Begrippen
ENG NED Betekenis
Absolute zero Absolute nul Weerspiegelt het niet bestaan van een attribuut (Als iets 0
gram weegt, heeft het geen gewicht)
Alpha (raw) Cronbachs alfa Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items worden gezien als een deel, waartussen
de betrouwbaarheid wordt uitgerekend
Alpha(standardized) Gestandaardiseerde alfa Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items worden gezien als een deel, waartussen
de betrouwbaarheid wordt uitgerekend
Alternate forms Paralleltestbetrouwbaarheid Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij gebruik
reliability wordt gemaakt van 2 paralleltesten
Arbitrary zero Arbitraire nul Weerspiegelt een willekeurige hoeveelheid (0 graden
Celsius. Geeft niet aan dat er geen temperatuur is, maar
dat ijs smelt)
Distribution (of Verdeling (van scores) Testscores of metingen van een groep mensen of
scores) verschillende tijdstippen van dezelfde individuen
Domain sampling Domain sampling theorie Alternatief klassieke test theorie, waarbij rekening
theory gehouden wordt met alle mogelijke manieren om een
steekproef te trekken uit items. Betrouwbaarheid is de
gemiddelde grootte van de correlaties tussen alle
mogelijke testparen met N items geselecteerd uit een
domein van testitems.
Eigenvalue Eigenwaarde Weerspiegelt de hoeveelheid variatie in de empirische
gegevens die door elke factor worden verklaard
Exploratory factor Exploratieve factoranalyse Ontdekkende vorm factoranalyse, wanneer het niet
analysis mogelijk is om precies aantal en aard van de dimensies te
voorspellen die een meting beoordeelt, of welke items bij
welke dimensie horen
Factor Factor Specifiek attribuut, (psychologische) dimensie,
component
Factor loading Factorlading Vertegenwoordigen het effect van de factor op de
waargenomen respons op het item
Factorial sctructure Factorstructuur Structuur waarin dimensies (hypothetisch psychologisch
attribuut/latente variabele) met items grafisch worden
weergegeven
Higher-order factor Hogere orde factor Multidimensionale test met correlerende dimensies
(second order structure)
Index of reliability Betrouwbaarheidsindex (Niet-gekwadrateerde) correlatie tussen waargenomen
scores en werkelijke scores
Interindividual Interindividuele spreiding Spreiding tussen mensen
variability
,Internal consistency Interne-consistentie Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij 1 test
reliability betrouwbaarheid wordt afgenomen die verdeeld kan worden in
verschillende subdelen
Interval scale Intervalschaal Meetniveau: Geeft verschil aan zonder natuurlijk nulpunt
(het is een afgesproken punt).
Intraindividual Intraindividuele spreiding Spreiding die in de loop van de tijd of onder verschillende
variability omstandigheden bij één persoon naar voren komt
Item discrimination Itemdiscriminatie De mate waarin een item onderscheid kan maken tussen
mensen die hoog en laag scoren op de test als geheel
Item-total Item-test correlatie De correlatie tussen scores van respondenten op een
correlation individueel item en score op gehele test
Latent variable Latente variabele/latente trek Niet direct observeerbare variabele (hypothetisch
construct/niet observeerbaar construct)
Malingering Faken Je expres slechter voordoen dan je bent
Mean Gemiddelde Gemiddelde. ( x ¿
∑ ❑=de som, xi=gemeten variabelen. Beginnend bij i=1
(eerste meting) tot n (steekproefgrootte).
Measurement error Meetfout Fout die is gevonden in een meting
Mutidimensional Multidimensionele toets Toets die 2 of meer psychologisch kenmerken meet
test
Nominal scale Nominale schaal Meetniveau: Labels geven/categorieën indelen. Simpelste
meetniveau
Nonprobability Nonprobability sampling Procedures die waarschijnlijk geen steekproef opleveren
sampling die representatief is voor een doelpopulatie (niet-aselecte
steekproef)
Normal distribution Normale verdeling
Oblique rotation Oblieke rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3)
Observed scores Test score Waarde verkregen uit de meting
Observer or scorer Beoordelaarsbias Dataverzamelaars kunnen (onbedoeld) bias en
bias verwachtingen meebrengen
Ordinal scale Ordinale schaal Meetniveau: Geeft de codering dus wel een waarde aan
het getal, maar oppassen met rekenen.
