Anatomie
Week 1
Anatomische deelsystemen
Deelsysteem Uitleg Functie
Musculoskeletaal Opgebouwd uit spieren en botten Bewegen, houding aannemen en
volhouden. Ondersteuning en
bescherming organen.
Cardiovasculair Opgebouwd uit hart en Aan- en afvoer binnen het lichaam van
bloedvaten voedingsstoffen, afvalstoffen, zuurstof,
- Arterie: slagader koolstofdioxide, hormonen,
(zuurstofrijk) afweerstoffen, bloedcellen en
- Vene: ader (zuurstofarm) lichaamswarmte.
Respirator Longen Ademhaling, organen voorzien van
zuurstof, afvalstoffen verwijderen.
Urineweg Controleren van hoeveelheid water en
afval. Houdt bloed schoon.
Digestief Groep van organen Functioneren samen om opname en
ontleding van voeding en drank,
vertering voedingsstoffen en
uitscheiding afvalstoffen mogelijk te
maken.
Endocrien Hormonen Reguleren lichaamsfuncties d.m.v.
chemische stoffen.
Lymfatisch Afvoer weefselvocht, vetabsorptie en
afweer.
Voortplanting Voortplanting.
Immuun Afweersysteem tegen ziekte Externe en interne ziekteverwekkers
bestrijden.
Zenuwstelsel Hersenen, ruggenmerg en Informatie doorgeven (prikkels).
zenuwbanen
Anatomische positie:
- Rechtop staand
- Voeten bij elkaar & tenen voorwaarts
- Armen langs het lichaam & handpalmen voorwaarts
Positie Uitleg
Anterior/ventraal Voorzijde lichaam
Posterior/dorsaal Achterzijde lichaam
Superior/craniaal In de richting van ons hoofd
Inferior/caudaal In de richting van de staart
Mediaal Naar de middenas toe gelegen
Lateraal Van de middenas af gelegen
Proximaal Dichter bij de romp gelegen
Distaal Verder van de romp gelegen
Superficiaal Oppervlakkig gelegen
Profundus Diep gelegen
Homo/ipsilateraal Gelegen aan dezelfde lichaamshelft
Hetero/contralateraal Gelegen aan de andere lichaamshelft
,Anatomische bewegingen (P. 20 Dutton)
Latijnse naam Beweging
Flexie Buigen
Extensie Strekken
Anteflexie Naar voren bewegen
Retroflexie Naar achteren bewegen
Abductie Naar buiten bewegen
Adductie Naar binnen bewegen
Supinatie Met de pink naar lichaam toe draaien
Pronatie Met pink van lichaam af draaien
Endorotatie Naar lichaam toe draaien
Exorotatie Van lichaam af draaien
Eversie Buitenkant voet omhoog
Inversie Binnenkant voet omhoog
Vlakken en assen
Vlak As Beweging (wervelkolom)
Transversaal/horizontaal Longitudinaal Rotatie
Frontaal/coronoaal Sagittaal Lateroflexie
Sagittaal Transversaal/horizontaal Flexie/extensie
Isotonische contractie: spanning van de spier blijft hetzelfde
Auxotonische contractie: spanning van de spier veranderd
Botten en kraakbeen
Botten en kraakbeen zijn bindweefsels die overal in ons lichaam zitten, het varieert in hoeveelheid en
in structuur. Functie:
- Verbinden en steun (houdt alles bij elkaar)
- Beschermen
- Isolatie (ons warm houden)
- Transportatie (bloed is een soort bindweefsel
, Functie van het skeletaal systeem:
- Steun (stevigheid)
- Opslag (calcium, fosfor, vet)
- Productie bloedcellen
- Bescherming van interne organen
- Hefboom voor spiercontractie
Botten
Structuur
- Compact: buitenkant van het bot, is hard
- Trabeculae: binnenkant van het bot, is zacht
➔ Licht, sterk en flexibel (hol van binnen)
Soorten vormen
- Lang: bovenarm, scheenbeen, dijbeen
- Kort: in handen en voeten
- Plat: schedel, schouderblad, heup, ribben
- Onregelmatig: wervels
Structuur lang bot
Proximale en distale epifyse: hoofd van
het bot
- Gewrichtskraakbeen
- Compact bot
- Trabeculae (sponsachtig bot)
- Bloedvezels
- Physis (groeischijf): de lijn
vanaf waar het bot groeit
Diaphyse: holle gedeelte
- Mergholte
- Compact bot (opgebouwd uit osteonen)
➔ Endosteum (binnenkant bot)
➔ Periosteum (buitenkant bot)
Metaphyse: nekgedeelte van een lang bot, bevat de groeiplaat
Benodigdheden voor botvorming en groei
- Mineralen (fosfor, calcium)
- Vitaminen
- Hormonen
➔ Beweging is ook een belangrijke factor voor het groeien van botten
Osteoperose: ontstaat wanneer het lichaam de benodigdheden voor botvorming en groei te weinig
ontvangt → trabeculae wordt dunner en minder sterk → botten kunnen sneller breken (oudere
mensen, André uit ruimte)
Wolff’s wet
Functie geeft structuur → botten van gezonde mensen en dieren passen zich aan aan de belasting
waaraan ze worden blootgesteld. Bij zware belasting zullen de botten sterker worden, waardoor er
een hogere botdichtheid optreedt. Bij lage belasting treedt het omgekeerde effect op (in de ruimte is
geen zwaartekracht – waarom zouden de botten dan sterk moeten zijn als je ze niet gebruikt, kost
extra energie – botten worden zwakker en botdichtheid neemt af)
Week 1
Anatomische deelsystemen
Deelsysteem Uitleg Functie
Musculoskeletaal Opgebouwd uit spieren en botten Bewegen, houding aannemen en
volhouden. Ondersteuning en
bescherming organen.
