Katern 6 : Risico en informatie
Hoofdstuk 1 : risico
Vrijwillige risico’s: risico’s die je zelf Moreel wangedrag (moral hazard):
kiest te nemen. bewust of onbewust onvoorzichtig
Onvrijwillige risico’s: risico’s gedrag van een verzekerde omdat
waarvoor je niet zelf kiest. de kosten van dit gedrag niet bij de
Verzekeren: het tegen betaling van verzekerde terechtkomen.
een premie overnemen van het Fraude: gedrag, in strijd met de
financiële risico op schade van een wet, waarbij bewust zaken anders
verzekerde door een verzekeraar. worden voorgesteld dan ze in
Premie: betaling van de verzekerde werkelijkheid zijn, om daarmee
voor het nemen van een voordeel te behalen.
verzekering. Eigen risico: het gedeelte van de
Polis: contract dat dient als bewijs schade dat door de verzekerde zelf
van een verzekering. moet worden betaald.
Risico-avers gedrag: het zo veel Risicoselectie: het indelen van
mogelijk vermijden van risico’s. mensen met soortgelijke risico’s in
Verplichte solidariteit: doordat risicogroepen.
iedereen, zowel de goede als de Premiedifferentiatie: een risicogroep
slechte risico’s, meebetaalt aan de met een meer dan gemiddeld risico
verzekering kunnen de kosten van moet daardoor een hogere premie
de verzekering per persoon, en betalen dan een risicogroep met
daarmee de premie, laag blijven. een gemiddeld of laag risico.
Asymmetrische informatie: de Bonus-malusregeling:
verzekeraar en de verzekerde verzekeringsvorm waarbij de
beschikken bij het afsluiten van een premie afhankelijk is van het aantal
verzekering niet over dezelfde schades dat je maakt.
informatie. Acceptatieplicht: verzekeraars zijn
Averechtse informatie: het wettelijk verplicht om iemand te
verschijnsel dat alleen mensen met accepteren voor een verzekering.
een meer dan gemiddeld risico zich
verzekeren.
Paragraaf 1.1 : risico nemen of vermijden?
Een verzekering of assurantie is een overeenkomst tussen een verzekeringsmaatschappij en
een verzekeringnemer. Met een verzekering poogt de verzekerde een risico af te dekken dat
hij zelf niet kan of wil dragen. De verzekeraar neemt het risico over vdverzekerde.
Vrijwillige risico’s zijn risico’s die je zelf kiest om te nemen. vb. bungeejumpen &
roken
Onvrijwillige risico’s zijn risico’s die je NIET kiest. vb. aanrijding met auto &
getroffen door bliksem
Polis: verzekeringscontract met afspraken verzekering. Rechten & plichten vd verzekerde/
verzekeraar.
Premie: betaling vd verzekerde aan de verzekeraar. ‘Kosten van de verzekering’. Hiermee
worden eventuele schades uitgekeerd en winst gemaakt.
risico = kans op een voorval x gemiddeld schadebedrag vh voorval
Goede risico’s: mensen die voorzichtig zijn (weinig/geen financiële schade)
Slechte risico’s: mensen die onvoorzichtig zijn (veel financiële schade)
De bereidheid om risico’s te nemen verschilt per persoon. Als iemand risico’s vermijdt, en dus
zich sneller laat verzekeren, noemen we dat risico-avers.
De meeste verzekeringen zijn vrijwillig. Echter een aantal zijn wel verplicht, zoals de
wettelijke aansprakelijkheidsverzekering of een zorgverzekering.
Overheid kan verzekering verplichten omdat:
, Mensen tegen zichzelf beschermen, omdat niet iedereen zo’n hoge financiële risico’s
kan dragen.
Mensen tegen andere mensen te beschermen (WA-verzekering).
Door het verplichten van een verzekering wordt de deelname vergroot. Ook 'goede-
risico’s zijn verplicht zich te verzekeren (weinig financiële schade). Je kunt spreken van
verplichte solidariteit. De kosten per verzekerde dalen door deze solidariteit.
totaal uitkeringsbedrag
minimaal gemiddelde premiehoogte =
aantal verzekerden
Paragraaf 1.2 : verzekeren is niet eenvoudig
Wanneer de ene partij meer weet (over de risico’s) dan de andere partij, noemen we dit
asymmetrische informatie. De verzekerde kan informatie achterhouden of zelfs onjuiste
informatie opgeven.
Hierdoor kan het totale risico dat de verzekerden lopen groter zijn dan de verzekeraar
verwacht premie te laag vastgesteld verwachte kosten vd verzekeraar worden niet
volledig gedekt.
