Samenvatting Zenuwstelsel
Deel 1 Herhaling
Opbouw en communicatie
Het zenuwstelsel kan in 2 groepen worden onderverdeeld:
1) Het centrale zenuwstelsel (CZS), bestaande uit hersenen en
ruggenmerg. Hierin worden de neuronen, die lange uitlopers hebben,
ondersteund door gliacellen. Deze cellen hebben korte uitlopers en
zorgen onder andere voor de voeding, bescherming en isolatie van
neuronen. Het geheel van gliacellen noemt men de neuroglia.
2) Het perifere zenuwstelsel (PZS) omvat alle zenuwen en kleine centra
van zenuwen, de ganglia.
Neuronen bestaan uit 3 onderdelen:
Perikaryon (cellichaam)
Dendrieten
Axon
Er is communicatie via chemische (neurotransmitters) en elektrische
(actiepotentiaal/ionen) weg.
In rust is er geen actiepotentiaal en is het axolemma alleen doorgankelijk voor
K+ ionen
waardoor in de cel de concentratie K+ groot is en buiten de cel de concentratie
Na+.
I. Er komt een actiepotentiaal en die levert een depolariserende impuls.
II. De spanningsafhankelijke ionenkanalen gaan open waardoor Na+ naar
binnen stroomt d.m.v. diffusie. Dit zorgt voor een omkering van het
potentiaalverschil en deze potentiaalsprong verplaatst zich langs de
membraan.
III. Als deze potentiaalsprong een telodendron met synaptische blaasjes
bereikt, zorgt hij ervoor dat de neurotransmitters vrijkomen, waardoor er
signaaloverdracht in de synaps plaatsvindt.
,IV. De receptoren in de postsynaptische membraan vangen dit signaal op en
daardoor kunnen ligandgestuurde ionenkanalen geopend worden.
Als de golf gepasseerd is sluiten de Na+ kanalen weer en gaan de K+ kanalen
open, die onder invloed van de depolarisatiegolf weer dichtgaan.
Insnoering van Ranvier zorgt voor saltatoire impulsgeleiding hogere snelheid.
(bij NA+ kanaal).
Gliacellen zijn cellen die neuronen zowel mechanisch als metabool kunnen
ondersteunen en beschermen. Gliacellen die alleen in het CZS voorkomen zijn
astrocyten, oligodendrocyten, microglia en ependymcellen. Het geheel van deze
cellen wordt neuroglia genoemd.
Hersenen en ruggenmerg bevatten:
Witte stof: bevat voornamelijk gemyeliniseerde axonen en neurogliacellen
Grijze stof: bevat de cellichamen van neuronen, gemyeliniseerde en vooral
ongemyeliniseerde zenuwvezels en neurogliacellen. Hier komen ook de meeste
synapsen voor.
Macroscopie hersenen
Deel 1 Centraal zenuwstels 1
Het brein, globale verkenning
De hersenen, cerebrum, is een buisvormige structuur. De holte van de hersenbuis
is het ventriculaire holte-systeem dat gevuld is met hersen-ruggenmergvloeistof
(liquor cerebrospinale). De hersenbuis zelf bestaat uit 5 achter elkaar gelegen
delen:
1.) Myelencephalon/ medulla oblongata achterste deel wat aansluit op
ruggenmerg.
2.) Metenchephalon/nahersenen ligt voor medulla oblongata en is deel
waarop cerebellum staat.
, 3.) Mesencephalon/middenhersenen ligt rostraal(richting het hoofd) van
nahersenen.
4.) Diencephalon/tussenhersenen ligt rostraal van middenhersenen.
Hiervan onderscheidt men dorsaal deel thalamus, en ventraal deel,
hypothalamus met hypofyse.
5.) Telencephalon/eindhersenen grootste deel dat bestaat uit twee
hemisferen. Linker en rechter deel communiceren met elkaar via
hersenbalk=corpus callosum.
1, 2 en 3 zijn samen de hersenstam. Corpus callosum is compacte bundel
zenuwweefsels.
De hemisferen zijn sterk geplooid en buitenste laag bestaat uit grijze
stof=hersenschors. Binnenin ligt de witte stof, welke o.a. uit zenuwvezels bestaat
die hersenschors met lagere delen verbinden. Ook in hersenen vindt men nog
grijze stof, als basale ganglia. Grijze stof bevat neuronenpopulaties
(ganlia=kernen). Grijze stof in cortex is 6 lagig. Grijs=neuronen.
