ღ Geschiedenis Tijd van Pruiken en Revoluties 26/6
7.1 NIEUWE IDEEËN OVER SAMENLEVEN
Verlicht denken en rationeel optimisme:
» Wetenschappelijke benadering van de mens en de samenleving
» ‘Door gebruik van het verstand kunnen alle problemen opgelost worden’
» Kennis in de bron van licht in de duisternis van de onwetendheid
Verlichte ideeën werden verspreid via:
» Brieven
» Boeken
» Encyclopédie
» Salonbijeenkomsten
Wetenschappelijke revolutie:
» Kritische denkhouding en systematische manier van onderzoek zorgde voor vele nieuwe
//ontdekkingen; observatie, logica en empirie (proeven en experimenten doen)
Natuurlijke (mensen) rechten:
» Gelijkheid/gelijkwaardigheid tussen mensen
» Onaantastbare vrijheden (meningsuiting, geloof, vereniging, etc.)
Nieuwe ideeën over politiek:
» Montesquieu: Trias Politica
» Locke: volksvertegenwoordiging heeft de hoogste macht
» Rousseau: de minderheid moet zich voegen naar de wil van de meerderheid
» Voltaire: je afkomst mag niet bepalen of je in het bestuur mag plaatsnemen, maar je …
opleiding en kennis
Vorsten, de kerk en de verlichting:
» Kerk en koning voelden zich aangevallen door de Verlichte ideeën
» ‘Alles voor het volk, maar niet door het volk’
» Sommige vorsten vinden een tussenweg in het ‘Verlicht Absolutisme’
» Sommige vorsten treden hard op tegen de Verlichtingsidealen (en de mensen die ze
//uitdagen)
Verlicht absolutisme:
» Regeringsvorm waarbij de vorst probeert om met verlichte ideeën zijn bestuur te
//verbeteren, maar wel alle macht blijft houden
» Frederik de Grote: ‘Alles voor het volk, niets door het volk.’
Maatregelen Frederik de Grote:
» Godsdienstige verdraagzaamheid
» Introductie aardappel als volksvoedsel
» Droogleggen van moerassen voor nieuwe landbouwgrond
, 7.2 SLAVERNIJ IN DE KOLONIËN
16e eeuw:
» Spanje verovert grote koloniën in Amerika:
» Landbouw: katoen, tabak, koffie
» Mijnbouw: goud
17e eeuw:
» Spaanse mijnen raken uitgeput > opkomst plantage koloniën
Plantagekoloniën:
» Een overzees gebiedsdeel met grote landbouwgebieden waar slaven handelsgewassen
//voor de Europese markt verbouwden
» Vooral in Midden- en Zuid-Amerika
» Koffie, suikerriet, cacao
Suriname:
» Sinds 1667 in handen van een kleine groep Hollandse en Zeeuwse kolonisten
» Militaire steun van de Staten-Generaal
» Multiculturele samenleving: Europese kolonisten, slaven, vrije zwarten
» Slavernij in de gehele samenleving aanwezig
Vrijheidsstrijders:
» ‘Marrons’: uit slavernij ontsnapte slaven
» Vanuit het oerwoud vielen zij plantages aan en probeerden slaven te bevrijden
» Redelijk succesvol, Staten-Generaal moest steeds meer soldaten sturen
» Verlichtingsdenken ging uit van gelijkwaardigheid en vrijheid voor ieder mens
» Christelijke waarden als naastenliefde en respect voor het leven
Abolitionisme:
» Streven naar afschaffing van de slavernij en de slavenhandel
Langzaam proces:
» Pas na 1800 eerste stappen op weg naar afschaffen slavernij
» Slavernijsysteem was voor de plantage-eigenaren zeer lucratief (winstgevend)
» In Suriname werd slavernij pas in 1863 afgeschaft
» Keti Koti-feest wordt jaarlijks gevierd (viering van de afschaffing)
18e eeuw:
» De verlichting
» Voltaire en Montesquieu gingen zich tegen de slavernij keren. En kwamen op voor de
//gelijkheid van mensen.
