Samenvatting personen- en familierecht & huurrecht
- Recht een introductie: 7.
- Praktisch personen- en familierecht: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (minus 6.5) en 9.
- Huurder, verhuurder en recht in de praktijk: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 en 13.
Recht: een introductie.
Hoofdstuk 7.
Formele relatievormen:
- Huwelijk;
- Geregistreerd partnerschap.
Vereisten van een huwelijk:
• Inwendige vereisten:
- Absolute inwendige vereisten: Er moet persoonlijk aan deze eisen worden voldaan en betreft
niet de partner.
- Leeftijd: Minimale leeftijd is 18 jaar.
- Toestemming: Er moet ingestemd worden met het huwelijk.
- Monogamie: bigamie en polygamie zijn niet toegestaan, net als een tweede huwelijk of
geregistreerd partnerschap aangaan.
- Relatieve inwendige vereisten: Betreft de band die partijen met elkaar hebben.
- Geen nauwe verwantschap: Je mag niet bloedverwante in rechte lijn zijn (afstammen van de
ander). Ook verwanten in derde of vierde graad zijn verboden (neef-nicht huwelijk
voorkomen). Uitzondering geldt voor broers-zussen door adoptie, de Minister van Justitie en
Veiligheid kan uitzondering hiervoor maken.
• Uitwendige vereisten: Er moet aan externe eisen worden voldaan: formaliteiten.
- Bij de ambtenaar van burgerlijke stand moet melding maken van het voorgenomen huwelijk
14 dagen voor het huwelijk;
- De namen van minimaal 2 getuigen opgeven;
- Een kopie van geldig paspoort of identiteitsbewijs ter beschikking stellen.
Stuiting van het huwelijk: wanneer:
- Partijen voldoen niet aan de vereisten van afd. 1 titel 5 BW;
- Een van de partijen is gehuwd of heeft GP;
- Een van de partijen is onder curatele gesteld;
- In de in art. 1:53 lid 2 en 3 BW genoemde gevallen.
Stuiting van het huwelijk: door wie:
- Bloedverwanten in rechte lijn;
- Broeders en zusters;
- Voogden van een van de echtgenoten;
- Curatoren van een van de echtgenoten;
- Persoon waarmee het huwelijk of GP nog geldig is;
- OM: bij verdenking van huwelijksdwang.
Beëindiging van huwelijk:
- Ontbinden: door dood, vermissing, echtscheiding en echtscheiding van tafel en bed.
- Nietig verklaren: juridisch gezien wordt het huwelijk als nooit tot stand gekomen
beschouwd. Voor een nietigverklaring is een procedure voor de rechter nodig.
,Gronden voor nietigverklaring van het huwelijk:
- Niet voldaan aan absolute inwendige vereisten om in het huwelijk te treden;
- Niet voldaan aan relatieve inwendige vereisten om in het huwelijk te treden;
- Huwelijk is tot stand gekomen onder invloed van dreiging of dwaling;
- Sprake van een schijnhuwelijk.
Geregistreerd partnerschap (GP):
- Doel was stellen van eenzelfde geslacht de kans te geven wettelijk geregelde relatievorm te
kiezen. Het huwelijk was toen niet mogelijk tussen hen.
- Voordeel is dat men uit elkaar kan zonder een rechter en scheidingsprocedure. Wanneer er
sprake is van (minderjarige) kinderen moet dit wel via de rechter beëindigd worden.
- Na verbreking van de relatie hoeft men geen partneralimentatie te betalen.
Overeenkomsten GP en huwelijk:
- Automatisch elkaars erfgenamen;
- Wettelijke alimentatieregeling voor kinderen;
- Recht op elkaars pensioen wat je in partnerschap opbouwt.
Verschillen GP en huwelijk:
- Wilsverklaring:
Huwelijk: mondelinge verklaring vereist.
GP: ondertekening akte van registratie voldoende.
- Vereisten:
Huwelijk: burgerlijk huwelijk moet voorafgaan aan het kerkelijk huwelijk.
GP: niet van toepassing.
- Scheiding van tafel en bed:
Huwelijk: is mogelijk.
GP: is niet mogelijk.
- Beëindiging van formele relatie:
Huwelijk: wordt door de rechter ontbonden.
GP: kan met wederzijds goedvinden worden beëindigd. Tussenkomst van rechter in beginsel
niet nodig.
- Erkenning buitenland:
GP: wordt in de meeste landen niet erkent als wettelijke relatievorm.
