HOOFDSTUK 2: INSTRUMENTARIUM
Op het examen moet je instrumenten kunnen herkennen en hun functie en manier van hanteren kunnen
beschrijven. Een deel van deze instrumenten ga je nog bij SL2 in de stationsproef tegenkomen. Ook het
correct bewaren (onderhouden) van instrumenten moet je goed kennen.
2.1 MATERIALEN
De meeste materialen die gebruikt worden bij een chirurgische ingreep zijn
gemaakt van roestvrij staal. Het buitenste laagje is chroomoxide. Omdat het
minimaal van 80% ijzer is gemaakt, is er zeker wel een kans op roesten. Daarom is
een droge omgeving heel belangrijk.
De schaar die je hiernaast ziet heeft een gouden finish. Dit is om duidelijk te maken
dat er in het knipdeel van de schaar wolfraamstaal zit (donker snijvlak). Dit is veel
slijtage-vaster en maakt de schaar ‘harder’. Deze materialen worden gekenmerkt
door deze gouden finish. Dit hardere snijvlak noemen we ookwel Tungsten Carbide
Blades.
We hebben het liefst materialen met een matte afwerking in plaats van een
glanzende. Het is net wat je zelf fijn vindt, maar de glinstering kan wel voor
reflectie leiden tijdens een ingreep. Mattere materialen worden dan weer sneller vuil dan helemaal
gladde materialen. Het is dus net wat je voorkeur heeft.
SOP van materialen
Na een ingreep leggen we
de materialen met open
scharnieren te weken in
warm water met zeep.
Hierna controleer je alles,
voordat je het in de
autoclaaf legt.
Vereisten van materialen
Schaar:
- Moet snijden voor de HELE lengte
- Punt moet precisiewerk toelaten (als een schaar is gevallen op zijn punt, weggooien!)
Naaldvoerders:
- Moet een fijne draad kunnen oppakken (neem een naald tussen de puntjes vast en check of
je de naald nog kan bewegen, ook als de naaldvoerder op zijn strakste stand staat)
Positie ‘tandjes’:
- Moeten mooi corresponderen met elkaar
We gaan nu elk type materiaal apart bespreken.
, 2.2 BISTOURI OF SCALPEL
Waarvoor/hoe gebruiken we een bistouri:
- Voor het maken van een snede op een plaats waar je WEET welke weefsels/structuren er zijn
en met een minimale kans om aanpalende structuren te beschadigen
- Doorgaans weefsels rijk aan bindweefsel en weinig doorbloedt
- NIET voor exploratieve doeleinden (weefselschaar gebruiken!)
- Altijd de huid fixeren (met een pincet of je andere hand)
- Een bistouri gebruik je liever niet bij het doorsnijden van een bloedvat, dan gebruiken we
liever een schaar = meer weefselschade door kneuzing = eerdere stolling (zie later)
Grepen
1 = Palmgreep
- Je legt de bistouri in je hand en gebruikt je wijsvinger om kracht te
zetten en te sturen
- Voor rechte incisies doorheen de huid
- Groter mesje
2 = Pengreep
- Net als een pen vasthouden, preciezer werken
- Je kan nu minder kracht zetten
- Sturen met het bewegen van je vingers
- Kleinere mesjes gebruiken
3 = Vingertopgreep
- Tussen de toppen van je vingers plaatsen met je wijsvingers bovenop,
de bistouri ligt dus NIET in je handpalm
- Bewegen via je arm
- Voor lange, rechte of gebogen incisies doorheen de huid
Mesjes
Over het algemeen zijn er twee soorten: Bard Parker nummer 3 en Parker
nummer 4. De nummer 3 bevat heel veel verschillende soorten en zijn
voornamelijk voor de KHD. De nummer 4 eerder voor GHD.
Vaak moet je tijdens een behandeling de mesjes vervangen. Dit kan best wat tijd vergen. Er bestaan
ook toestellen hiervoor. Ook bestaan er scalpels met een vast mesje
die niet los van elkaar komen.
De nummers van de mesjes slaan op de vorm en het type incisie dat
je wilt maken.
Nummer 10 is voor een lange, rechte incisie.
Nummer 11 gebruik je bij een steekincisie, bijvoorbeeld het
openmaken van een abces.
12 is voor het verwijderen van hechtingen, hebben een kromming
waarmee je makkelijk achter de hechting kan komen. Het bovenvlak
is bot.
