samenvatting h2 jeugdrecht begrepen 8e herdruk + begrippenlijst

Hoofdstuk 2 De ouders van de jeugdige
Dit hoofdstuk gaat over afstamming, dit wil zeggen over de familierechtelijke relatie tussen
een jeugdige en zijn ouders.

Juridische moeder
De moeder is de vrouw uit wie het kind is geboren. De biologische moeder is de
juridische moeder. Dit geld ook als de moeder bijvoorbeeld is bevrucht via een eicel.

Draagmoederschap
Wil zeggen dat een vrouw (‘draagmoeder’) voor een andere vrouw (‘wensmoeder’) een kind
ter wereld brengt. De draagmoeder blijft altijd de juridische moeder, ook al hebben ze er
afspraken over gemaakt. Is de draagmoeder niet getrouwd, dan kan de wensmoeder het
kind erkennen. Vervolgens vraagt zij de rechtbank om het gezag naar haar over te hevelen.
Is de draagmoeder getrouwd dan zijn zij en haar man de juridische ouders (en is erkenning
door een wensouder niet mogelijk). Het kind kan wel worden geadopteerd een jaar later
nadat de wensmoeder het kind als pleegkind heeft genomen.


Juridische vader
De juridische vader is de man:
- die bij de geboorte met de moeder is gehuwd.
- die de jeugdige heeft erkend.
- van wie door de rechter het vaderschap heeft vastgesteld; of
- die de jeugdige heeft geadopteerd

Met de moeder getrouwd
De vader van het kind is de man die op het moment van de geboorte getrouwd is met de
vrouw die het kind ter wereld brengt. Baart de getrouwde vrouw een kind, dan is haar
man automatisch de juridische vader.

Geregistreerde partner van de moeder
Dezelfde regel geldt voor de man die op het moment van geboorte de geregistreerde partner
van de moeder is. Na 1 april 2014 zit er geen verschil meer tussen geregistreerd
partnerschap en het huwelijk> ook juridische vader.

Vaderschap ontkennen
De man en de vrouw en het kind kunnen de rechtbank verzoeken het ‘vaderschap dat door
een huwelijk is ontstaan, te ontkennen’ hier wordt mee bedoeld dat de vader hierna als dit
wordt goedgekeurd door de rechter. (Wordt bepaald door DNA) Hij niet meer de juridische
vader is van het kind.

, De vader en de moeder kunnen in principe het vaderschap niet ontkennen als de man
eerder instemde met kunstmatige inseminatie/vitrofertilisatie met donorzaad, of als hij wist
dat de vrouw zwanger was toen hij met haar trouwde. > Hier kan de man zijn vaderschap
alleen nog ontkennen als hij door de vrouw is bedrogen. Het kind mag in beide gevallen
het vaderschap ontkennen. (De juridische vader is niet langer de vader meer na het
ontkennen.)

Overlijdt een man tijdens het huwelijk en brengt de vrouw een kind ter wereld binnen 306
dagen na dit overlijden, dan wordt de overleden man alsnog gezien als de juridische vader
van het kind. Als een kind in een huwelijk wordt geboren, terwijl het is verwekt door een
andere man, worden de echtgenotes de ouders. De andere man kan de vader (de
echtgenoot) niet het juridische vaderschap afpakken want hij heeft geen juridische middelen.

Erkenning

Als een vrouw op het moment van de geboorte geen formele relatie heeft dus geen
echtgenoot of geregistreerde partner, krijgt het kind door de geboorte alleen moeder. Als er
alleen een vrouw in dit proces zit kan een man de juridische vader worden door het kind te
erkennen. Erkennen wil zeggen dat de man bij de Burgerlijke Stand van de gemeente
verklaart dat hij de juridische vader van het kind wil zijn. Een man die een jeugdige
erkent, zegt daarmee dat hij niet de biologische vader is van het kind. Ook een man
die dat duidelijk niet is, kan een jeugdige erkennen. ➜ Bij erkenning gaat het om
een juridische daad: de man schept door de erkenning een familierechtelijke
relatie tussen hem en de jeugdige. ➜ na de erkenning is de man de juridische vader
van het kind ook al is een andere man de biologische vader. ➜ een jeugdige die
eenmaal een juridische vader heeft, houdt deze man zijn hele leven als juridische
vader. Ook als de vader overlijdt.

Alleen in de gevallen als er alleen een moeder is, is er ruimte voor een man om door
erkenning het juridisch vaderschap op zich te nemen.

Toestemming van het moeder en kind
Een man beslist niet alleen zelf over de erkenning. Voor de erkenning van een jeugdige tot
16 jaar heeft de man toestemming van de moeder nodig. Is de jeugdige tussen de 12 en
16 jaar oud, dan moeten moeder en jeugdige beiden toestemmingen geven. Na 16 jaar is
alleen de toestemming van de jeugdige nodig.

Geen toestemming maar toch erkenning
Geven moeder en/of jeugdige geen toestemming➜ dan gaat de erkenning in
principe niet door. Maar een man die kan aantonen dat hij de verwekker is van
de jeugdige ➜ hoeft hij zich niet bij de weigering van de moeder neer te leggen.
In de rechtbank kan hij vervangende toestemming krijgen. Een man krijgt alleen
die vervangende toestemming:
➜ Het de belangen van het kind niet zal schaden; en
➜ De belangen niet zal schaden die de moeder bij een ongestoorde verhouding
heeft met haar kind.