Huwelijksvermogensrechtelijke gevolgen:
- Morele verplichtingen: getrouwheid, hulp en bijstand (niet-materieel);
- (Financieel) het nodige verschaffen;
- Kosten van huishouden worden betaald met gemeenschappelijk inkomen. Indien
ontoereikend deels privévermogen inzetten naar evenredigheid van het inkomen;
- Aansprakelijkheid van kosten: gaat een van echtgenoten een schuld aan ten behoeve van de
gewone gang van de huishouding is dit hoofdelijke aansprakelijkheid (ieder voor het geheel).
Indien niet ten behoeve van gewone gang van de huishouding en zonder toestemming van
partner is het individu aansprakelijk;
- Gemeenschap van goederen: voor 1 januari 2018 vielen alle goederen in gemeenschap van
goederen. Vanaf 1 januari 2018 vallen niet alle goederen automatisch in de gemeenschap.
Hieronder vallen:
- Goederen die voor het huwelijk/GP gezamenlijk waren;
- Goederen tijdens het huwelijk/GP verkregen;
- De onderneming die tijdens het huwelijk/GP wordt gestart.
,Goederen niet binnen gemeenschap van goederen:
- Goederen die voor het aangaan van huwelijk/GP privé waren;
- Erfenis of schenking;
- Onderneming(en).
Naam geven:
- Bij geboorte mogen ouders een of meerdere voornamen geven aan het kind.
- De naam moet worden goedgekeurd door de ambtenaar van de burgerlijke stand. De naam
kan worden geweigerd doordat deze ongepast is of overeenstemmend is met bestaande
geslachtsnamen tenzij deze gebruikelijke voornamen zijn.
- Achternaam van de ouder wanneer het een alleenstaande ouder betreft (adoptie-vader en
geboorte-moeder). Wanneer men niet de achternaam doorgeeft bij de ambtenaar wordt dit
automatisch die van de vader.
Juridisch vader worden:
- De man is op moment van geboorte met moeder getrouwd/GP;
- De man was met de moeder getrouwd/GP, maar is na verwekking en voor geboorte
overleden;
- De man heeft het kind van de moeder erkent;
- Het vaderschap van de man is door rechter vastgesteld. In beginsel is de man dan wel de
biologische vader;
- De man heeft het kind geadopteerd.
Bij juridisch vaderschap heb je rechten en plichten. Slechts de biologisch vader zijn geeft geen
rechten of plichten.
Juridisch moeder worden:
- De vrouw heeft het kind gebaard;
- De vrouw is op moment van geboorte met de moeder getrouwd of GP waarbij sprake is van
een anonieme donor en door kunstmatige inseminatie verwerkt;
- Bovenstaande was het geval, maar vrouw is vroegtijdig overleden;
- De vrouw heeft het kind van de moeder erkend;
- Het moederschap van de vrouw is door de rechter vastgesteld. Hier geldt dat gekeken wordt
of de vrouw heeft ingestemd met de bevruchting;
- De vrouw heeft het kind geadopteerd.
Duurzaam ontwrichten van huwelijk:
- Ontwricht: Van echtgenoten kan niet meer verlangd worden dat zij het huwelijk voortzetten.
- Duurzaam: De relatie kan niet binnen afzienbare tijd hersteld worden.
- Nadat de rechter de uitspraak heeft gedaan, komt echtscheiding tot stand door de
inschrijving van de beschikking van de rechter in de registers van de burgerlijke stand. Dit
moet binnen 6 maanden, anders moet de procedure overnieuw.
Bij scheiding met minderjarige kinderen is met verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Deze
bestaat uit:
- De omgangsregeling;
- De zorgregeling;
- De communicatie tussen partners met betrekking tot het kind;
- De kinderalimentatie.
, Praktisch personen- en familierecht.
Hoofdstuk 1:
Het Nederlands recht wordt onderverdeeld in 2 categorieën:
1. Privaatrecht (of civiel/burgerlijk recht): Personen- en familierecht en vermogensrecht
(goederenrecht en verbintenissenrecht).
Rechtsbetrekkingen tussen burgers onderling.
2. Publiekrecht: Strafrecht, staatsrecht en bestuursrecht.
Rechtsbetrekkingen tussen burger en overheid.
Het personen- en familierecht:
Over mensen en hun positie in familierechtelijk verband. Voorbeelden zijn naamrecht, afstamming,
huwelijk, echtscheiding, familie- en gezinsleven of gezag over minderjarigen.
Natuurlijke personen zijn mensen van vlees en bloed, met een naam en staat in een verhouding ten
opzichte van familieleden.
Rechtspersonen zijn organisaties die deelnemen aan het rechtsverkeer. Voorbeelden zijn bedrijven,
stichtingen of verenigingen.