Orthogonal rotation Orthogonale rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3)
Parallel test Parallelle test Als twee tests parallel zijn, kunnen we de
betrouwbaarheid berekenen met alleen de waargenomen
, scores van beide tests
Participant Participant reactivity Gedrag van participant beïnvloedt meting, omdat deze
reactivity bewust is dat hij/zij wordt onderzocht
Pattern coefficient Pattern coefficient Weerspiegelt associatie tussen factor en item na rotatie,
met controle andere factoren
Percentile rank Percentielscore Geeft scoringspercentage aan dat onder een bepaalde
score ligt
Point estimate Puntschatter Enkel getal dat beste schatting is voor iemands
betrouwbare score
Principal axis Principal axis factoring Extractiemethode van factoranalyse. Gebaseerd op
factoring variantie. Doel: datavermindering
Principal Principale componentenanalyse Extractiemethode van factoranalyse. Gebaseerd op
component analysis (PCA) correlatie. Doel: factordetectie
(PCA)
Probability sampling Probability sampling Gebruiken van bepaalde procedures die een
representatieve steekproef garanderen (aselecte
steekproef)
Promax rotation Promax rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3). Oblieke rotatie
Psychometrics Psychometrie Wetenschap die zich bezighoudt met het evalueren van
(theoretische) attributen van psychologische tests (type
scores, betrouwbaarheid en validiteit)
Ratio scale Ratioschaal Meetniveau: Heeft wel een natuurlijk nulpunt.
Reference sample Referentiesteekproef Grote groep mensen die de test heeft gemaakt tijdens het
testconstructieproces. Moet representatief zijn aan
populatie
Reliability Betrouwbaarheid Geeft de mate weer waarin de verschillen in de
waargenomen scores van respondenten de verschillen in
hun werkelijke score weerspiegelen
Reliability Reliability generalization Kijken naar archiefonderzoeken om de manieren waarop
generalization (betrouwbaarheidsgeneralisatie) steekproefkenmerken van invloed zijn op de
betrouwbaarheid van testscores
Rotation Rotatie Tijdens factorrotatie worden de assen van de factoren
geroteerd
Scaling Schaalconstructie Manier waarop numerieke waarden worden toegekend
aan psychologische attributen
Score sensitivity Score sensitivity Vermogen van een meting om adequaat onderscheid te
maken tussen betekenisvolle hoeveelheden of eenheden
van de dimensie die wordt gemeten (Gewicht van 1 korrel
zout kan je niet meten met een personenweegschaal)
, Scree plot Scree plot Mogelijkheid om te gebruiken bij stap 2- Factoranalyse
(identificeren aantal factoren)
Simple structure Simple structure Elk item wordt slechts door 1 factor beïnvloed
Skewed distribution Scheve verdeling
Social desirability Sociale wenselijkheid Gedrag van participant is anders omdat hij/zij goed wil
overkomen
Split-half reliability Splitsingsbetrouwbaarheid Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items in 2 delen worden gesplitst en
daartussen de correlatie wordt berekend
Standard deviation Standaarddeviatie Gemiddelde afwijking van het gemiddelde
Standard error of Standaardmeetfout (let op, één De standaarddeviatie van meetfout (sem). Maat van de
measurement woord) meetprecisie van een testscore
Test norms Testnormen Testscores van een referentiegroep
Test-retest Test-hertestbetrouwbaarheid Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij 1 test
reliability (hertestbetrouwbaarheid) op 2 verschillende momenten wordt afgenomen
True score Betrouwbare score (soms Het daadwerkelijke niveau van het attribuut dat wordt
abusievelijk 'ware score') gemeten
Unidimensional test Eéndimensionale toets Toets die maar 1 psychologisch kenmerk meten
Variability Spreiding Mate waarin scores op een psychologische test
verschillen van persoon tot persoon, of van tijd tot tijd.
