij inademing – borrelende ademhaling COPD, longoedeem
- Ronchi (vgl snurken) – acute bronchitis, verdwijnt na hoesten
- Stridor – piepachtig geluid
Inspiratoir – blokkering bovenste luchtwegen
Expiratoir (wheezing) – astma, bronchitis
Hoge luchtwegen – doorgankelijkheid keel
- Centrale inlaatpoort
- Doel slikproces:
Voeding en vocht naar slokdarm
Lucht naar luchtpijp
- Uitval slikreflex bij bewusteloosheid
Tong valt naar achter in rugligging afsluiting luchtweg
- Bij vooroverbuigen hoofd knik in hoge luchtweg (bewusteloze patiënt in
bed)
- ‘sniffing positie’: larynx-faryncas liggen optimaal ten opzicht van elkaar.
Hoge luchtwegen – luchtconditie:
- Bevochtiging en verwarming lucht beschermd tegen afkoeling en
uitdroging
Hoge luchtwegen – nekwervelkolom
- Bij vermoeden nekletsel – geen ‘sniffing positie’
Lage luchtwegen:
- Begint onder stembanden: trachea, bronchi, bronchioli en alveoli
- Splitsing tracea in hoofdbronci voor linker- en rechterlong
- Luchtverdeling: opbouw bronchiaal systeem zorgt ervoor dat ingeademde
lucht binnen 2 seconde bij alveoli is.
Lage luchtwegen – weerstand:
- Hoe groter de luchtwegdiameter – des te kleiner de weerstand
- In distaal deel (bronchioli) is diameter variabel
Staan meer open bij inspanning
- Bij ontsteking slijmvlies wordt diameter kleiner en ontstaat sputumvorming
Gevolg: patiënt heeft meer moeite met inspiratie en expiratie
Hoorbare turbulentie en verhoogde ademarbeid
Lage luchtwegen – hoestreflex:
- Hoest is fysiologisch reflex om slijm en andere stoffen uit de luchtwegen te
verwijderden
- Oorzaak: prikkeling hoestsensoren slijmvlieswand trachea, larynx,
bronchiën
- Bij bewusteloosheid geen reflex (verhoogde kans op pneumonie)
- Stroomsnelheid lucht in luchtwegen neemt toe.
- Slijm komt los van bronchuswand
- Droge prikkelhoest: oorzaak virus
- Sputum producerende hoest: bacteriële oorzaak
, Functiestoornissen hoge luchtwegen:
- Bewusteloosheid
- Neurologische uitval
- OSAS
- Zwelling/oedeem keel
- Corpus alienum
- Tumor
- Trismus
Voorbeelden waakzaamheid vrij maken hoge luchtwegen:
- Trauma
- Ophanging
- Bewegingsbeperkingen
- Trauma of tumoren cervicale wervels
Functiestoornissen lage luchtwegen:
- Astma bronchiale-aanval , exacerbatie COPD, bronchospasme
- Sputumvorming
- Bronchiectasieën = verwijding van de wand van de bronchiën
- Aspiratie
- Corpus alienum
- Atelectase / alveolaire collaps
Bewakingsmogelijkheden:
- Ademgeluiden beluisteren:
Longvelden rug
Inspiratoir / expiratoir
- Hoestprikkel observeren
- Sputumproductie observeren: geur, kleur, aspect en hoeveelheid