Juridisch persoon:
- Een persoon met rechten en plichten. Het kunnen hebben van rechten en plichten heet
rechtsbevoegdheid. Dit zijn bevoegdheden die iemand heeft op basis van de wet.
- De Grondwet is de hoogste nationale wet en bevat de grondrechten van ieder persoon dat
zich in Nederland bevindt.
- Rechtspersoonlijkheid begint bij de geboorte en eindigt bij de dood. Tot 2019 was een
doodgeboren kind niet een rechtspersoonlijkheid en bestond het kind formeel niet. Sinds
2019 worden ook doodgeboren kinderen opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP).
Uitzondering wanneer een ongeboren kind al rechten krijgt voor de geboorte:
- In belang van het kind (art. 1.2 BW).
- Een kinderbeschermingsmaatregel die ingaat voor de geboorte. Bijvoorbeeld wanneer een
aanstaande moeder zichzelf en kind in gevaar brengt met alcohol/drugs -> rechter spreekt
dan een ondertoezichtstelling uit.
- Nalatenschap: om als erfgenaam te worden aangemerkt moet iemand formeel bestaan. Een
Ongeboren kind kan door art. 1:2 BW erfgenaam zijn, mits het levend ter wereld komt. Kind
krijgt dan rechtsbevoegdheid met terugwerkende kracht.
Verwantschap:
1. Bloedverwantschap (ook wel biologische verwantschap):
De relatie van personen op basis van de geboorte uit bepaalde ouders.
Juridisch bloedverwantschap gaat verder dan biologisch. Bijvoorbeeld:
- Man erkent een kind waarvan hij niet de biologische vader is;
- Wanneer de moeder van het kind op moment van geboorte getrouwd/geregistreerd
partnerschap hebben, is met een man of vrouw wie niet biologisch gezien de ouder zijn;
- Bij adoptie.
Bloedverwantschap bestaat in verschillende graden. Iedere geboorte tussen de personen
staat voor een graad (tussen kind en ouder = 1, tussen opa en kleinkind = 2). De graad speelt
een rol bij erfenis of als beletsel bij het huwelijk. Bij wet is verboden het huwelijk aan te gaan
met bloed- en aanverwanten van de eerste en tweede graad. Uitzondering is tussen
broers/zussen door erkenning of adoptie.
Wanneer verwantschap plaatsvindt boven of onder elkaar is er sprake van
bloedverwantschap in de rechte linie.
- Recht een introductie: 7.
- Praktisch personen- en familierecht: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (minus 6.5) en 9.
- Huurder, verhuurder en recht in de praktijk: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 en 13.
Recht: een introductie.
Hoofdstuk 7.
Formele relatievormen:
- Huwelijk;
- Geregistreerd partnerschap.
Vereisten van een huwelijk:
• Inwendige vereisten:
- Absolute inwendige vereisten: Er moet persoonlijk aan deze eisen worden voldaan en betreft
niet de partner.
- Leeftijd: Minimale leeftijd is 18 jaar.
- Toestemming: Er moet ingestemd worden met het huwelijk.
- Monogamie: bigamie en polygamie zijn niet toegestaan, net als een tweede huwelijk of
geregistreerd partnerschap aangaan.
- Relatieve inwendige vereisten: Betreft de band die partijen met elkaar hebben.
- Geen nauwe verwantschap: Je mag niet bloedverwante in rechte lijn zijn (afstammen van de
ander). Ook verwanten in derde of vierde graad zijn verboden (neef-nicht huwelijk
voorkomen). Uitzondering geldt voor broers-zussen door adoptie, de Minister van Justitie en
Veiligheid kan uitzondering hiervoor maken.
• Uitwendige vereisten: Er moet aan externe eisen worden voldaan: formaliteiten.
- Bij de ambtenaar van burgerlijke stand moet melding maken van het voorgenomen huwelijk
14 dagen voor het huwelijk;
- De namen van minimaal 2 getuigen opgeven;
- Een kopie van geldig paspoort of identiteitsbewijs ter beschikking stellen.
Stuiting van het huwelijk: wanneer:
- Partijen voldoen niet aan de vereisten van afd. 1 titel 5 BW;
- Een van de partijen is gehuwd of heeft GP;
- Een van de partijen is onder curatele gesteld;
- In de in art. 1:53 lid 2 en 3 BW genoemde gevallen.
Stuiting van het huwelijk: door wie:
- Bloedverwanten in rechte lijn;
- Broeders en zusters;
- Voogden van een van de echtgenoten;
- Curatoren van een van de echtgenoten;
- Persoon waarmee het huwelijk of GP nog geldig is;
- OM: bij verdenking van huwelijksdwang.
