Samenvatting Arbeidsmarktbeleid en -bemiddeling
Hoofdstuk 1: context van arbeidsbemiddeling
Arbeidsbemiddeling = het bij elkaar brengen van werkgever (vraag) en werkzoekende (aanbod) op de
arbeidsmarkt met als doel de totstandkoming van een arbeidsverhouding of een Overeenkomst van
opdracht.
Intermediair = instantie die als derde partij (tussenpersoon) de bemiddeling tussen vraag en aanbod
op de arbeidsmarkt tot stand brengt.
Opdrachtgever = organisatie die via een intermediair op zoek gaat naar een nieuwe (tijdelijke)
medewerker of een opdracht verstrekt aan een zzp’er.
Prospect = potentiële opdrachtgever.
Inlener = organisatie waar de flexibele arbeidskracht te werk is gesteld.
Accountmanager = medewerker in dienst bij de intermediair die verantwoordelijk is voor de acquisitie
bij bestaande opdrachtgevers en prospects. Ook is hij verantwoordelijk voor het afsluiten van
contracten met opdrachtgevers, leveringsvoorwaarden bespreekt en onderhandelt over de prijs die de
opdrachtgever gaat betalen voor de geleverde dienst.
Consultant = persoon die vraag en aanbod op de arbeidsmarkt bij elkaar brengt (bijvoorbeeld een
bemiddelaar van een detacheringsbureau).
Intercedent = medewerker van een uitzendbureau die verantwoordelijk is voor het
bemiddelingsproces.
Kandidaat/werkzoekende = persoon die via een intermediair op zoek is naar een nieuwe (tijdelijke)
arbeidsovereenkomst of die een re-integratietraject ondergaat.
Uitzendkracht = persoon die bij het uitzendbureau staat ingeschreven en voor bemiddeling naar
arbeid in aanmerking wil komen.
Detacheringskracht = werknemer in dienst van de intermediair die tijdelijk werkt bij de inlener.
Flexwerker = medewerker met een flexibel arbeidscontract die gelijktijdig dan wel volgordelijk
werkzaamheden verricht voor diverse organisaties.
Zzp’er = zelfstandige zonder personeel, die kan worden bemiddeld door de intermediair en niet in
dienst treedt bij de inlener of de intermediair. Tegenwoordig wordt de term zp’er (zelfstandig
professional) ook veel gebruikt. Onder deze term worden ook ondernemers en zelfstandigen met
personeel meegerekend.
Corporate Recruiter = medewerker in dienst van een organisatie die verantwoordelijk is voor het
inrichten en deels uitvoeren van het recruitmentproces van deze specifieke organisatie.
De arbeidsmarkt: de arbeidsmarkt is, omdat de producten hier niet tastbaar zijn, een zogenoemde
‘abstracte markt’.
- Alle vraag naar en aanbod van arbeid
- Abstracte markt
- Samenkomst van werkgevers en werkzoekenden
,De arbeidsmarkt is geen stabiele markt en vraag en aanbod zijn nooit helemaal gelijk aan elkaar. Er
zijn wel indicatoren die iets zeggen over de toestand van de arbeidsmarkt, waardoor deze beter te
voorspellen is:
- Aantal faillissementen: een stijging hiervan geeft aan dat de economie krimpt, wat betekent
dat de werkgelegenheid daalt. Omgekeerd betekent een afnemend aantal faillissementen dat
de economie aantrekt en werkgelegenheid zal stijgen.
- Uitzenduren: een stijging hiervan is een indicatie dat de economie aantrekt, een daling wijst
op een krimpende economie.
- Aantal beschikbare vacatures: meer vacatures betekent meer werkgelegenheid, minder
vacatures staat gelijk aan minder werkgelegenheid.
- Arbeidsvolume (de hoeveelheid werk per tijdseenheid die is ingezet op de arbeidsmarkt en
wordt uitgedrukt in fte’s – fulltime-equivalent): als het arbeidsvolume is toegenomen, hebben
meer mensen gewerkt en is de werkloosheid gedaald.
