Hoofdstuk 14. Verslaving en dubbele diagnose
14.1
Problemen met gebruik ontstaan vaak geleidelijk en worden lange tijd niet herkend. Er
zijn 4 fases van gebruik:
1. Experimenteerfase
2. Geïntegreerd gebruik
3. Schadelijk gebruik (misbruik)
4. Verslaving (afhankelijkheid)
Er is sprake van verslaving wanneer het gebruik of de gedragingen zo’n belangrijke
plaats innemen in het leven dat de betrokkene denkt en voelt niet zonder te kunnen. Hij
is constant bezig met het middel of gedrag. Een verslaving hangt vaak samen met een
dubbele diagnose. 20-50% van de cliënten in de ggz met een verslaving heeft minstens
een andere psychische aandoening. In de verslavingszorg heeft 60-80% ook een
psychische aandoening.
14.2
In 2015 64.821 mensen hulp gevraagd voor hun verslaving. In de
grafiek hiernaast zie je naar wat er voornamelijk hulp wordt
gevraagd. In de categorie overig hoort nicotine, eet, seks,
internetverslaving. Verslaving aan alcohol of drugs leid vaak ook
tot andere problemen.
14.2.1
Begrippen:
Afhankelijkheid= iemand die verslaafd is kan lichamelijk of psychisch niet meer zonder
het middel. Mensen gebruiken grotere hoeveelheden of langer dan de bedoeling was.
Craving= het verlangen naar het middel bepaalt voor een belangrijk deel de gedachten
en het gedrag. De drang om te gebruiken is moeilijk te weerstaan. Hunkering blijft
aanwezig na herstel.
Tolerantie= er is steeds meer nodig van het middel om hetzelfde effect te bereiken.
Abstinentieverschijnselen= als iemand stopt kan hij te maken krijgen met
verschijnselen zoals zweten of trillen.
Volgens de wet is harddrugs gevaarlijker dan softdrugs. De strafmaat is daarop
aangepast. Of dat zo is ligt aan de mate van gebruik.
Alcoholverslaving
Deze verslaving heeft gevolgen op alle terreinen van positieve gezondheid, voor persoon
en omgeving. Bij kleine hoeveelheid worden mensen opgewekt, spraakdrang vergroot en
er kan ontspanning optreden. Het zorgt er ook voor dat motorische en mentale functies
worden beperkt, mensen reageren langzamer en kunnen lastig situaties inschatten.
Agressie wordt geuit, psychosociale en maatschappelijke problemen zijn hier een gevolg
van. Wanneer ze nuchter zijn schamen ze zich. Veel alcoholgebruik zorgt ervoor dat ze
verliezen wat ooit belangrijk was voor hun, werk, sociale contacten. Veel alcoholgebruik
kan ook zorgen tot lichamelijke problemen. Levervetting, syndroom van Korsakov.
, Softdrugs
Cannabis
Cannabis zit in hasj en wiet en wordt vaak gerookt in een joint. Het is rustgevend,
ontspannen en geestverruimend. Zorgt voor loomheid, somber gevoel, minder motivatie
en slechter geheugen. De meeste mensen gebruiken alleen in hun vrije tijd. Het is
gevaarlijk voor jonge gebruikers, verstoord ontwikkeling hersenen en zorgt vaak voor
spijbelen en mindere schoolprestaties. Kan uiteindelijk angst, paniek en psychotische
symptomen veroorzaken. Als iemand stopt kan dat zorgen voor rusteloosheid,
prikkelbaarheid, slapeloosheid en misselijk. Door ouders cannabis streng afgewezen voor
kinderen 3% gebruiken. Ouders die geen strenge regels stellen 26%.
Medicijnen/benzodiazepinen
Slaap en kalmeringsmiddelen kunnen tot verslaving leiden. 15-64 jaar die voorafgaand
aan een onderzoek gebruikten, 41% dagelijks en 12% meerdere keren per week. Vaker
vrouwen dan mannen. Middelen zijn er voor verbeteren van prestaties of pijn
verminderen en kan verslavend zijn.
