Ontwikkelingsaspecten van het basisschoolkind
De kleuter 4 tot 6 jaar
Lichamelijke ontwikkeling
Ontwikkeling kleuter Kenmerken Voorbeelden
Lichamelijke groei o Als we over een kleuter spreken o De kleuter is minder egocentrisch
hebben we het over een kind van 4 dn de peuter en speel graag
tot 6 jaar. De kleuter is duidelijk een samen met andere kinderen.
ander kind dan de peuter en ook dan o Het mollige verdwijnt bij de
het jonge schoolkind. kleuter en de buik wordt ook
o De kleuter wordt wat gespierder platter.
o Bij de kleuter neemt het gewicht en o De vierjarige kleuter is ruim 1
de lengte in de zelfde verhouding toe. meter en weegt ongeveer 18 kilo.
o Het postuur van de kleuter zijn vooral Aan het einde van de kleutertijd is
de korte benen opvallend. Maar het hij bijna 1.20 meter lang en weegt
lichaam veranderd wel vergeleken hij 22 kilo.
met de peuter. o Het hoofd begint al een redelijk
‘normale’ vorm aan te nemen.
Motorische o De kleuter heeft nog steeds een o De kleuter rent zonder te vallen,
ontwikkeling grove motoriek. De motorische en kan goed klimmen. Hij kan
vaardigheden worden wel steeds zowel met links en rechts
beter. hinkelen.
o Een kleuter beweegt graag maar is o Klimmen, klauteren en balanceren
wel snel moe en heeft nog weinig op muurtjes en andere obstakels
kracht. vind de kleuter erg leuk. Hierdoor
o Vooral de fijne motoriek ontwikkeld gaat zijn evenwichtsgevoel erg
zich op deze leeftijd. vooruit.
o De kleuter leert veters strikken
(veterdiploma), een potlood
vasthouden en leert de kleuter
nauwkeurig tekening te maken
(binnen de lijntjes).
, Cognitieve ontwikkeling
Ontwikkeling kleuter Kenmerken Voorbeelden
Pre-operationele fase o In cognitief opzicht ontwikkelt o Het denken bij de kleuter wordt
de kleuter zich in deze periode nog steeds beheerst door wat het
bijzonder snel. kind waarneemt. De kleuter zit
o Bij de kleuter is er nog geen nog geen samenhang, nog geen
sprake van objectief en logisch verband tussen oorzaak en gevolg.
denken. o De kleuter is graag bezig met
o De kleuter denkt nog niet taakjes die gegeven zijn door de
bewust maar intuïtief. Dit leidster of de leerkracht.
betekent dat hij bijv. kan
sorteren op kleur, op grootte
en op vorm, maar nog niet kan
vertellen waar hij dit zo doet.
Taalontwikkeling o De woordenschat wordt groter o De kleuter begint interesse te
en de zinnen worden krijgen in lezen en schrijven.
ingewikkelder. o De kleuter verbeterd de
o Aan het begin van de woordenschat door dat er veel
kleutertijd ken het kind zo’n met hem gepraat wordt. En
1500 woorden en aan het oefeningen doet die hij krijg op
einde zon 2500 woorden. school.
Fantasie o Fantasie is kenmerkend voor o De kleuter gelooft nog in
de kleuter. In zijn sinterklaas en het merendeel
belevingswereld kan hij nog geniet de kleuter nog van
geen onderscheid maken sprookjes en andere
tussen fantasie en fantasieverhalen.
werkelijkheid. o Voorbeeld waarom een kleuter
o Bij de kleuter is alles mogelijk jokt: De kleuter beweerd dat
daarom jokt hij ook wel eens. mama niet thuis is terwijl ze er wel
Dit doet hij om een is. De kleuter wil niet dat mama
onmogelijke wens te laten weg gaat.
vervullen of om een oplossing
te vinden voor een vraag.
Schoolrijpheid o Bijna alle kleuters gaan vanaf 4 o Kinderen die naar school gaan
jaar naar de basisschool. moeten zindelijk zijn, zich kunnen
Kinderen moet wel schoolrijp aanpassen aan kinderen en daar
zijn. Dit betekend dat de mee kunnen samenwerken, zich
kleuter aan dingen moet kunnen concentreren, een tijdje
voldoen om naar school te zonder ouders kunnen en te
kunnen gaan. kunnen communiceren met
o Kleuters zijn vanaf 5 jaar woorden.
leerplichtig.
