Samenvatting Bedrijfseconomie H9,11,12,13,14

Bedrijfseconomie.
Hoofdstuk 9.
Als externe mensen inzicht willen krijgen in de financiële structuur van een
onderneming, moet hij kijken in het jaarverslag. Die cijfers hebben betrekking op
het afgesloten boekjaar en het daaraan voorafgaande boekjaar.
De analyse d.m.v. het berekenen van kengetallen, wordt ratioanalyse genoemd.
De berekende kengetallen worden vaak als volgt ingedeeld:
rentabiliteitskengetallen, solvabiliteitskengetallen, liquiditeitskengetallen.
Aan de beoordeling van de financiële structuur d.m.v. kengetallen is een aantal
bezwaren verbonden:
- Er is in het algemeen geen norm aan te geven waaraan de waarden van de
kengetallen moeten voldoen.
- De cijfers in een balans geven een momentopname weer.
- De balans kan een geflatteerd beeld geven van de financiële structuur
indien window dressing heeft plaatsgevonden. Onder window dressing
verstaan we alle activiteiten van het balansopmakingsmoment die tot doel
hebben de financiële structuur per die balansdatum gunstiger voor te
stellen dan deze in werkelijkheid is.
Door de kengetallen van een onderneming op een aantal opeenvolgende
momenten te berekenen, kan inzicht worden verkregen in de ontwikkeling van de
financiële structuur. Verbetering of verslechtering kan worden aangegeven
zonder daar een absoluut oordeel aan te verbinden. We noemen dit een
historische analyse. Ook is het mogelijk de kengetallen van een onderneming
te vergelijken met die van andere ondernemingen. Dit heet een
bedrijfsvergelijkende analyse.
Winstgevendheid is een belangrijke voorwaarde om de continuïteit van de
onderneming te waarborgen. De winst kan worden gerelateerd aan de omzet. Dit
kengetal heet de brutowinstmarge. De brutowinstmarge geeft het verschil aan
tussen de verkoopprijs en de kostprijs van de verkochte goederen. Hierin kan je
kijken hoe ver een bedrijf is opgewassen tegen prijsdaling/kostenstijging.
Brutowinstmarge= Bedrijfsresultaat / Omzet. !
Het bedrijfsresultaat bestaat uit de winst voor aftrek van intrest en
belastingen. (EBIT; Earnings Before Intrest and Taxes.)
Onder rentabiliteit verstaat men in het algemeen de verhouding tussen een
inkomen (winst) en het vermogen dat dit inkomen heeft verdiend. Voor een
beoordeling van winstgevendheid van een onderneming moet de rentabiliteit
bepaald worden van het totale vermogen.
De rentabiliteit van het totaal in de onderneming geïnvesteerde vermogen (RTV)
wordt als volgt berekend: RTV= Bedrijfsresultaat / Gemiddeld totaal
geïnvesteerd vermogen *100%
Voor de verschaffers van E.V. is niet het bedrijfsresultaat van belang, omdat
hieruit eerst nog de interestvergoeding over het vreemd vermogen en de
winstbelasting moet worden betaald. De berekening van rentabiliteit van het

, eigen vermogen na aftrek van belasting (REV) is: REV = Winst
na belasting / Gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen * 100%




Voor de vreemdvermogenverschaffers is de rentabiliteit van het in de
onderneming geïnvesteerde vermogen gelijk aan het afgesproken
interestpercentage. De gemiddelde rentabiliteit van het Vreemd Vermogen (RVV)
kan dan ook gezien worden als een gemiddelde kostenvoet van het vreemd
vermogen. RVV = Betaalde intrest / gemiddeld geïnvesteerd vreemd
vermogen *100%
Voorbeeld A: RTV= 12,73% ; REV=23,26% ; RVV=5,97% , de RVV is kleiner dan
de RTV: het gebruik van 1 euro aan VV kost de onderneming 5,97% aan
rentevergoeding en levert de onderneming 12,73% op. Er is dus sprake van winst
op het gebruik van vreemd vermogen. De winst komt ten goede aan de
rentabiliteit van het eigen vermogen.
Dit verschijnsel wordt aangeduid als het financiële hefboomeffect of de
hefboomwerking van de financiële structuur. De verhouding tussen het VV en het
EV heet de hefboomfactor. Deze is bepalend voor de mate waarin de
eigenvermogenverschaffers profiteren van de winst op het vreemd vermogen.
Vervolg voorbeeld A: laten we doen alsof het gemiddelde geïnvesteerd vreemd
vermogen 6.700.000 euro is. Hierdoor is de totale winst op het vreemd vermogen
6.700.000 x (0,1273-0.0597)= 452.920 euro.
Gem Geï. VV x (RTV-RVV) = winst op VV.
De winst op VV komt ten goede aan de rentabiliteit van het eigen vermogen. Per
euro eigen vermogen is een extra winst van: Winst op VV / Gemiddeld eigen
vermogen. Het gemiddeld EV= 4.300.000. hieruit volgt dus: 452..300.000
= 0,1053. Deze winst is gelijk aan het verschil tussen REV en RTV, oftewel in dit
voorbeeld (0,2326-0,1273)= 0,1053


Het verband tussen de REV, RTV en RVV kan als volgt worden weergegeven:
REV= RTV + (RTV-RVV) * VV/EV.
Het financiële hefboomeffect komt in deze formule tot uitdrukking in de term:
(RTV-RVV) * VV/EV.
Voor de rentabiliteit van het eigen vermogen na aftrek van belastingen krijgen
we: REV nb= (1-f)*RTV + (RTV-RVV) * VV/EV f=
belastingtarief.
Wanneer de rentabiliteit van het totale vermogen zou dalen beneden de
rentabiliteit van het vreemd vermogen, zou er verlies worden gemaakt op het
gebruik van vreemd vermogen. De rentabiliteit van het eigen vermogen zou dan
worden aangetast om aan de renteverplichtingen te kunnen voldoen.
Het bestaan van onzekerheid omtrent de hoogte van de rentabiliteit van het
totale vermogen wordt aangeduid als het bedrijfsrisico of het
ondernemingsrisico.