Kenmerkende aspecten tijdvak 5 t/m 9 + historisch denken en redeneren
Historisch denken en redeneren
Onderdeel Uitleg
Je kunt het verschil uitleggen tussen Een gebeurtenis heeft altijd meerdere oorzaken en
oorzaak (indirecte oorzaak) en één aanleiding. Een oorzaak speelt al jaren en is
aanleiding (directe oorzaak). dieperliggend. Een aanleiding is iets kleins en
eenmaligs dat zich vlak voor de gebeurtenis afspeelt
(de druppel die de emmer laat overstromen).
Je kunt het verschil uitleggen tussen Sommigen gevolgen zijn alleen kort na de
korte en lange termijn. gebeurtenis zichtbaar (korte termijn) en anderen
gevolgen zijn jaren later ook nog zichtbaar (lange
termijn).
Je kunt het verschil tussen Bedoelde gevolgen zijn gevolgen die men wilde
onbedoelde en bedoelde gevolgen bereiken met een bepaalde handeling. Onbedoelde
uitleggen. gevolgen treden vaak ook op, die waren niet bedoeld.
Je kunt oorzaken en gevolgen Politiek heeft te maken met macht en bestuur. Sociaal
indelen in politiek, sociaal, heeft te maken met rangen en stranden in een
economisch en cultureel. samenleving. Economisch heeft te maken met de
manier waarop mensen hun geld verdienen.
Cultureel heeft te maken met gewoontes, tradities en
de manier van denken in een samenleving.
Je kunt in een periode in de Bij continuïteit treden er geen veranderingen op, een
geschiedenis continuïteit en ontwikkeling zet zich voort.
discontinuïteit onderscheiden. Bij discontinuïteit vindt er een verandering plaats.
Je kunt rekening houden met de Ieder mens kijk vanuit zijn eigen perspectief naar een
standplaats gebondenheid. gebeurtenis. Dit is van invloed op de manier waarop
iemand een gebeurtenis weergeeft.
Standplaatsgebondenheid kan beïnvloed worden
door: nationaliteit, godsdienst, politieke voorkeur of
sociale achtergrond
Je kunt de betrouwbaarheid Dit doe je door deze vragen te stellen:
vaststellen van een bron. 1. wat weet ik van de maker van de bron, zijn
standplaatsgebondenheid?
2. wanneer is de bron gemaakt, direct na de
gebeurtenis of later?
3. waarom is de bron gemaakt? Is het gemaakt voor
privé gebruik of openbaar?
Je kunt de representativiteit van een Een bron is pas representatief als deze voor
bron vaststellen. meerdere mensen/situaties geldt. Een bron is niet
representatief als het maar voor een paar geldt.
Je kunt anachronisme herkennen. Anachronisme is een begrip of een opvatting dat niet
thuishoort in de beschreven tijd.
,Chronologie
Tien tijdvakken :
1. Jagers & Boeren Tot 3000 v. Chr.
2. Grieken & Romeinen 3000 v. Chr. – 500n. Chr.
3. Monniken & Ridders 500-1000
4. Steden & Staten 1000-1500
5. Ontdekkers & Hervormers 1500-1600
6. Vorsten & Regenten 1600-1700
7. Pruiken & revoluties 1700-1800
8. Burgers & stoommachines 1800-1900
9. Wereldoorlogen 1900-1950
10. Televisies & Computers 1950-nu
Vijf periodes:
1. Prehistorie Tot 3000 v. Chr.
2. Oudheid 3000 v. Chr. – 500n. Chr.
3. Middeleeuwen 500-1500
4. Vroegmoderne Tijd 1500-1800
5. Moderne Tijd 1800- nu
, Tijdvak 5 kenmerkende aspecten (Ontdekkers en Hervormers 1500-1600)
Ka (voluit): veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance, de
hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid het begin van een
nieuwe wettenschappelijke belangstelling
Ka (kort): renaissance, herleving oudheid en wetenschap.
Tijdvak: 5 ontdekkers en hervormers (1500-1600)
Voorbeeld: Leonardo Da Vinci
Aantekeningen:
Verandering 1: Kunst
Middeleeuwen Renaissance
Thema: religie. Thema: religie+
wetenschappelijk, mede
geïnspireerd op de oudheid.
Niet realistisch geschilderd. Natuurgetrouwd geschilderd.
De kerk is de opdracht gever. Burgers opdracht gevers (kerk).
Anonieme schilder. Schilder bekend.
Verandering 2: Mentaliteit
Middeleeuwen Renaissance
Groep staat centraal. Individu staat centraal
Memento Mori (gedenk te Carpe Diem (pluk de Dag)
sterven).
Verandering 3: Literatuur
Middeleeuwen Renaissance
De bijbel was het belangrijkste. Geschriften uit de oudheid
weden bestudeerd door
humanisten.
Doel: in de hemel komen. Doel: beter mens te worden
Verandering 4: Wetenschap
Middeleeuwen Renaissance
De wereld werd verklaard door Er werd kritisch onderzoek
de bijbel. gedaan door middel van
observeren.
Waarheid is dat wat in de bijbel Waarheid is dat gene dat we
staat, het ligt vast. door onderzoek vaststellen, kan
veranderen
Begrippen: wereldbeeld: de manier waarop de mensen naar zich zelf en de
wereld on hen heen kijken (standplaatsgebondeneid).
Letterlijke betekenis renaissance: wedergeboorte.
Historische betekenis: cultuur stroming die de mens als individu centraal stelt en de
klassieke oudheid als v.b heeft.
