Coachen op gedrag samenvatting
Hoofdstuk 1
Psychologie
De wetenschap die zich bezig houdt met het bestuderen van het gedrag en mentale processen van
mensen als individu.
Sociale psychologie
Het deel van de psychologie dat zich bezighoudt met de wisselwerking tussen het individu en zijn
sociale omgeving.
Een onderdeel van psychologie is de sociale psychologie. Hierin staat centraal hoe mensen elkaar
beïnvloeden. Onderwerpen kunnen zijn:
- Het gedrag van mensen in groepen
- Communicatie
- Macht en leiderschap
- Agressie
- Altruïsme
Sociologie
De wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de manier waarop mensen in grotere
verbanden samenleven.
Samengevat:
- Psychologen richten zich op het gedrag van het individu.
- Sociologen richten zich op het gedrag van groepen mensen en de manier waarop mensen
samen leven.
Ze kijken dus met verschillende brillen naar wat er gebeurt.
Gedrag
Handelingen en activiteiten van mensen die waarneembaar zijn of die je kan meten. Dus gedrag staat
voor waarneembare activiteiten. Zoals:
- Koffie drinken
- Gamen
- Met je ogen knipperen
- Huilen
- Naast iemand gaan zitten
Gedrag is vaak bewust en van opzettelijk aard maar je gedrag kan ook onbewust zijn. Dus denk aan:
Bewust
- Je pakt de fiets uit de schuur
- Je doet net alsof je niets hoort als iemand je roept
Onbewust
- Met je voet tikken ( zelf heb je dit niet door maar voor andere is het wel waarneembaar)
,Nature vs Nurture
Nature = hoeveel va je gedrag bepaald is door je genen van je ouders of het gedrag wat aangeboren
is.
Nurture = hoeveel invloed je omgeving en je opvoeding heeft op je gedrag.
Gedrag
5 factoren die het gedrag beïnvloeden
Lichamelijke factoren
De genen die je van je ouders hebt meegekregen. Die genen bepalen wie je bent en daarmee dus een
deel van je gedrag. Denk hierbij aan:
- Je lichaam dun of dik
- Gezond lichaam
- Slimheid
- Lichamelijke beperking
Ook lichamelijke factoren zoals: dorst, honger, pijn of medicijnengebruik. Denk hierbij aan als jijzelf
heel eigenwijs bent en je vader ook dan heb je het van je vader gekregen dus het zit in de genen.
Psychische factoren
Je weet hoe iemand is want dat zie je uit zijn gedrag. Iemand is altijd vrolijk of iemand ziet alles
negatief. Deze gaan bijvoorbeeld over:
- Persoonlijkheidseigenschappen
voorbeeld = intelligentie, verlegen, sociaal
- Drijfveren = wat je wel en niet motiveert om te sporten of om te niksen.
voorbeeld = je propedeuse willen halen, kampioen willen worden met je sport.
- Attitudes = houding ten opzichte van jezelf, anderen en bepaalde onderwerpen.
Voorbeeld = je vind jezelf beter als de rest.
- Zelfbeeld = kijk je positief of negatief naar jezelf.
voorbeeld = je bent oké met jezelf of je hebt bijvoorbeeld depressie.
Sociale factoren
Je hebt als persoon zijnde veel verschillende rollen: kind, ouder, college, buurman of geliefde. Voor
elke rol heb je een ander gedrag, op het werk ben je vaak formeler dan in het privé leven.
Een rol is gekoppeld aan een positie, de plaats die je inneemt in de organisatie. Zo heb je verschillen
bij de verschillende beroepen: een fysiotherapeut kan iemand aanraken maar een directeur niet.
,Culturele en spirituele factoren
Cultureel
verschillende culturen hebben andere gedragsuitingen als je iemand bijvoorbeeld groet en dat leer je
vanaf jongs af aan al. China ze je op een andere manier gedag dan in Nederland
Spiritueel
Denk hierbij aan geloof, bepaalde handelingen bij je geloof, bidden, Suikerfeest. Dat zijn allemaal
spirituele factoren die ook een rol spelen in je gedrag. Maar ook aan dat vrouwen zich niet te bloot
mogen kleden en dit geldt dan ook bij sporten.
Fysische en geografische factoren
Door de verschillen in klimaat en weer hebben mensen een ander dagritme, andere kleding en een
andere activiteiten. Een Eskimo doet geen dutje in de middag en gaat vroeg naar bed. Een mevrouw
in de tropen doet juist wel een middag dutje want in de avond is het minder warm.
4 psychologische stromingen in historisch perspectief = 20 ste eeuw
Psychoanalyse
Sigmund Freud heeft dit bedacht. Hij is ervan overtuigd dat onbewust gedrag een sterkte invloed
heeft. Dus welke drang/lustbeleving heeft de mens waar de mens zelf geen invloed op heeft. De
eerste 6 jaar is bepalend voor het leven. Om met iemand samen te kunnen leven moet de mens hun
onbewuste gedrag en impulsen onder controle proberen te houden door de kanaliseren en te
sublimeren.
