2021
Samenvatting
Inkomstenbelasting
Winst 2
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Box 1: Winst uit onderneming........................................................................................... 3
1.1 De onderneming, ondernemer, andere winstgenieters en de verhouding met andere
inkomensbronnen .............................................................................................................................. 3
1.1.2 De onderneming .................................................................................................................... 3
1.1.3 De ondernemer en andere winstgenieters .......................................................................... 4
1.1.3 Verhouding tussen winst en andere inkomensbronnen ...................................................... 4
1.2 Het urencriterium ................................................................................................................. 5
1.3 Winsten en verliezen ............................................................................................................ 7
1.4 Vermogensetikettering ......................................................................................................... 8
1.4.1 De wijze van etikettering ...................................................................................................... 8
1.4.2 Keuzeherziening .................................................................................................................. 10
1.5 Ondernemingskosten en onttrekkingen ............................................................................ 10
1.5.1 Eigenwoningforfait bij ondernemingswoning .................................................................... 11
1.5.2 Privégebruik auto van de zaak ............................................................................................ 11
1.5.3 Werkruimte in privéwoning ondernemer .......................................................................... 12
1.6 Vrijstellingen............................................................................................................................... 12
1.7 Kosten ......................................................................................................................................... 14
1.7.1 Algemene uitsluiting van aftrek ......................................................................................... 14
1.7.2 Algemene aftrekbeperking ................................................................................................. 14
1.7.3 Uitgesloten aftrek van kosten t.b.v. de ondernemer ........................................................ 15
1.7.4 In aftrek beperkte kosten t.b.v. de ondernemer ............................................................... 15
1.8 Basisprincipes fiscale winstbepaling .................................................................................. 17
1.8.1 Goed koopmansgebruik ...................................................................................................... 17
1.9 Waardering van vermogensbestanddelen ................................................................................ 19
1.9.1 Bedrijfsmiddelen ................................................................................................................. 19
1.9.2 Vorderingen ......................................................................................................................... 21
1.9.3 Effecten ................................................................................................................................ 21
1.9.4 Voorraden ............................................................................................................................ 21
1.9.5 Passiefzijde van de balans................................................................................................... 22
1.10 Fiscale fiscaliteiten ................................................................................................................... 24
1.10.1 Investeringsaftrek ............................................................................................................. 24
1.10.2 Kostenegalisatiereserve .................................................................................................... 27
1.10.3 Herinvesteringsreserve ..................................................................................................... 28
1.10.4 Oudedagsreserve .............................................................................................................. 29
1.10.5 Ondernemersaftrek........................................................................................................... 30
1
,1.11 Het staken van een onderneming............................................................................................ 34
1.11.1 Stakingswinst en stakingsfaciliteiten ............................................................................... 34
1.11.2 Bedingen lijfrente bij bedrijfsbeëindiging ........................................................................ 36
1.11.3 Overdracht van de onderneming...................................................................................... 37
1.11.4 Vrijwillige staking .............................................................................................................. 38
1.11.5 Fictieve staking .................................................................................................................. 43
1.12 Persoonsvennootschappen ...................................................................................................... 45
2
, Hoofdstuk 1. Box 1: Winst uit onderneming
1.1 De onderneming, ondernemer, andere winstgenieters en de verhouding met
andere inkomensbronnen
De belastbare winst uit onderneming wordt in art. 3.2 Wet IB beschreven. Uit dit wetsartikel
zijn twee begrippen van belang: onderneming en ondernemer.
o Onderneming → geen definitie in de wet
o Ondernemer → art. 3.4 Wet IB
Andere belangrijke begrippen zijn deelnemen aan het economisch verkeer en de winst.
1.1.2 De onderneming
Vanuit de jurisprudentie is inmiddels wel een definitie van het begrip onderneming
ontwikkeld.
