4.1 van eicel tot baby
Eens per maand komt er uit een van beide eierstokken een eicel vrij: de eisprong of
ovulatie. De eicel komt in een eileider terecht. Als er rond deze tijd geslachtsgemeenschap
plaatsvindt, is er kans op zwangerschap. De kern van een zaadcel dringt de eicel binnen. De
chromosomen uit de zaadcel komen in de kern bij de chromosomen van de eicel. De zaadcel
en eicel smelten samen tot een zygote. Er ontstaat een ondoordringbare laag tussen het
celmembraan en bevruchtingsmembraan. Na 30 uur deelt de zygote. Na elke deling worden
de cellen kleiner, dit heet een klievingsdeling. Trilhaarcellen in de wand van de eileider
duwen het klompje in ongeveer vijf dagen naar de baarmoeder.
Het bolletje dat in de baarmoeder aankomt, bestaat uit bijna honderddertig cellen. Alle
cellen migreren naar de buitenkant zodat in het midden een holte overblijft. Dit stadium is
de blastula. De buitenste laag cellen vormt vlokken, die het baarmoederslijmvlies ingroeien
(innesteling). De vlokken veranderen in de placenta. De placenta bevat bloedvaten van moeder en
kind, maar ze blijven gescheiden. Hier vindt uitwisseling van afvalstoffen, voedingsstoffen en
zuurstof plaats. De navelstreng verbindt het embryo met de placenta.
Het geslacht hangt af van de geslachtschromosomen. Meisjes = XX, jongens = XY.
Geestelijke veranderingen tijdens de puberteit zijn tertiaire geslachtskenmerken. Waarden en
normen veranderen.
4.2 vorming geslachtscellen
De kern van een lichaamscel bij de mens bevat 46 chromosomen. In een karyogram staan
de gefotografeerde chromosomen van een cel gesorteerd in paren. Lichaamscellen zijn
diploïd, alle chromosomen komen in paren voor. 1 afkomstig van de moeder, 1 afkomstig
van de vader. Beiden hebben informatie over dezelfde erfelijke eigenschap. Geslachtscellen
zijn haploïd, van alle chromosomen is 1 exemplaar aanwezig. Haploïde geslachtscellen
ontstaan uit diploïde cellen, door meiose of reductiedeling.
Meiose kent 2 stappen: meiose I en meiose II. Bij I gaan de paren uit elkaar, bij II gaan de
chromatiden uit elkaar.
De herverdeling van erfelijke informatie heet recombinatie.
De zaadballen bestaan uit dunne zaadbuisjes. In die zaadbuisjes vindt de vorming van
zaadcellen plaats. De wand van die zaadbuisjes bevat duizenden cellen die vanaf de
puberteit constant delen (mitose). Uit deze cellen ontstaan de (diploïde) voorlopercellen
van zaadcellen. Een voorlopercel levert door meiose vier haploïde zaadcellen op.
Door mitose ontstaan er halverwege de zwangerschap miljoenen voorlopercellen. De
voorlopercellen zijn omgeven door cellen van de eierstok. Deze zogenaamde follikelcellen
vormen samen met de voorlopercel een follikel. Vanaf de puberteit tot de overgang maakt
elke maand één follikel meiose I af en vormt een eicel.
, Meiose I eindigt met een ongelijke verdeling van het grondplasma: één cel krijgt vrijwel
alles, de ander vrijwel niets en vormt een poollichaampje. Poollichaampjes sterven door
gebrek aan voeding snel af.
Twee-eiige tweelingen ontstaan als twee eicellen met twee zaadcellen versmelten. Een
eeneiige tweeling ontstaat uit één eicel. Eeneiige tweelingen ontstaan uit dezelfde zygote,
en hebben hierdoor precies hetzelfde DNA. Wanneer de groepjes cellen niet volledig van
elkaar scheiden, kan een Siamese tweeling ontstaan.
4.3 hormonen regelen de start van de puberteit
De hypofyse (hormoonklier tussen beide hersenhelften) start de puberteit. Het vormt de
hormonen FSH en LH. Het bloed vervoert de hormonen door het hele lichaam, maar de
zaadballen en eierstokken reageren hierop met de productie van geslachtscellen en
geslachtshormonen.
Elke maand stimuleert FSH de ontwikkeling van een aantal follikels in een van beide
eierstokken. Hierin ontwikkelen eicellen zich. Rijpende follikelcellen vormen een aantal
vrouwelijke geslachtshormonen: oestrogenen. Hierdoor groeit baarmoederslijmvlies. Van
de follikels ontwikkelt er één volledig en vormt een eicel, de andere verschrompelen.
Halverwege de cyclus wordt er door de grote hoeveelheid oestrogenen extra LH
aangemaakt. Door deze toename barst de eicel uit de follikel en komt in de eileider terecht:
de ovulatie (eisprong). Achtergebleven follikelcellen nemen vetachtige stoffen op, worden
geel, en heten nu het gele lichaam. Het gele lichaam produceert oestrogenen en
progesteron. De oestrogenen en progesteron remmen FSH-productie om te voorkomen dat
er meer follikels gaan rijpen.
Door progesteron ontstaan er extra bloedvaten in het baarmoederslijmvlies. Dit helpt bij de
zwangerschap. Als er geen zwangerschap is, sterft het gele lichaam af en stopt de productie
van progesteron. Hierdoor sterft ook het baarmoederslijmvlies af en begint de menstruatie.
De bevruchte eicel deelt tot een klompje cellen dat via de eileider naar de baarmoeder gaat.
Daar nestelt het in de baarmoederslijmvlies en vormt vlokken: het begin van de placenta.