Cardiovasculair Opgebouwd uit hart en Aan- en afvoer binnen het lichaam van
bloedvaten voedingsstoffen, afvalstoffen, zuurstof,
- Arterie: slagader koolstofdioxide, hormonen,
(zuurstofrijk) afweerstoffen, bloedcellen en
- Vene: ader (zuurstofarm) lichaamswarmte.
Respirator Longen Ademhaling, organen voorzien van
zuurstof, afvalstoffen verwijderen.
Urineweg Controleren van hoeveelheid water en
afval. Houdt bloed schoon.
Digestief Groep van organen Functioneren samen om opname en
ontleding van voeding en drank,
vertering voedingsstoffen en
uitscheiding afvalstoffen mogelijk te
maken.
Endocrien Hormonen Reguleren lichaamsfuncties d.m.v.
chemische stoffen.
Lymfatisch Afvoer weefselvocht, vetabsorptie en
afweer.
Voortplanting Voortplanting.
Immuun Afweersysteem tegen ziekte Externe en interne ziekteverwekkers
bestrijden.
Zenuwstelsel Hersenen, ruggenmerg en Informatie doorgeven (prikkels).
zenuwbanen
Anatomische positie:
- Rechtop staand
- Voeten bij elkaar & tenen voorwaarts
- Armen langs het lichaam & handpalmen voorwaarts
Positie Uitleg
Anterior/ventraal Voorzijde lichaam
Posterior/dorsaal Achterzijde lichaam
Superior/craniaal In de richting van ons hoofd
Inferior/caudaal In de richting van de staart
Mediaal Naar de middenas toe gelegen
Lateraal Van de middenas af gelegen
Proximaal Dichter bij de romp gelegen
Distaal Verder van de romp gelegen
Superficiaal Oppervlakkig gelegen
Profundus Diep gelegen
Homo/ipsilateraal Gelegen aan dezelfde lichaamshelft
Hetero/contralateraal Gelegen aan de andere lichaamshelft
,Anatomische bewegingen (P. 20 Dutton)
Latijnse naam Beweging
Flexie Buigen
Extensie Strekken
Anteflexie Naar voren bewegen
Retroflexie Naar achteren bewegen
Abductie Naar buiten bewegen
Adductie Naar binnen bewegen
Supinatie Met de pink naar lichaam toe draaien
Pronatie Met pink van lichaam af draaien
Endorotatie Naar lichaam toe draaien
Exorotatie Van lichaam af draaien
Eversie Buitenkant voet omhoog
Inversie Binnenkant voet omhoog
Vlakken en assen
Vlak As Beweging (wervelkolom)
Transversaal/horizontaal Longitudinaal Rotatie
Frontaal/coronoaal Sagittaal Lateroflexie
Sagittaal Transversaal/horizontaal Flexie/extensie
Isotonische contractie: spanning van de spier blijft hetzelfde
Auxotonische contractie: spanning van de spier veranderd
Botten en kraakbeen
Botten en kraakbeen zijn bindweefsels die overal in ons lichaam zitten, het varieert in hoeveelheid en
in structuur. Functie:
- Verbinden en steun (houdt alles bij elkaar)
- Beschermen
- Isolatie (ons warm houden)
- Transportatie (bloed is een soort bindweefsel
, Functie van het skeletaal systeem:
- Steun (stevigheid)
- Opslag (calcium, fosfor, vet)
- Productie bloedcellen
- Bescherming van interne organen
- Hefboom voor spiercontractie
Botten
Structuur
- Compact: buitenkant van het bot, is hard
- Trabeculae: binnenkant van het bot, is zacht
➔ Licht, sterk en flexibel (hol van binnen)
Soorten vormen
- Lang: bovenarm, scheenbeen, dijbeen
- Kort: in handen en voeten
- Plat: schedel, schouderblad, heup, ribben
- Onregelmatig: wervels
Structuur lang bot
Proximale en distale epifyse: hoofd van
het bot
- Gewrichtskraakbeen
- Compact bot
- Trabeculae (sponsachtig bot)
- Bloedvezels
- Physis (groeischijf): de lijn
vanaf waar het bot groeit
Diaphyse: holle gedeelte
- Mergholte
- Compact bot (opgebouwd uit osteonen)
➔ Endosteum (binnenkant bot)
➔ Periosteum (buitenkant bot)
Metaphyse: nekgedeelte van een lang bot, bevat de groeiplaat
Benodigdheden voor botvorming en groei
- Mineralen (fosfor, calcium)
- Vitaminen
- Hormonen
➔ Beweging is ook een belangrijke factor voor het groeien van botten
Osteoperose: ontstaat wanneer het lichaam de benodigdheden voor botvorming en groei te weinig
ontvangt → trabeculae wordt dunner en minder sterk → botten kunnen sneller breken (oudere
mensen, André uit ruimte)
Wolff’s wet
Functie geeft structuur → botten van gezonde mensen en dieren passen zich aan aan de belasting
waaraan ze worden blootgesteld. Bij zware belasting zullen de botten sterker worden, waardoor er
een hogere botdichtheid optreedt. Bij lage belasting treedt het omgekeerde effect op (in de ruimte is
geen zwaartekracht – waarom zouden de botten dan sterk moeten zijn als je ze niet gebruikt, kost
extra energie – botten worden zwakker en botdichtheid neemt af)
