Week 1
Poging en voorbereiding
Jurisprudentie:
- Inrijden op agenten arrest = poging (voornemen van de dader)
- Cito arrest = poging (begin van uitvoering criterium)
- Grenswisselkantoor arrest = poging (geen begin van uitvoering)
- Videodozen arrest = poging (nadere invulling uiterlijke
verschijningsvorm)
- Eindhovense brandstichting arrest = objectieve leer
- Canopus arrest = vrijwillige terugtred (wil van dader)
Strafbaar feit
= een menselijke gedraging die valt onder de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving, die
wederrechtelijk en verwijtbaar is.
1) MG
2) DO
3) W
4) V
Gedragingen kunnen desondanks strafbaar zijn zonder te voldoen aan deze omschrijving onder
omstandigheden kan degene die probeert een DO te vervullen, zonder dat het hem lukt, nog steeds
strafbaar zijn.
Fasen strafbaar feit
Plan voorbereiding poging voltooing
Poging
art. 45 lid 1 Sr
Voorwaarden:
1) Poging tot misdrijf = misdrijven staan geregeld in boek 2 Sr
→ Artikel misdrijf noemen
2) Voornemen van de dader
Inrijden op agenten arrest
→ er moet sprake zijn van opzet (alle gradaties van opzet) = noem een van de gradaties van
opzet*
3) Begin van uitvoering
Cito arrest
→ Criterium = of een gedraging naar uiterlijke verschijningsvorm beschouwd moet worden als
te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf. sprake van als er een concrete
gevaarzetting is voor een bepaald rechtsgoed (zie objectieve leer hieronder)
(grenswisselkantoor arrest = geen begin van uitvoering)
Videodozen arrest
→ Nadere invulling ‘uiterlijke verschijningsvorm’ = welke gedragingen mogen daarbij worden
meegewogen: het gaat om wat er ter plekke zichtbaar is én om hetgeen achteraf objectief
vaststelbaar is.
Theorieën
a) Subjectieve leer = intentie van de dader sprake van uitvoering als er handelingen worden verricht
waaruit blijkt dat men naar voltooiing van het misdrijf streeft = misdadige wil
b) Objectieve leer = de gedraging moet een begin vormen van voltooiing van het misdrijf sprake van
voltooiing misdrijf als er sprake is van een concrete gevaarzetting voor een bepaald rechtsgoed.
(rechtsgoed = een bepaald recht, bijv. eigendom)
Eindhovense brandstichting arrest: sterk objectieve leer
,De max. straf die voor poging mag worden opgelegd is 1/3 lagen dan de strafbedreiging voor het voltooide
misdrijf, zie art. 45 lid 2 Sr.
Er bestaan ook misdrijven waar poging niet strafbaar is gesteld, bijv. poging tot eenvoudige mishandeling
(art. 300 Sr). Daarnaast bestaan er misdrijven waarbij de poging niet goed voor te stellen is door de aard
van het delict, bijv. bij culpoze misdrijven (per ongeluk).
Ondeugdelijke poging
= een poging tot het plegen van een misdrijf die nooit tot voltooiing van het misdrijf zou kunnen leiden.
Absoluut ondeugdelijke poging
= middel of object is ongeschikt tot voltooiing van het misdrijf niet strafbaar
Relatief ondeugdelijke poging
= middel of object is wel geschikt tot voltooiing maar door bepaalde omstandigheden lukt het niet wél
strafbaar
Voorbereiding
Art. 46 lid 1 Sr
Voorwaarden:
1) Misdrijf met max. straf van 8 jaar of meer
2) Een of meer van de limitatief omschreven voorbereidingsmiddelen en voorbereidingshandelingen
→ Middelen = voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten en vervoersmiddelen
→ Handelingen = verwerven, vervaardigen, invoeren, doorvoeren, uitvoeren, voor handen
hebben
Dus:
a) ‘voorbereidingsmiddelen’
b) ‘daarmee handelingen verricht’
3) Sprake zijn van dubbel opzet
1. Opzet op de criminele bestemming van de middelen
2. Opzet op voorgenomen misdrijf
De max. straf die voor voorbereiding mag worden opgelegd is met de helft verminderd, zie art. 46 lid 2 Sr.
