Begrippenlijst een wereld vol geloof, hoofdstuk 2 t/m 6
Hindoeïsme
Ontstaan
De rivier de Indus Een rivier in het huidige Pakistan waar het woord Hindoeïsme naar verwijst.
Indus-cultuur Een cultuur in de buurt van de Indus die belangrijke overeenkomsten heeft met het
hindoeïsme. Wetenschappers geloven dat het hindoeïsme hier belangrijke wortels heeft.
De Veda’s Heilige geschriften binnen het hindoeïsme.
Vedische tijd Periode waarin de Veda’s ontstonden. 1200-500 voor onze jaartelling.
Vedisch De taal waarin de Veda’s geschreven zijn. Later ontstond hieruit het Sanskriet.
De tijd van het oudere hindoeïsme Van 500 voor onze jaartelling tot 800 erna. Hierin zijn er veel teksten
ontstaan waarin de ideeën over goden en mensen verder werden uitgewerkt.
Mhabharata Belangrijke tekst uit de tijd van het oudere hindoeïsme. Geschreven tussen 200 v.Chr. tot
200.
Bhagavadgita Deel van het Mhabharata dat nog steeds populair is, omdat er een gesprek in staat tussen
Arjuna en zijn wagenmenner Krishna. Krishna blijkt uiteindelijk de gedaante van de god
Vishnu te zijn.
Kastenstelsel Een systeem waarin de samenleving in verschillende lagen is verdeeld.
Mahatma Gandhi Hij leefde van 1869 tot 1948. Hij had kritiek op het kastenstelsel en zorgde mede voor
afschaffing ervan.
Tamils Groep hindoes uit Sri Lanka die hun tradities hebben mee genomen naar Nederland.
De hare Krishna- beweging Groep autochtone Nederlanders die zich aangetrokken voelen tot het hindoeïsme.
Geloof
Transcendente werkelijkheid Een hogere werkelijkheid wat boven de aarde uitgaat. Sommige hindoes geloven
in een persoonlijke en andere in een onpersoonlijke transcendente werkelijkheid.
Polytheïstische godsdienst Een godsdienst met meer dan één god. Het hindoeïsme is polytheïstisch, maar de
hindoes niet.
Brahman De hoogste werkelijkheid. Het goddelijke principe, waar alles uit is ontstaan. Atman is
Brahman.
Atman Diepste kern van de mens die bewaard is gebleven vanuit de Brahman. Het bevindt zich in
ieder mens.
Reïncarnatie Wedergeboorte, opnieuw geboren worden.
Karma Het totaal van de goede en slechte dingen die je in je leven hebt gedaan.
Dharma De religieuze plichten van een hindoe.
Moksha De verlossing. De diepste kern van een mens (Atman) hoeft niet meer opnieuw geboren te
worden (reïncarnatie), deze wordt verenigd met de hoogste werkelijkheid (brahman).
Karma-yoga Een manier om geen karma op te bouwen. Je doet dan alles wat je moet doen belangeloos.
Kasten Een bepaalde groep mensen binnen het kastenstelsel.
1
, Rituele reinheid Belangrijk op weg naar verlossing. Hindoes reinigen zich uitgebreid voordat ze een ritueel
gaan uitvoeren.
Standen De kasten zijn ingedeeld in 4 standen: priesters (Brahmanen), adel/krijgers, kooplieden en
de laagste stand.
Brahmanen De hoogste stand binnen het kastenstelsel. Ze hebben veel aanzien.
Dvija’s Tweemaal geborenen. Deze titel wordt gegeven aan alle volwassenen van de 3 hoogste
standen.
Onaanraakbare of paria’s Kastelozen die tot geen kasten behoren.
Goden
Avatars De gedaante of verschijningsvormen van goden.
Vishnu (God) Een van de belangrijkste twee goden binnen het hindoeïsme. Hij is vooral bekend om zijn
avatars. Staat bekend om vriendelijkheid.
Shiva (God) Een van de belangrijkste twee goden binnen het hindoeïsme. Shiva is een god die de wereld
laat vergaan en ontstaan.
Brahma (God) Van Brahma wordt gezegd dat hij de wereld heeft gemaakt. Hij is een schepper god.
Trimurti Stroming die de goden Vishnu, Shiva en Brahma als een drie-eenheid ziet.
Lakshmi (Godin) De godin van de voorspoed die met Vishnu is getrouwd. Speelt een belangrijke rol bij Divali.
Feesten
Diya’s Kleine lampjes gemaakt van klei (Divali).
Feest - Wat wordt er gevierd?
- Hoe wordt het gevierd?
- Wanneer wordt het gevierd?
- Overig belangrijk
Holi - Lengte overwint winter, goed overwint kwaad
- elkaar bepoederen met kleurpoeder
- Eindigt bij volle maan in de maand Phaguna
- iedereen is gelijk
Divali - Feest van het licht als symbool voor het goede
- Diya’s (lichtjes) worden aangestoken, Godin Lakshmi wordt verwelkomt
- eerste 5 dagen van herfst
- ongelijkheid verdwijnt
Rahki - Herdenking dat het schip ‘lalla Rookh’ met Indiërs in Suriname aankwam.
- Jaarlijks herdacht
- op 5 juni
Bouw tempel
Tempel Een plek waar een hindoe de nabijheid van een god kan ervaren.
Mandir Ander woord voor tempel.
Vimana Tempel in het Sanskriet (is een taal).
Mandala Een verzameling van concentrische vierkanten met een middelpunt.
Sanctum Middelpunt van een tempel. De belangrijkste god manifesteert hier.
