Samenvatting Inleiding groepsdynamica
Gert Alblas, Willem Vos
2 e druk
H1 t/m H10
H1
Groepsdynamica is een deelgebied van de sociale psychologie. Bestudeert
groepsprocessen en gedrag.
Sociale psychologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de wijze waarop
gedragingen, gevoelens, wensen en opvattingen worden beïnvloed door de
sociale omgeving.
Veldtheorie:
G = f(P,S)
Gedrag (G) van een persoon is een functie (f) van zijn persoonskenmerken (P) en
van de kenmerken van de sociale omgeving (S).
‘S’ (sociale omgeving) kan ik de formule ook worden vervangen door ‘K’
(kenmerken van de groep).
Mensen gedragen zich in een groep anders. Ze geven hun individualiteit op en
doen dingen die ze nooit als eenling zouden doen. De groep gaat zich als
collectief gedragen.
Volgens LeBron door de volgende factoren:
- Anonimiteit: ze voelen de macht van het aantal en de anonimiteit van
zichzelf.
- Besmetting: ze laten zich meeslepen door wat anderen doen.
- Suggestibiliteit: ze zijn vatbaar voor de meningen en opvattingen van
anderen.
Opvattingen over ‘groepen’:
- Groep bestaat slechts uit individuele personen. individualistische
benadering
o Groepen hebben hier geen eigenschappen van zichzelf.
- Groep heeft een eigen identiteit. Gedrag van groepsleden wordt daardoor
beïnvloed. groepsgerichte benadering.
o Identiteit en kenmerken van groep kunnen vastgelegd worden (Klas
2A is rumoerig en druk. Klas 2C is rustig.)
- Gedrag groepsleden wordt bepaald door hun persoonlijke eigenschappen
en door kenmerken groep waarvan ze deel uitmaken. interactionele
benadering.
Over het algemeen zijn mensen lid van 5 groepen of meer: klas, gezin,
voetbalteam, vriendengroep, collega’s (bijv.)
Kenmerken groep:
- Interactie: tussen twee of meer personen op regelmatige basis.
- Identiteit: de personen die regelmatig met elkaar omgaan moeten het
gevoel hebben een groep te zijn.
- Doelen: gemeenschappelijke doelen.
- Afhankelijkheid: de personen hebben elkaar nodig om die
gemeenschappelijke doelen te kunnen bereiken.
, Hoe meer groepskenmerken, hoe meer er sprake is van een echte groep.
Soorten groepen. Bv indeling naar functie, onderscheid tussen formele en
informele groepen en tussen reële en virtuele groepen.
Indeling naar functie:
- Overleggen, beoordelen, besluiten (bv in een groepsproject op school)
- Produceren (bv produceren van goederen en diensten, onderzoek doen,
maken van een film enz…)
- Vrije tijd en recreatie (bv kaarten met vrienden)
- Politiek, geloof, opvattingen (bv kerk)
- Therapie (bv alcoholverslaving)
Indeling formele en informele groepen:
Formele groep: leden van de groep zijn aangesteld. Bv overleg van collega’s. Dit
zijn mensen die aangesteld zijn als werknemer en verplicht het overleg moeten
bijwonen.
Informele groep: spontaan en zonder druk van buitenaf tot stand gekomen.
Reële en virtuele groepen:
Reëel: face-to-face met elkaar kunnen communiceren
Virtueel: communicatie tussen groepsleden uitsluitend via elektronische weg
(facebookgroep voeding 2e jaar)
Elke groep kent 5 structurele kenmerken:
1. Communicatiepatroon: hoe wordt er gecommuniceerd? Wie heeft het
hoogste woord?
2. Status en invloed: het is vaak al snel duidelijk wie de meeste invloed
uitoefent op het reilen en zeilen van de groep. Ongelijkheid tussen
groepsleden in status en invloed is een kenmerk van groepen.
3. Rollen: bv voorzittersrol, discussieleider, verslaggever formeel.
Grappenmaker, sfeerbewaker, initiatiefnemer informele rol (ontstaan
vaak vanzelf binnen de groep)
4. Normen: na verloop van tijd ontstaan er in een groep bepaalde
opvattingen over hoe men met elkaar om dient te gaan.
5. Affectieve relaties: groepsleden kunnen ruzieachtig, vijandig, vriendelijk,
zakelijk, intiem met elkaar omgaan. Zijn de affectieve relaties er goed, dan
is er sprake van een hechte groep.
Groepsdynamische onderzoek richt zich op:
- Hoe ontwikkelt een verzameling mensen zich tot een groep?
- Wat is het eigene aan de groep en welke kenmerken bepalen dat eigene?
- Hoe beïnvloeden de groepsleden elkaar?
- Hoe functioneren groepsleden en hoe kan dat functioneren verbeterd
worden?
Observatieonderzoek:
Gedrag van mensen bestuderen door er naar te kijken.
Participerende observatie:
Observeert het groepsproces maar neemt ook deel aan het groepsproces.
Voordeel: onderzoeker is goed op de hoogte van wat er in de groep speelt.
Nadeel: uitkomst van onderzoek te beïnvloeden door eigen gedrag. En
moeilijk onbevooroordeeld en objectief gegevens te verzamelen.