Verschil poging en voorbereiding
Bij poging moet de gedraging gericht zijn op voltooiing en bij voorbereiding niet dus is er sprake van
concrete gevaarzetting of niet?
Vrijwillige terugtred
Art. 46b Sr
= Neemt de strafbaarheid weg
Voorwaarden:
1) Het misdrijf = staan in boek 2 Sr
2) Niet is voltooid
3) Ten gevolge van omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk
Canopus arrest
→ De wil van de dader mag niet tot stand komen door externe factoren die de dader dwingen
de poging te staken. Het moet gaan om een nieuwe afweging van dezelfde omstandigheden
Gradaties van opzet*
1. Opzet met bedoeling (zuiver opzet)
= sprake van willens en wetens
2. Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn (zekerheidsbewustzijn)
= een gevolg kan niet uitblijven ondanks dat niet het primaire doel van het handelen of nalaten is
3. Opzet met waarschijnlijkheidsbewustzijn
= men weet dat het gevolg waarschijnlijk zal intreden, maar laat zich daardoor niet afschrikken
4. Voorwaardelijke opzet (opzet met mogelijkheidsbewustzijn)
= het willens en wetens bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans
,Week 2
Deelneming
Jurisprudentie:
- Wormerveerse brandstichting arrest = nauwe en bewuste samenwerking medeplegen
→ Melk en Water arrest = doen plegen (schulduitsluitingsgrond AVAS)
Onvolkomen delictsvormen
→ Objectieve zijde: poging en voorbereiding
onvoltooide delicten
→ Subjectieve zijde: deelnemingsvormen
afgeleide aansprakelijkheid = bedrage aan het strafbare feit van een ander
In beide gevallen uitbreiding op strafrechtelijke aansprakelijkheid
Stafbare personen
Deelnemingsvormen
Pleger Medeplichtigen 1. Medeplegen
2. Uitlokken
3. Doen plegen
tijdens 4. Medeplichtigheid
Pleger
'bij'
vooraf Voor alle deelnemingsvormen geldt:
Doen pleger - Er moet sprake zijn van dubbel opzet:
'tot'
a. Opzet op de deelnemingsvorm
b. Opzet op het uiteindelijk delict
- Accessoriteit vereiste
Medepleger = de deelnemingsvorm volgt de
kwalificatie van het strafbare feit ( er moet
sprake zijn van een gronddelict)
Uitlokker
Medeplegen
Art. 47 lid 1 sub 1 Sr
Voorwaarden:
1. Nauwe en bewuste samenwerking
Wormerveerse brandstichting arrest
→ Zes indicatoren
1. Voeren van regie voor of achter de schermen (moord op afstand arrest)
2. Tonen van initiatief bij het bedenken en uitvoeren
3. Overduidelijk deel uitmaken van een hechte en planmatig samenwerkende dadergroep
(Overval te Oirschot arrest)
4. Leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage
5. Een zekere inwisselbaarheid van de rollen (Nijmeegse Scooter-arrest)
6. Een min of meer toevallig tot stand gekomen rolverdeling
→ Welke zijn van toepassing op de casus? Uitwerken
2. Dubbel opzet
a. Opzet op medeplegen (is er opzet op samenwerken?)
b. Opzet op strafbaar feit (artikel misdrijf ook in de R noemen)
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
, Vormen van medeplegen
- ‘Plegen-plegen’ = ieder voor zich vervult de delictsomschrijving van het delict. Ze zijn beide
klassieke pleger
sprake van nauwe en bewuste samenwerking
- ‘Plegen-medeplegen’ = één vervult de delictsomschrijving en heeft de rol van de klassieke pleger.
De ander komt alleen in aanmerking voor dader als de medepleegconstructie wordt gehanteerd.
(nauwe en bewuste samenwerking)
- ‘Medeplegen-medeplegen’ = geen van de daders pleegt het gehele feit, maar de
delictsbestanddelen zijn verspreid.
