COMPLEXITEIT & CHRONICITEIT
Theorie - kennistoets
Abstract
Dit is een samenvatting van alle hoorcolleges en overige belangrijke theoretische lessen tot
aan de kennistoets binnen de module Complexiteit en Chroniciteit, 3e jaar fysiotherapie,
Hogeschool Utrecht. Afbeeldingen die in dit bestand staan, worden ook gebruikt in de
PowerPoints van de hoorcolleges en overige lessen.
Geschreven in jaar 2021-2022
Ilse van den Boogaard
,Inhoud
HC 1 – klinisch redeneren complexiteit en chroniciteit .......................................................................... 2
HC 2 – Herstel na Covid-19 ...................................................................................................................... 4
HC 3 – “Wat ben ik moe”......................................................................................................................... 4
HC 4 – eHealth en mHealth ..................................................................................................................... 8
HC 5 - pathofysiologie en neuropsychologie MS..................................................................................... 9
HC 6 – bewegingstherapie MS .............................................................................................................. 14
HC 7 – Pathofysiologie Parkinson .......................................................................................................... 18
HC 8: bewegingstherapie Parkinson...................................................................................................... 23
HC 9 – Auto-immuunziektes: Reuma .................................................................................................... 27
HC 10 - Technologie in de zorg .............................................................................................................. 32
HC 11 - SOLK en psychopathologie........................................................................................................ 32
HC 12: pathofysiologie hoofdpijn .......................................................................................................... 36
Kennisclip hoofdpijn .......................................................................................................................... 39
HC 13 – slaapfysiologie .......................................................................................................................... 40
HC 14 – immunologie van stress ........................................................................................................... 46
Motivational interviewing werkcolleges ............................................................................................... 50
HC 15 – psychopathologie ..................................................................................................................... 53
HC 16 – Hartfalen en COPD ................................................................................................................... 56
Verdere informatie blok ........................................................................................................................ 61
1
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
,HC 1 – klinisch redeneren complexiteit en chroniciteit
Chroniciteit: "een aandoening waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel. Een
chronische aandoening gaat doorgaans gepaard met pijn, geestelijk lijden, beperkingen in
functioneren of andere klachten. De mate waarin mensen hinder ondervinden verschilt per
aandoening en per individu."
"Een persisterend multifactorieel gezondheidsprobleem waarbij lichamelijke, psychische en sociale
factoren in verschillende mate en in wisselende onderlinge samenhang bijdragen aan pijnbeleving,
pijngedrag, ervaren beperkingen in het dagelijks functioneren en ervaren vermindering van de
kwaliteit van leven."
Ziektelast - Burden of diseas:
De ziektelast is gekwantificeerd in Disability Adjusted Life Years (DALY)
1. Het aantal verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte
2. Het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen, gewogen door de ernst ervan.
Complexiteit:
• Vanuit biomedisch perspectief
• Vanuit bio-psychosociaal perspectief in relatie tot cliënt
• Vanuit bio-psychosociaal perspectief in relatie tot omgeving
• Door de hulpvraag
• Eigen persoonlijkheid als therapeut
Biomedisch perspectief:
• Cliënt met meerdere aandoeningen --> multimorbiditeit
• Cliënt met (chronische) aandoening die invloed heeft op meerdere (orgaan)systemen.
Bijvoorbeeld bij Covid --> gevolgen op de nieren en darmen terwijl het een longvirus is.
• Cliënt met medicatie voor (chronische) aandoening die invloed heeft op meerdere
(orgaan)systemen. Bijvoorbeeld medicatie voor spasmes bij neurologische problemen die
vervolgens ook invloed heeft op de spieren en een vergroot valrisico met zich mee brengt.
• Cliënt zonder voldoende aanwijsbare medische diagnose waarbij verschillende
(orgaan)systemen beïnvloed zijn.
Bio-psychosociaal:
Hierbij gaat het over de interactie tussen de klachten waarbij de psychosociale invloed heeft op het
niveau van functioneren en dus kwaliteit van leven.
Complexiteitsniveau 3: gecompliceerd
• Cliënt heeft klachten op fysiek functioneren, het heeft meerdere disfunctionele opvattingen
die niet eenvoudig te corrigeren zijn.
• Impact van gezondheidsklachten valt binnen meerdere levensgebieden.
• Voor herstel zijn duidelijk ongunstige persoonskenmerken (pessimisme)
• Levensproblematiek aanwezig die niet door ziektelast wordt veroorzaakt, maar wel van
invloed is op coping-potentiaal.
• Zelfregulatie is onvoldoende en zelfsturing bemoeilijk door levensproblematiek
2
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
,Complexiteitsniveau 4: zwaar gecompliceerd
• Hetzelfde als 3, maar dan erger
• Er zijn duidelijke disfunctionele opvattingen over ziekte
• Naast ongunstige persoonskenmerken ook psychopathologie
• Eventueel sprake van middelenmisbruik en/of traumatische life events
• De klachten hebben een functie in het leven gekregen
• Zelfregulatie is uitermate laag, cliënt heeft zich bij de klachten neergelegd en kan het niet
meer aan.