Een onderneming is:
o Een duurzame organisatie, → organisatie heeft geen eenmalig karakter
o Van kapitaal en arbeid
o Die erop is gericht om deel te nemen aan het maatschappelijke productieproces
(economisch verkeer), → activiteiten worden verricht buiten de eigen kring
o Met het oogmerk winst te behalen (en die winst moet ook redelijkerwijs te
verwachten zijn). → eventueel kan art. 3.10 Wet IB worden toegepast
Onder ondernemingen worden de volgende rechtsvormen verstaan:
o Eenmanszaak; degene die voor eigen rekening een onderneming drijft, is
rechtstreeks aansprakelijk voor verbintenissen van zijn eenmanszaak.
o Samenwerkingsverbanden van (natuurlijke) personen;
- Vennootschap onder firma (vof) / maatschap; alle firmanten of maten worden als
ondernemer aangemerkt als in het samenwerkingsverband een onderneming wordt
gedreven
- Commanditaire vennootschap (CV); beherende vennoot is ondernemer en
commanditaire vennoot medegerechtigde. De open cv wordt belast via de
vennootschapsbelasting.
Vof / maatschap
Schuldeisers kunnen verhaal halen op het gehele privévermogen van de deelnemers hierbij;
- Bij een vof is iedere deelnemer voor alle schulden van de vennootschap voor het
geheel (hoofdelijk) aansprakelijk.
- Bij een maatschap is ieder slechts aansprakelijk voor zijn aandeel in de schulden van
de maatschap.
Partners verrichten soms beiden werkzaamheden in een onderneming. Zij kunnen dan een
man/vrouw-firma of een man/vrouw-maatschap aangaan om de onderneming voor rekening
en risico van beiden te drijven. Voordelen hiervan zijn:
- Zowel de man als de vrouw hebben dan recht op de ondernemingsfaciliteiten
- Verdelen van de winst over beide echtgenoten leidt meestal tot een tariefvoordeel
vanwege het progressieve tarief in box 1
→ Andere mogelijkheden voor situaties waarin beide partners werkzaamheden verrichten in
een onderneming zijn het toepassen van de meewerkaftrek en de reële arbeidsbeloning.
Besloten vennootschap/naamloze vennootschap
De besloten of naamloze vennootschap is een rechtspersoon en onderworpen aan de
vennootschapsbelasting. Een bv of nv betaalt dus vennootschapsbelasting over haar winst,
en geen inkomstenbelasting. De aandeelhouders in een bv of nv worden niet rechtstreeks
3
Samenvatting
Inkomstenbelasting
Winst 2
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Box 1: Winst uit onderneming........................................................................................... 3
1.1 De onderneming, ondernemer, andere winstgenieters en de verhouding met andere
inkomensbronnen .............................................................................................................................. 3
1.1.2 De onderneming .................................................................................................................... 3
1.1.3 De ondernemer en andere winstgenieters .......................................................................... 4
1.1.3 Verhouding tussen winst en andere inkomensbronnen ...................................................... 4
1.2 Het urencriterium ................................................................................................................. 5
1.3 Winsten en verliezen ............................................................................................................ 7
1.4 Vermogensetikettering ......................................................................................................... 8
1.4.1 De wijze van etikettering ...................................................................................................... 8
1.4.2 Keuzeherziening .................................................................................................................. 10
1.5 Ondernemingskosten en onttrekkingen ............................................................................ 10
1.5.1 Eigenwoningforfait bij ondernemingswoning .................................................................... 11
1.5.2 Privégebruik auto van de zaak ............................................................................................ 11
1.5.3 Werkruimte in privéwoning ondernemer .......................................................................... 12
1.6 Vrijstellingen............................................................................................................................... 12
1.7 Kosten ......................................................................................................................................... 14
1.7.1 Algemene uitsluiting van aftrek ......................................................................................... 14
1.7.2 Algemene aftrekbeperking ................................................................................................. 14
1.7.3 Uitgesloten aftrek van kosten t.b.v. de ondernemer ........................................................ 15
1.7.4 In aftrek beperkte kosten t.b.v. de ondernemer ............................................................... 15
1.8 Basisprincipes fiscale winstbepaling .................................................................................. 17
1.8.1 Goed koopmansgebruik ...................................................................................................... 17
