Klonen
17/11/2016
Iedereen heeft weleens gehoord van schaap Dolly, het eerste gekloonde schaap. De
wereld was er vol van, na jarenlang proberen was het eindelijk zo ver. Na Dolly volgden
meer zoogdieren. Maar wat houdt klonen eigenlijk precies in? En zijn er verschillende
manieren om te klonen? De afgelopen tijd was baby Eva in het nieuws. De eerste baby
die misschien gekloond zou zijn. Dan blijkt dat de wetenschap verder is dan veel
mensen denken. De wetenschap gaat door, maar nog steeds hebben gekloonde
organismen weinig overlevingskans.
In deze tekst willen we jongeren informeren over klonen. Hierbij komt onder andere het
therapeutisch en reproductief klonen aan bod.
Wat is klonen?
Klonen is een kunstmatige wijze van voortplanten. Hierbij wordt een identieke
genetische kopie van een organisme gemaakt. Een kloon is een nakomeling van één
ouder, met precies dezelfde genen. In deze betekenis wordt bij klonen dus altijd
menselijk ingegrepen. Veel planten vermeerderen zich spontaan ongeslachtelijk met
genetisch identiek nageslacht. Toch wordt dit niet gedefinieerd met klonen
(werkwoord). Het organisme dat op deze manier ontstaan is, wordt wel een kloon
(zelfstandig naamwoord) van de ouder genoemd. Andere, lagere organismen, zoals
eencelligen, planten zich alleen voort via celdeling waarbij twee dezelfde klonen
ontstaan. In dit geval wordt het werkwoord klonen ook niet gebruikt.
Er zijn twee manieren van klonen: therapeutisch klonen en reproductief klonen. Beide
manieren hebben een verschillend doel.
Therapeutisch klonen
Allereerst therapeutisch klonen. Er zijn verschillende technieken om therapeutisch te
klonen. De eerste techniek is stamceltherapie. Hierbij wordt een embryo gekweekt met
behulp van kerntransplantatie. Bij deze manier van klonen worden lichaamscellen
gekloond die kunnen helpen bij de genezing van bepaalde ziekten. Het is dan
voornamelijk bedoeld om mensen te genezen. Het embryo is genetisch identiek aan de
patiënt. Bij ongeveer honderd cellen worden de stamcellen uit het embryo gehaald en
op kweek gezet. Deze cellen kunnen uitgroeien tot elk gewenst celtype, door de
kweekomstandigheden te manipuleren. De ontstane weefsels worden dan bij de patiënt
ingebracht en zo kan de patiënt, als alles goed gaat, genezen van zijn ziekte. Het grote
voordeel van deze techniek is dat de afweerreactie van het lichaam wordt voorkomen,
omdat de cellen die de patiënt ontvangt genetisch identiek zijn aan zijn eigen
lichaamscellen.
Een tweede manier om therapeutisch te klonen is met behulp van eicellen. Er wordt dan
gebruikt gemaakt van een eicel en een lichaamscel. De lichaamscel is vaak afkomstig van
de patiënt die de gekloonde cellen nodig heeft. Als dit niet kan, wordt er een lichaamscel
van een donor gebruikt. Van de eicel wordt de kern verwijderd, zodat men een lege eicel
overhoudt. De kern uit de lichaamscel wordt overgeplaatst in de eicel, ze smelten samen
en worden op kweek gezet. De eicel wordt op een voedingsbodem geplaatst. Een juiste
temperatuur is hierbij belangrijk, anders kan de eicel zich niet gaan delen en ontstaat er
geen embryo. Als het embryo honderd cellen groot is, gebeurt er hetzelfde als bij
stamceltherapie.
17/11/2016
Iedereen heeft weleens gehoord van schaap Dolly, het eerste gekloonde schaap. De
wereld was er vol van, na jarenlang proberen was het eindelijk zo ver. Na Dolly volgden
meer zoogdieren. Maar wat houdt klonen eigenlijk precies in? En zijn er verschillende
manieren om te klonen? De afgelopen tijd was baby Eva in het nieuws. De eerste baby
die misschien gekloond zou zijn. Dan blijkt dat de wetenschap verder is dan veel
mensen denken. De wetenschap gaat door, maar nog steeds hebben gekloonde
organismen weinig overlevingskans.
In deze tekst willen we jongeren informeren over klonen. Hierbij komt onder andere het
therapeutisch en reproductief klonen aan bod.
Wat is klonen?
Klonen is een kunstmatige wijze van voortplanten. Hierbij wordt een identieke
genetische kopie van een organisme gemaakt. Een kloon is een nakomeling van één
ouder, met precies dezelfde genen. In deze betekenis wordt bij klonen dus altijd
menselijk ingegrepen. Veel planten vermeerderen zich spontaan ongeslachtelijk met
genetisch identiek nageslacht. Toch wordt dit niet gedefinieerd met klonen
(werkwoord). Het organisme dat op deze manier ontstaan is, wordt wel een kloon
(zelfstandig naamwoord) van de ouder genoemd. Andere, lagere organismen, zoals
eencelligen, planten zich alleen voort via celdeling waarbij twee dezelfde klonen
ontstaan. In dit geval wordt het werkwoord klonen ook niet gebruikt.
Er zijn twee manieren van klonen: therapeutisch klonen en reproductief klonen. Beide
manieren hebben een verschillend doel.
Therapeutisch klonen
Allereerst therapeutisch klonen. Er zijn verschillende technieken om therapeutisch te
klonen. De eerste techniek is stamceltherapie. Hierbij wordt een embryo gekweekt met
behulp van kerntransplantatie. Bij deze manier van klonen worden lichaamscellen
gekloond die kunnen helpen bij de genezing van bepaalde ziekten. Het is dan
voornamelijk bedoeld om mensen te genezen. Het embryo is genetisch identiek aan de
patiënt. Bij ongeveer honderd cellen worden de stamcellen uit het embryo gehaald en
op kweek gezet. Deze cellen kunnen uitgroeien tot elk gewenst celtype, door de
kweekomstandigheden te manipuleren. De ontstane weefsels worden dan bij de patiënt
ingebracht en zo kan de patiënt, als alles goed gaat, genezen van zijn ziekte. Het grote
voordeel van deze techniek is dat de afweerreactie van het lichaam wordt voorkomen,
omdat de cellen die de patiënt ontvangt genetisch identiek zijn aan zijn eigen
lichaamscellen.
Een tweede manier om therapeutisch te klonen is met behulp van eicellen. Er wordt dan
gebruikt gemaakt van een eicel en een lichaamscel. De lichaamscel is vaak afkomstig van
de patiënt die de gekloonde cellen nodig heeft. Als dit niet kan, wordt er een lichaamscel
van een donor gebruikt. Van de eicel wordt de kern verwijderd, zodat men een lege eicel
overhoudt. De kern uit de lichaamscel wordt overgeplaatst in de eicel, ze smelten samen
en worden op kweek gezet. De eicel wordt op een voedingsbodem geplaatst. Een juiste
temperatuur is hierbij belangrijk, anders kan de eicel zich niet gaan delen en ontstaat er
geen embryo. Als het embryo honderd cellen groot is, gebeurt er hetzelfde als bij
stamceltherapie.