Harddrugs
Cocaïne
Geeft extra energie, dopamine, norepinefrine en serotine worden minder snel
afgebroken. Krijgen van goed gevoel en zelfvertrouwen. Vaak gecombineerd met alcohol
minder dronken. Kan zorgen voor problemen aan hart, longen en hersenbloedingen.
Rusteloosheid, somberheid, depressie, angsten en psychoses komen voor. Opgefokt en
egoïstisch. Na gebruik dip en uitputting, aanleiding om weer te gebruiken. Werkt snel in
maar ook weer uit. Kost veel geld, veel mensen gaan criminaliteit in voor geld. Afkicken
is lastig, geen middel voor hulp.
Heroïne
Heroïne wordt zelden voor een keer gebruikt en vaak door mensen die ook andere drugs
gebruiken. Kan via aderen of gerookt. Wordt minder vaak onder jongeren gebruikt en het
gebruik neemt af.
Ecstasy (xtc)
Voelen zich verbonden met anderen en leggen gemakkelijk contact. Intenser gevoel en
remmingen verminderen, openheid. Veelal op feesten en festivals, na cannabis meest
gebruikt. In 2014 840.000 mensen ervaring. Hoe ver het verslavend is is nog onbekend.
Hoogopgeleiden gebruiken vaker dan laagopgeleiden. Geheugen, concentratie en
stemming lijken negatief beïnvloed te worden door veel gebruik.
Amfetamine of speed
Werkt stimulerend wordt gebruikt als prestatie verhogend middel of om wakker te
blijven. Bijna iedereen die hulp vraagt ook andere verslaving. Niet bekend hoeveel
verslaafd zijn. Meestal gesnoven. Kan zorgen voor beschadigd neusslijmvlies,
bloedneuzen, chronische verkoudheid, hart- herseninfarct, versnelde hartslag. Na
langdurig gebruik oververmoeid, uitputting, gewichtsverlies. Verminderde weerstand
nagels afbrokkelen, tanden loszitten. Door tekort dopamine en norepinefrine:
deprimerende gevoelens, irritaties, negatief denken en lusteloosheid. Kan psychische
aandoening als gevolg hebben.
14.1
Problemen met gebruik ontstaan vaak geleidelijk en worden lange tijd niet herkend. Er
zijn 4 fases van gebruik:
1. Experimenteerfase
2. Geïntegreerd gebruik
3. Schadelijk gebruik (misbruik)
4. Verslaving (afhankelijkheid)
Er is sprake van verslaving wanneer het gebruik of de gedragingen zo’n belangrijke
plaats innemen in het leven dat de betrokkene denkt en voelt niet zonder te kunnen. Hij
is constant bezig met het middel of gedrag. Een verslaving hangt vaak samen met een
dubbele diagnose. 20-50% van de cliënten in de ggz met een verslaving heeft minstens
een andere psychische aandoening. In de verslavingszorg heeft 60-80% ook een
psychische aandoening.
14.2
In 2015 64.821 mensen hulp gevraagd voor hun verslaving. In de
grafiek hiernaast zie je naar wat er voornamelijk hulp wordt
gevraagd. In de categorie overig hoort nicotine, eet, seks,
internetverslaving. Verslaving aan alcohol of drugs leid vaak ook
tot andere problemen.
14.2.1
Begrippen:
Afhankelijkheid= iemand die verslaafd is kan lichamelijk of psychisch niet meer zonder
het middel. Mensen gebruiken grotere hoeveelheden of langer dan de bedoeling was.
Craving= het verlangen naar het middel bepaalt voor een belangrijk deel de gedachten
en het gedrag. De drang om te gebruiken is moeilijk te weerstaan. Hunkering blijft
aanwezig na herstel.
Tolerantie= er is steeds meer nodig van het middel om hetzelfde effect te bereiken.
Abstinentieverschijnselen= als iemand stopt kan hij te maken krijgen met
verschijnselen zoals zweten of trillen.
Volgens de wet is harddrugs gevaarlijker dan softdrugs. De strafmaat is daarop
aangepast. Of dat zo is ligt aan de mate van gebruik.
