Grietens
1. Cashmore – Promoting the participation of children and young people in care
Om verschillende redenen is het voor kinderen en jongeren in de zorg belangrijk om inspraak te hebben in de beslissingen die
over hen gemaakt worden. Het doel van dit artikel is om te kijken hoe kinderen en jongeren tegen hun eigen deelname in de
besluitvorming aankijken en hoe deze deelname zich heeft ontwikkeld.
In dit artikel worden deze redenen bekeken en is er een literatuurstudie gedaan naar de ontwikkelingen op dit gebied. De
literatuurstudie is uitgevoerd in Engeland, Noord- Amerika Australië en Nieuw-Zeeland.
Uit deze studie is gebleken dat kinderen en jongeren in de zorg graag betrokken willen zijn bij de beslissingen die over hen
gemaakt worden, maar dat dat nu nog veel te wensen over laat. De beslissingen betreffen hier vooral de vraag waar zij
komen te wonen. Dit zijn belangrijke vragen in het leven van kinderen en jongeren waar zij zelf graag meer inspraak over
zouden willen hebben. Om kinderen inspraak te geven zijn er verschillende condities waaronder deze inspraak kan
plaatsvinden. Zo is het belangrijk dat er überhaupt een mogelijkheid tot inspraak is en dat er kan worden gekozen in welke
mate het kind inspraak heeft. Ook is het belangrijk in welke mate er passende informatie beschikbaar is, er een
vertrouwenspersoon voor het kind beschikbaar is en dat er voor het kind wordt opgekomen vanuit de overheid en
wetgeving.
What does participation mean?
In artikel 12 van het kinderrecht wordt gesteld dat kinderen dienen te worden betrokken in alle beslissingen die
hen aangaan, waarbij passend gewicht moet worden gegeven gezien de leeftijd en rijpheid.
Kinderen worden vaak gezien als belanghebbenden, objecten waarover gesproken en over besloten wordt.
Vaak wordt gedacht dat het meenemen van de mening van een kind of jongere de uiteindelijke beslissing ook
daadwerkelijk zal zijn. Dit is zeker niet het geval. Deelnemen aan het besluitvormingsproces kan ook juist het
kind of de jongere het idee geven dat er naar hem/haar geluisterd wordt en dat zijn/haar mening met respect
wordt behandeld. Participatie van kinderen in de zorg kan hen erkenning en bescherming bieden.
Why is participation important for children and young people in care?
De mate waarin beslissingen in relatie tot kinderen in de zorg worden gemaakt zijn verschillend van kinderen
die wonen bij hun familie zonder inmenging van de staat: verschil in aantal volwassenen, de relatie tot het kind
en het aantal en type beslissingen. Beslissingen voor kinderen in de zorg worden vaak gedaan door meerdere
mensen gedaan, terwijl bij kinderen thuis alleen de ouders dit doen.
Voor de eigenwaarde en het zelfvertrouwen van het kind is het goed om hun mening te erkennen en te
respecteren. Met name voor kinderen die zijn mishandeld of verwaarloosd is het respecteren van hun mening
erg belangrijk voor een goede ontwikkeling van hun zelfvertrouwen. Op deze manier krijgen ze het gevoel om
de regie van hun leven zelf in handen te hebben en hier zelf invloed op te kunnen uitoefenen. Zo zijn ze niet
het 'zielige' slachtoffer.
Vanuit de literatuur is bekend dat wanneer kinderen inspraak hebben over bijv. hun huisvesting, deze keuze
vaak effectiever werkt dan wanneer kinderen geen inspraak hebben gehad.
Onderzoek wijst uit dat tevredenheid met de uitkomst van het proces, direct gerelateerd is aan het gevoel van
iemand dat hij/zij is gehoord en inspraak heeft gehad in de totstandkoming van de uitkomst.
Ook leren kinderen door te doen en dingen uit te proberen. Het laten deelnemen in de besluitvorming kan dan
ook een socialiserend effect hebben. Het bereidt hen voor op de toekomst waarin zij ook onafhankelijk keuzes
moeten maken.
To what extent do children and young people in care feel they can participate?
Veel kinderen hebben het gevoel dat zij beperkt zijn in hun inspraak wanneer er voor hen belangrijke zaken
worden besproken. Dit zijn vaak regelingen omtrent huisvesting en hoe vaak zij hun ouders te zien krijgen.
Kinderen en jongeren geven aan vaak het gevoel te hebben hier weinig inspraak over te hebben.
Bijna 40% van de kinderen en jongeren in de zorg heeft vaak geen idee waarom zij ergens (tijdelijk) verblijven
of zorg nodig hebben. Ook geeft 62% aan nooit te zijn bevraagd waar zij zelf zouden willen wonen; 53% geeft
aan inspraak te hebben gehad over hoe de omgang met familie moet worden ingevuld. Kinderen zijn vaak
ontevreden over het contact dat zij met hun familie hebben en de manier waarop deze beslissing is gemaakt.
In de besluitvorming van belangrijke zaken zijn kinderen en jongeren vaak bezorgd over het aantal mensen die
hun problemen kan inzien, de bijeenkomsten zijn vaak irrelevant of frustrerend en er zijn veel mensen die ze
niet kennen. Er is niet één vast persoon die hen helpt en die zij kunnen vertrouwen. Hierdoor krijgen zij niet het
gevoel dat zij serieus worden genomen en dat er naar hen geluisterd wordt.
