Week 1; aantekeningen les, §2.1 t/m 2.4 en 2.6.4
Waarom is de kostencalculatie zo belangrijk?
Bepaling winst (hoe presteren wij?)
Managementinformatie (hoe kosten te beheersen en waar verbeteren?)
Bepaling verkoopprijs (indien kostprijs-gebaseerd)
Hulpmiddel bij de planning en beheersing van bedrijfsprocessen
Hulpmiddel bij de periodieke vaststelling van het resultaat
Management control
Strategisch plan
Begrotingen
Budgetten
Monitoring/verschillenanalyse
Management by exception
Facility manager
Kosten versus uitgaven
Kosten
Maatschappelijk-normale productieomstandigheden
Verspilling
Constante en variabele kosten
Constante/vaste kosten
o Bedrijfsdrukte
o Relevant range
o Sunk costs
Variabele kosten
o Bedrijfsdrukte
o Proportioneel, progressief of degressief variabele kosten
Constante en variabele kosten
Differentiële of incrementele kosten
Marginale kosten en opbrengsten
Contributiemarge
, 2.1 definitie van kosten
Kosten: kosten reflecteren de geldswaarde van de voor het produceren en verkopen van goederen of
diensten noodzakelijkerwijze opgeofferde productiemiddelen.
Marktverhoudingen bepalen de waarde van een product.
Is een product waard wat er in het verleden voor is betaald of waarvoor het in de toekomst kan worden
verkocht?
De productiekosten van een goed zijn over het algemeen een belangrijke graadmeter voor de aan dat
goed toe te kennen waarde.
Karl Max: ‘Slechts de hoeveelheid maatschappelijke noodzakelijke arbeid is bepalend voor de grootte
van de waarde. Maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd is de arbeidstijd, nodig voor de
voortbrenging van de een of andere gebruikswaarde onder de bestaande maatschappelijk-normale
productieomstandigheden en bij de maatschappelijk gemiddelde graad van bekwaamheid en
intensiteit van de arbeid.’
De geldwaarde van de productiemiddelen die niet noodzakelijkerwijze zijn opgeofferd voor de
vervaarding van een goed, zijn dus feitelijk geen kosten maar verspillingen, omdat ze niet aan de
waardevorming van dat goed bijdragen. Dit wordt toegerekend aan de veroorzaker, dit is de
werknemer of de afdeling die niet efficiënt produceert.
Met name bij de opstart van de productie en verkoop van een nieuw product ontstaan nogal eens
extra kosten, die verdwijnen zodra men enige ervaring met dat product heeft opgedaan leereffect:
naarmate men meer ervaring heeft met de productie en verkoop van een product, zullen de besteden
kosten afnemen.
Bedrijven die op grote schaal produceren, kunnen dus goedkoper
opereren.
Door gebruik van machines ontstaan afschrijvings- en onderhoudskosten.
De inzet van arbeid leidt tot loonkosten en sociale lasten.
De waarde voor de meeste productiemiddelen worden als volgt berekent:
1. De hoeveelheidsgrondslag meting hoeveelheid
productiemiddelen die is opgeofferd.
2. De prijsgrondslag waarde per eenheid van opgeofferde hoeveelheid.
1 x 2 = kosten per productiemiddel. Input - productieproces – output
Vermogenskosten: voorgefinancierde machines van leningen, rentekosten in rekening brengen
Opportunity costs: gederfde (rente) opbrengsten.
Productie: maken van zichtbare producten en verlenen van diensten, een technisch proces en
economische betekenis.
Productie in economische zin: waarde van de output meer bedraagt dan de waarde van de
noodzakelijk opgeofferde productiemiddelen. Er heeft dan waardevermeerdering plaatsgevonden. Ook
verkoop- en distributieactiviteiten zijn een vorm van economische productie.
2.2 kosten versus uitgaven, opbrengsten versus ontvangsten
In een op winst gerichte organisatie wordt stelselmatig onderscheid gemaakt tussen enerzijds
uitgaven (expenditures) en kosten (expenses) en anderzijds ontvangsten (receipts) en opbrengsten
(revenues).