Beëindiging van huwelijk:
- Ontbinden: door dood, vermissing, echtscheiding en echtscheiding van tafel en bed.
- Nietig verklaren: juridisch gezien wordt het huwelijk als nooit tot stand gekomen
beschouwd. Voor een nietigverklaring is een procedure voor de rechter nodig.
,Gronden voor nietigverklaring van het huwelijk:
- Niet voldaan aan absolute inwendige vereisten om in het huwelijk te treden;
- Niet voldaan aan relatieve inwendige vereisten om in het huwelijk te treden;
- Huwelijk is tot stand gekomen onder invloed van dreiging of dwaling;
- Sprake van een schijnhuwelijk.
Geregistreerd partnerschap (GP):
- Doel was stellen van eenzelfde geslacht de kans te geven wettelijk geregelde relatievorm te
kiezen. Het huwelijk was toen niet mogelijk tussen hen.
- Voordeel is dat men uit elkaar kan zonder een rechter en scheidingsprocedure. Wanneer er
sprake is van (minderjarige) kinderen moet dit wel via de rechter beëindigd worden.
- Na verbreking van de relatie hoeft men geen partneralimentatie te betalen.
Overeenkomsten GP en huwelijk:
- Automatisch elkaars erfgenamen;
- Wettelijke alimentatieregeling voor kinderen;
- Recht op elkaars pensioen wat je in partnerschap opbouwt.
Verschillen GP en huwelijk:
- Wilsverklaring:
Huwelijk: mondelinge verklaring vereist.
GP: ondertekening akte van registratie voldoende.
- Vereisten:
Huwelijk: burgerlijk huwelijk moet voorafgaan aan het kerkelijk huwelijk.
GP: niet van toepassing.
- Scheiding van tafel en bed:
Huwelijk: is mogelijk.
GP: is niet mogelijk.
- Beëindiging van formele relatie:
Huwelijk: wordt door de rechter ontbonden.
GP: kan met wederzijds goedvinden worden beëindigd. Tussenkomst van rechter in beginsel
niet nodig.
- Erkenning buitenland:
GP: wordt in de meeste landen niet erkent als wettelijke relatievorm.
Huwelijksvermogensrechtelijke gevolgen:
- Morele verplichtingen: getrouwheid, hulp en bijstand (niet-materieel);
- (Financieel) het nodige verschaffen;
- Kosten van huishouden worden betaald met gemeenschappelijk inkomen. Indien
ontoereikend deels privévermogen inzetten naar evenredigheid van het inkomen;
- Aansprakelijkheid van kosten: gaat een van echtgenoten een schuld aan ten behoeve van de
gewone gang van de huishouding is dit hoofdelijke aansprakelijkheid (ieder voor het geheel).
Indien niet ten behoeve van gewone gang van de huishouding en zonder toestemming van
partner is het individu aansprakelijk;
- Gemeenschap van goederen: voor 1 januari 2018 vielen alle goederen in gemeenschap van
goederen. Vanaf 1 januari 2018 vallen niet alle goederen automatisch in de gemeenschap.
Hieronder vallen:
- Goederen die voor het huwelijk/GP gezamenlijk waren;
- Goederen tijdens het huwelijk/GP verkregen;
- De onderneming die tijdens het huwelijk/GP wordt gestart.
,Goederen niet binnen gemeenschap van goederen:
- Goederen die voor het aangaan van huwelijk/GP privé waren;
- Erfenis of schenking;
- Onderneming(en).
Naam geven:
- Bij geboorte mogen ouders een of meerdere voornamen geven aan het kind.
- De naam moet worden goedgekeurd door de ambtenaar van de burgerlijke stand. De naam
kan worden geweigerd doordat deze ongepast is of overeenstemmend is met bestaande
geslachtsnamen tenzij deze gebruikelijke voornamen zijn.
- Achternaam van de ouder wanneer het een alleenstaande ouder betreft (adoptie-vader en
geboorte-moeder). Wanneer men niet de achternaam doorgeeft bij de ambtenaar wordt dit
automatisch die van de vader.
Juridisch vader worden:
- De man is op moment van geboorte met moeder getrouwd/GP;
- De man was met de moeder getrouwd/GP, maar is na verwekking en voor geboorte
overleden;
- De man heeft het kind van de moeder erkent;
- Het vaderschap van de man is door rechter vastgesteld. In beginsel is de man dan wel de
biologische vader;
- De man heeft het kind geadopteerd.
Bij juridisch vaderschap heb je rechten en plichten. Slechts de biologisch vader zijn geeft geen
rechten of plichten.
