Zes psychologische stromingen en één cliënt
Hoofdstuk 1 Verschillende visies op dezelfde problematiek
Methodieken geven aan hoe je abstracte theorieën kunt toepassen in de praktijk van de
hulpverlening. Het biopsychosociaal model komt niet voor in dit boek: hierbij kijkt men naar een
probleem vanuit de interactie tussen biologische, psychische en sociale aspecten.
Bij alle psychische stoornissen is er sprake van een verstoring in de hersenfuncties. De hulpverlener
werkt meestal eclectisch of integratief. Dat wil zeggen dat hij methodes en inzichten uit verschillende
psychologische scholen of stromingen gebruikt.
Moeten we kiezen voor een bepaalde benadering?
Sommige therapieën zijn niet evidence-based: het is nog niet bewezen. De therapieën zijn vaak
allemaal op hun eigen manier succesvol. Verder hangt het af van de klik met de therapeut.
Hoofdstuk 2 Het levensverhaal en de problematiek van Marianne
Casus
Hoofdstuk 3 Psychodynamische benaderingen (PDB)
3.1 Inleiding
Stamt af van de theorie van Sigmund Freud.
Psychoanalyse: een patiënt ligt op de divan en vertelt alles wat in hem opkomt.
Er zijn verschillende vormen van psychodynamische therapie. Al deze therapieën gaan ervan uit dat
patiënten vaak niet weten waarom ze iets doen (onbewust). Psychodynamische therapieën proberen
onbewuste en moeilijk te hanteren wensen, motieven, gevoelens en gedachten bewust te maken en
proberen de patiënt te leren ze te hanteren. Het gaat vaak om problemen uit de kindertijd. Het
herhalen van vroegere gedragspatronen en problemen bij personen die daar niets mee te maken
hebben, wordt overdracht genoemd. Verder gaat het erom dat de patiënt leert beangstigende en
onbekende gevoelens toe te laten, ze te benoemen, te begrijpen en te hanteren. Dit wordt ook wel
affectregulering en mentaliseren genoemd.
3.2 De theorie van Freud
Freud behandelde patiënten met hysterie die lichamelijke uitvalverschijnselen hadden vanwege
psychische problemen. Dit bestaat nu nog steeds (conversiestoornis).
Eerst maakte Freud gebruikt van hypnose. Daarna gebruikte hij de techniek van de vrije associatie: de
patiënt ligt in een ontspannen houding op een divan in een veilige sfeer kan hij alles zeggen wat er in
hem opkomt. Er wordt ook wel gesproken van een openleggende therapie = psychoanalyse. Freud
zocht achter alles een betekenis: spelfouten, vergissingen, dromen. Freuds patiënten waren
vrouwen. Er werden aan vrouwen strenge eisen gesteld.
In de loop van de tijd heeft de psychoanalyse allerlei veranderingen ondergaan. Vier visies, vier
modellen die verschillende uitgangspunten hanteren en die tot verschillende soorten therapieën
leiden:
1. Het driftmodel: legt accent op verdrongen problemen uit de kindertijd die terug te voeren
zijn op seksuele en agressieve driften.
2. Het objectrelatiemodel: legt nadruk op de eerste relaties in de vroege kindertijd.
3. Het zelfpsychologisch model: aandacht gaat uit naar tekorten (niet zozeer naar conflicten).
4. Het interactioneel model: legt de nadruk niet op innerlijke conflicten, maar op
problematische conflicten tússen mensen.
1. Het driftmodel
Stelt dat de mens wordt voortgedreven door seksuele en agressieve driften. Libido: seksuele drift.
Hoofdstuk 1 Verschillende visies op dezelfde problematiek
Methodieken geven aan hoe je abstracte theorieën kunt toepassen in de praktijk van de
hulpverlening. Het biopsychosociaal model komt niet voor in dit boek: hierbij kijkt men naar een
probleem vanuit de interactie tussen biologische, psychische en sociale aspecten.
Bij alle psychische stoornissen is er sprake van een verstoring in de hersenfuncties. De hulpverlener
werkt meestal eclectisch of integratief. Dat wil zeggen dat hij methodes en inzichten uit verschillende
psychologische scholen of stromingen gebruikt.
Moeten we kiezen voor een bepaalde benadering?
Sommige therapieën zijn niet evidence-based: het is nog niet bewezen. De therapieën zijn vaak
allemaal op hun eigen manier succesvol. Verder hangt het af van de klik met de therapeut.
Hoofdstuk 2 Het levensverhaal en de problematiek van Marianne
Casus
Hoofdstuk 3 Psychodynamische benaderingen (PDB)
3.1 Inleiding
Stamt af van de theorie van Sigmund Freud.
Psychoanalyse: een patiënt ligt op de divan en vertelt alles wat in hem opkomt.
Er zijn verschillende vormen van psychodynamische therapie. Al deze therapieën gaan ervan uit dat
patiënten vaak niet weten waarom ze iets doen (onbewust). Psychodynamische therapieën proberen
onbewuste en moeilijk te hanteren wensen, motieven, gevoelens en gedachten bewust te maken en
proberen de patiënt te leren ze te hanteren. Het gaat vaak om problemen uit de kindertijd. Het
herhalen van vroegere gedragspatronen en problemen bij personen die daar niets mee te maken
hebben, wordt overdracht genoemd. Verder gaat het erom dat de patiënt leert beangstigende en
onbekende gevoelens toe te laten, ze te benoemen, te begrijpen en te hanteren. Dit wordt ook wel
affectregulering en mentaliseren genoemd.
3.2 De theorie van Freud
Freud behandelde patiënten met hysterie die lichamelijke uitvalverschijnselen hadden vanwege
psychische problemen. Dit bestaat nu nog steeds (conversiestoornis).
Eerst maakte Freud gebruikt van hypnose. Daarna gebruikte hij de techniek van de vrije associatie: de
patiënt ligt in een ontspannen houding op een divan in een veilige sfeer kan hij alles zeggen wat er in
hem opkomt. Er wordt ook wel gesproken van een openleggende therapie = psychoanalyse. Freud
zocht achter alles een betekenis: spelfouten, vergissingen, dromen. Freuds patiënten waren
vrouwen. Er werden aan vrouwen strenge eisen gesteld.
In de loop van de tijd heeft de psychoanalyse allerlei veranderingen ondergaan. Vier visies, vier
modellen die verschillende uitgangspunten hanteren en die tot verschillende soorten therapieën
leiden:
1. Het driftmodel: legt accent op verdrongen problemen uit de kindertijd die terug te voeren
zijn op seksuele en agressieve driften.
2. Het objectrelatiemodel: legt nadruk op de eerste relaties in de vroege kindertijd.
3. Het zelfpsychologisch model: aandacht gaat uit naar tekorten (niet zozeer naar conflicten).
4. Het interactioneel model: legt de nadruk niet op innerlijke conflicten, maar op
problematische conflicten tússen mensen.
1. Het driftmodel
Stelt dat de mens wordt voortgedreven door seksuele en agressieve driften. Libido: seksuele drift.