Geeft informatie over de grootte van de verschillen tussen
een reeks testscores
Variance Variantie De gemiddelde gekwadrateerde deviatie van het
gemiddelde
Varimax rotation Varimax-rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3). Orthogonale
rotatie
z score z score Aantal standaarddeviaties die een waarneming van het
gemiddelde afligt
ENG NED Betekenis
Absolute zero Absolute nul Weerspiegelt het niet bestaan van een attribuut (Als iets 0
gram weegt, heeft het geen gewicht)
Alpha (raw) Cronbachs alfa Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items worden gezien als een deel, waartussen
de betrouwbaarheid wordt uitgerekend
Alpha(standardized) Gestandaardiseerde alfa Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items worden gezien als een deel, waartussen
de betrouwbaarheid wordt uitgerekend
Alternate forms Paralleltestbetrouwbaarheid Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij gebruik
reliability wordt gemaakt van 2 paralleltesten
Arbitrary zero Arbitraire nul Weerspiegelt een willekeurige hoeveelheid (0 graden
Celsius. Geeft niet aan dat er geen temperatuur is, maar
dat ijs smelt)
Distribution (of Verdeling (van scores) Testscores of metingen van een groep mensen of
scores) verschillende tijdstippen van dezelfde individuen
Domain sampling Domain sampling theorie Alternatief klassieke test theorie, waarbij rekening
theory gehouden wordt met alle mogelijke manieren om een
steekproef te trekken uit items. Betrouwbaarheid is de
gemiddelde grootte van de correlaties tussen alle
mogelijke testparen met N items geselecteerd uit een
domein van testitems.
Eigenvalue Eigenwaarde Weerspiegelt de hoeveelheid variatie in de empirische
gegevens die door elke factor worden verklaard
Exploratory factor Exploratieve factoranalyse Ontdekkende vorm factoranalyse, wanneer het niet
analysis mogelijk is om precies aantal en aard van de dimensies te
voorspellen die een meting beoordeelt, of welke items bij
welke dimensie horen
Factor Factor Specifiek attribuut, (psychologische) dimensie,
component
Factor loading Factorlading Vertegenwoordigen het effect van de factor op de
waargenomen respons op het item
Factorial sctructure Factorstructuur Structuur waarin dimensies (hypothetisch psychologisch
attribuut/latente variabele) met items grafisch worden
weergegeven
Higher-order factor Hogere orde factor Multidimensionale test met correlerende dimensies
(second order structure)
Index of reliability Betrouwbaarheidsindex (Niet-gekwadrateerde) correlatie tussen waargenomen
scores en werkelijke scores
Interindividual Interindividuele spreiding Spreiding tussen mensen
variability
,Internal consistency Interne-consistentie Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij 1 test
reliability betrouwbaarheid wordt afgenomen die verdeeld kan worden in
verschillende subdelen
Interval scale Intervalschaal Meetniveau: Geeft verschil aan zonder natuurlijk nulpunt
(het is een afgesproken punt).
Intraindividual Intraindividuele spreiding Spreiding die in de loop van de tijd of onder verschillende
variability omstandigheden bij één persoon naar voren komt
Item discrimination Itemdiscriminatie De mate waarin een item onderscheid kan maken tussen
mensen die hoog en laag scoren op de test als geheel
Item-total Item-test correlatie De correlatie tussen scores van respondenten op een
correlation individueel item en score op gehele test
Latent variable Latente variabele/latente trek Niet direct observeerbare variabele (hypothetisch
construct/niet observeerbaar construct)
Malingering Faken Je expres slechter voordoen dan je bent
Mean Gemiddelde Gemiddelde. ( x ¿
∑ ❑=de som, xi=gemeten variabelen. Beginnend bij i=1
(eerste meting) tot n (steekproefgrootte).
Measurement error Meetfout Fout die is gevonden in een meting
Mutidimensional Multidimensionele toets Toets die 2 of meer psychologisch kenmerken meet
test
Nominal scale Nominale schaal Meetniveau: Labels geven/categorieën indelen. Simpelste
meetniveau
Nonprobability Nonprobability sampling Procedures die waarschijnlijk geen steekproef opleveren
sampling die representatief is voor een doelpopulatie (niet-aselecte
steekproef)
Normal distribution Normale verdeling
Oblique rotation Oblieke rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3)
Observed scores Test score Waarde verkregen uit de meting
Observer or scorer Beoordelaarsbias Dataverzamelaars kunnen (onbedoeld) bias en
bias verwachtingen meebrengen
Ordinal scale Ordinale schaal Meetniveau: Geeft de codering dus wel een waarde aan
het getal, maar oppassen met rekenen.