Sublimeren = seksuele en agressieve lusten worden omgezet in sociaal geaccepteerd gedrag.
Deterministisch gedrag = de mens is afhankelijk van het lot en heeft daar geen invloed op.
Ontwikkelingsfasen van de psychoanalyse die psychologen nog steeds gebruiken is trauma, ego en
projectie.
Behaviorisme
John Watson heeft dit bedacht. Hij vindt dat je eerst waarneembaar gedrag (behavior, dus je kan zien
hoe iemand zich gedraagt) moet bestuderen, omdat dit de enige manier is om nuttige kennis over
mensen te krijgen. Ook is de omgeving veel meer bepalend voor het gedrag dan de erfelijke factoren.
Het behaviorisme richt zich op gedragsveranderingen door ervaringen. Er wordt dus echt gekeken
naar het gedrag van de mens en niet naar het denken (bewustzijn) van de mens.
De black box
Er gebeurt iets dus een stimulus (gebeurtenis of situatie die een respons uitlokt) daarna bepaald je
gedrag wat voor respons je hebt en niet je bewustzijn.
, Klassieke conditionering
Vindt altijd plaats met een lichamelijke reactie dus de ongeconditioneerde respons is altijd iets
lichamelijks dus:
- Pijn
- Angst
- Vreugde/blij
- Je voelt het altijd in je lijf
Voorbeeld
Door dat de hond het belletje hoort, weet de hond dat hij eten gaat krijgen. hierdoor gaat de hond
kwijlen bij het horen van het belletje.
Operant gedrag
Gedrag waarbij je een gecontroleerde, vrijwillige handeling uit voert.
Operante conditionering
Ons gedrag wordt beïnvloed door consequenties. (beloning of een straf) je leert er van doordat je er
door beloont of gestraft word en dat beïnvloedt weer je gedrag of reactie.
Humanistische psychologie
Deze stroming is een reactie op de stromingen hierboven. De basisideeën zijn:
- Mensen hebben een vrije wil
- Iedereen is uniek en gemotiveerd
- Begrip van menselijk gedrag kan je alleen leren door ze te bestuderen en niet door dieren te
bestuderen.
- Individuen bestuderen in plaats van groepen
Hoofdstuk 1
Psychologie
De wetenschap die zich bezig houdt met het bestuderen van het gedrag en mentale processen van
mensen als individu.
Sociale psychologie
Het deel van de psychologie dat zich bezighoudt met de wisselwerking tussen het individu en zijn
sociale omgeving.
Een onderdeel van psychologie is de sociale psychologie. Hierin staat centraal hoe mensen elkaar
beïnvloeden. Onderwerpen kunnen zijn:
- Het gedrag van mensen in groepen
- Communicatie
- Macht en leiderschap
- Agressie
- Altruïsme
Sociologie
De wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de manier waarop mensen in grotere
verbanden samenleven.
Samengevat:
- Psychologen richten zich op het gedrag van het individu.
- Sociologen richten zich op het gedrag van groepen mensen en de manier waarop mensen
samen leven.
Ze kijken dus met verschillende brillen naar wat er gebeurt.
Gedrag
Handelingen en activiteiten van mensen die waarneembaar zijn of die je kan meten. Dus gedrag staat
voor waarneembare activiteiten. Zoals:
- Koffie drinken
- Gamen
- Met je ogen knipperen
- Huilen
- Naast iemand gaan zitten
Gedrag is vaak bewust en van opzettelijk aard maar je gedrag kan ook onbewust zijn. Dus denk aan:
Bewust
- Je pakt de fiets uit de schuur
- Je doet net alsof je niets hoort als iemand je roept
Onbewust
- Met je voet tikken ( zelf heb je dit niet door maar voor andere is het wel waarneembaar)
,Nature vs Nurture
Nature = hoeveel va je gedrag bepaald is door je genen van je ouders of het gedrag wat aangeboren
is.
Nurture = hoeveel invloed je omgeving en je opvoeding heeft op je gedrag.
Gedrag
5 factoren die het gedrag beïnvloeden
Lichamelijke factoren
De genen die je van je ouders hebt meegekregen. Die genen bepalen wie je bent en daarmee dus een
deel van je gedrag. Denk hierbij aan:
- Je lichaam dun of dik
- Gezond lichaam
- Slimheid
- Lichamelijke beperking
Ook lichamelijke factoren zoals: dorst, honger, pijn of medicijnengebruik. Denk hierbij aan als jijzelf
heel eigenwijs bent en je vader ook dan heb je het van je vader gekregen dus het zit in de genen.
