Samenvatting MK oncologie & geriatrie
Hoorcollege 1 geriatrie fysiek domein:
Geriatrische patiënt: iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op
lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit
van het leven negatief wordt beïnvloed.
Kenmerken van een geriatrische patiënt:
• Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren.
• Multimorbiditeit → 2 of meer chronische ziektebeelden tegelijk (lichamelijk,
psychisch of sociaal)
• Polyfarmacie → het gebruik van verschillende medicatie
• Atypische presentatie → symptomen passen niet bij het ziektebeeld
• Verminderde reservefunctie
• Interindividuele variatie → verschillen per patiënt
Bij geriatrische patiënten ligt de nadruk op het herstel en behoud van de zelfredzaamheid.
Zelfredzaamheid: het vermogen van mensen om zichzelf te kunnen redden op alle
levensterreinen.
Afname reservecapaciteit:
• Afname kwaliteit weefsels
• Door verminderde functie van organen
• Verminderde capaciteit
• Zeker bij of na een ziekte is herstel moeilijker
Verandering lichaam samenstelling:
• Watersamenstelling: het percentage van water gaat naar beneden → dit heeft
gevolgen voor medicijnen
• Skeletspieren → sarcopenie (spierafname): bij geriatrisch patiënten neemt de spier
massa af
• Mitochondriën (erergiecel): deze cellen nemen in hoeveelheid af en Lichaam beweegt
minder → spierafbraak → mitochondriën verminderen (energie niet nodig)
, • Verandering vetweefsel → dit verschilt per patiënt (soms meer soms minder)
• Lichaamslengte: korter → kraakbeen verdwijnt/slijt
Gevolg: daling energiebehoefte en stofwisseling → verandering voedingspatroon en medicijn
gebruik
Moleculaire en cellulaire mechanismen van veroudering:
DNA-schade → door je leven heen krijg je DNA-schade dit heeft verschillende soorten
oorzaken.
Cascade breakdown: de ene aandoening leidt tot een ander. Het vormt een neerwaartse
spiraal. Hierdoor kunnen mensen in een korte tijd hart achteruitgaan. De somato-
psychosociale, multimorbiditeit zijn hier verweven.
Incontinentie (somatisch)
Verlies contacten (sociaal)
Depressie (psychisch)
, Farmacotherapie en veroudering:
• Famacodynamiek: het effect van het medicijn
Door de daling van metaboliserings snelheid door de lever en minder klaring door de
nier.
• Farmacokinetiek: hoe gaat het lichaam om met het medicijn bij ouderen
- A: absorptie → veranderingen opname orale medicatie door gastro-intestinale
veranderingen.
- D: distributie → vetgehalte stijgt, afname vocht en plasmaconcentratie neemt af.
Hierdoor kunnen medicatie minder goed oplossen. Halfwaardetijd stijgt.
- M: metabolisme → de leverfunctie verminderd waardoor veel medicijnen eerst
omgezet moeten worden door nieren → vertraging proces.
- E: excretie → door afname renale klaring gaat de uitscheiding minder snel.
Bij veroudering verminderen de aangrijpingspunten zijn ouderen gevoeliger voor
medicatie die zijn aangrijpingspunt op het centrale zenuwstelsel en het
cardiovasculaire systeem heeft
• Polyfarmacie: de werking op het lichaam en de opname van het medicijn wordt
anders als het lichaam ouder wordt. Dit komt door veroudering van
weefsels/organen.
Zintuigen:
• Smaak
• Reuk/neus
• Visus
• Temperatuur
• Gehoor
• Warmte/koelte
• Evenwicht
Smaak: geeft ons informatie over voedsel en vloeistoffen die we eten en/of drinken. Dit gaat
via smaakreceptoren op de tong
Bij vermindering van de smaakfunctie kan mindere eetlust ontstaan → kans ondervoeding.
SNAQ-score: score van ondervoeding
Hoorcollege 1 geriatrie fysiek domein:
Geriatrische patiënt: iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op
lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit
van het leven negatief wordt beïnvloed.
Kenmerken van een geriatrische patiënt:
• Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren.
• Multimorbiditeit → 2 of meer chronische ziektebeelden tegelijk (lichamelijk,
psychisch of sociaal)
• Polyfarmacie → het gebruik van verschillende medicatie
• Atypische presentatie → symptomen passen niet bij het ziektebeeld
• Verminderde reservefunctie
• Interindividuele variatie → verschillen per patiënt
Bij geriatrische patiënten ligt de nadruk op het herstel en behoud van de zelfredzaamheid.
Zelfredzaamheid: het vermogen van mensen om zichzelf te kunnen redden op alle
levensterreinen.
Afname reservecapaciteit:
• Afname kwaliteit weefsels
• Door verminderde functie van organen
• Verminderde capaciteit
• Zeker bij of na een ziekte is herstel moeilijker
Verandering lichaam samenstelling:
• Watersamenstelling: het percentage van water gaat naar beneden → dit heeft
gevolgen voor medicijnen
• Skeletspieren → sarcopenie (spierafname): bij geriatrisch patiënten neemt de spier
massa af
• Mitochondriën (erergiecel): deze cellen nemen in hoeveelheid af en Lichaam beweegt
minder → spierafbraak → mitochondriën verminderen (energie niet nodig)
, • Verandering vetweefsel → dit verschilt per patiënt (soms meer soms minder)
• Lichaamslengte: korter → kraakbeen verdwijnt/slijt
Gevolg: daling energiebehoefte en stofwisseling → verandering voedingspatroon en medicijn
gebruik
Moleculaire en cellulaire mechanismen van veroudering:
DNA-schade → door je leven heen krijg je DNA-schade dit heeft verschillende soorten
oorzaken.
Cascade breakdown: de ene aandoening leidt tot een ander. Het vormt een neerwaartse
spiraal. Hierdoor kunnen mensen in een korte tijd hart achteruitgaan. De somato-
psychosociale, multimorbiditeit zijn hier verweven.
Incontinentie (somatisch)
Verlies contacten (sociaal)
Depressie (psychisch)
, Farmacotherapie en veroudering:
• Famacodynamiek: het effect van het medicijn
Door de daling van metaboliserings snelheid door de lever en minder klaring door de
nier.
• Farmacokinetiek: hoe gaat het lichaam om met het medicijn bij ouderen
- A: absorptie → veranderingen opname orale medicatie door gastro-intestinale
veranderingen.
- D: distributie → vetgehalte stijgt, afname vocht en plasmaconcentratie neemt af.
Hierdoor kunnen medicatie minder goed oplossen. Halfwaardetijd stijgt.
- M: metabolisme → de leverfunctie verminderd waardoor veel medicijnen eerst
omgezet moeten worden door nieren → vertraging proces.
- E: excretie → door afname renale klaring gaat de uitscheiding minder snel.
Bij veroudering verminderen de aangrijpingspunten zijn ouderen gevoeliger voor
medicatie die zijn aangrijpingspunt op het centrale zenuwstelsel en het
cardiovasculaire systeem heeft
• Polyfarmacie: de werking op het lichaam en de opname van het medicijn wordt
anders als het lichaam ouder wordt. Dit komt door veroudering van
weefsels/organen.
Zintuigen:
• Smaak
• Reuk/neus
• Visus
• Temperatuur
• Gehoor
• Warmte/koelte
• Evenwicht
Smaak: geeft ons informatie over voedsel en vloeistoffen die we eten en/of drinken. Dit gaat
via smaakreceptoren op de tong
Bij vermindering van de smaakfunctie kan mindere eetlust ontstaan → kans ondervoeding.
SNAQ-score: score van ondervoeding
