Module 3: Markt en Overheid
Hoofdstuk 1
Paragraaf 1 markt en marktstructuur
Concrete markt = plaats waar vragers en aanbieders elkaar ontmoeten (wel fysiek)
Abstracte markt = geheel van vraag en aanbod van een bepaald product (niet fysiek)
De kenmerken van de markt vormen de marktstructuur. De belangrijkste kenmerken zijn:
kenmerk invloed op de prijs door een aanbieder
aantal aanbieders invloed neemt af bij een groter aantal aanbieders
marktaandelen invloed neemt toe bij een groter marktaandeel
toetredingsdrempels invloed neemt toe bij een hogere toetredingsdrempel
productdifferentiatie invloed neemt toe bij toegenomen productdifferentiatie
oligopolie, monopolistische concurrentie en volkomen concurrentie:
→meerdere aanbieders = klanten stappen bij prijsverhoging over naar concurrent
● Hoe hoger het marktaandeel, hoe meer invloed op de prijs.
Een toetredingsdrempel is een abstracte drempel tot een markt waar een producent
'overheen moet stappen' om te kunnen produceren. Voorbeelden zijn:
- Investeringskosten (fabriek)
- Vergunningen (kosten)
- Kennis (personeel vinden)
Hoe hoger de drempels, hoe minder aanbieders, hoe meer invloed op de verkoopprijs.
homogeen product: product in ogen consument hetzelfde(elektriciteit, benzine)
heterogeen product: product in ogen consument verschillend (frisdrank)
Als producten substitueerbaar zijn, maar in de ogen van consumenten wel van elkaar
verschillen, is er sprake van gedifferentieerde producten (bv frisdrank: cola, fanta)
Bij sterke differentiatie: veel invloed op verkoopprijs want geen passend alternatief.
Onafhankelijke producten zijn onderling niet substitueerbaar.
, Paragraaf 2: marktvormen
Het aantal aanbieders en de mate van productdifferentiatie bepaalt de marktvorm:
aantal aanbieders homogeen product heterogeen product
veel volkomen concurrentie monopolistische concurrentie
(veilingen, graan- of suikermarkt) (kledingwinkels, restaurants)
weinig homogeen oligopolie heterogeen oligopolie
(benzine, markt voor vliegtuigen) (supermarkten)
één monopolie (NS, drinkwater)
Volkomen concurrentie:
- veel aanbieders
- homogeen product
- makkelijk toetreden
- hoeveelheidsaanpasser
(geen invloed op prijs)
Monopolistische concurrentie:
- veel (kleine) aanbieders
- heterogeen product
- toetreding makkelijk
- invloed op de prijs
Oligopolie:
- beperkt aantal aanbieders
- kan zowel homogeen als heterogeen zijn
- toetreding vaak moeilijk
- meer invloed op de prijs bij een heterogeen oligopolie
- duopolie: twee aanbieders
Monopolie:
- één aanbieder
- homogeen product
- geen vrije toetreding tot markt
- prijszetter (invloed op prijs)
- hoeft geen rekening te houden met andere aanbieders (geen concurrentie)
Hoofdstuk 1
Paragraaf 1 markt en marktstructuur
Concrete markt = plaats waar vragers en aanbieders elkaar ontmoeten (wel fysiek)
Abstracte markt = geheel van vraag en aanbod van een bepaald product (niet fysiek)
De kenmerken van de markt vormen de marktstructuur. De belangrijkste kenmerken zijn:
kenmerk invloed op de prijs door een aanbieder
aantal aanbieders invloed neemt af bij een groter aantal aanbieders
marktaandelen invloed neemt toe bij een groter marktaandeel
toetredingsdrempels invloed neemt toe bij een hogere toetredingsdrempel
productdifferentiatie invloed neemt toe bij toegenomen productdifferentiatie
oligopolie, monopolistische concurrentie en volkomen concurrentie:
→meerdere aanbieders = klanten stappen bij prijsverhoging over naar concurrent
● Hoe hoger het marktaandeel, hoe meer invloed op de prijs.
Een toetredingsdrempel is een abstracte drempel tot een markt waar een producent
'overheen moet stappen' om te kunnen produceren. Voorbeelden zijn:
- Investeringskosten (fabriek)
- Vergunningen (kosten)
- Kennis (personeel vinden)
Hoe hoger de drempels, hoe minder aanbieders, hoe meer invloed op de verkoopprijs.
homogeen product: product in ogen consument hetzelfde(elektriciteit, benzine)
heterogeen product: product in ogen consument verschillend (frisdrank)
Als producten substitueerbaar zijn, maar in de ogen van consumenten wel van elkaar
verschillen, is er sprake van gedifferentieerde producten (bv frisdrank: cola, fanta)
Bij sterke differentiatie: veel invloed op verkoopprijs want geen passend alternatief.
Onafhankelijke producten zijn onderling niet substitueerbaar.
, Paragraaf 2: marktvormen
Het aantal aanbieders en de mate van productdifferentiatie bepaalt de marktvorm:
aantal aanbieders homogeen product heterogeen product
veel volkomen concurrentie monopolistische concurrentie
(veilingen, graan- of suikermarkt) (kledingwinkels, restaurants)
weinig homogeen oligopolie heterogeen oligopolie
(benzine, markt voor vliegtuigen) (supermarkten)
één monopolie (NS, drinkwater)
Volkomen concurrentie:
- veel aanbieders
- homogeen product
- makkelijk toetreden
- hoeveelheidsaanpasser
(geen invloed op prijs)
Monopolistische concurrentie:
- veel (kleine) aanbieders
- heterogeen product
- toetreding makkelijk
- invloed op de prijs
Oligopolie:
- beperkt aantal aanbieders
- kan zowel homogeen als heterogeen zijn
- toetreding vaak moeilijk
- meer invloed op de prijs bij een heterogeen oligopolie
- duopolie: twee aanbieders
Monopolie:
- één aanbieder
- homogeen product
- geen vrije toetreding tot markt
- prijszetter (invloed op prijs)
- hoeft geen rekening te houden met andere aanbieders (geen concurrentie)