Bio-psychosociaal perspectief omgeving:
De hulpvraag en zorgvraag komt van de directe familie. De stabiliteit van de omgeving kan een
verzwarende factor zijn zoals financieel, het vermogen om naar de juiste zorg te vragen,
gezondheidsvaardigheden etc. Daarnaast moet je je afvragen hoeveel disciplines al rondom de
patiënt staan, wie zijn er al betrokken en welke rol heb jij nog daarin?
Complexiteit hulpvraag:
De hulpvraag is heel erg moeilijk, zoals weer lopen naar een dwarslaesie. Wat zijn de wensen en
mogelijkheden.
Complexiteit vanuit jouw eigen perspectief als professional:
Je eigen ideeën, intuïtie en gevoelens (bewust of onbewust) spelen ook een rol bij de keuzes die je
maakt. Het onderbuik gevoel wat je ontwikkelt. Daarnaast moet je niet alleen vanuit professionele
context kijken, maar ook vanuit de patiënten rol en als mens.
HOAC II – model:
https://academic.oup.com/ptj/article/83/5/455/2805226
3
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
, HC 2 – Herstel na Covid-19
Dit was een inspiratiecollege wat verder ook niet in het tentamen voorkwam. Het was vooral ook als
introductie bedoeld voor het blok complexiteit en chroniciteit.
HC 3 – “Wat ben ik moe”
→Belangrijk onderwerp, komt veel terug in lessen en tentamen.
Vermoeidheid: het besef van een verminderde capaciteit voor lichamelijke en/of mentale arbeid,
veroorzaakt door een evenwichtsverstoring in de aanwezigheid, het gebruik, en/of herstel van
energie die nodig is om activiteiten uit te voeren.
• Vermoeidheid is subjectief
• 3e plek meest gerapporteerde probleem in huisartspraktijk
• Multidimensionaal
ICF: b4552 (vermoeibaarheid), b220 (gewaarwordingen van oog en verwante structuren), b126
(temperament en persoonlijkheid) , D, b4301 (zuurstoftransport van metabolieten door bloed)
Fatigue = gevoel van vermoeidheid
• Emotioneel/psychosociaal
o Frontale kwab
o Stemming en motivatie op basis van ervaren vermoeidheid
o Depressie, chronisch vermoeidheidssyndroom, mogelijk Parkinson
• Homeostatisch
o Hypothalamus
o Centrale regulatie op basis van energetisch/inflammatoir/neurale feedback (sickness
behavior), dit stimuleert de hypothalamus om vermoeid te worden.
4
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
Theorie - kennistoets
Abstract
Dit is een samenvatting van alle hoorcolleges en overige belangrijke theoretische lessen tot
aan de kennistoets binnen de module Complexiteit en Chroniciteit, 3e jaar fysiotherapie,
Hogeschool Utrecht. Afbeeldingen die in dit bestand staan, worden ook gebruikt in de
PowerPoints van de hoorcolleges en overige lessen.
Geschreven in jaar 2021-2022
Ilse van den Boogaard
,Inhoud
HC 1 – klinisch redeneren complexiteit en chroniciteit .......................................................................... 2
HC 2 – Herstel na Covid-19 ...................................................................................................................... 4
HC 3 – “Wat ben ik moe”......................................................................................................................... 4
HC 4 – eHealth en mHealth ..................................................................................................................... 8
HC 5 - pathofysiologie en neuropsychologie MS..................................................................................... 9
HC 6 – bewegingstherapie MS .............................................................................................................. 14
HC 7 – Pathofysiologie Parkinson .......................................................................................................... 18
HC 8: bewegingstherapie Parkinson...................................................................................................... 23
HC 9 – Auto-immuunziektes: Reuma .................................................................................................... 27
HC 10 - Technologie in de zorg .............................................................................................................. 32
HC 11 - SOLK en psychopathologie........................................................................................................ 32
HC 12: pathofysiologie hoofdpijn .......................................................................................................... 36
Kennisclip hoofdpijn .......................................................................................................................... 39
HC 13 – slaapfysiologie .......................................................................................................................... 40
HC 14 – immunologie van stress ........................................................................................................... 46
Motivational interviewing werkcolleges ............................................................................................... 50
HC 15 – psychopathologie ..................................................................................................................... 53
HC 16 – Hartfalen en COPD ................................................................................................................... 56
Verdere informatie blok ........................................................................................................................ 61
1
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
,HC 1 – klinisch redeneren complexiteit en chroniciteit
Chroniciteit: "een aandoening waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel. Een
chronische aandoening gaat doorgaans gepaard met pijn, geestelijk lijden, beperkingen in
functioneren of andere klachten. De mate waarin mensen hinder ondervinden verschilt per
aandoening en per individu."
"Een persisterend multifactorieel gezondheidsprobleem waarbij lichamelijke, psychische en sociale
factoren in verschillende mate en in wisselende onderlinge samenhang bijdragen aan pijnbeleving,
pijngedrag, ervaren beperkingen in het dagelijks functioneren en ervaren vermindering van de
kwaliteit van leven."
