Hygiëne en infectiepreventie in de mondzorgpraktijk
H.11 Water en de behandelunit, aerosolen en risicobeheersing:
Water en de behandelunit:
- Wordt gebruikt in de meerfunctiespuit en voor koelen en irrigeren van de hand- en
hoekstukken tijdens behandeling
- Water wordt verneveld tot spatten en aerosolen die worden ingeademd door patiënt als
behandelteam
- Water in contact met slijmvliezen en ontstaat potentieel infectierisico
- Water uit behandelunit proceswater
- Arbowet verplicht praktijkhouder tot uitvoering van een risico-inventarisatie en -evaluatie
- Microbiologisch gecontamineerd water uit behandelunit vormt potentieel risico
- Water wordt in meeste gevallen niet gedronken, maar inslikken ervan tijdens een
behandeling kan niet worden voorkomen
- Drinkwaternormen:
1. Bij een kweektemperatuur van 22°C heeft het water een totaal kiemgetal (= aantal
heterotrofie aerobe bacteriekiemen) van minder dan 100 kolonievormende eenheden per
milliliter (kve/ml)
2. Bij een kweektemperatuur van 37°C heeft het water een totaal kiemgetal van minder dan 20
kve/ml
3. Water bevat minder dan 100 kve per liter (kve/l) aan legionellasoorten
4. Water bevat geen enterokokken of Escherichia coli
- Microbiologische contaminatie van behandelunit zal vooral plaatsvinden in en door het
gebruik van behandelunit
- Contaminatie van water worden veroorzaakt door biofilm in de leidingen van de unit
Ontwerpen van de behandelunit:
- Bij aanschaf wordt voornamelijk gelet op ergonomie en veiligheid en wordt het inwendige
ontwerp van de unit vaak vergeten
- Iedere connector en klep in het netwerk (het water dat wordt gebruikt voor koel- en
spoeldoeleinden worden vanaf de bron door een netwerk van slangen, connectoren en
klepjes naar de hand- en hoekstukken en de meerfunctiespuit getransporteerd) draagt
onbedoeld bij aan biofilmvorming doordat ze retentieplekken creëren waar micro-
organismen zich kunnen vestigen
- Reduceren van complexiteit van dit netwerk zal waarschijnlijk bijdragen aan minimalisering
van het ‘biofilmprobleem’
Gebruik van de behandelunit:
- Gekenmerkt door grote irregulariteit
- Water staat ’s nachts en in het weekend stil
- Dynamiek van dit periodieke gebruik heeft een rechtstreekse invloed op de aanhechting van
micro-organismen aan oppervlakken
- Bij intensief gebruik van een behandelunit staat het water het merendeel van de tijd stil – in
stagnante fase kunnen bacteriën zich hechten aan binnenkant van de leidingen, waarna ze
zich ongestoord kunnen vermeerderen tot een volwaardige, slijmerige biofilm
- Hydrodynamische verschijnselen beïnvloeden de hechting, groei, als zelfs de mogelijke
afdoding van de biofilm
Hydrodynamische processen:
H.11 Water en de behandelunit, aerosolen en risicobeheersing:
Water en de behandelunit:
- Wordt gebruikt in de meerfunctiespuit en voor koelen en irrigeren van de hand- en
hoekstukken tijdens behandeling
- Water wordt verneveld tot spatten en aerosolen die worden ingeademd door patiënt als
behandelteam
- Water in contact met slijmvliezen en ontstaat potentieel infectierisico
- Water uit behandelunit proceswater
- Arbowet verplicht praktijkhouder tot uitvoering van een risico-inventarisatie en -evaluatie
- Microbiologisch gecontamineerd water uit behandelunit vormt potentieel risico
- Water wordt in meeste gevallen niet gedronken, maar inslikken ervan tijdens een
behandeling kan niet worden voorkomen
- Drinkwaternormen:
1. Bij een kweektemperatuur van 22°C heeft het water een totaal kiemgetal (= aantal
heterotrofie aerobe bacteriekiemen) van minder dan 100 kolonievormende eenheden per
milliliter (kve/ml)
2. Bij een kweektemperatuur van 37°C heeft het water een totaal kiemgetal van minder dan 20
kve/ml
3. Water bevat minder dan 100 kve per liter (kve/l) aan legionellasoorten
4. Water bevat geen enterokokken of Escherichia coli
- Microbiologische contaminatie van behandelunit zal vooral plaatsvinden in en door het
gebruik van behandelunit
- Contaminatie van water worden veroorzaakt door biofilm in de leidingen van de unit
Ontwerpen van de behandelunit:
- Bij aanschaf wordt voornamelijk gelet op ergonomie en veiligheid en wordt het inwendige
ontwerp van de unit vaak vergeten
- Iedere connector en klep in het netwerk (het water dat wordt gebruikt voor koel- en
spoeldoeleinden worden vanaf de bron door een netwerk van slangen, connectoren en
klepjes naar de hand- en hoekstukken en de meerfunctiespuit getransporteerd) draagt
onbedoeld bij aan biofilmvorming doordat ze retentieplekken creëren waar micro-
organismen zich kunnen vestigen
- Reduceren van complexiteit van dit netwerk zal waarschijnlijk bijdragen aan minimalisering
van het ‘biofilmprobleem’
Gebruik van de behandelunit:
- Gekenmerkt door grote irregulariteit
- Water staat ’s nachts en in het weekend stil
- Dynamiek van dit periodieke gebruik heeft een rechtstreekse invloed op de aanhechting van
micro-organismen aan oppervlakken
- Bij intensief gebruik van een behandelunit staat het water het merendeel van de tijd stil – in
stagnante fase kunnen bacteriën zich hechten aan binnenkant van de leidingen, waarna ze
zich ongestoord kunnen vermeerderen tot een volwaardige, slijmerige biofilm
- Hydrodynamische verschijnselen beïnvloeden de hechting, groei, als zelfs de mogelijke
afdoding van de biofilm
Hydrodynamische processen:
