Samenvatting Gerontologie
Bijeenkomst 1 Demografie van ouderen (blz. 2)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 2 Biologische, anatomische en fysiologische veranderingen en
fysieke testen bij ouderen (blz. 8)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
- Kleine samenvatting leesstof uit het boek
Bijeenkomst 3 Theorie van veroudering en criteria voor het bepalen van het
startniveau (blz. 16)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 4 Pathologie osteoporose (blz. 16)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 5 Dementie & testschalen voor ouderen (blz. 32)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 6 Voedingsaspecten van het ouder worden (blz. 44)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 7 Sociale wetten en de ouderen (blz. 56)
- PowerPoint van de les uitgewerkt moet de les nog krijgen
- Eigen aantekeningen
Bijlage (blz. 63)
- Drie bijlagen;
- Vragenlijsten voor ouderen, oefenopdrachten en stukje van het artikel
krachttraining (tentamenstof)
1
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Bijeenkomst 1 Demografie van ouderen
Definities
Veroudering = met de tijd toenemende optreden van ogenschijnlijk spontane
irreversibele veranderingen.
Gerontologie = wetenschap die zich bezighoudt met veroudering.
Geriatrie = geneeskunde die zich richt op preventie, diagnostiek en behandeling van
ziekten die wat betreft hun oorzaak samenhangen met veroudering of in sterke mate
worden beïnvloed door veroudering.
Demografie = de studie van de omvang, de structuur en de spreiding van de
bevolking, en hoe de bevolking in tijd verandert door geboorten, sterfgevallen,
migratie en veroudering. (verspreiding van mensen over verschillende
leeftijdsgroepen)
Ouderen, wat is oud?
Er is geen scherpe grens hier voor;
- 55+
- Meestal 65+ (pensioen leeftijd) gaat naar 67
- 85+ de ‘oldest old’
2
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Te zien in het figuur van de
bevolkingspiramide is dat het geen
piramide meer is, er komt een erge
vergrijzing van de babyboom
(onderste gedeelte van de
piramide, jaren 40 tot +/- 60).
Conclusie na het zien van deze
figuren(1&2) en de
bevolkingspiramide vergrijzing
en dubbele vergrijzing.
Vergrijzing = toename van
het aantal ouderen (65+) in
de totale bevolking
Dubbele vergrijzing = binnen
de groep 65-plussers neemt
het deel 80-plussers toe
Oorzaken vergrijzing
• geboorte-ontwikkelingen in het
verleden:
= de babyboomgeneratie van 1946-
1970 begint sinds 2011 de leeftijd
van 65 jaar te passeren.
• de toename van de
levensverwachting
= toename van het aantal ouderen.
Levensverwachting
2012: Levensverwachting voor mannen is 79,1 en voor vrouwen 82,8.
De resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd was 18,3 jaar voor mannen en
21,3 voor vrouwen
3
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Gezonde levensverwachting
= het gemiddeld aantal levensjaren dat mensen zouden mogen verwachten in goede
gezondheid door te brengen
(onder de voorwaarde dat in de toekomst de huidige kansen op sterfte en
‘ongezondheid’ op elke leeftijd constant blijven)
Bij geboorte Op 65-jarge
leeftijd
Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen
Levensverwachting (LV) 79,1 82,8 18,3 21,2
Type gezonde levensverwachting
LV in goede ervaren gezondheid 64,7 62,6 11,2 11,2
(LGEG)
LV zonder matige of ernstige 71,9 69,5 14,2 12,9
beperkingen
LV zonder chronische ziekten (LZCZ) 48,1 40,5 4,3 3,2
LV in goede geestelijke gezondheid 73,0 72,6 16,8 18,1
(LGGG)
Type ongezonde levensverwachting
LV in minder goede ervaren 14,4 20,2 7,1 10,0
gezondheid (LMEG)
LV met matige of ernstige beperkingen 7,2 13,3 4,1 8,3
(LMB)
LV met chronische ziekten (LMCZ) 31,0 42,3 14,0 18,0
LV in minder goede geestelijke 6,1 10,2 1,5 3,1
gezondheid (LMGG)
4
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
, Gezonde levensverwachting
In 2012 leefden vrouwen 3,7 jaar langer dan mannen (= hogere levensverwachting).