Nummer 15 is voor precisiewerk bedoeld.
Op het examen moet je instrumenten kunnen herkennen en hun functie en manier van hanteren kunnen
beschrijven. Een deel van deze instrumenten ga je nog bij SL2 in de stationsproef tegenkomen. Ook het
correct bewaren (onderhouden) van instrumenten moet je goed kennen.
2.1 MATERIALEN
De meeste materialen die gebruikt worden bij een chirurgische ingreep zijn
gemaakt van roestvrij staal. Het buitenste laagje is chroomoxide. Omdat het
minimaal van 80% ijzer is gemaakt, is er zeker wel een kans op roesten. Daarom is
een droge omgeving heel belangrijk.
De schaar die je hiernaast ziet heeft een gouden finish. Dit is om duidelijk te maken
dat er in het knipdeel van de schaar wolfraamstaal zit (donker snijvlak). Dit is veel
slijtage-vaster en maakt de schaar ‘harder’. Deze materialen worden gekenmerkt
door deze gouden finish. Dit hardere snijvlak noemen we ookwel Tungsten Carbide
Blades.
We hebben het liefst materialen met een matte afwerking in plaats van een
glanzende. Het is net wat je zelf fijn vindt, maar de glinstering kan wel voor
reflectie leiden tijdens een ingreep. Mattere materialen worden dan weer sneller vuil dan helemaal
gladde materialen. Het is dus net wat je voorkeur heeft.
SOP van materialen
Na een ingreep leggen we
de materialen met open
scharnieren te weken in
warm water met zeep.
Hierna controleer je alles,
voordat je het in de
autoclaaf legt.
Vereisten van materialen
Schaar:
- Moet snijden voor de HELE lengte
- Punt moet precisiewerk toelaten (als een schaar is gevallen op zijn punt, weggooien!)
Naaldvoerders:
- Moet een fijne draad kunnen oppakken (neem een naald tussen de puntjes vast en check of
je de naald nog kan bewegen, ook als de naaldvoerder op zijn strakste stand staat)
Positie ‘tandjes’:
- Moeten mooi corresponderen met elkaar
We gaan nu elk type materiaal apart bespreken.
, 2.2 BISTOURI OF SCALPEL
Waarvoor/hoe gebruiken we een bistouri:
- Voor het maken van een snede op een plaats waar je WEET welke weefsels/structuren er zijn
en met een minimale kans om aanpalende structuren te beschadigen
- Doorgaans weefsels rijk aan bindweefsel en weinig doorbloedt
- NIET voor exploratieve doeleinden (weefselschaar gebruiken!)
- Altijd de huid fixeren (met een pincet of je andere hand)
- Een bistouri gebruik je liever niet bij het doorsnijden van een bloedvat, dan gebruiken we
liever een schaar = meer weefselschade door kneuzing = eerdere stolling (zie later)
Grepen
1 = Palmgreep
- Je legt de bistouri in je hand en gebruikt je wijsvinger om kracht te
zetten en te sturen
- Voor rechte incisies doorheen de huid
- Groter mesje
2 = Pengreep
- Net als een pen vasthouden, preciezer werken
- Je kan nu minder kracht zetten
- Sturen met het bewegen van je vingers
- Kleinere mesjes gebruiken
3 = Vingertopgreep
- Tussen de toppen van je vingers plaatsen met je wijsvingers bovenop,
de bistouri ligt dus NIET in je handpalm
- Bewegen via je arm
- Voor lange, rechte of gebogen incisies doorheen de huid
Mesjes
Over het algemeen zijn er twee soorten: Bard Parker nummer 3 en Parker
nummer 4. De nummer 3 bevat heel veel verschillende soorten en zijn
voornamelijk voor de KHD. De nummer 4 eerder voor GHD.
Vaak moet je tijdens een behandeling de mesjes vervangen. Dit kan best wat tijd vergen. Er bestaan
ook toestellen hiervoor. Ook bestaan er scalpels met een vast mesje
die niet los van elkaar komen.
De nummers van de mesjes slaan op de vorm en het type incisie dat
je wilt maken.
Nummer 10 is voor een lange, rechte incisie.
Nummer 11 gebruik je bij een steekincisie, bijvoorbeeld het
openmaken van een abces.
12 is voor het verwijderen van hechtingen, hebben een kromming
waarmee je makkelijk achter de hechting kan komen. Het bovenvlak
is bot.
Nummer 15 is voor precisiewerk bedoeld.
