Samenvatting H13: Analysetechnieken
§1 Analyse en onderzoek
Kwalitatief en kwantitatief
Als je wilt weten welke stoffen zich in een monster bevinden, doe je een kwalitatieve analyse. Als je
vooral bent geïnteresseerd in de exacte hoeveelheid van een van de bestanddelen dan maak je
gebruik van een kwantitatieve analyse.
Scheidingsmethoden
Alle scheidingsmethoden zijn gebaseerd op een verschil in stofeigenschappen tussen de te scheiden
stoffen. De belangrijkste scheidingsmethoden zijn:
- Destilleren en indampen
De scheidingsmethoden berusten op een verschil in kookpunt. Indampen doe je als je alleen maar
geïnteresseerd bent in de opgeloste bestanddelen in een mengsel. Je verdampt de vloeistoffen dan.
Bij destilleren wil je alle stoffen analyseren. Door zeer nauwkeurig de temperatuur te controleren
kan de vloeistof met het laagste kookpunt worden gescheiden en opgevangen: dat is het destillaat.
Wat overblijft, is het residu.
- Bezinken en centrifugeren
Dit wordt toegepast op heterogene mengsels. De methoden berusten allebei op verschil in dichtheid
van stoffen. Bij bezinken zinken deeltjes met lagere dichtheid vanzelf naar de bodem toe. Bij
centrifugeren worden de stoffen met de grootste dichtheid naar buiten geslingerd in een centrifuge.
- Filtreren
Filtreren berust op het verschil in deeltjesgrootte van stoffen. De grote en onopgeloste deeltjes
vaste stof van een mengsel blijven achter in het filter, terwijl de vloeistof en opgeloste stoffen wel
door het filter kunne.
- Extraheren
Extraheren berust op het verschil in oplosbaarheid tussen stoffen. Met een oplosmiddel haal je
oplosbare stoffen uit een mengsel van stoffen.
- Adsorberen
Bij adsorberen maak je gebruik van het verschil in aanhechtingsvermogen. Bij adsorptie wordt een
stof uit een mengsel gehaald door middel van binding aan een vaste stof. De stoffen hechten zich
aan het oppervlak van de vaste stof.
Reagentia
Een reagens is een stof die een selectieve, waarneembare reactie aangaat met een andere stof
waardoor de aanwezigheid van die stof zichtbaar wordt gemaakt. Deze reactie kan dan worden
gebruikt om de aanwezigheid van de andere stof aan te tonen.
Onderzoek
Een onderzoeksexperiment kent drie soorten variabelen:
- De onafhankelijke variabele is de grootheid die je varieert.
- De afhankelijke variabele is hetgeen je meet.
- De controlevariabelen zijn alle andere factoren die je constant houdt.
§1 Analyse en onderzoek
Kwalitatief en kwantitatief
Als je wilt weten welke stoffen zich in een monster bevinden, doe je een kwalitatieve analyse. Als je
vooral bent geïnteresseerd in de exacte hoeveelheid van een van de bestanddelen dan maak je
gebruik van een kwantitatieve analyse.
Scheidingsmethoden
Alle scheidingsmethoden zijn gebaseerd op een verschil in stofeigenschappen tussen de te scheiden
stoffen. De belangrijkste scheidingsmethoden zijn:
- Destilleren en indampen
De scheidingsmethoden berusten op een verschil in kookpunt. Indampen doe je als je alleen maar
geïnteresseerd bent in de opgeloste bestanddelen in een mengsel. Je verdampt de vloeistoffen dan.
Bij destilleren wil je alle stoffen analyseren. Door zeer nauwkeurig de temperatuur te controleren
kan de vloeistof met het laagste kookpunt worden gescheiden en opgevangen: dat is het destillaat.
Wat overblijft, is het residu.
- Bezinken en centrifugeren
Dit wordt toegepast op heterogene mengsels. De methoden berusten allebei op verschil in dichtheid
van stoffen. Bij bezinken zinken deeltjes met lagere dichtheid vanzelf naar de bodem toe. Bij
centrifugeren worden de stoffen met de grootste dichtheid naar buiten geslingerd in een centrifuge.
- Filtreren
Filtreren berust op het verschil in deeltjesgrootte van stoffen. De grote en onopgeloste deeltjes
vaste stof van een mengsel blijven achter in het filter, terwijl de vloeistof en opgeloste stoffen wel
door het filter kunne.
- Extraheren
Extraheren berust op het verschil in oplosbaarheid tussen stoffen. Met een oplosmiddel haal je
oplosbare stoffen uit een mengsel van stoffen.
- Adsorberen
Bij adsorberen maak je gebruik van het verschil in aanhechtingsvermogen. Bij adsorptie wordt een
stof uit een mengsel gehaald door middel van binding aan een vaste stof. De stoffen hechten zich
aan het oppervlak van de vaste stof.
Reagentia
Een reagens is een stof die een selectieve, waarneembare reactie aangaat met een andere stof
waardoor de aanwezigheid van die stof zichtbaar wordt gemaakt. Deze reactie kan dan worden
gebruikt om de aanwezigheid van de andere stof aan te tonen.
Onderzoek
Een onderzoeksexperiment kent drie soorten variabelen:
- De onafhankelijke variabele is de grootheid die je varieert.
- De afhankelijke variabele is hetgeen je meet.
- De controlevariabelen zijn alle andere factoren die je constant houdt.
