Samenvatting Food C-cluster H2

Samenvatting FOOD T2

2.1 Voeding en chronische ziekte


Leerdoelen
Relaties benoemen tussen:
- Leefstijl (met name voeding, lichamelijke activiteit en roken)
- Biologische risicofactoren (sexe, lichaamsgewicht/ -samenstelling, bloeddruk,
serumcholesterolgehalte (LDL en HDL))
- Gezondheid (prestatievermogen, fitheid en ziekte)

Chronische ziekten algemeen
- Definitie chronisch:
 Duur = minimaal drie maanden
 Komt terug en is niet te genezen
- Grotendeels veroorzaakt door leefstijl en genetische factoren

Verschillende soorten hart- en vaatziekten
- Atherosclerose = slagaderverkalking
- Coronaire hartziekten (CHZ) = gevolg van slagaderverkalking
- Hartinfarct = plotselinge afsluiting van bloedvat
- Hartfalen = hart pompt minder goed
- Herseninfarct = plotselinge afsluiting van bloedvat in hersenen

Hart en bloedvaten
TENTAMEN: (Oorzaken, consequenties, hoe te voorkomen)
 Hart- en vaatziekten: verzamelnaam voor alle aandoeningen die betrekking hebben op het hart en de
bloedvaten, hieronder vallen:
o Coronaire ziekten hartziekten
o Herseninfarct
o CVA
 Atherosclerose: slagaderverkalking
o Slagader kan beschadigd raken  ontsteking  wordt vaatwand verdikt  plak  vat slibt
dicht waardoor te weinig bloed en zuurstof wordt rondgepompt
 Coronaire hartziekten (CHZ): gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose)
 Hartinfarct: plotselinge afsluiting van bloedvat  geen zuurstof, voedingstoffen etc.  oplossing:
dotteren d.m.v. ballonnetje
 Hartfalen: het hart kan minder goed het bloed rondpompen  vermoeidheid, kortademig, vocht
vasthouden
o Door hartinfarct, hoge bloeddruk, hartkleppen breken, hartspierziekte, hartritmestoornis
 Herseninfarct (cerebrovasculaire accident (CVA)): plotselinge afsluiting van een bloedvat in de
hersenen 
 Hersenbloeding: Bij een hersenbloeding ontstaat plotseling een scheurtje in een bloedvat in de
hersenen. Er stroomt dan bloed in of rond de hersenen. Dit bloed hoopt zich op en duwt het
hersenweefsel weg. Hierdoor beschadigt het hersenweefsel.
 De bloeduitstorting neemt ruimte in en duwt hersenweefsel weg. De zwelling in je hersenen kan
nergens heen door de schedel. Gezond hersenweefsel raakt zo beschadigd. De bloeduitstorting groeit
het snelst in de eerste 3 uren na het scheuren.

,Hart- en vaatziekten
1. Aangeboren afwijkingen
2. Erfelijke factoren
3. Verworven aandoeningen

1. Aangeboren afwijking
1. Syndroom van down
2. Defecten (bijv. gaten in de wand tussen de linker en rechter hartkamer en gaten in de wand tussen
de linker en rechter hartboezem)

2. Erfelijke factoren
1. Familiaire Hypercholesterolemie (FH)
 Familiaire Hypercholesterolemie: een erfelijke aandoening waardoor het cholesterolgehalte
in het bloed sterk verhoogd kan zijn.
 Familiaire hyperlipedemie: te grote hoeveelheden cholesterol en triglyceridenaanmaak door
de lever
 Erfelijk laag HDL-cholesterol
2. Erfelijke vorm van hoge bloeddruk
3. Overgewicht (zowel erfelijk als omgevingsfactoren)