Het blijkt vaak dat wanneer kinderen inspraak hebben, en zelfs hun standpunt niet de uiteindelijke beslissing
wordt, kinderen zich hier meer in kunnen berusten dan wanneer hun mening niet is meegenomen in het
1
1. Cashmore – Promoting the participation of children and young people in care
Om verschillende redenen is het voor kinderen en jongeren in de zorg belangrijk om inspraak te hebben in de beslissingen die
over hen gemaakt worden. Het doel van dit artikel is om te kijken hoe kinderen en jongeren tegen hun eigen deelname in de
besluitvorming aankijken en hoe deze deelname zich heeft ontwikkeld.
In dit artikel worden deze redenen bekeken en is er een literatuurstudie gedaan naar de ontwikkelingen op dit gebied. De
literatuurstudie is uitgevoerd in Engeland, Noord- Amerika Australië en Nieuw-Zeeland.
Uit deze studie is gebleken dat kinderen en jongeren in de zorg graag betrokken willen zijn bij de beslissingen die over hen
gemaakt worden, maar dat dat nu nog veel te wensen over laat. De beslissingen betreffen hier vooral de vraag waar zij
komen te wonen. Dit zijn belangrijke vragen in het leven van kinderen en jongeren waar zij zelf graag meer inspraak over
zouden willen hebben. Om kinderen inspraak te geven zijn er verschillende condities waaronder deze inspraak kan
plaatsvinden. Zo is het belangrijk dat er überhaupt een mogelijkheid tot inspraak is en dat er kan worden gekozen in welke
mate het kind inspraak heeft. Ook is het belangrijk in welke mate er passende informatie beschikbaar is, er een
vertrouwenspersoon voor het kind beschikbaar is en dat er voor het kind wordt opgekomen vanuit de overheid en
wetgeving.
What does participation mean?
In artikel 12 van het kinderrecht wordt gesteld dat kinderen dienen te worden betrokken in alle beslissingen die
hen aangaan, waarbij passend gewicht moet worden gegeven gezien de leeftijd en rijpheid.
Kinderen worden vaak gezien als belanghebbenden, objecten waarover gesproken en over besloten wordt.
Vaak wordt gedacht dat het meenemen van de mening van een kind of jongere de uiteindelijke beslissing ook
daadwerkelijk zal zijn. Dit is zeker niet het geval. Deelnemen aan het besluitvormingsproces kan ook juist het
kind of de jongere het idee geven dat er naar hem/haar geluisterd wordt en dat zijn/haar mening met respect
wordt behandeld. Participatie van kinderen in de zorg kan hen erkenning en bescherming bieden.
Why is participation important for children and young people in care?
De mate waarin beslissingen in relatie tot kinderen in de zorg worden gemaakt zijn verschillend van kinderen
die wonen bij hun familie zonder inmenging van de staat: verschil in aantal volwassenen, de relatie tot het kind
en het aantal en type beslissingen. Beslissingen voor kinderen in de zorg worden vaak gedaan door meerdere
mensen gedaan, terwijl bij kinderen thuis alleen de ouders dit doen.
Voor de eigenwaarde en het zelfvertrouwen van het kind is het goed om hun mening te erkennen en te
respecteren. Met name voor kinderen die zijn mishandeld of verwaarloosd is het respecteren van hun mening
erg belangrijk voor een goede ontwikkeling van hun zelfvertrouwen. Op deze manier krijgen ze het gevoel om
de regie van hun leven zelf in handen te hebben en hier zelf invloed op te kunnen uitoefenen. Zo zijn ze niet
het 'zielige' slachtoffer.
Vanuit de literatuur is bekend dat wanneer kinderen inspraak hebben over bijv. hun huisvesting, deze keuze
vaak effectiever werkt dan wanneer kinderen geen inspraak hebben gehad.
Onderzoek wijst uit dat tevredenheid met de uitkomst van het proces, direct gerelateerd is aan het gevoel van
iemand dat hij/zij is gehoord en inspraak heeft gehad in de totstandkoming van de uitkomst.
Ook leren kinderen door te doen en dingen uit te proberen. Het laten deelnemen in de besluitvorming kan dan
ook een socialiserend effect hebben. Het bereidt hen voor op de toekomst waarin zij ook onafhankelijk keuzes
moeten maken.
To what extent do children and young people in care feel they can participate?
Veel kinderen hebben het gevoel dat zij beperkt zijn in hun inspraak wanneer er voor hen belangrijke zaken
worden besproken. Dit zijn vaak regelingen omtrent huisvesting en hoe vaak zij hun ouders te zien krijgen.
Kinderen en jongeren geven aan vaak het gevoel te hebben hier weinig inspraak over te hebben.
Bijna 40% van de kinderen en jongeren in de zorg heeft vaak geen idee waarom zij ergens (tijdelijk) verblijven
of zorg nodig hebben. Ook geeft 62% aan nooit te zijn bevraagd waar zij zelf zouden willen wonen; 53% geeft
aan inspraak te hebben gehad over hoe de omgang met familie moet worden ingevuld. Kinderen zijn vaak
ontevreden over het contact dat zij met hun familie hebben en de manier waarop deze beslissing is gemaakt.
In de besluitvorming van belangrijke zaken zijn kinderen en jongeren vaak bezorgd over het aantal mensen die
hun problemen kan inzien, de bijeenkomsten zijn vaak irrelevant of frustrerend en er zijn veel mensen die ze
niet kennen. Er is niet één vast persoon die hen helpt en die zij kunnen vertrouwen. Hierdoor krijgen zij niet het
gevoel dat zij serieus worden genomen en dat er naar hen geluisterd wordt.
Het blijkt vaak dat wanneer kinderen inspraak hebben, en zelfs hun standpunt niet de uiteindelijke beslissing
wordt, kinderen zich hier meer in kunnen berusten dan wanneer hun mening niet is meegenomen in het
1