Ziektelast - Burden of diseas:
De ziektelast is gekwantificeerd in Disability Adjusted Life Years (DALY)
1. Het aantal verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte
2. Het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen, gewogen door de ernst ervan.
Complexiteit:
• Vanuit biomedisch perspectief
• Vanuit bio-psychosociaal perspectief in relatie tot cliënt
• Vanuit bio-psychosociaal perspectief in relatie tot omgeving
• Door de hulpvraag
• Eigen persoonlijkheid als therapeut
Biomedisch perspectief:
• Cliënt met meerdere aandoeningen --> multimorbiditeit
• Cliënt met (chronische) aandoening die invloed heeft op meerdere (orgaan)systemen.
Bijvoorbeeld bij Covid --> gevolgen op de nieren en darmen terwijl het een longvirus is.
• Cliënt met medicatie voor (chronische) aandoening die invloed heeft op meerdere
(orgaan)systemen. Bijvoorbeeld medicatie voor spasmes bij neurologische problemen die
vervolgens ook invloed heeft op de spieren en een vergroot valrisico met zich mee brengt.
• Cliënt zonder voldoende aanwijsbare medische diagnose waarbij verschillende
(orgaan)systemen beïnvloed zijn.
Bio-psychosociaal:
Hierbij gaat het over de interactie tussen de klachten waarbij de psychosociale invloed heeft op het
niveau van functioneren en dus kwaliteit van leven.
Complexiteitsniveau 3: gecompliceerd
• Cliënt heeft klachten op fysiek functioneren, het heeft meerdere disfunctionele opvattingen
die niet eenvoudig te corrigeren zijn.
• Impact van gezondheidsklachten valt binnen meerdere levensgebieden.
• Voor herstel zijn duidelijk ongunstige persoonskenmerken (pessimisme)
• Levensproblematiek aanwezig die niet door ziektelast wordt veroorzaakt, maar wel van
invloed is op coping-potentiaal.
• Zelfregulatie is onvoldoende en zelfsturing bemoeilijk door levensproblematiek
2
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
,Complexiteitsniveau 4: zwaar gecompliceerd
• Hetzelfde als 3, maar dan erger
• Er zijn duidelijke disfunctionele opvattingen over ziekte
• Naast ongunstige persoonskenmerken ook psychopathologie
• Eventueel sprake van middelenmisbruik en/of traumatische life events
• De klachten hebben een functie in het leven gekregen
• Zelfregulatie is uitermate laag, cliënt heeft zich bij de klachten neergelegd en kan het niet
meer aan.
Bio-psychosociaal perspectief omgeving:
De hulpvraag en zorgvraag komt van de directe familie. De stabiliteit van de omgeving kan een
verzwarende factor zijn zoals financieel, het vermogen om naar de juiste zorg te vragen,
gezondheidsvaardigheden etc. Daarnaast moet je je afvragen hoeveel disciplines al rondom de
patiënt staan, wie zijn er al betrokken en welke rol heb jij nog daarin?
Complexiteit hulpvraag:
De hulpvraag is heel erg moeilijk, zoals weer lopen naar een dwarslaesie. Wat zijn de wensen en
mogelijkheden.
Complexiteit vanuit jouw eigen perspectief als professional:
Je eigen ideeën, intuïtie en gevoelens (bewust of onbewust) spelen ook een rol bij de keuzes die je
maakt. Het onderbuik gevoel wat je ontwikkelt. Daarnaast moet je niet alleen vanuit professionele
context kijken, maar ook vanuit de patiënten rol en als mens.
HOAC II – model:
https://academic.oup.com/ptj/article/83/5/455/2805226
3
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
, HC 2 – Herstel na Covid-19
Dit was een inspiratiecollege wat verder ook niet in het tentamen voorkwam. Het was vooral ook als
introductie bedoeld voor het blok complexiteit en chroniciteit.
HC 3 – “Wat ben ik moe”
→Belangrijk onderwerp, komt veel terug in lessen en tentamen.
Vermoeidheid: het besef van een verminderde capaciteit voor lichamelijke en/of mentale arbeid,
veroorzaakt door een evenwichtsverstoring in de aanwezigheid, het gebruik, en/of herstel van
energie die nodig is om activiteiten uit te voeren.
• Vermoeidheid is subjectief
• 3e plek meest gerapporteerde probleem in huisartspraktijk
• Multidimensionaal
ICF: b4552 (vermoeibaarheid), b220 (gewaarwordingen van oog en verwante structuren), b126
(temperament en persoonlijkheid) , D, b4301 (zuurstoftransport van metabolieten door bloed)
Fatigue = gevoel van vermoeidheid
• Emotioneel/psychosociaal
o Frontale kwab
o Stemming en motivatie op basis van ervaren vermoeidheid
o Depressie, chronisch vermoeidheidssyndroom, mogelijk Parkinson
• Homeostatisch
o Hypothalamus
o Centrale regulatie op basis van energetisch/inflammatoir/neurale feedback (sickness
behavior), dit stimuleert de hypothalamus om vermoeid te worden.
4
Ilse van den Boogaard Complexiteit & chroniciteit