De kleuter 4 tot 6 jaar
Lichamelijke ontwikkeling
Ontwikkeling kleuter Kenmerken Voorbeelden
Lichamelijke groei o Als we over een kleuter spreken o De kleuter is minder egocentrisch
hebben we het over een kind van 4 dn de peuter en speel graag
tot 6 jaar. De kleuter is duidelijk een samen met andere kinderen.
ander kind dan de peuter en ook dan o Het mollige verdwijnt bij de
het jonge schoolkind. kleuter en de buik wordt ook
o De kleuter wordt wat gespierder platter.
o Bij de kleuter neemt het gewicht en o De vierjarige kleuter is ruim 1
de lengte in de zelfde verhouding toe. meter en weegt ongeveer 18 kilo.
o Het postuur van de kleuter zijn vooral Aan het einde van de kleutertijd is
de korte benen opvallend. Maar het hij bijna 1.20 meter lang en weegt
lichaam veranderd wel vergeleken hij 22 kilo.
met de peuter. o Het hoofd begint al een redelijk
‘normale’ vorm aan te nemen.
Motorische o De kleuter heeft nog steeds een o De kleuter rent zonder te vallen,
ontwikkeling grove motoriek. De motorische en kan goed klimmen. Hij kan
vaardigheden worden wel steeds zowel met links en rechts
beter. hinkelen.
o Een kleuter beweegt graag maar is o Klimmen, klauteren en balanceren
wel snel moe en heeft nog weinig op muurtjes en andere obstakels
kracht. vind de kleuter erg leuk. Hierdoor
o Vooral de fijne motoriek ontwikkeld gaat zijn evenwichtsgevoel erg
zich op deze leeftijd. vooruit.
o De kleuter leert veters strikken
(veterdiploma), een potlood
vasthouden en leert de kleuter
nauwkeurig tekening te maken
(binnen de lijntjes).
, Cognitieve ontwikkeling
Ontwikkeling kleuter Kenmerken Voorbeelden
Pre-operationele fase o In cognitief opzicht ontwikkelt o Het denken bij de kleuter wordt
de kleuter zich in deze periode nog steeds beheerst door wat het
bijzonder snel. kind waarneemt. De kleuter zit
o Bij de kleuter is er nog geen nog geen samenhang, nog geen
sprake van objectief en logisch verband tussen oorzaak en gevolg.
denken. o De kleuter is graag bezig met
o De kleuter denkt nog niet taakjes die gegeven zijn door de
bewust maar intuïtief. Dit leidster of de leerkracht.
betekent dat hij bijv. kan
sorteren op kleur, op grootte
en op vorm, maar nog niet kan
vertellen waar hij dit zo doet.
Taalontwikkeling o De woordenschat wordt groter o De kleuter begint interesse te
en de zinnen worden krijgen in lezen en schrijven.
ingewikkelder. o De kleuter verbeterd de
o Aan het begin van de woordenschat door dat er veel
kleutertijd ken het kind zo’n met hem gepraat wordt. En
1500 woorden en aan het oefeningen doet die hij krijg op
einde zon 2500 woorden. school.
Fantasie o Fantasie is kenmerkend voor o De kleuter gelooft nog in
de kleuter. In zijn sinterklaas en het merendeel
belevingswereld kan hij nog geniet de kleuter nog van
geen onderscheid maken sprookjes en andere
tussen fantasie en fantasieverhalen.
werkelijkheid. o Voorbeeld waarom een kleuter
o Bij de kleuter is alles mogelijk jokt: De kleuter beweerd dat
daarom jokt hij ook wel eens. mama niet thuis is terwijl ze er wel
Dit doet hij om een is. De kleuter wil niet dat mama
onmogelijke wens te laten weg gaat.
vervullen of om een oplossing
te vinden voor een vraag.
Schoolrijpheid o Bijna alle kleuters gaan vanaf 4 o Kinderen die naar school gaan
jaar naar de basisschool. moeten zindelijk zijn, zich kunnen
Kinderen moet wel schoolrijp aanpassen aan kinderen en daar
zijn. Dit betekend dat de mee kunnen samenwerken, zich
kleuter aan dingen moet kunnen concentreren, een tijdje
voldoen om naar school te zonder ouders kunnen en te
kunnen gaan. kunnen communiceren met
o Kleuters zijn vanaf 5 jaar woorden.
leerplichtig.