3. Verworven aandoeningen
1. Beroerte: ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten (CVA)  wordt later
uitgelegd
2. Coronaire hartziekten: ziekten van het hart ten gevolge van atheroscleorse ((slag)aderverkalking) 
aandoeningen die worden veroorzaakt door afwijkingen in de kransslagaders. De twee bekendste diagnosen
zijn het acuut hartinfarct en angina pectoris. Pijn op de borst is een kenmerk van beide diagnosen. Bij een
hartinfarct is er sprake van plotselinge, hevige pijn in de borst die lang aanhoudt. Bij angina pectoris zijn de
klachten over het algemeen minder hevig en korter durend, de hersenbloeding.
1. Hartinfarct: als er sprake is van een plotselinge afsluiting van een
kransslagader bijv. door een bloedstolsel  een deel van de hartspier sterft af
 littekenweefsel ontstaat
o Symptomen:
 Beklemmende pijn in de borststeek
 Misselijk, transpireren
 Uitstraling naar linkerarm, beide armen, schouderbladen,
kaakbeenderen of hoofd
 Pijn verdwijnt niet bij rust
o Risico’s:
 Man zijn (meer mannen dan vrouwen hebben er last van)
 Hart- en vaatziekten in de familie (erfelijke aanleg)
 Roken  rokers hebben een twee keer zo grote kans op een hartaandoening dan
niet-rokers DOORDAT snellere beschadiging van de vaatwanden door de
koolstofradicalen, meer vitC nodig als je rookt want die vangen vrije radicalen
weg en er is snellere vorming van bloedstolling (propjes)  stoppen met roken
doet de kans op hartproblemen binnen 15 jaar tijd weer met 50% afnemen
 Hoge bloeddruk
 Voeding  minder transvet, meer groente en fruit
 Suikerziekte (diabetes mellitus)
 Te weinig lichaamsbeweging: bloed kan meer zuurstof opnemen
 Overgewicht
 Stress
2. Angina pectoris: letterlijk ‘pijn aan de borst’: wordt veroorzaakt door een tijdelijk tekort in de
bloedtoevoer van het hart  belangrijkste oorzaak: vernauwing van de kransslagaders door plaque.
Een dele van de hartspier krijgt te weinig zuurstof
o Symptomen:

,  In het begin treden klachten vooral op bij inspanning, na zware maaltijd, bij
heftige emoties, vooral pijn op de borst
 Zweten, misselijkheid
 Uitstralende pijn naar de onderkaak, hals, schouderbladen, armen, rug of maag
 Moe kortademig, duizelig, slecht slapen
3. Hartfalen: de pompfunctie van het hart verminderd  het hart pompt niet genoeg bloed rond en er
ontstaan klachten zoals vermoeidheid of vocht vasthouden
o Symptomen:
 Vermoeidheid
 Kortademigheid
 Hartritmestoornissen
 Opgeblazen gevoel, minder eetlust en een moeilijke stoelgang
 Koude handen en voeten
 Prikkelhoest (vooral bij plat liggen)
o Oorzaken:
 Hartinfarct
 Hoge bloeddruk
 Hartklepaandoening
 Ritmestoornissen
 Hartspierziekten
 Virus
 Aangeboren hartafwijking
4. Ritmestoornissen: een terugkerende verstoring van het hartritme. Het hart slaat dan te snel, te
langzaam of onregelmatig.
o Symptomen:
 Hartkloppingen
 Hartoverslagen
 Een pijnlijk of drukken gevoel op de borst
 Zweten
 Misselijkheid
 Een licht gevoel in het hoofd
 Een onprettig, angstig of benauwend gevoel
o Oorzaken:
 Een hoge leeftijd
 Een hartinfarct in het verleden
 Een operatie aan het hart
 Het gebruik van bepaalde middelen zoals tabak, alcohol en drugs
 Een aangeboren hartafwijking

 Stappen coronaire hartziekten
1. Er zit plaque in een kransslagader
2. De laag endotheelcellen op de plaque scheurt open
3. Er vormt zich een bloedprop
4. De bloedprop of stukje plaque blokkeert de bloedtoevoer naar het hart
5. Er kan geen zuurstof en voedingsstoffen
naar het achterliggende deel van het
hart worden vervoerd
6. Een gedeelte van het hart sterkt af

Beroerte
 Herseninfarct
 Hersenbloeding

Symptomen beroerte:
 Scheef gezicht
 Spraakstoornissen
 Verlammingsverschijnselen aan arm of been