Maar …. de jaren die vrouwen langer leven dan mannen, leven ze over het
algemeen in minder goede gezondheid.
vrouwen hebben een lagere gezonde levensverwachting dan mannen.
in 2012 gemiddeld ongeveer 5 jaar
(uitgedrukt in minder goede ervaren gezondheid is het verschil 5,8 jaar, met
beperkingen 6,1 jaar en voor minder goede geestelijke gezondheid 4,1 jaar.)
Grijze druk
Grijze druk = de verhouding aan tussen het aantal 65-plussers en de potentiële
beroepsbevolking (20-64 jarigen).
Het geeft inzicht in de verhouding ouderen en potentieel werkende deel van de
bevolking, die de lasten van de vergrijzing
moet opvangen.
In 2012 zijn er nog vier potentieel
werkenden op elke oudere, in 2040 is dit
afgenomen naar twee potentieel werkenden
voor iedere 65 plusser. Na 2040 blijft de
grijze druk stabiel.
Tussen 1970 en 2013 daalde het aandeel
0-19-jarigen van 36% naar 23%.
Het aandeel ouderen (65-plussers) steeg
juist; van 10% in 1970 naar 17% in 2013.
Gezondheid
Ervaren gezondheid neemt af:
50% van de 75+ ervaart zich gezond
• 77% bij de jong volwassenen
• 2/3 75+ heeft een lichamelijke beperking
• 1/3 jong volwassene heeft een lichamelijke beperking
• 34,2% van de 65+ (in 2006) heeft een motorische beperking
• 6,8% van de 20-64 jarige
Kosten van de zorg
Kosten van de zorg tussen 1999 en 2011 ongeveer verdubbeld
De kosten van de zorg en welzijn in Nederland zijn gestegen van bijna 44 miljard
euro in 1999 naar 89 miljard euro in 2011.
Dit komt overeen met een gemiddelde jaarlijkse stijging van ruim 6%.
(Deze groei is voor 18% te verklaren door de demografische ontwikkelingen, 35%
door prijsstijgingen en de overige 47% is toe te schrijven aan een complex van
oorzaken als verruimde indicaties, groei van het aantal patiënten, intensievere
behandelingen en de inzet van nieuwe medische technologie.)
5
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
Bijeenkomst 1 Demografie van ouderen (blz. 2)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 2 Biologische, anatomische en fysiologische veranderingen en
fysieke testen bij ouderen (blz. 8)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
- Kleine samenvatting leesstof uit het boek
Bijeenkomst 3 Theorie van veroudering en criteria voor het bepalen van het
startniveau (blz. 16)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 4 Pathologie osteoporose (blz. 16)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 5 Dementie & testschalen voor ouderen (blz. 32)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 6 Voedingsaspecten van het ouder worden (blz. 44)
- PowerPoint van de les uitgewerkt
- Eigen aantekeningen
Bijeenkomst 7 Sociale wetten en de ouderen (blz. 56)
- PowerPoint van de les uitgewerkt moet de les nog krijgen
- Eigen aantekeningen
Bijlage (blz. 63)
- Drie bijlagen;
- Vragenlijsten voor ouderen, oefenopdrachten en stukje van het artikel
krachttraining (tentamenstof)
1
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Bijeenkomst 1 Demografie van ouderen
Definities
Veroudering = met de tijd toenemende optreden van ogenschijnlijk spontane
irreversibele veranderingen.
Gerontologie = wetenschap die zich bezighoudt met veroudering.
Geriatrie = geneeskunde die zich richt op preventie, diagnostiek en behandeling van
ziekten die wat betreft hun oorzaak samenhangen met veroudering of in sterke mate
worden beïnvloed door veroudering.
Demografie = de studie van de omvang, de structuur en de spreiding van de
bevolking, en hoe de bevolking in tijd verandert door geboorten, sterfgevallen,
migratie en veroudering. (verspreiding van mensen over verschillende
leeftijdsgroepen)
Ouderen, wat is oud?
Er is geen scherpe grens hier voor;
- 55+
- Meestal 65+ (pensioen leeftijd) gaat naar 67
- 85+ de ‘oldest old’
2
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Te zien in het figuur van de
bevolkingspiramide is dat het geen
piramide meer is, er komt een erge
vergrijzing van de babyboom
(onderste gedeelte van de
piramide, jaren 40 tot +/- 60).
Conclusie na het zien van deze
figuren(1&2) en de
bevolkingspiramide vergrijzing
en dubbele vergrijzing.