Historisch denken en redeneren
Onderdeel Uitleg
Je kunt het verschil uitleggen tussen Een gebeurtenis heeft altijd meerdere oorzaken en
oorzaak (indirecte oorzaak) en één aanleiding. Een oorzaak speelt al jaren en is
aanleiding (directe oorzaak). dieperliggend. Een aanleiding is iets kleins en
eenmaligs dat zich vlak voor de gebeurtenis afspeelt
(de druppel die de emmer laat overstromen).
Je kunt het verschil uitleggen tussen Sommigen gevolgen zijn alleen kort na de
korte en lange termijn. gebeurtenis zichtbaar (korte termijn) en anderen
gevolgen zijn jaren later ook nog zichtbaar (lange
termijn).
Je kunt het verschil tussen Bedoelde gevolgen zijn gevolgen die men wilde
onbedoelde en bedoelde gevolgen bereiken met een bepaalde handeling. Onbedoelde
uitleggen. gevolgen treden vaak ook op, die waren niet bedoeld.
Je kunt oorzaken en gevolgen Politiek heeft te maken met macht en bestuur. Sociaal
indelen in politiek, sociaal, heeft te maken met rangen en stranden in een
economisch en cultureel. samenleving. Economisch heeft te maken met de
manier waarop mensen hun geld verdienen.
Cultureel heeft te maken met gewoontes, tradities en
de manier van denken in een samenleving.
Je kunt in een periode in de Bij continuïteit treden er geen veranderingen op, een
geschiedenis continuïteit en ontwikkeling zet zich voort.
discontinuïteit onderscheiden. Bij discontinuïteit vindt er een verandering plaats.
Je kunt rekening houden met de Ieder mens kijk vanuit zijn eigen perspectief naar een
standplaats gebondenheid. gebeurtenis. Dit is van invloed op de manier waarop
iemand een gebeurtenis weergeeft.
Standplaatsgebondenheid kan beïnvloed worden
door: nationaliteit, godsdienst, politieke voorkeur of
sociale achtergrond
Je kunt de betrouwbaarheid Dit doe je door deze vragen te stellen:
vaststellen van een bron. 1. wat weet ik van de maker van de bron, zijn
standplaatsgebondenheid?
2. wanneer is de bron gemaakt, direct na de
gebeurtenis of later?
3. waarom is de bron gemaakt? Is het gemaakt voor
privé gebruik of openbaar?
Je kunt de representativiteit van een Een bron is pas representatief als deze voor
bron vaststellen. meerdere mensen/situaties geldt. Een bron is niet
representatief als het maar voor een paar geldt.
Je kunt anachronisme herkennen. Anachronisme is een begrip of een opvatting dat niet
thuishoort in de beschreven tijd.
,Chronologie
Tien tijdvakken :
1. Jagers & Boeren Tot 3000 v. Chr.
2. Grieken & Romeinen 3000 v. Chr. – 500n. Chr.
3. Monniken & Ridders 500-1000
4. Steden & Staten 1000-1500
5. Ontdekkers & Hervormers 1500-1600
6. Vorsten & Regenten 1600-1700
7. Pruiken & revoluties 1700-1800
8. Burgers & stoommachines 1800-1900
9. Wereldoorlogen 1900-1950
10. Televisies & Computers 1950-nu
Vijf periodes:
1. Prehistorie Tot 3000 v. Chr.
2. Oudheid 3000 v. Chr. – 500n. Chr.
3. Middeleeuwen 500-1500
4. Vroegmoderne Tijd 1500-1800
5. Moderne Tijd 1800- nu
, Tijdvak 5 kenmerkende aspecten (Ontdekkers en Hervormers 1500-1600)
Ka (voluit): veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance, de
hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid het begin van een
nieuwe wettenschappelijke belangstelling
Ka (kort): renaissance, herleving oudheid en wetenschap.
Tijdvak: 5 ontdekkers en hervormers (1500-1600)
Voorbeeld: Leonardo Da Vinci
Aantekeningen:
Verandering 1: Kunst
Middeleeuwen Renaissance
Thema: religie. Thema: religie+
wetenschappelijk, mede
geïnspireerd op de oudheid.
Niet realistisch geschilderd. Natuurgetrouwd geschilderd.
De kerk is de opdracht gever. Burgers opdracht gevers (kerk).
Anonieme schilder. Schilder bekend.
Verandering 2: Mentaliteit
Middeleeuwen Renaissance
Groep staat centraal. Individu staat centraal
Memento Mori (gedenk te Carpe Diem (pluk de Dag)
sterven).
Verandering 3: Literatuur
Middeleeuwen Renaissance
De bijbel was het belangrijkste. Geschriften uit de oudheid
weden bestudeerd door
humanisten.
Doel: in de hemel komen. Doel: beter mens te worden
Verandering 4: Wetenschap
Middeleeuwen Renaissance
De wereld werd verklaard door Er werd kritisch onderzoek
de bijbel. gedaan door middel van
observeren.
Waarheid is dat wat in de bijbel Waarheid is dat gene dat we
staat, het ligt vast. door onderzoek vaststellen, kan
veranderen
Begrippen: wereldbeeld: de manier waarop de mensen naar zich zelf en de
wereld on hen heen kijken (standplaatsgebondeneid).
Letterlijke betekenis renaissance: wedergeboorte.
Historische betekenis: cultuur stroming die de mens als individu centraal stelt en de
klassieke oudheid als v.b heeft.