7.1 NIEUWE IDEEËN OVER SAMENLEVEN
Verlicht denken en rationeel optimisme:
» Wetenschappelijke benadering van de mens en de samenleving
» ‘Door gebruik van het verstand kunnen alle problemen opgelost worden’
» Kennis in de bron van licht in de duisternis van de onwetendheid
Verlichte ideeën werden verspreid via:
» Brieven
» Boeken
» Encyclopédie
» Salonbijeenkomsten
Wetenschappelijke revolutie:
» Kritische denkhouding en systematische manier van onderzoek zorgde voor vele nieuwe
//ontdekkingen; observatie, logica en empirie (proeven en experimenten doen)
Natuurlijke (mensen) rechten:
» Gelijkheid/gelijkwaardigheid tussen mensen
» Onaantastbare vrijheden (meningsuiting, geloof, vereniging, etc.)
Nieuwe ideeën over politiek:
» Montesquieu: Trias Politica
» Locke: volksvertegenwoordiging heeft de hoogste macht
» Rousseau: de minderheid moet zich voegen naar de wil van de meerderheid
» Voltaire: je afkomst mag niet bepalen of je in het bestuur mag plaatsnemen, maar je …
opleiding en kennis
Vorsten, de kerk en de verlichting:
» Kerk en koning voelden zich aangevallen door de Verlichte ideeën
» ‘Alles voor het volk, maar niet door het volk’
» Sommige vorsten vinden een tussenweg in het ‘Verlicht Absolutisme’
» Sommige vorsten treden hard op tegen de Verlichtingsidealen (en de mensen die ze
//uitdagen)
Verlicht absolutisme:
» Regeringsvorm waarbij de vorst probeert om met verlichte ideeën zijn bestuur te
//verbeteren, maar wel alle macht blijft houden
» Frederik de Grote: ‘Alles voor het volk, niets door het volk.’
Maatregelen Frederik de Grote:
» Godsdienstige verdraagzaamheid
» Introductie aardappel als volksvoedsel
» Droogleggen van moerassen voor nieuwe landbouwgrond
, 7.2 SLAVERNIJ IN DE KOLONIËN
16e eeuw:
» Spanje verovert grote koloniën in Amerika:
» Landbouw: katoen, tabak, koffie
» Mijnbouw: goud
17e eeuw:
» Spaanse mijnen raken uitgeput > opkomst plantage koloniën
Plantagekoloniën:
» Een overzees gebiedsdeel met grote landbouwgebieden waar slaven handelsgewassen
//voor de Europese markt verbouwden
» Vooral in Midden- en Zuid-Amerika
» Koffie, suikerriet, cacao
Suriname:
» Sinds 1667 in handen van een kleine groep Hollandse en Zeeuwse kolonisten
» Militaire steun van de Staten-Generaal
» Multiculturele samenleving: Europese kolonisten, slaven, vrije zwarten
» Slavernij in de gehele samenleving aanwezig
Vrijheidsstrijders:
» ‘Marrons’: uit slavernij ontsnapte slaven
» Vanuit het oerwoud vielen zij plantages aan en probeerden slaven te bevrijden
» Redelijk succesvol, Staten-Generaal moest steeds meer soldaten sturen
» Verlichtingsdenken ging uit van gelijkwaardigheid en vrijheid voor ieder mens
» Christelijke waarden als naastenliefde en respect voor het leven
Abolitionisme:
» Streven naar afschaffing van de slavernij en de slavenhandel
Langzaam proces:
» Pas na 1800 eerste stappen op weg naar afschaffen slavernij
» Slavernijsysteem was voor de plantage-eigenaren zeer lucratief (winstgevend)
» In Suriname werd slavernij pas in 1863 afgeschaft
» Keti Koti-feest wordt jaarlijks gevierd (viering van de afschaffing)
18e eeuw:
» De verlichting
» Voltaire en Montesquieu gingen zich tegen de slavernij keren. En kwamen op voor de
//gelijkheid van mensen.