1.9 Waardering van vermogensbestanddelen ................................................................................ 19
1.9.1 Bedrijfsmiddelen ................................................................................................................. 19
1.9.2 Vorderingen ......................................................................................................................... 21
1.9.3 Effecten ................................................................................................................................ 21
1.9.4 Voorraden ............................................................................................................................ 21
1.9.5 Passiefzijde van de balans................................................................................................... 22
1.10 Fiscale fiscaliteiten ................................................................................................................... 24
1.10.1 Investeringsaftrek ............................................................................................................. 24
1.10.2 Kostenegalisatiereserve .................................................................................................... 27
1.10.3 Herinvesteringsreserve ..................................................................................................... 28
1.10.4 Oudedagsreserve .............................................................................................................. 29
1.10.5 Ondernemersaftrek........................................................................................................... 30
1
,1.11 Het staken van een onderneming............................................................................................ 34
1.11.1 Stakingswinst en stakingsfaciliteiten ............................................................................... 34
1.11.2 Bedingen lijfrente bij bedrijfsbeëindiging ........................................................................ 36
1.11.3 Overdracht van de onderneming...................................................................................... 37
1.11.4 Vrijwillige staking .............................................................................................................. 38
1.11.5 Fictieve staking .................................................................................................................. 43
1.12 Persoonsvennootschappen ...................................................................................................... 45
2
, Hoofdstuk 1. Box 1: Winst uit onderneming
1.1 De onderneming, ondernemer, andere winstgenieters en de verhouding met
andere inkomensbronnen
De belastbare winst uit onderneming wordt in art. 3.2 Wet IB beschreven. Uit dit wetsartikel
zijn twee begrippen van belang: onderneming en ondernemer.
o Onderneming → geen definitie in de wet
o Ondernemer → art. 3.4 Wet IB
Andere belangrijke begrippen zijn deelnemen aan het economisch verkeer en de winst.
1.1.2 De onderneming
Vanuit de jurisprudentie is inmiddels wel een definitie van het begrip onderneming
ontwikkeld.
Een onderneming is:
o Een duurzame organisatie, → organisatie heeft geen eenmalig karakter
o Van kapitaal en arbeid
o Die erop is gericht om deel te nemen aan het maatschappelijke productieproces
(economisch verkeer), → activiteiten worden verricht buiten de eigen kring
o Met het oogmerk winst te behalen (en die winst moet ook redelijkerwijs te
verwachten zijn). → eventueel kan art. 3.10 Wet IB worden toegepast
Onder ondernemingen worden de volgende rechtsvormen verstaan:
o Eenmanszaak; degene die voor eigen rekening een onderneming drijft, is
rechtstreeks aansprakelijk voor verbintenissen van zijn eenmanszaak.
o Samenwerkingsverbanden van (natuurlijke) personen;
- Vennootschap onder firma (vof) / maatschap; alle firmanten of maten worden als
ondernemer aangemerkt als in het samenwerkingsverband een onderneming wordt
gedreven
- Commanditaire vennootschap (CV); beherende vennoot is ondernemer en
commanditaire vennoot medegerechtigde. De open cv wordt belast via de
vennootschapsbelasting.
Vof / maatschap
Schuldeisers kunnen verhaal halen op het gehele privévermogen van de deelnemers hierbij;
- Bij een vof is iedere deelnemer voor alle schulden van de vennootschap voor het
geheel (hoofdelijk) aansprakelijk.
- Bij een maatschap is ieder slechts aansprakelijk voor zijn aandeel in de schulden van
de maatschap.
Partners verrichten soms beiden werkzaamheden in een onderneming. Zij kunnen dan een
man/vrouw-firma of een man/vrouw-maatschap aangaan om de onderneming voor rekening
en risico van beiden te drijven. Voordelen hiervan zijn:
- Zowel de man als de vrouw hebben dan recht op de ondernemingsfaciliteiten
- Verdelen van de winst over beide echtgenoten leidt meestal tot een tariefvoordeel
vanwege het progressieve tarief in box 1
→ Andere mogelijkheden voor situaties waarin beide partners werkzaamheden verrichten in
een onderneming zijn het toepassen van de meewerkaftrek en de reële arbeidsbeloning.
Besloten vennootschap/naamloze vennootschap
De besloten of naamloze vennootschap is een rechtspersoon en onderworpen aan de
vennootschapsbelasting. Een bv of nv betaalt dus vennootschapsbelasting over haar winst,
en geen inkomstenbelasting. De aandeelhouders in een bv of nv worden niet rechtstreeks
3