De premiehoogte vaststellen is lastig door averechtse informatie: premie te hoog? goede
risico’s vertrekken mensen met hogere schadekosten blijven over hogere premie nog
meer uitstappers.
gevolgen asymmetrische informatie:
Door averechtste informatie kan het zo zijn dat alleen mensen met een hoger risico
dan gemiddeld zich verzekeren: averechtse selectie. Zo heeft een verzekeraar
alleen een risicovolle groep verzekeringsnemers.
Moral hazard : mensen gaan zich onvoorzichtiger gedragen ‘omdat ze toch wel
verzekerd zijn’. Hierdoor worden de kosten voor verzekeraars hoger. De
verzekeringsmaatschappijen proberen dit tegen te gaan door bijv. afspraken in de
polis op te nemen. Zo zijn sommige risico’s niet gedekt.
Bij fraude is er sprake van bedrog. Er worden opzettelijk zaken anders voorgesteld
dan ze in werkelijkheid zijn om daarmee voordeel te behalen. Dit is strafbaar!
Paragraaf 1.3 : financiële risico’s beperken
Verzekeraars proberen risico’s die zij lopen door asymmetrische informatie te verminderen.
Zij lopen namelijk grote financiële risico’s.
Eigen risico wordt vaak ingevoerd om dit tegen te gaan. De verzekerde moet bij het
claimen van schade een deel vd schade zelf betalen. Risico-avers? laag eigen risico
hoge premie.
Risicoselectie: mensen in zelfde risicogroepen indelen. Risicogroepen met hoger
risico dan gemiddeld hebben een hogere premie dan de risicogroep met een lager
risico. Dit noem je premiedifferentiatie: niet iedereen betaald dezelfde premie.
Averechtse selectie tegengaan.
Bonus-malus regeling: de hoogte vd premie is afhankelijk van bijv. aantal
schadevrije jaren. Hoe meer schadevrije jaren, hoe lager de premie.
Aanvullende informatie opvragen bij de verzekerde. De verzekeringsmaatschappij
‘screent’. Mensen niet accepteren met een te groot schadeverleden.
Dit werkt niet bij verplichte verzekeringen als een zorgverzekering. Je bent wettelijk verplicht
je te verzekeren. Deze acceptatieplicht geldt alleen voor de basisverzekering. Een
verzekeraar mag niemand weigeren/ discrimineren.
Hoofdstuk 2
Beleggen: het aantrekken van waardepapieren, eigendomsrechten en goederen met
als doel deze te verkopen met financieel voordeel.
Verwacht rendement: voorspelling van de winstgevendheid van een financieel product
of investeringsproject.
Hoofdstuk 1 : risico
Vrijwillige risico’s: risico’s die je zelf Moreel wangedrag (moral hazard):
kiest te nemen. bewust of onbewust onvoorzichtig
Onvrijwillige risico’s: risico’s gedrag van een verzekerde omdat
waarvoor je niet zelf kiest. de kosten van dit gedrag niet bij de
Verzekeren: het tegen betaling van verzekerde terechtkomen.
een premie overnemen van het Fraude: gedrag, in strijd met de
financiële risico op schade van een wet, waarbij bewust zaken anders
verzekerde door een verzekeraar. worden voorgesteld dan ze in
Premie: betaling van de verzekerde werkelijkheid zijn, om daarmee
voor het nemen van een voordeel te behalen.
verzekering. Eigen risico: het gedeelte van de
Polis: contract dat dient als bewijs schade dat door de verzekerde zelf
van een verzekering. moet worden betaald.
Risico-avers gedrag: het zo veel Risicoselectie: het indelen van
mogelijk vermijden van risico’s. mensen met soortgelijke risico’s in
Verplichte solidariteit: doordat risicogroepen.
iedereen, zowel de goede als de Premiedifferentiatie: een risicogroep
slechte risico’s, meebetaalt aan de met een meer dan gemiddeld risico
verzekering kunnen de kosten van moet daardoor een hogere premie
de verzekering per persoon, en betalen dan een risicogroep met
daarmee de premie, laag blijven. een gemiddeld of laag risico.
Asymmetrische informatie: de Bonus-malusregeling:
verzekeraar en de verzekerde verzekeringsvorm waarbij de
beschikken bij het afsluiten van een premie afhankelijk is van het aantal
verzekering niet over dezelfde schades dat je maakt.
informatie. Acceptatieplicht: verzekeraars zijn
Averechtse informatie: het wettelijk verplicht om iemand te
verschijnsel dat alleen mensen met accepteren voor een verzekering.
een meer dan gemiddeld risico zich
verzekeren.
Paragraaf 1.1 : risico nemen of vermijden?
Een verzekering of assurantie is een overeenkomst tussen een verzekeringsmaatschappij en
een verzekeringnemer. Met een verzekering poogt de verzekerde een risico af te dekken dat
hij zelf niet kan of wil dragen. De verzekeraar neemt het risico over vdverzekerde.