Uitlokking
Art. 47 lid 1 sub 2 jo. lid 2 Sr
= het enkel en alleen aanzetten tot een bepaald strafbaar feit bij een ander
Voorwaarden:
1. Sprake van uitlokkingsmiddel bedoeld in art. 47 lid 1 sub 2
2. Dubbel opzet:
a. Opzet op uitlokking (haalt de uitlokker hem/haar over om iets te doen wat hij/zij op voorhand
niet van plan was?)
b. Opzet op het strafbare feit
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
Art. 47 lid 2 Sr bepaalt dat ten aanzien van uitlokkers niet alleen handelingen in aanmerking komen die zij
opzettelijk hebben uitgelokt, maar ook de gevolgen daarvan.
Poging tot uitlokking
Art. 46a Sr
Voorwaarden:
1. Poging tot
2. Bewegen tot
3. Plegen misdrijf (boek 2 Sr) noem artikel
4. Dubbel opzet
a. Opzet op uitlokking (willens en wetens overhalen)
b. Opzet op strafbare feit
Je hebt ook uitlokking van poging. Hiervan is sprake als uitgelokte tot een strafbare poging komt.
Van een stafbare poging is sprake als de uitgelokte voorbereidingshandelingen of uitvoeringshandelingen
verricht en dus zelf strafbaar is o.g.v. voorbereiding/poging.
Doen plegen
Art. 47 lid 1 sub 1 Sr
Voorwaarden:
1. Straffeloosheid materiële dader = de feitelijke uitvoerder blijft straffeloos en wordt gebruikt als een
‘willoos werktuig’ (is hij/zij niet straffeloos, dan geen sprake van doen plegen)
→ Er kan ook sprake zijn van de schulduitsluitingsgrond AVAS (= afwezigheid van alle schuld)
wanneer de feitelijke uitvoerder iets niet heeft geweten Melk en Water arrest
2. Dubbele opzet:
a. Opzet op het doel plegen (haal je iemand over om wat te doen?)
b. Opzet op het strafbare feit
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
Poging en voorbereiding
Jurisprudentie:
- Inrijden op agenten arrest = poging (voornemen van de dader)
- Cito arrest = poging (begin van uitvoering criterium)
- Grenswisselkantoor arrest = poging (geen begin van uitvoering)
- Videodozen arrest = poging (nadere invulling uiterlijke
verschijningsvorm)
- Eindhovense brandstichting arrest = objectieve leer
- Canopus arrest = vrijwillige terugtred (wil van dader)
Strafbaar feit
= een menselijke gedraging die valt onder de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving, die
wederrechtelijk en verwijtbaar is.
1) MG
2) DO
3) W
4) V
Gedragingen kunnen desondanks strafbaar zijn zonder te voldoen aan deze omschrijving onder
omstandigheden kan degene die probeert een DO te vervullen, zonder dat het hem lukt, nog steeds
strafbaar zijn.
Fasen strafbaar feit
Plan voorbereiding poging voltooing
Poging
art. 45 lid 1 Sr
Voorwaarden:
1) Poging tot misdrijf = misdrijven staan geregeld in boek 2 Sr
→ Artikel misdrijf noemen
2) Voornemen van de dader
Inrijden op agenten arrest
→ er moet sprake zijn van opzet (alle gradaties van opzet) = noem een van de gradaties van
opzet*
3) Begin van uitvoering
Cito arrest
→ Criterium = of een gedraging naar uiterlijke verschijningsvorm beschouwd moet worden als
te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf. sprake van als er een concrete
gevaarzetting is voor een bepaald rechtsgoed (zie objectieve leer hieronder)
(grenswisselkantoor arrest = geen begin van uitvoering)
Videodozen arrest
→ Nadere invulling ‘uiterlijke verschijningsvorm’ = welke gedragingen mogen daarbij worden
meegewogen: het gaat om wat er ter plekke zichtbaar is én om hetgeen achteraf objectief
vaststelbaar is.