Gert Alblas, Willem Vos
2 e druk
H1 t/m H10
H1
Groepsdynamica is een deelgebied van de sociale psychologie. Bestudeert
groepsprocessen en gedrag.
Sociale psychologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de wijze waarop
gedragingen, gevoelens, wensen en opvattingen worden beïnvloed door de
sociale omgeving.
Veldtheorie:
G = f(P,S)
Gedrag (G) van een persoon is een functie (f) van zijn persoonskenmerken (P) en
van de kenmerken van de sociale omgeving (S).
‘S’ (sociale omgeving) kan ik de formule ook worden vervangen door ‘K’
(kenmerken van de groep).
Mensen gedragen zich in een groep anders. Ze geven hun individualiteit op en
doen dingen die ze nooit als eenling zouden doen. De groep gaat zich als
collectief gedragen.
Volgens LeBron door de volgende factoren:
- Anonimiteit: ze voelen de macht van het aantal en de anonimiteit van
zichzelf.
- Besmetting: ze laten zich meeslepen door wat anderen doen.
- Suggestibiliteit: ze zijn vatbaar voor de meningen en opvattingen van
anderen.
Opvattingen over ‘groepen’:
- Groep bestaat slechts uit individuele personen. individualistische
benadering
o Groepen hebben hier geen eigenschappen van zichzelf.
- Groep heeft een eigen identiteit. Gedrag van groepsleden wordt daardoor
beïnvloed. groepsgerichte benadering.
o Identiteit en kenmerken van groep kunnen vastgelegd worden (Klas
2A is rumoerig en druk. Klas 2C is rustig.)
- Gedrag groepsleden wordt bepaald door hun persoonlijke eigenschappen
en door kenmerken groep waarvan ze deel uitmaken. interactionele
benadering.
Over het algemeen zijn mensen lid van 5 groepen of meer: klas, gezin,
voetbalteam, vriendengroep, collega’s (bijv.)
Kenmerken groep:
- Interactie: tussen twee of meer personen op regelmatige basis.
- Identiteit: de personen die regelmatig met elkaar omgaan moeten het
gevoel hebben een groep te zijn.
- Doelen: gemeenschappelijke doelen.
- Afhankelijkheid: de personen hebben elkaar nodig om die
gemeenschappelijke doelen te kunnen bereiken.
, Hoe meer groepskenmerken, hoe meer er sprake is van een echte groep.
Soorten groepen. Bv indeling naar functie, onderscheid tussen formele en
informele groepen en tussen reële en virtuele groepen.
Indeling naar functie:
- Overleggen, beoordelen, besluiten (bv in een groepsproject op school)
- Produceren (bv produceren van goederen en diensten, onderzoek doen,
maken van een film enz…)
- Vrije tijd en recreatie (bv kaarten met vrienden)
- Politiek, geloof, opvattingen (bv kerk)
- Therapie (bv alcoholverslaving)
Indeling formele en informele groepen:
Formele groep: leden van de groep zijn aangesteld. Bv overleg van collega’s. Dit
zijn mensen die aangesteld zijn als werknemer en verplicht het overleg moeten
bijwonen.
Informele groep: spontaan en zonder druk van buitenaf tot stand gekomen.
Reële en virtuele groepen:
Reëel: face-to-face met elkaar kunnen communiceren
Virtueel: communicatie tussen groepsleden uitsluitend via elektronische weg
(facebookgroep voeding 2e jaar)
Elke groep kent 5 structurele kenmerken:
1. Communicatiepatroon: hoe wordt er gecommuniceerd? Wie heeft het
hoogste woord?
2. Status en invloed: het is vaak al snel duidelijk wie de meeste invloed
uitoefent op het reilen en zeilen van de groep. Ongelijkheid tussen
groepsleden in status en invloed is een kenmerk van groepen.
3. Rollen: bv voorzittersrol, discussieleider, verslaggever formeel.
Grappenmaker, sfeerbewaker, initiatiefnemer informele rol (ontstaan
vaak vanzelf binnen de groep)
4. Normen: na verloop van tijd ontstaan er in een groep bepaalde
opvattingen over hoe men met elkaar om dient te gaan.
5. Affectieve relaties: groepsleden kunnen ruzieachtig, vijandig, vriendelijk,
zakelijk, intiem met elkaar omgaan. Zijn de affectieve relaties er goed, dan
is er sprake van een hechte groep.
Groepsdynamische onderzoek richt zich op:
- Hoe ontwikkelt een verzameling mensen zich tot een groep?
- Wat is het eigene aan de groep en welke kenmerken bepalen dat eigene?
- Hoe beïnvloeden de groepsleden elkaar?
- Hoe functioneren groepsleden en hoe kan dat functioneren verbeterd
worden?
Observatieonderzoek:
Gedrag van mensen bestuderen door er naar te kijken.
Participerende observatie:
Observeert het groepsproces maar neemt ook deel aan het groepsproces.
Voordeel: onderzoeker is goed op de hoogte van wat er in de groep speelt.
Nadeel: uitkomst van onderzoek te beïnvloeden door eigen gedrag. En
moeilijk onbevooroordeeld en objectief gegevens te verzamelen.