Het arbeidsaanbod, het aantal beschikbare banen, wordt beïnvloed door:
- Arbeidsproductiviteit: bedrijven innoveren continu hun producten en productieprocessen om
de concurrent voor te blijven. Door succesvolle nieuwe technieken worden oude toepassingen
overbodig. De daarmee samenhangende afname van banen wordt creatieve destructie
genoemd. De impact van deze ontwikkeling is het meeste zichtbaar in de industrie waar de
productiviteit sterk toeneemt (zelfs bij een dalende werkgelegenheid, zoals de afgelopen jaren
het geval was). Verhoging van arbeidsproductiviteit leidt echter niet altijd tot minder
werkgelegenheid. De hierdoor ontstane sterkere concurrentiepositie kan ook leiden tot meer
omzet en meer werkgelegenheid
- Loonniveau: een hoger loon leidt tot een toename van arbeidsparticipatie. Daar staat
tegenover dat meer loon per uur betekent dat uren waarin niet wordt gewerkt, relatief meer
kosten (vanwege de misgelopen inkomsten).
- Onderwijs: een hoger opleidingsniveau leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit en een hoger
loon, dat weer leidt tot hogere arbeidsparticipatie.
- Aanpassing wettelijke regels en bezuinigingen: door veranderende regelgeving van de
overheid kan het aantal banen in de sector stijgen of afnemen.
‘Het totaal van ruil- en onderhandelingsprocessen dat plaatsvindt tussen vragers en aanbieders van
arbeidsvermogen en de daarmee samenhangende regels en institutionele arrangementen, waardoor
zowel de allocatie als de prijsvorming van arbeid tot stand komt’.
(Uit H11: Hooff, 1987)
Wie zijn er actief op de arbeidsmarkt?
- Overheid;
- Werkgevers;
- Beroepsbevolking;
, • Werkende;
• Niet-werkende;
- Intermediairs.
De overheid:
- Creëren van een gunstige economische situatie;
- Samenwerken met sociale partners
(Werkgevers- en werknemersorganisatie);
- Wet- en regelgeving.
Werkgevers:
- Creëren de vraag naar arbeid;
- Bezette arbeidsplaatsen (alle banen die werknemers vervullen) en onbezette arbeidsplaatsen
(alle vacatures).
Beroepsbevolking: alle personen in Nederland tussen de 15 en 65 jaar die 12 uur per week of meer
betaald werken (werkzame beroepsbevolking; 12-uursgrens), of die geen betaald werk hebben of voor
minder dan 12 uur per week, recent naar werk voor 12 uur per week hebben gezocht en daarvoor
direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking; 12-uursgrens).
- Aanbodzijde van de arbeidsmarkt
- ‘Nuggers’ = niet-uitkeringsgerechtigden. Werklozen die wel meer dan 12 uur per week zouden
willen werken, maar niet geregistreerd staan als werkzoekenden. Hun werkloosheid maakt
deel uit van de ‘verborgen werkloosheid’. Redenen die aan dit ‘niet-werken’ ten grondslag
liggen, kunnen zijn;
• Het volgen van onderwijs;
• Het vervullen van huishoudelijke taken of zorgtaken;
• Het niet in staat zijn om te werken vanwege psychische problemen of lichamelijke of
verstandelijke beperking;
• Het nog thuis wonen en niet eerder gewerkt hebben.
Intermediairs:
Dienstverlenende instanties;
• Uitzendbureaus
• Re-integratiebureaus
, Hoe werkt de arbeidsmarkt? 3 benaderingen:
1. Neoklassieke theorie
2. Neo-institutionele benadering
3. Keynesiaanse theorie
Neoklassieke theorie:
- Vraag = vacature is vraag naar arbeid
- Aanbod = arbeider
Loon = prijs van arbeid
Stijgt de prijs? Wat gebeurt er met de vraag? Wat gebeurt er met het aanbod?
Daalt de prijs? Wat gebeurt er met de vraag? Wat gebeurt er met het aanbod?
Marktwerking =
- Menselijk kapitaal (Human Capital) (Menselijke arbeid = geld waard)
- Sociaal kapitaal (Effectieve interactie = geld waard)
- Cultureel kapitaal (Vaardigheden, Aanzien, Sociale privileges = geld waard)
- Moreel kapitaal (Normen en waarden vanuit beroep = geld waard)
Neo-institutionele benadering:
Staat tegenover de neoklassieke benadering:
- De markt werkt niet of anders dan de neoklassieken aannemen.
Redenen:
- Non-competing groups
• Advocaat versus gastarbeiders
- ‘Ondoordringbare schotten’ tussen de segmenten van de markt
• Intern/extern
• Outsiders/insiders
• Hoogopgeleid/laagopgeleid
• Sectoren
• Regio’s
- Flexibele bemanningsstrategie van bedrijven
• Bedrijfstijd langer dan Arbeidstijd
- Labour hoarding in tijden van arbeidsschaarste
- Sociale uitsluiting op de interne bedrijfsmarkt
- Statische discriminatie
• Selectief → groepen uitsluiten
Hoofdstuk 1: context van arbeidsbemiddeling
Arbeidsbemiddeling = het bij elkaar brengen van werkgever (vraag) en werkzoekende (aanbod) op de
arbeidsmarkt met als doel de totstandkoming van een arbeidsverhouding of een Overeenkomst van
opdracht.