Juridisch moeder worden:
- De vrouw heeft het kind gebaard;
- De vrouw is op moment van geboorte met de moeder getrouwd of GP waarbij sprake is van
een anonieme donor en door kunstmatige inseminatie verwerkt;
- Bovenstaande was het geval, maar vrouw is vroegtijdig overleden;
- De vrouw heeft het kind van de moeder erkend;
- Het moederschap van de vrouw is door de rechter vastgesteld. Hier geldt dat gekeken wordt
of de vrouw heeft ingestemd met de bevruchting;
- De vrouw heeft het kind geadopteerd.
Duurzaam ontwrichten van huwelijk:
- Ontwricht: Van echtgenoten kan niet meer verlangd worden dat zij het huwelijk voortzetten.
- Duurzaam: De relatie kan niet binnen afzienbare tijd hersteld worden.
- Nadat de rechter de uitspraak heeft gedaan, komt echtscheiding tot stand door de
inschrijving van de beschikking van de rechter in de registers van de burgerlijke stand. Dit
moet binnen 6 maanden, anders moet de procedure overnieuw.
Bij scheiding met minderjarige kinderen is met verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Deze
bestaat uit:
- De omgangsregeling;
- De zorgregeling;
- De communicatie tussen partners met betrekking tot het kind;
- De kinderalimentatie.
, Praktisch personen- en familierecht.
Hoofdstuk 1:
Het Nederlands recht wordt onderverdeeld in 2 categorieën:
1. Privaatrecht (of civiel/burgerlijk recht): Personen- en familierecht en vermogensrecht
(goederenrecht en verbintenissenrecht).
Rechtsbetrekkingen tussen burgers onderling.
2. Publiekrecht: Strafrecht, staatsrecht en bestuursrecht.
Rechtsbetrekkingen tussen burger en overheid.
Het personen- en familierecht:
Over mensen en hun positie in familierechtelijk verband. Voorbeelden zijn naamrecht, afstamming,
huwelijk, echtscheiding, familie- en gezinsleven of gezag over minderjarigen.
Natuurlijke personen zijn mensen van vlees en bloed, met een naam en staat in een verhouding ten
opzichte van familieleden.
Rechtspersonen zijn organisaties die deelnemen aan het rechtsverkeer. Voorbeelden zijn bedrijven,
stichtingen of verenigingen.
Juridisch persoon:
- Een persoon met rechten en plichten. Het kunnen hebben van rechten en plichten heet
rechtsbevoegdheid. Dit zijn bevoegdheden die iemand heeft op basis van de wet.
- De Grondwet is de hoogste nationale wet en bevat de grondrechten van ieder persoon dat
zich in Nederland bevindt.
- Rechtspersoonlijkheid begint bij de geboorte en eindigt bij de dood. Tot 2019 was een
doodgeboren kind niet een rechtspersoonlijkheid en bestond het kind formeel niet. Sinds
2019 worden ook doodgeboren kinderen opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP).
Uitzondering wanneer een ongeboren kind al rechten krijgt voor de geboorte:
- In belang van het kind (art. 1.2 BW).
- Een kinderbeschermingsmaatregel die ingaat voor de geboorte. Bijvoorbeeld wanneer een
aanstaande moeder zichzelf en kind in gevaar brengt met alcohol/drugs -> rechter spreekt
dan een ondertoezichtstelling uit.
- Nalatenschap: om als erfgenaam te worden aangemerkt moet iemand formeel bestaan. Een
Ongeboren kind kan door art. 1:2 BW erfgenaam zijn, mits het levend ter wereld komt. Kind
krijgt dan rechtsbevoegdheid met terugwerkende kracht.
Verwantschap:
1. Bloedverwantschap (ook wel biologische verwantschap):
De relatie van personen op basis van de geboorte uit bepaalde ouders.
Juridisch bloedverwantschap gaat verder dan biologisch. Bijvoorbeeld:
- Man erkent een kind waarvan hij niet de biologische vader is;
- Wanneer de moeder van het kind op moment van geboorte getrouwd/geregistreerd
partnerschap hebben, is met een man of vrouw wie niet biologisch gezien de ouder zijn;
- Bij adoptie.
Bloedverwantschap bestaat in verschillende graden. Iedere geboorte tussen de personen
staat voor een graad (tussen kind en ouder = 1, tussen opa en kleinkind = 2). De graad speelt
een rol bij erfenis of als beletsel bij het huwelijk. Bij wet is verboden het huwelijk aan te gaan
met bloed- en aanverwanten van de eerste en tweede graad. Uitzondering is tussen
broers/zussen door erkenning of adoptie.
Wanneer verwantschap plaatsvindt boven of onder elkaar is er sprake van
bloedverwantschap in de rechte linie.