Waarom is de kostencalculatie zo belangrijk?
Bepaling winst (hoe presteren wij?)
Managementinformatie (hoe kosten te beheersen en waar verbeteren?)
Bepaling verkoopprijs (indien kostprijs-gebaseerd)
Hulpmiddel bij de planning en beheersing van bedrijfsprocessen
Hulpmiddel bij de periodieke vaststelling van het resultaat
Management control
Strategisch plan
Begrotingen
Budgetten
Monitoring/verschillenanalyse
Management by exception
Facility manager
Kosten versus uitgaven
Kosten
Maatschappelijk-normale productieomstandigheden
Verspilling
Constante en variabele kosten
Constante/vaste kosten
o Bedrijfsdrukte
o Relevant range
o Sunk costs
Variabele kosten
o Bedrijfsdrukte
o Proportioneel, progressief of degressief variabele kosten
Constante en variabele kosten
Differentiële of incrementele kosten
Marginale kosten en opbrengsten
Contributiemarge
, 2.1 definitie van kosten
Kosten: kosten reflecteren de geldswaarde van de voor het produceren en verkopen van goederen of
diensten noodzakelijkerwijze opgeofferde productiemiddelen.
Marktverhoudingen bepalen de waarde van een product.
Is een product waard wat er in het verleden voor is betaald of waarvoor het in de toekomst kan worden
verkocht?
De productiekosten van een goed zijn over het algemeen een belangrijke graadmeter voor de aan dat
goed toe te kennen waarde.
Karl Max: ‘Slechts de hoeveelheid maatschappelijke noodzakelijke arbeid is bepalend voor de grootte
van de waarde. Maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd is de arbeidstijd, nodig voor de
voortbrenging van de een of andere gebruikswaarde onder de bestaande maatschappelijk-normale
productieomstandigheden en bij de maatschappelijk gemiddelde graad van bekwaamheid en
intensiteit van de arbeid.’
De geldwaarde van de productiemiddelen die niet noodzakelijkerwijze zijn opgeofferd voor de
vervaarding van een goed, zijn dus feitelijk geen kosten maar verspillingen, omdat ze niet aan de
waardevorming van dat goed bijdragen. Dit wordt toegerekend aan de veroorzaker, dit is de
werknemer of de afdeling die niet efficiënt produceert.
Met name bij de opstart van de productie en verkoop van een nieuw product ontstaan nogal eens
extra kosten, die verdwijnen zodra men enige ervaring met dat product heeft opgedaan leereffect:
naarmate men meer ervaring heeft met de productie en verkoop van een product, zullen de besteden
kosten afnemen.
Bedrijven die op grote schaal produceren, kunnen dus goedkoper
opereren.
Door gebruik van machines ontstaan afschrijvings- en onderhoudskosten.
De inzet van arbeid leidt tot loonkosten en sociale lasten.
De waarde voor de meeste productiemiddelen worden als volgt berekent:
1. De hoeveelheidsgrondslag meting hoeveelheid
productiemiddelen die is opgeofferd.
2. De prijsgrondslag waarde per eenheid van opgeofferde hoeveelheid.
1 x 2 = kosten per productiemiddel. Input - productieproces – output
Vermogenskosten: voorgefinancierde machines van leningen, rentekosten in rekening brengen
Opportunity costs: gederfde (rente) opbrengsten.
Productie: maken van zichtbare producten en verlenen van diensten, een technisch proces en
economische betekenis.
Productie in economische zin: waarde van de output meer bedraagt dan de waarde van de
noodzakelijk opgeofferde productiemiddelen. Er heeft dan waardevermeerdering plaatsgevonden. Ook
verkoop- en distributieactiviteiten zijn een vorm van economische productie.
2.2 kosten versus uitgaven, opbrengsten versus ontvangsten
In een op winst gerichte organisatie wordt stelselmatig onderscheid gemaakt tussen enerzijds
uitgaven (expenditures) en kosten (expenses) en anderzijds ontvangsten (receipts) en opbrengsten
(revenues).