Intermediair = instantie die als derde partij (tussenpersoon) de bemiddeling tussen vraag en aanbod
op de arbeidsmarkt tot stand brengt.
Opdrachtgever = organisatie die via een intermediair op zoek gaat naar een nieuwe (tijdelijke)
medewerker of een opdracht verstrekt aan een zzp’er.
Prospect = potentiële opdrachtgever.
Inlener = organisatie waar de flexibele arbeidskracht te werk is gesteld.
Accountmanager = medewerker in dienst bij de intermediair die verantwoordelijk is voor de acquisitie
bij bestaande opdrachtgevers en prospects. Ook is hij verantwoordelijk voor het afsluiten van
contracten met opdrachtgevers, leveringsvoorwaarden bespreekt en onderhandelt over de prijs die de
opdrachtgever gaat betalen voor de geleverde dienst.
Consultant = persoon die vraag en aanbod op de arbeidsmarkt bij elkaar brengt (bijvoorbeeld een
bemiddelaar van een detacheringsbureau).
Intercedent = medewerker van een uitzendbureau die verantwoordelijk is voor het
bemiddelingsproces.
Kandidaat/werkzoekende = persoon die via een intermediair op zoek is naar een nieuwe (tijdelijke)
arbeidsovereenkomst of die een re-integratietraject ondergaat.
Uitzendkracht = persoon die bij het uitzendbureau staat ingeschreven en voor bemiddeling naar
arbeid in aanmerking wil komen.
Detacheringskracht = werknemer in dienst van de intermediair die tijdelijk werkt bij de inlener.
Flexwerker = medewerker met een flexibel arbeidscontract die gelijktijdig dan wel volgordelijk
werkzaamheden verricht voor diverse organisaties.
Zzp’er = zelfstandige zonder personeel, die kan worden bemiddeld door de intermediair en niet in
dienst treedt bij de inlener of de intermediair. Tegenwoordig wordt de term zp’er (zelfstandig
professional) ook veel gebruikt. Onder deze term worden ook ondernemers en zelfstandigen met
personeel meegerekend.
Corporate Recruiter = medewerker in dienst van een organisatie die verantwoordelijk is voor het
inrichten en deels uitvoeren van het recruitmentproces van deze specifieke organisatie.
De arbeidsmarkt: de arbeidsmarkt is, omdat de producten hier niet tastbaar zijn, een zogenoemde
‘abstracte markt’.
- Alle vraag naar en aanbod van arbeid
- Abstracte markt
- Samenkomst van werkgevers en werkzoekenden
,De arbeidsmarkt is geen stabiele markt en vraag en aanbod zijn nooit helemaal gelijk aan elkaar. Er
zijn wel indicatoren die iets zeggen over de toestand van de arbeidsmarkt, waardoor deze beter te
voorspellen is:
- Aantal faillissementen: een stijging hiervan geeft aan dat de economie krimpt, wat betekent
dat de werkgelegenheid daalt. Omgekeerd betekent een afnemend aantal faillissementen dat
de economie aantrekt en werkgelegenheid zal stijgen.
- Uitzenduren: een stijging hiervan is een indicatie dat de economie aantrekt, een daling wijst
op een krimpende economie.
- Aantal beschikbare vacatures: meer vacatures betekent meer werkgelegenheid, minder
vacatures staat gelijk aan minder werkgelegenheid.
- Arbeidsvolume (de hoeveelheid werk per tijdseenheid die is ingezet op de arbeidsmarkt en
wordt uitgedrukt in fte’s – fulltime-equivalent): als het arbeidsvolume is toegenomen, hebben
meer mensen gewerkt en is de werkloosheid gedaald.