Meru Berg waar de hindoeïstische goden wonen.
2
Hindoeïsme
Ontstaan
De rivier de Indus Een rivier in het huidige Pakistan waar het woord Hindoeïsme naar verwijst.
Indus-cultuur Een cultuur in de buurt van de Indus die belangrijke overeenkomsten heeft met het
hindoeïsme. Wetenschappers geloven dat het hindoeïsme hier belangrijke wortels heeft.
De Veda’s Heilige geschriften binnen het hindoeïsme.
Vedische tijd Periode waarin de Veda’s ontstonden. 1200-500 voor onze jaartelling.
Vedisch De taal waarin de Veda’s geschreven zijn. Later ontstond hieruit het Sanskriet.
De tijd van het oudere hindoeïsme Van 500 voor onze jaartelling tot 800 erna. Hierin zijn er veel teksten
ontstaan waarin de ideeën over goden en mensen verder werden uitgewerkt.
Mhabharata Belangrijke tekst uit de tijd van het oudere hindoeïsme. Geschreven tussen 200 v.Chr. tot
200.
Bhagavadgita Deel van het Mhabharata dat nog steeds populair is, omdat er een gesprek in staat tussen
Arjuna en zijn wagenmenner Krishna. Krishna blijkt uiteindelijk de gedaante van de god
Vishnu te zijn.
Kastenstelsel Een systeem waarin de samenleving in verschillende lagen is verdeeld.
Mahatma Gandhi Hij leefde van 1869 tot 1948. Hij had kritiek op het kastenstelsel en zorgde mede voor
afschaffing ervan.
Tamils Groep hindoes uit Sri Lanka die hun tradities hebben mee genomen naar Nederland.
De hare Krishna- beweging Groep autochtone Nederlanders die zich aangetrokken voelen tot het hindoeïsme.
Geloof
Transcendente werkelijkheid Een hogere werkelijkheid wat boven de aarde uitgaat. Sommige hindoes geloven
in een persoonlijke en andere in een onpersoonlijke transcendente werkelijkheid.
Polytheïstische godsdienst Een godsdienst met meer dan één god. Het hindoeïsme is polytheïstisch, maar de
hindoes niet.
Brahman De hoogste werkelijkheid. Het goddelijke principe, waar alles uit is ontstaan. Atman is
Brahman.
Atman Diepste kern van de mens die bewaard is gebleven vanuit de Brahman. Het bevindt zich in
ieder mens.
Reïncarnatie Wedergeboorte, opnieuw geboren worden.
Karma Het totaal van de goede en slechte dingen die je in je leven hebt gedaan.
Dharma De religieuze plichten van een hindoe.
Moksha De verlossing. De diepste kern van een mens (Atman) hoeft niet meer opnieuw geboren te
worden (reïncarnatie), deze wordt verenigd met de hoogste werkelijkheid (brahman).
Karma-yoga Een manier om geen karma op te bouwen. Je doet dan alles wat je moet doen belangeloos.
Kasten Een bepaalde groep mensen binnen het kastenstelsel.
1
, Rituele reinheid Belangrijk op weg naar verlossing. Hindoes reinigen zich uitgebreid voordat ze een ritueel
gaan uitvoeren.
Standen De kasten zijn ingedeeld in 4 standen: priesters (Brahmanen), adel/krijgers, kooplieden en
de laagste stand.
Brahmanen De hoogste stand binnen het kastenstelsel. Ze hebben veel aanzien.
Dvija’s Tweemaal geborenen. Deze titel wordt gegeven aan alle volwassenen van de 3 hoogste
standen.
Onaanraakbare of paria’s Kastelozen die tot geen kasten behoren.
Goden
Avatars De gedaante of verschijningsvormen van goden.
Vishnu (God) Een van de belangrijkste twee goden binnen het hindoeïsme. Hij is vooral bekend om zijn
avatars. Staat bekend om vriendelijkheid.
Shiva (God) Een van de belangrijkste twee goden binnen het hindoeïsme. Shiva is een god die de wereld
laat vergaan en ontstaan.
Brahma (God) Van Brahma wordt gezegd dat hij de wereld heeft gemaakt. Hij is een schepper god.
Trimurti Stroming die de goden Vishnu, Shiva en Brahma als een drie-eenheid ziet.
Lakshmi (Godin) De godin van de voorspoed die met Vishnu is getrouwd. Speelt een belangrijke rol bij Divali.
Feesten
Diya’s Kleine lampjes gemaakt van klei (Divali).
Feest - Wat wordt er gevierd?
- Hoe wordt het gevierd?
- Wanneer wordt het gevierd?
- Overig belangrijk
Holi - Lengte overwint winter, goed overwint kwaad
- elkaar bepoederen met kleurpoeder
- Eindigt bij volle maan in de maand Phaguna
- iedereen is gelijk
Divali - Feest van het licht als symbool voor het goede
- Diya’s (lichtjes) worden aangestoken, Godin Lakshmi wordt verwelkomt
- eerste 5 dagen van herfst
- ongelijkheid verdwijnt
Rahki - Herdenking dat het schip ‘lalla Rookh’ met Indiërs in Suriname aankwam.
- Jaarlijks herdacht
- op 5 juni
Bouw tempel
Tempel Een plek waar een hindoe de nabijheid van een god kan ervaren.
Mandir Ander woord voor tempel.
Vimana Tempel in het Sanskriet (is een taal).
Mandala Een verzameling van concentrische vierkanten met een middelpunt.
Sanctum Middelpunt van een tempel. De belangrijkste god manifesteert hier.
Meru Berg waar de hindoeïstische goden wonen.
2