Theorieën
a) Subjectieve leer = intentie van de dader sprake van uitvoering als er handelingen worden verricht
waaruit blijkt dat men naar voltooiing van het misdrijf streeft = misdadige wil
b) Objectieve leer = de gedraging moet een begin vormen van voltooiing van het misdrijf sprake van
voltooiing misdrijf als er sprake is van een concrete gevaarzetting voor een bepaald rechtsgoed.
(rechtsgoed = een bepaald recht, bijv. eigendom)
Eindhovense brandstichting arrest: sterk objectieve leer
,De max. straf die voor poging mag worden opgelegd is 1/3 lagen dan de strafbedreiging voor het voltooide
misdrijf, zie art. 45 lid 2 Sr.
Er bestaan ook misdrijven waar poging niet strafbaar is gesteld, bijv. poging tot eenvoudige mishandeling
(art. 300 Sr). Daarnaast bestaan er misdrijven waarbij de poging niet goed voor te stellen is door de aard
van het delict, bijv. bij culpoze misdrijven (per ongeluk).
Ondeugdelijke poging
= een poging tot het plegen van een misdrijf die nooit tot voltooiing van het misdrijf zou kunnen leiden.
Absoluut ondeugdelijke poging
= middel of object is ongeschikt tot voltooiing van het misdrijf niet strafbaar
Relatief ondeugdelijke poging
= middel of object is wel geschikt tot voltooiing maar door bepaalde omstandigheden lukt het niet wél
strafbaar
Voorbereiding
Art. 46 lid 1 Sr
Voorwaarden:
1) Misdrijf met max. straf van 8 jaar of meer
2) Een of meer van de limitatief omschreven voorbereidingsmiddelen en voorbereidingshandelingen
→ Middelen = voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten en vervoersmiddelen
→ Handelingen = verwerven, vervaardigen, invoeren, doorvoeren, uitvoeren, voor handen
hebben
Dus:
a) ‘voorbereidingsmiddelen’
b) ‘daarmee handelingen verricht’
3) Sprake zijn van dubbel opzet
1. Opzet op de criminele bestemming van de middelen
2. Opzet op voorgenomen misdrijf
De max. straf die voor voorbereiding mag worden opgelegd is met de helft verminderd, zie art. 46 lid 2 Sr.
Verschil poging en voorbereiding
Bij poging moet de gedraging gericht zijn op voltooiing en bij voorbereiding niet dus is er sprake van
concrete gevaarzetting of niet?
Vrijwillige terugtred
Art. 46b Sr
= Neemt de strafbaarheid weg
Voorwaarden:
1) Het misdrijf = staan in boek 2 Sr
2) Niet is voltooid
3) Ten gevolge van omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk
Canopus arrest
→ De wil van de dader mag niet tot stand komen door externe factoren die de dader dwingen
de poging te staken. Het moet gaan om een nieuwe afweging van dezelfde omstandigheden
Gradaties van opzet*
1. Opzet met bedoeling (zuiver opzet)
= sprake van willens en wetens
2. Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn (zekerheidsbewustzijn)
= een gevolg kan niet uitblijven ondanks dat niet het primaire doel van het handelen of nalaten is
3. Opzet met waarschijnlijkheidsbewustzijn
= men weet dat het gevolg waarschijnlijk zal intreden, maar laat zich daardoor niet afschrikken
4. Voorwaardelijke opzet (opzet met mogelijkheidsbewustzijn)
= het willens en wetens bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans
,Week 2
Deelneming
Jurisprudentie:
- Wormerveerse brandstichting arrest = nauwe en bewuste samenwerking medeplegen
→ Melk en Water arrest = doen plegen (schulduitsluitingsgrond AVAS)
Onvolkomen delictsvormen
→ Objectieve zijde: poging en voorbereiding
onvoltooide delicten
→ Subjectieve zijde: deelnemingsvormen
afgeleide aansprakelijkheid = bedrage aan het strafbare feit van een ander
In beide gevallen uitbreiding op strafrechtelijke aansprakelijkheid