Cellen in het beginnende placenta vormen het hormoon HCG. HCG komt via de placenta in
Eens per maand komt er uit een van beide eierstokken een eicel vrij: de eisprong of
ovulatie. De eicel komt in een eileider terecht. Als er rond deze tijd geslachtsgemeenschap
plaatsvindt, is er kans op zwangerschap. De kern van een zaadcel dringt de eicel binnen. De
chromosomen uit de zaadcel komen in de kern bij de chromosomen van de eicel. De zaadcel
en eicel smelten samen tot een zygote. Er ontstaat een ondoordringbare laag tussen het
celmembraan en bevruchtingsmembraan. Na 30 uur deelt de zygote. Na elke deling worden
de cellen kleiner, dit heet een klievingsdeling. Trilhaarcellen in de wand van de eileider
duwen het klompje in ongeveer vijf dagen naar de baarmoeder.
Het bolletje dat in de baarmoeder aankomt, bestaat uit bijna honderddertig cellen. Alle
cellen migreren naar de buitenkant zodat in het midden een holte overblijft. Dit stadium is
de blastula. De buitenste laag cellen vormt vlokken, die het baarmoederslijmvlies ingroeien
(innesteling). De vlokken veranderen in de placenta. De placenta bevat bloedvaten van moeder en
kind, maar ze blijven gescheiden. Hier vindt uitwisseling van afvalstoffen, voedingsstoffen en
zuurstof plaats. De navelstreng verbindt het embryo met de placenta.
Het geslacht hangt af van de geslachtschromosomen. Meisjes = XX, jongens = XY.
Geestelijke veranderingen tijdens de puberteit zijn tertiaire geslachtskenmerken. Waarden en
normen veranderen.
4.2 vorming geslachtscellen
De kern van een lichaamscel bij de mens bevat 46 chromosomen. In een karyogram staan
de gefotografeerde chromosomen van een cel gesorteerd in paren. Lichaamscellen zijn
diploïd, alle chromosomen komen in paren voor. 1 afkomstig van de moeder, 1 afkomstig
van de vader. Beiden hebben informatie over dezelfde erfelijke eigenschap. Geslachtscellen
zijn haploïd, van alle chromosomen is 1 exemplaar aanwezig. Haploïde geslachtscellen
ontstaan uit diploïde cellen, door meiose of reductiedeling.
Meiose kent 2 stappen: meiose I en meiose II. Bij I gaan de paren uit elkaar, bij II gaan de
chromatiden uit elkaar.
De herverdeling van erfelijke informatie heet recombinatie.
De zaadballen bestaan uit dunne zaadbuisjes. In die zaadbuisjes vindt de vorming van
zaadcellen plaats. De wand van die zaadbuisjes bevat duizenden cellen die vanaf de
puberteit constant delen (mitose). Uit deze cellen ontstaan de (diploïde) voorlopercellen
van zaadcellen. Een voorlopercel levert door meiose vier haploïde zaadcellen op.
Door mitose ontstaan er halverwege de zwangerschap miljoenen voorlopercellen. De
voorlopercellen zijn omgeven door cellen van de eierstok. Deze zogenaamde follikelcellen
vormen samen met de voorlopercel een follikel. Vanaf de puberteit tot de overgang maakt
elke maand één follikel meiose I af en vormt een eicel.
, Meiose I eindigt met een ongelijke verdeling van het grondplasma: één cel krijgt vrijwel
alles, de ander vrijwel niets en vormt een poollichaampje. Poollichaampjes sterven door
gebrek aan voeding snel af.
Twee-eiige tweelingen ontstaan als twee eicellen met twee zaadcellen versmelten. Een
eeneiige tweeling ontstaat uit één eicel. Eeneiige tweelingen ontstaan uit dezelfde zygote,
en hebben hierdoor precies hetzelfde DNA. Wanneer de groepjes cellen niet volledig van
elkaar scheiden, kan een Siamese tweeling ontstaan.
4.3 hormonen regelen de start van de puberteit
De hypofyse (hormoonklier tussen beide hersenhelften) start de puberteit. Het vormt de
hormonen FSH en LH. Het bloed vervoert de hormonen door het hele lichaam, maar de
zaadballen en eierstokken reageren hierop met de productie van geslachtscellen en
geslachtshormonen.
Elke maand stimuleert FSH de ontwikkeling van een aantal follikels in een van beide
eierstokken. Hierin ontwikkelen eicellen zich. Rijpende follikelcellen vormen een aantal
vrouwelijke geslachtshormonen: oestrogenen. Hierdoor groeit baarmoederslijmvlies. Van
de follikels ontwikkelt er één volledig en vormt een eicel, de andere verschrompelen.
Halverwege de cyclus wordt er door de grote hoeveelheid oestrogenen extra LH
aangemaakt. Door deze toename barst de eicel uit de follikel en komt in de eileider terecht:
de ovulatie (eisprong). Achtergebleven follikelcellen nemen vetachtige stoffen op, worden
geel, en heten nu het gele lichaam. Het gele lichaam produceert oestrogenen en
progesteron. De oestrogenen en progesteron remmen FSH-productie om te voorkomen dat
er meer follikels gaan rijpen.
Door progesteron ontstaan er extra bloedvaten in het baarmoederslijmvlies. Dit helpt bij de
zwangerschap. Als er geen zwangerschap is, sterft het gele lichaam af en stopt de productie
van progesteron. Hierdoor sterft ook het baarmoederslijmvlies af en begint de menstruatie.
De bevruchte eicel deelt tot een klompje cellen dat via de eileider naar de baarmoeder gaat.
Daar nestelt het in de baarmoederslijmvlies en vormt vlokken: het begin van de placenta.
Cellen in het beginnende placenta vormen het hormoon HCG. HCG komt via de placenta in