Vergrijzing = toename van
het aantal ouderen (65+) in
de totale bevolking
Dubbele vergrijzing = binnen
de groep 65-plussers neemt
het deel 80-plussers toe
Oorzaken vergrijzing
• geboorte-ontwikkelingen in het
verleden:
= de babyboomgeneratie van 1946-
1970 begint sinds 2011 de leeftijd
van 65 jaar te passeren.
• de toename van de
levensverwachting
= toename van het aantal ouderen.
Levensverwachting
2012: Levensverwachting voor mannen is 79,1 en voor vrouwen 82,8.
De resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd was 18,3 jaar voor mannen en
21,3 voor vrouwen
3
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
,Gezonde levensverwachting
= het gemiddeld aantal levensjaren dat mensen zouden mogen verwachten in goede
gezondheid door te brengen
(onder de voorwaarde dat in de toekomst de huidige kansen op sterfte en
‘ongezondheid’ op elke leeftijd constant blijven)
Bij geboorte Op 65-jarge
leeftijd
Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen
Levensverwachting (LV) 79,1 82,8 18,3 21,2
Type gezonde levensverwachting
LV in goede ervaren gezondheid 64,7 62,6 11,2 11,2
(LGEG)
LV zonder matige of ernstige 71,9 69,5 14,2 12,9
beperkingen
LV zonder chronische ziekten (LZCZ) 48,1 40,5 4,3 3,2
LV in goede geestelijke gezondheid 73,0 72,6 16,8 18,1
(LGGG)
Type ongezonde levensverwachting
LV in minder goede ervaren 14,4 20,2 7,1 10,0
gezondheid (LMEG)
LV met matige of ernstige beperkingen 7,2 13,3 4,1 8,3
(LMB)
LV met chronische ziekten (LMCZ) 31,0 42,3 14,0 18,0
LV in minder goede geestelijke 6,1 10,2 1,5 3,1
gezondheid (LMGG)
4
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
, Gezonde levensverwachting
In 2012 leefden vrouwen 3,7 jaar langer dan mannen (= hogere levensverwachting).
Maar …. de jaren die vrouwen langer leven dan mannen, leven ze over het
algemeen in minder goede gezondheid.
vrouwen hebben een lagere gezonde levensverwachting dan mannen.
in 2012 gemiddeld ongeveer 5 jaar
(uitgedrukt in minder goede ervaren gezondheid is het verschil 5,8 jaar, met
beperkingen 6,1 jaar en voor minder goede geestelijke gezondheid 4,1 jaar.)
Grijze druk
Grijze druk = de verhouding aan tussen het aantal 65-plussers en de potentiële
beroepsbevolking (20-64 jarigen).
Het geeft inzicht in de verhouding ouderen en potentieel werkende deel van de
bevolking, die de lasten van de vergrijzing
moet opvangen.
In 2012 zijn er nog vier potentieel
werkenden op elke oudere, in 2040 is dit
afgenomen naar twee potentieel werkenden
voor iedere 65 plusser. Na 2040 blijft de
grijze druk stabiel.
Tussen 1970 en 2013 daalde het aandeel
0-19-jarigen van 36% naar 23%.
Het aandeel ouderen (65-plussers) steeg
juist; van 10% in 1970 naar 17% in 2013.
Gezondheid
Ervaren gezondheid neemt af:
50% van de 75+ ervaart zich gezond
• 77% bij de jong volwassenen
• 2/3 75+ heeft een lichamelijke beperking
• 1/3 jong volwassene heeft een lichamelijke beperking
• 34,2% van de 65+ (in 2006) heeft een motorische beperking
• 6,8% van de 20-64 jarige
Kosten van de zorg
Kosten van de zorg tussen 1999 en 2011 ongeveer verdubbeld
De kosten van de zorg en welzijn in Nederland zijn gestegen van bijna 44 miljard
euro in 1999 naar 89 miljard euro in 2011.
Dit komt overeen met een gemiddelde jaarlijkse stijging van ruim 6%.
(Deze groei is voor 18% te verklaren door de demografische ontwikkelingen, 35%
door prijsstijgingen en de overige 47% is toe te schrijven aan een complex van
oorzaken als verruimde indicaties, groei van het aantal patiënten, intensievere
behandelingen en de inzet van nieuwe medische technologie.)
5
Inge Ruikes © Januari 2016 Ruikes © Januari 2016