Stafbare personen
Deelnemingsvormen
Pleger Medeplichtigen 1. Medeplegen
2. Uitlokken
3. Doen plegen
tijdens 4. Medeplichtigheid
Pleger
'bij'
vooraf Voor alle deelnemingsvormen geldt:
Doen pleger - Er moet sprake zijn van dubbel opzet:
'tot'
a. Opzet op de deelnemingsvorm
b. Opzet op het uiteindelijk delict
- Accessoriteit vereiste
Medepleger = de deelnemingsvorm volgt de
kwalificatie van het strafbare feit ( er moet
sprake zijn van een gronddelict)
Uitlokker
Medeplegen
Art. 47 lid 1 sub 1 Sr
Voorwaarden:
1. Nauwe en bewuste samenwerking
Wormerveerse brandstichting arrest
→ Zes indicatoren
1. Voeren van regie voor of achter de schermen (moord op afstand arrest)
2. Tonen van initiatief bij het bedenken en uitvoeren
3. Overduidelijk deel uitmaken van een hechte en planmatig samenwerkende dadergroep
(Overval te Oirschot arrest)
4. Leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage
5. Een zekere inwisselbaarheid van de rollen (Nijmeegse Scooter-arrest)
6. Een min of meer toevallig tot stand gekomen rolverdeling
→ Welke zijn van toepassing op de casus? Uitwerken
2. Dubbel opzet
a. Opzet op medeplegen (is er opzet op samenwerken?)
b. Opzet op strafbaar feit (artikel misdrijf ook in de R noemen)
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
, Vormen van medeplegen
- ‘Plegen-plegen’ = ieder voor zich vervult de delictsomschrijving van het delict. Ze zijn beide
klassieke pleger
sprake van nauwe en bewuste samenwerking
- ‘Plegen-medeplegen’ = één vervult de delictsomschrijving en heeft de rol van de klassieke pleger.
De ander komt alleen in aanmerking voor dader als de medepleegconstructie wordt gehanteerd.
(nauwe en bewuste samenwerking)
- ‘Medeplegen-medeplegen’ = geen van de daders pleegt het gehele feit, maar de
delictsbestanddelen zijn verspreid.
Uitlokking
Art. 47 lid 1 sub 2 jo. lid 2 Sr
= het enkel en alleen aanzetten tot een bepaald strafbaar feit bij een ander
Voorwaarden:
1. Sprake van uitlokkingsmiddel bedoeld in art. 47 lid 1 sub 2
2. Dubbel opzet:
a. Opzet op uitlokking (haalt de uitlokker hem/haar over om iets te doen wat hij/zij op voorhand
niet van plan was?)
b. Opzet op het strafbare feit
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
Art. 47 lid 2 Sr bepaalt dat ten aanzien van uitlokkers niet alleen handelingen in aanmerking komen die zij
opzettelijk hebben uitgelokt, maar ook de gevolgen daarvan.
Poging tot uitlokking
Art. 46a Sr
Voorwaarden:
1. Poging tot
2. Bewegen tot
3. Plegen misdrijf (boek 2 Sr) noem artikel
4. Dubbel opzet
a. Opzet op uitlokking (willens en wetens overhalen)
b. Opzet op strafbare feit
Je hebt ook uitlokking van poging. Hiervan is sprake als uitgelokte tot een strafbare poging komt.
Van een stafbare poging is sprake als de uitgelokte voorbereidingshandelingen of uitvoeringshandelingen
verricht en dus zelf strafbaar is o.g.v. voorbereiding/poging.
Doen plegen
Art. 47 lid 1 sub 1 Sr
Voorwaarden:
1. Straffeloosheid materiële dader = de feitelijke uitvoerder blijft straffeloos en wordt gebruikt als een
‘willoos werktuig’ (is hij/zij niet straffeloos, dan geen sprake van doen plegen)
→ Er kan ook sprake zijn van de schulduitsluitingsgrond AVAS (= afwezigheid van alle schuld)
wanneer de feitelijke uitvoerder iets niet heeft geweten Melk en Water arrest
2. Dubbele opzet:
a. Opzet op het doel plegen (haal je iemand over om wat te doen?)
b. Opzet op het strafbare feit
3. Accessoriteit = de deelnemingsvorm volgt de kwalificatie van het strafbare feit