Vrijwillige risico’s zijn risico’s die je zelf kiest om te nemen. vb. bungeejumpen &
roken
Onvrijwillige risico’s zijn risico’s die je NIET kiest. vb. aanrijding met auto &
getroffen door bliksem
Polis: verzekeringscontract met afspraken verzekering. Rechten & plichten vd verzekerde/
verzekeraar.
Premie: betaling vd verzekerde aan de verzekeraar. ‘Kosten van de verzekering’. Hiermee
worden eventuele schades uitgekeerd en winst gemaakt.
risico = kans op een voorval x gemiddeld schadebedrag vh voorval
Goede risico’s: mensen die voorzichtig zijn (weinig/geen financiële schade)
Slechte risico’s: mensen die onvoorzichtig zijn (veel financiële schade)
De bereidheid om risico’s te nemen verschilt per persoon. Als iemand risico’s vermijdt, en dus
zich sneller laat verzekeren, noemen we dat risico-avers.
De meeste verzekeringen zijn vrijwillig. Echter een aantal zijn wel verplicht, zoals de
wettelijke aansprakelijkheidsverzekering of een zorgverzekering.
Overheid kan verzekering verplichten omdat:
, Mensen tegen zichzelf beschermen, omdat niet iedereen zo’n hoge financiële risico’s
kan dragen.
Mensen tegen andere mensen te beschermen (WA-verzekering).
Door het verplichten van een verzekering wordt de deelname vergroot. Ook 'goede-
risico’s zijn verplicht zich te verzekeren (weinig financiële schade). Je kunt spreken van
verplichte solidariteit. De kosten per verzekerde dalen door deze solidariteit.
totaal uitkeringsbedrag
minimaal gemiddelde premiehoogte =
aantal verzekerden
Paragraaf 1.2 : verzekeren is niet eenvoudig
Wanneer de ene partij meer weet (over de risico’s) dan de andere partij, noemen we dit
asymmetrische informatie. De verzekerde kan informatie achterhouden of zelfs onjuiste
informatie opgeven.
Hierdoor kan het totale risico dat de verzekerden lopen groter zijn dan de verzekeraar
verwacht premie te laag vastgesteld verwachte kosten vd verzekeraar worden niet
volledig gedekt.
De premiehoogte vaststellen is lastig door averechtse informatie: premie te hoog? goede
risico’s vertrekken mensen met hogere schadekosten blijven over hogere premie nog
meer uitstappers.
gevolgen asymmetrische informatie:
Door averechtste informatie kan het zo zijn dat alleen mensen met een hoger risico
dan gemiddeld zich verzekeren: averechtse selectie. Zo heeft een verzekeraar
alleen een risicovolle groep verzekeringsnemers.
Moral hazard : mensen gaan zich onvoorzichtiger gedragen ‘omdat ze toch wel
verzekerd zijn’. Hierdoor worden de kosten voor verzekeraars hoger. De
verzekeringsmaatschappijen proberen dit tegen te gaan door bijv. afspraken in de
polis op te nemen. Zo zijn sommige risico’s niet gedekt.
Bij fraude is er sprake van bedrog. Er worden opzettelijk zaken anders voorgesteld
dan ze in werkelijkheid zijn om daarmee voordeel te behalen. Dit is strafbaar!
Paragraaf 1.3 : financiële risico’s beperken
Verzekeraars proberen risico’s die zij lopen door asymmetrische informatie te verminderen.
Zij lopen namelijk grote financiële risico’s.
Eigen risico wordt vaak ingevoerd om dit tegen te gaan. De verzekerde moet bij het
claimen van schade een deel vd schade zelf betalen. Risico-avers? laag eigen risico
hoge premie.
Risicoselectie: mensen in zelfde risicogroepen indelen. Risicogroepen met hoger
risico dan gemiddeld hebben een hogere premie dan de risicogroep met een lager
risico. Dit noem je premiedifferentiatie: niet iedereen betaald dezelfde premie.
Averechtse selectie tegengaan.
Bonus-malus regeling: de hoogte vd premie is afhankelijk van bijv. aantal
schadevrije jaren. Hoe meer schadevrije jaren, hoe lager de premie.
Aanvullende informatie opvragen bij de verzekerde. De verzekeringsmaatschappij
‘screent’. Mensen niet accepteren met een te groot schadeverleden.
Dit werkt niet bij verplichte verzekeringen als een zorgverzekering. Je bent wettelijk verplicht
je te verzekeren. Deze acceptatieplicht geldt alleen voor de basisverzekering. Een
verzekeraar mag niemand weigeren/ discrimineren.
Hoofdstuk 2
Beleggen: het aantrekken van waardepapieren, eigendomsrechten en goederen met
als doel deze te verkopen met financieel voordeel.
Verwacht rendement: voorspelling van de winstgevendheid van een financieel product
of investeringsproject.