Psychische factoren
Je weet hoe iemand is want dat zie je uit zijn gedrag. Iemand is altijd vrolijk of iemand ziet alles
negatief. Deze gaan bijvoorbeeld over:
- Persoonlijkheidseigenschappen
voorbeeld = intelligentie, verlegen, sociaal
- Drijfveren = wat je wel en niet motiveert om te sporten of om te niksen.
voorbeeld = je propedeuse willen halen, kampioen willen worden met je sport.
- Attitudes = houding ten opzichte van jezelf, anderen en bepaalde onderwerpen.
Voorbeeld = je vind jezelf beter als de rest.
- Zelfbeeld = kijk je positief of negatief naar jezelf.
voorbeeld = je bent oké met jezelf of je hebt bijvoorbeeld depressie.
Sociale factoren
Je hebt als persoon zijnde veel verschillende rollen: kind, ouder, college, buurman of geliefde. Voor
elke rol heb je een ander gedrag, op het werk ben je vaak formeler dan in het privé leven.
Een rol is gekoppeld aan een positie, de plaats die je inneemt in de organisatie. Zo heb je verschillen
bij de verschillende beroepen: een fysiotherapeut kan iemand aanraken maar een directeur niet.
,Culturele en spirituele factoren
Cultureel
verschillende culturen hebben andere gedragsuitingen als je iemand bijvoorbeeld groet en dat leer je
vanaf jongs af aan al. China ze je op een andere manier gedag dan in Nederland
Spiritueel
Denk hierbij aan geloof, bepaalde handelingen bij je geloof, bidden, Suikerfeest. Dat zijn allemaal
spirituele factoren die ook een rol spelen in je gedrag. Maar ook aan dat vrouwen zich niet te bloot
mogen kleden en dit geldt dan ook bij sporten.
Fysische en geografische factoren
Door de verschillen in klimaat en weer hebben mensen een ander dagritme, andere kleding en een
andere activiteiten. Een Eskimo doet geen dutje in de middag en gaat vroeg naar bed. Een mevrouw
in de tropen doet juist wel een middag dutje want in de avond is het minder warm.
4 psychologische stromingen in historisch perspectief = 20 ste eeuw
Psychoanalyse
Sigmund Freud heeft dit bedacht. Hij is ervan overtuigd dat onbewust gedrag een sterkte invloed
heeft. Dus welke drang/lustbeleving heeft de mens waar de mens zelf geen invloed op heeft. De
eerste 6 jaar is bepalend voor het leven. Om met iemand samen te kunnen leven moet de mens hun
onbewuste gedrag en impulsen onder controle proberen te houden door de kanaliseren en te
sublimeren.
Sublimeren = seksuele en agressieve lusten worden omgezet in sociaal geaccepteerd gedrag.
Deterministisch gedrag = de mens is afhankelijk van het lot en heeft daar geen invloed op.
Ontwikkelingsfasen van de psychoanalyse die psychologen nog steeds gebruiken is trauma, ego en
projectie.
Behaviorisme
John Watson heeft dit bedacht. Hij vindt dat je eerst waarneembaar gedrag (behavior, dus je kan zien
hoe iemand zich gedraagt) moet bestuderen, omdat dit de enige manier is om nuttige kennis over
mensen te krijgen. Ook is de omgeving veel meer bepalend voor het gedrag dan de erfelijke factoren.
Het behaviorisme richt zich op gedragsveranderingen door ervaringen. Er wordt dus echt gekeken
naar het gedrag van de mens en niet naar het denken (bewustzijn) van de mens.
De black box
Er gebeurt iets dus een stimulus (gebeurtenis of situatie die een respons uitlokt) daarna bepaald je
gedrag wat voor respons je hebt en niet je bewustzijn.
, Klassieke conditionering
Vindt altijd plaats met een lichamelijke reactie dus de ongeconditioneerde respons is altijd iets
lichamelijks dus:
- Pijn
- Angst
- Vreugde/blij
- Je voelt het altijd in je lijf
Voorbeeld
Door dat de hond het belletje hoort, weet de hond dat hij eten gaat krijgen. hierdoor gaat de hond
kwijlen bij het horen van het belletje.
Operant gedrag
Gedrag waarbij je een gecontroleerde, vrijwillige handeling uit voert.
Operante conditionering
Ons gedrag wordt beïnvloed door consequenties. (beloning of een straf) je leert er van doordat je er
door beloont of gestraft word en dat beïnvloedt weer je gedrag of reactie.
Humanistische psychologie
Deze stroming is een reactie op de stromingen hierboven. De basisideeën zijn:
- Mensen hebben een vrije wil
- Iedereen is uniek en gemotiveerd
- Begrip van menselijk gedrag kan je alleen leren door ze te bestuderen en niet door dieren te
bestuderen.
- Individuen bestuderen in plaats van groepen