Alcoholverslaving
Deze verslaving heeft gevolgen op alle terreinen van positieve gezondheid, voor persoon
en omgeving. Bij kleine hoeveelheid worden mensen opgewekt, spraakdrang vergroot en
er kan ontspanning optreden. Het zorgt er ook voor dat motorische en mentale functies
worden beperkt, mensen reageren langzamer en kunnen lastig situaties inschatten.
Agressie wordt geuit, psychosociale en maatschappelijke problemen zijn hier een gevolg
van. Wanneer ze nuchter zijn schamen ze zich. Veel alcoholgebruik zorgt ervoor dat ze
verliezen wat ooit belangrijk was voor hun, werk, sociale contacten. Veel alcoholgebruik
kan ook zorgen tot lichamelijke problemen. Levervetting, syndroom van Korsakov.
, Softdrugs
Cannabis
Cannabis zit in hasj en wiet en wordt vaak gerookt in een joint. Het is rustgevend,
ontspannen en geestverruimend. Zorgt voor loomheid, somber gevoel, minder motivatie
en slechter geheugen. De meeste mensen gebruiken alleen in hun vrije tijd. Het is
gevaarlijk voor jonge gebruikers, verstoord ontwikkeling hersenen en zorgt vaak voor
spijbelen en mindere schoolprestaties. Kan uiteindelijk angst, paniek en psychotische
symptomen veroorzaken. Als iemand stopt kan dat zorgen voor rusteloosheid,
prikkelbaarheid, slapeloosheid en misselijk. Door ouders cannabis streng afgewezen voor
kinderen 3% gebruiken. Ouders die geen strenge regels stellen 26%.
Medicijnen/benzodiazepinen
Slaap en kalmeringsmiddelen kunnen tot verslaving leiden. 15-64 jaar die voorafgaand
aan een onderzoek gebruikten, 41% dagelijks en 12% meerdere keren per week. Vaker
vrouwen dan mannen. Middelen zijn er voor verbeteren van prestaties of pijn
verminderen en kan verslavend zijn.
Harddrugs
Cocaïne
Geeft extra energie, dopamine, norepinefrine en serotine worden minder snel
afgebroken. Krijgen van goed gevoel en zelfvertrouwen. Vaak gecombineerd met alcohol
minder dronken. Kan zorgen voor problemen aan hart, longen en hersenbloedingen.
Rusteloosheid, somberheid, depressie, angsten en psychoses komen voor. Opgefokt en
egoïstisch. Na gebruik dip en uitputting, aanleiding om weer te gebruiken. Werkt snel in
maar ook weer uit. Kost veel geld, veel mensen gaan criminaliteit in voor geld. Afkicken
is lastig, geen middel voor hulp.
Heroïne
Heroïne wordt zelden voor een keer gebruikt en vaak door mensen die ook andere drugs
gebruiken. Kan via aderen of gerookt. Wordt minder vaak onder jongeren gebruikt en het
gebruik neemt af.
Ecstasy (xtc)
Voelen zich verbonden met anderen en leggen gemakkelijk contact. Intenser gevoel en
remmingen verminderen, openheid. Veelal op feesten en festivals, na cannabis meest
gebruikt. In 2014 840.000 mensen ervaring. Hoe ver het verslavend is is nog onbekend.
Hoogopgeleiden gebruiken vaker dan laagopgeleiden. Geheugen, concentratie en
stemming lijken negatief beïnvloed te worden door veel gebruik.
Amfetamine of speed
Werkt stimulerend wordt gebruikt als prestatie verhogend middel of om wakker te
blijven. Bijna iedereen die hulp vraagt ook andere verslaving. Niet bekend hoeveel
verslaafd zijn. Meestal gesnoven. Kan zorgen voor beschadigd neusslijmvlies,
bloedneuzen, chronische verkoudheid, hart- herseninfarct, versnelde hartslag. Na
langdurig gebruik oververmoeid, uitputting, gewichtsverlies. Verminderde weerstand
nagels afbrokkelen, tanden loszitten. Door tekort dopamine en norepinefrine:
deprimerende gevoelens, irritaties, negatief denken en lusteloosheid. Kan psychische
aandoening als gevolg hebben.