Orthogonal rotation Orthogonale rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3)
Parallel test Parallelle test Als twee tests parallel zijn, kunnen we de
betrouwbaarheid berekenen met alleen de waargenomen
, scores van beide tests
Participant Participant reactivity Gedrag van participant beïnvloedt meting, omdat deze
reactivity bewust is dat hij/zij wordt onderzocht
Pattern coefficient Pattern coefficient Weerspiegelt associatie tussen factor en item na rotatie,
met controle andere factoren
Percentile rank Percentielscore Geeft scoringspercentage aan dat onder een bepaalde
score ligt
Point estimate Puntschatter Enkel getal dat beste schatting is voor iemands
betrouwbare score
Principal axis Principal axis factoring Extractiemethode van factoranalyse. Gebaseerd op
factoring variantie. Doel: datavermindering
Principal Principale componentenanalyse Extractiemethode van factoranalyse. Gebaseerd op
component analysis (PCA) correlatie. Doel: factordetectie
(PCA)
Probability sampling Probability sampling Gebruiken van bepaalde procedures die een
representatieve steekproef garanderen (aselecte
steekproef)
Promax rotation Promax rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3). Oblieke rotatie
Psychometrics Psychometrie Wetenschap die zich bezighoudt met het evalueren van
(theoretische) attributen van psychologische tests (type
scores, betrouwbaarheid en validiteit)
Ratio scale Ratioschaal Meetniveau: Heeft wel een natuurlijk nulpunt.
Reference sample Referentiesteekproef Grote groep mensen die de test heeft gemaakt tijdens het
testconstructieproces. Moet representatief zijn aan
populatie
Reliability Betrouwbaarheid Geeft de mate weer waarin de verschillen in de
waargenomen scores van respondenten de verschillen in
hun werkelijke score weerspiegelen
Reliability Reliability generalization Kijken naar archiefonderzoeken om de manieren waarop
generalization (betrouwbaarheidsgeneralisatie) steekproefkenmerken van invloed zijn op de
betrouwbaarheid van testscores
Rotation Rotatie Tijdens factorrotatie worden de assen van de factoren
geroteerd
Scaling Schaalconstructie Manier waarop numerieke waarden worden toegekend
aan psychologische attributen
Score sensitivity Score sensitivity Vermogen van een meting om adequaat onderscheid te
maken tussen betekenisvolle hoeveelheden of eenheden
van de dimensie die wordt gemeten (Gewicht van 1 korrel
zout kan je niet meten met een personenweegschaal)
, Scree plot Scree plot Mogelijkheid om te gebruiken bij stap 2- Factoranalyse
(identificeren aantal factoren)
Simple structure Simple structure Elk item wordt slechts door 1 factor beïnvloed
Skewed distribution Scheve verdeling
Social desirability Sociale wenselijkheid Gedrag van participant is anders omdat hij/zij goed wil
overkomen
Split-half reliability Splitsingsbetrouwbaarheid Onderdeel van de interne-consistentie betrouwbaarheid,
waarbij alle items in 2 delen worden gesplitst en
daartussen de correlatie wordt berekend
Standard deviation Standaarddeviatie Gemiddelde afwijking van het gemiddelde
Standard error of Standaardmeetfout (let op, één De standaarddeviatie van meetfout (sem). Maat van de
measurement woord) meetprecisie van een testscore
Test norms Testnormen Testscores van een referentiegroep
Test-retest Test-hertestbetrouwbaarheid Manier om betrouwbaarheid te schatten, waarbij 1 test
reliability (hertestbetrouwbaarheid) op 2 verschillende momenten wordt afgenomen
True score Betrouwbare score (soms Het daadwerkelijke niveau van het attribuut dat wordt
abusievelijk 'ware score') gemeten
Unidimensional test Eéndimensionale toets Toets die maar 1 psychologisch kenmerk meten
Variability Spreiding Mate waarin scores op een psychologische test
verschillen van persoon tot persoon, of van tijd tot tijd.
Geeft informatie over de grootte van de verschillen tussen
een reeks testscores
Variance Variantie De gemiddelde gekwadrateerde deviatie van het
gemiddelde
Varimax rotation Varimax-rotatie Rotatiemethode factoranalyse (stap 3). Orthogonale
rotatie
z score z score Aantal standaarddeviaties die een waarneming van het
gemiddelde afligt