Wit=banen=axonen.
Afdalende banen vanuit de hersenschors leiden de motorische actie naar
motorische kernen in de hersenstam (=cortico-bulbaris) en
ruggenmerg(cortico-spinalis). Vanuit hier lopen motorische axonen naar
spieren.
Ruggenmerg en hersendelen
De hersenen bestaat uit grote hersenen
(cerebrum) en kleine hersenen
(cerebellum). De hersen vormen komen
door de gyri (=hersenwinding/vouwing),
sulci (=groeven) en fissuren (=diepe
groeven/kloven). De grote hersenen
bestaan uit twee hemisferen die worden
gescheiden door falx cerebrii (deel van
dura mater).
Middenhersenen CN 3 en 4.
Pons CN 5.
Medulla oblongata CN 9,10 & 12.
Ook cerebellum bestaat uit twee delen en wordt gescheiden door de vermis.
, Hersenholten
Dit is ook wel het ventriculaire systeem van de hersenen. De laterale
ventrikel (de 1e + 2e), welke in telenchepalon zit, is het grootst en staan d.m.v.
interventriculair foramen in verbinding met het 3de ventrikel. Dit ventrikel zit
in dienchephalon. Deze staat weer in verbinding met het vierde ventrikel door
het cerebrale aquaduct, welke in mesencephalon zit. Het 4de ventrikel ligt in
het posteriore deel van de pons en zit in metencephalon/myencephalon. Het 4 de
vormt zicht uiteindelijk tot een smalle buis welke overgaat in de cervicale regio
van het ruggenmerg in de vorm van het centrale kanaal. Cerebrospinale
vloeistof gaat via mediane en laterale aperture in de subarchonoidale ruimte.
De cerebrospinale vloeistof (CSF) wordt gemaakt door de plexus choroideus.
Deze zit oorspronkelijk in alle ventrikels, maar kan je vooral goed zien in de
laterale ventrikel. De CSF zorgt dus voor gewichtsvermindering.
Deel 1 Herhaling
Opbouw en communicatie
Het zenuwstelsel kan in 2 groepen worden onderverdeeld:
1) Het centrale zenuwstelsel (CZS), bestaande uit hersenen en
ruggenmerg. Hierin worden de neuronen, die lange uitlopers hebben,
ondersteund door gliacellen. Deze cellen hebben korte uitlopers en
zorgen onder andere voor de voeding, bescherming en isolatie van
neuronen. Het geheel van gliacellen noemt men de neuroglia.
2) Het perifere zenuwstelsel (PZS) omvat alle zenuwen en kleine centra
van zenuwen, de ganglia.
Neuronen bestaan uit 3 onderdelen:
Perikaryon (cellichaam)
Dendrieten
Axon
Er is communicatie via chemische (neurotransmitters) en elektrische
(actiepotentiaal/ionen) weg.
In rust is er geen actiepotentiaal en is het axolemma alleen doorgankelijk voor
K+ ionen
waardoor in de cel de concentratie K+ groot is en buiten de cel de concentratie
Na+.
I. Er komt een actiepotentiaal en die levert een depolariserende impuls.
II. De spanningsafhankelijke ionenkanalen gaan open waardoor Na+ naar
binnen stroomt d.m.v. diffusie. Dit zorgt voor een omkering van het
potentiaalverschil en deze potentiaalsprong verplaatst zich langs de
membraan.
III. Als deze potentiaalsprong een telodendron met synaptische blaasjes
bereikt, zorgt hij ervoor dat de neurotransmitters vrijkomen, waardoor er
signaaloverdracht in de synaps plaatsvindt.
,IV. De receptoren in de postsynaptische membraan vangen dit signaal op en
daardoor kunnen ligandgestuurde ionenkanalen geopend worden.
Als de golf gepasseerd is sluiten de Na+ kanalen weer en gaan de K+ kanalen
open, die onder invloed van de depolarisatiegolf weer dichtgaan.
Insnoering van Ranvier zorgt voor saltatoire impulsgeleiding hogere snelheid.
(bij NA+ kanaal).
