PNEUMONIE
DEFINITIE
Een andere naam voor een pneumonie is een longontsteking. Dit is een ontsteking van de longen en
wordt veroorzaakt door een micro-organisme, zoals een bacterie en in sommige gevallen een virus
(van Heycop ten Ham, 2018).
ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN PATHOLOGIE
Een pneumonie ontstaat door een infectie. Normaal worden bacteriën en virussen tegengehouden
door lokale afweersystemen of immuniteit. Hieronder vallen: trilharen, ophoesten van sputum en
leukocyten. Wanneer dit niet helemaal goed werkt, komen de micro-organismen toch bij het
longweefsel.
Ook zijn er nog een aantal risicofactoren voor een pneumonie. Bij patiënten die bedlegerig zijn hoopt
soms slijm op onder in de longen, hierin kunnen de bacteriën groeien. Patiënten die net een operatie
hebben gehad, zijn soms bang om op te hoesten door de angst voor pijn. Ook de anesthesie
onderdrukt de hoestprikkel. Kou en rook verlammen tijdelijk de trilhaartjes, waardoor micro-
organismen minder makkelijk de luchtwegen uitgaan. Sommige mensen hebben last van taai slijm
door taaislijmziekte. Hierdoor kan het sputum minder makkelijk worden opgehoest. Bij astma en
COPD zijn de luchtwegen vernauwd, waardoor ook minder makkelijk kan worden opgehoest. Een
longcarcinoom zorgt vernauwing en obstructie, hierachter kan slijm ophopen. Door aspiratie komt
eten of drinken in de luchtwegen, hierin kunnen bacteriën groeien. Bij een longembolie wordt een
deel van de longen minder doorbloed, hierdoor is heeft dit deel minder weerstand tegen infecties.
Bij een pneumonie ontstaat er zwelling in het longweefsel. Hierdoor is het moeilijker om in en uit te
ademen. Door deze zwelling kan er soms minder zuurstof worden opgenomen in het bloed en hoopt
soms CO2 op in het bloed.
Veelvoorkomende bacteriën die een pneumonie veroorzaken zijn: pneumokok, stafylokok,
hemophilus, pseudomonas en legionella. In veel minder van de gevallen is de verwekker een virus
(van Heycop ten Ham, 2018).
KLACHTEN
Veel mensen met een pneumonie hebben last van koorts. Dit komt doordat het lichaam werkt tegen
de infectie. Hoesten komt doordat de luchtwegen worden geprikkeld door de zwelling en het slijm.
Dyspnoe is het gevoel van ademtekort en komt doordat de gaswisseling slechter is dan normaal.
Daarnaast hebben sommige mensen met een pneumonie pijn bij het ademen, dit is vaak wanneer de
longvliezen ook ontstoken zijn (van Heycop ten Ham, 2018). Ook hebben veel mensen last van een
snelle ademhaling, een snelle hartslag en moeheid. De snelle hartslag komt doordat het lichaam bij
een ontsteking de vaten verwijdt, om toch nog voldoende bloed bij de organen te krijgen, wordt de
hartslag sneller. Deze vaatverwijding komt doordat bij een ontsteking onder andere de stoffen
histamine en bradykinine vrijkomen. Deze stoffen zorgen voor vaatverwijding. De vermoeidheid komt
doordat het lichaam ‘vecht’ tegen een micro-organisme. Dit kost het lichaam veel energie. Daarnaast
kan koorts en dyspneu er ook voor zorgen dat iemand zich minder fit voelt (“Ik heb een”, 2018).
ONDERZOEK
Tijdens de anamnese worden de klachten en risicofactoren uitgevraagd en genoteerd. De huisarts
luistert naar de longen en inspecteert de zorgvrager. Hij kiest ervoor om de zorgvrager door te sturen
naar het ziekenhuis of terug naar huis te sturen. Hij maakt deze keuze op basis van een aantal
factoren, zoals: hoe ziek iemand is (bijvoorbeeld hoe hoog de koorts is of hoe erg de benauwdheid
is), of het een kwetsbare zorgvragers is (zoals ouderen of mensen met chronische ziekten), hoe erg
de klachten zijn en soms als de antibiotica niet genoeg aanslaat. In het ziekenhuis wordt vaak een
röntgenfoto gemaakt om te zien waar de ontsteking zit. Ook wordt een sputumkweek afgenomen,
DEFINITIE
Een andere naam voor een pneumonie is een longontsteking. Dit is een ontsteking van de longen en
wordt veroorzaakt door een micro-organisme, zoals een bacterie en in sommige gevallen een virus
(van Heycop ten Ham, 2018).
ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN PATHOLOGIE
Een pneumonie ontstaat door een infectie. Normaal worden bacteriën en virussen tegengehouden
door lokale afweersystemen of immuniteit. Hieronder vallen: trilharen, ophoesten van sputum en
leukocyten. Wanneer dit niet helemaal goed werkt, komen de micro-organismen toch bij het
longweefsel.
Ook zijn er nog een aantal risicofactoren voor een pneumonie. Bij patiënten die bedlegerig zijn hoopt
soms slijm op onder in de longen, hierin kunnen de bacteriën groeien. Patiënten die net een operatie
hebben gehad, zijn soms bang om op te hoesten door de angst voor pijn. Ook de anesthesie
onderdrukt de hoestprikkel. Kou en rook verlammen tijdelijk de trilhaartjes, waardoor micro-
organismen minder makkelijk de luchtwegen uitgaan. Sommige mensen hebben last van taai slijm
door taaislijmziekte. Hierdoor kan het sputum minder makkelijk worden opgehoest. Bij astma en
COPD zijn de luchtwegen vernauwd, waardoor ook minder makkelijk kan worden opgehoest. Een
longcarcinoom zorgt vernauwing en obstructie, hierachter kan slijm ophopen. Door aspiratie komt
eten of drinken in de luchtwegen, hierin kunnen bacteriën groeien. Bij een longembolie wordt een
deel van de longen minder doorbloed, hierdoor is heeft dit deel minder weerstand tegen infecties.
Bij een pneumonie ontstaat er zwelling in het longweefsel. Hierdoor is het moeilijker om in en uit te
ademen. Door deze zwelling kan er soms minder zuurstof worden opgenomen in het bloed en hoopt
soms CO2 op in het bloed.
Veelvoorkomende bacteriën die een pneumonie veroorzaken zijn: pneumokok, stafylokok,
hemophilus, pseudomonas en legionella. In veel minder van de gevallen is de verwekker een virus
(van Heycop ten Ham, 2018).
KLACHTEN
Veel mensen met een pneumonie hebben last van koorts. Dit komt doordat het lichaam werkt tegen
de infectie. Hoesten komt doordat de luchtwegen worden geprikkeld door de zwelling en het slijm.
Dyspnoe is het gevoel van ademtekort en komt doordat de gaswisseling slechter is dan normaal.
Daarnaast hebben sommige mensen met een pneumonie pijn bij het ademen, dit is vaak wanneer de
longvliezen ook ontstoken zijn (van Heycop ten Ham, 2018). Ook hebben veel mensen last van een
snelle ademhaling, een snelle hartslag en moeheid. De snelle hartslag komt doordat het lichaam bij
een ontsteking de vaten verwijdt, om toch nog voldoende bloed bij de organen te krijgen, wordt de
hartslag sneller. Deze vaatverwijding komt doordat bij een ontsteking onder andere de stoffen
histamine en bradykinine vrijkomen. Deze stoffen zorgen voor vaatverwijding. De vermoeidheid komt
doordat het lichaam ‘vecht’ tegen een micro-organisme. Dit kost het lichaam veel energie. Daarnaast
kan koorts en dyspneu er ook voor zorgen dat iemand zich minder fit voelt (“Ik heb een”, 2018).
ONDERZOEK
Tijdens de anamnese worden de klachten en risicofactoren uitgevraagd en genoteerd. De huisarts
luistert naar de longen en inspecteert de zorgvrager. Hij kiest ervoor om de zorgvrager door te sturen
naar het ziekenhuis of terug naar huis te sturen. Hij maakt deze keuze op basis van een aantal
factoren, zoals: hoe ziek iemand is (bijvoorbeeld hoe hoog de koorts is of hoe erg de benauwdheid
is), of het een kwetsbare zorgvragers is (zoals ouderen of mensen met chronische ziekten), hoe erg
de klachten zijn en soms als de antibiotica niet genoeg aanslaat. In het ziekenhuis wordt vaak een
röntgenfoto gemaakt om te zien waar de ontsteking zit. Ook wordt een sputumkweek afgenomen,