Gliacellen zijn cellen die neuronen zowel mechanisch als metabool kunnen
ondersteunen en beschermen. Gliacellen die alleen in het CZS voorkomen zijn
astrocyten, oligodendrocyten, microglia en ependymcellen. Het geheel van deze
cellen wordt neuroglia genoemd.
Hersenen en ruggenmerg bevatten:
Witte stof: bevat voornamelijk gemyeliniseerde axonen en neurogliacellen
Grijze stof: bevat de cellichamen van neuronen, gemyeliniseerde en vooral
ongemyeliniseerde zenuwvezels en neurogliacellen. Hier komen ook de meeste
synapsen voor.
Macroscopie hersenen
Deel 1 Centraal zenuwstels 1
Het brein, globale verkenning
De hersenen, cerebrum, is een buisvormige structuur. De holte van de hersenbuis
is het ventriculaire holte-systeem dat gevuld is met hersen-ruggenmergvloeistof
(liquor cerebrospinale). De hersenbuis zelf bestaat uit 5 achter elkaar gelegen
delen:
1.) Myelencephalon/ medulla oblongata achterste deel wat aansluit op
ruggenmerg.
2.) Metenchephalon/nahersenen ligt voor medulla oblongata en is deel
waarop cerebellum staat.
, 3.) Mesencephalon/middenhersenen ligt rostraal(richting het hoofd) van
nahersenen.
4.) Diencephalon/tussenhersenen ligt rostraal van middenhersenen.
Hiervan onderscheidt men dorsaal deel thalamus, en ventraal deel,
hypothalamus met hypofyse.
5.) Telencephalon/eindhersenen grootste deel dat bestaat uit twee
hemisferen. Linker en rechter deel communiceren met elkaar via
hersenbalk=corpus callosum.
1, 2 en 3 zijn samen de hersenstam. Corpus callosum is compacte bundel
zenuwweefsels.
De hemisferen zijn sterk geplooid en buitenste laag bestaat uit grijze
stof=hersenschors. Binnenin ligt de witte stof, welke o.a. uit zenuwvezels bestaat
die hersenschors met lagere delen verbinden. Ook in hersenen vindt men nog
grijze stof, als basale ganglia. Grijze stof bevat neuronenpopulaties
(ganlia=kernen). Grijze stof in cortex is 6 lagig. Grijs=neuronen.
Wit=banen=axonen.
Afdalende banen vanuit de hersenschors leiden de motorische actie naar
motorische kernen in de hersenstam (=cortico-bulbaris) en
ruggenmerg(cortico-spinalis). Vanuit hier lopen motorische axonen naar
spieren.
Ruggenmerg en hersendelen
De hersenen bestaat uit grote hersenen
(cerebrum) en kleine hersenen
(cerebellum). De hersen vormen komen
door de gyri (=hersenwinding/vouwing),
sulci (=groeven) en fissuren (=diepe
groeven/kloven). De grote hersenen
bestaan uit twee hemisferen die worden
gescheiden door falx cerebrii (deel van
dura mater).
Middenhersenen CN 3 en 4.
Pons CN 5.
Medulla oblongata CN 9,10 & 12.
Ook cerebellum bestaat uit twee delen en wordt gescheiden door de vermis.
, Hersenholten
Dit is ook wel het ventriculaire systeem van de hersenen. De laterale
ventrikel (de 1e + 2e), welke in telenchepalon zit, is het grootst en staan d.m.v.
interventriculair foramen in verbinding met het 3de ventrikel. Dit ventrikel zit
in dienchephalon. Deze staat weer in verbinding met het vierde ventrikel door
het cerebrale aquaduct, welke in mesencephalon zit. Het 4de ventrikel ligt in
het posteriore deel van de pons en zit in metencephalon/myencephalon. Het 4 de
vormt zicht uiteindelijk tot een smalle buis welke overgaat in de cervicale regio
van het ruggenmerg in de vorm van het centrale kanaal. Cerebrospinale
vloeistof gaat via mediane en laterale aperture in de subarchonoidale ruimte.
De cerebrospinale vloeistof (CSF) wordt gemaakt door de plexus choroideus.
Deze zit oorspronkelijk in alle ventrikels, maar kan je vooral goed zien in de
laterale ventrikel. De CSF zorgt dus voor gewichtsvermindering.