Het arbeidsaanbod, het aantal beschikbare banen, wordt beïnvloed door:
- Arbeidsproductiviteit: bedrijven innoveren continu hun producten en productieprocessen om
de concurrent voor te blijven. Door succesvolle nieuwe technieken worden oude toepassingen
overbodig. De daarmee samenhangende afname van banen wordt creatieve destructie
genoemd. De impact van deze ontwikkeling is het meeste zichtbaar in de industrie waar de
productiviteit sterk toeneemt (zelfs bij een dalende werkgelegenheid, zoals de afgelopen jaren
het geval was). Verhoging van arbeidsproductiviteit leidt echter niet altijd tot minder
werkgelegenheid. De hierdoor ontstane sterkere concurrentiepositie kan ook leiden tot meer
omzet en meer werkgelegenheid
- Loonniveau: een hoger loon leidt tot een toename van arbeidsparticipatie. Daar staat
tegenover dat meer loon per uur betekent dat uren waarin niet wordt gewerkt, relatief meer
kosten (vanwege de misgelopen inkomsten).
- Onderwijs: een hoger opleidingsniveau leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit en een hoger
loon, dat weer leidt tot hogere arbeidsparticipatie.
- Aanpassing wettelijke regels en bezuinigingen: door veranderende regelgeving van de
overheid kan het aantal banen in de sector stijgen of afnemen.
‘Het totaal van ruil- en onderhandelingsprocessen dat plaatsvindt tussen vragers en aanbieders van
arbeidsvermogen en de daarmee samenhangende regels en institutionele arrangementen, waardoor
zowel de allocatie als de prijsvorming van arbeid tot stand komt’.
(Uit H11: Hooff, 1987)
Wie zijn er actief op de arbeidsmarkt?
- Overheid;
- Werkgevers;
- Beroepsbevolking;
, • Werkende;
• Niet-werkende;
- Intermediairs.
De overheid:
- Creëren van een gunstige economische situatie;
- Samenwerken met sociale partners
(Werkgevers- en werknemersorganisatie);
- Wet- en regelgeving.
Werkgevers:
- Creëren de vraag naar arbeid;
- Bezette arbeidsplaatsen (alle banen die werknemers vervullen) en onbezette arbeidsplaatsen
(alle vacatures).
Beroepsbevolking: alle personen in Nederland tussen de 15 en 65 jaar die 12 uur per week of meer
betaald werken (werkzame beroepsbevolking; 12-uursgrens), of die geen betaald werk hebben of voor
minder dan 12 uur per week, recent naar werk voor 12 uur per week hebben gezocht en daarvoor
direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking; 12-uursgrens).
- Aanbodzijde van de arbeidsmarkt
- ‘Nuggers’ = niet-uitkeringsgerechtigden. Werklozen die wel meer dan 12 uur per week zouden
willen werken, maar niet geregistreerd staan als werkzoekenden. Hun werkloosheid maakt
deel uit van de ‘verborgen werkloosheid’. Redenen die aan dit ‘niet-werken’ ten grondslag
liggen, kunnen zijn;
• Het volgen van onderwijs;
• Het vervullen van huishoudelijke taken of zorgtaken;
• Het niet in staat zijn om te werken vanwege psychische problemen of lichamelijke of
verstandelijke beperking;
• Het nog thuis wonen en niet eerder gewerkt hebben.
Intermediairs:
Dienstverlenende instanties;
• Uitzendbureaus
• Re-integratiebureaus
, Hoe werkt de arbeidsmarkt? 3 benaderingen:
1. Neoklassieke theorie
2. Neo-institutionele benadering
3. Keynesiaanse theorie
Neoklassieke theorie:
- Vraag = vacature is vraag naar arbeid
- Aanbod = arbeider
Loon = prijs van arbeid
Stijgt de prijs? Wat gebeurt er met de vraag? Wat gebeurt er met het aanbod?
Daalt de prijs? Wat gebeurt er met de vraag? Wat gebeurt er met het aanbod?
Marktwerking =
- Menselijk kapitaal (Human Capital) (Menselijke arbeid = geld waard)
- Sociaal kapitaal (Effectieve interactie = geld waard)
- Cultureel kapitaal (Vaardigheden, Aanzien, Sociale privileges = geld waard)
- Moreel kapitaal (Normen en waarden vanuit beroep = geld waard)
Neo-institutionele benadering:
Staat tegenover de neoklassieke benadering:
- De markt werkt niet of anders dan de neoklassieken aannemen.
Redenen:
- Non-competing groups
• Advocaat versus gastarbeiders
- ‘Ondoordringbare schotten’ tussen de segmenten van de markt
• Intern/extern
• Outsiders/insiders
• Hoogopgeleid/laagopgeleid
• Sectoren
• Regio’s
- Flexibele bemanningsstrategie van bedrijven
• Bedrijfstijd langer dan Arbeidstijd
- Labour hoarding in tijden van arbeidsschaarste
- Sociale uitsluiting op de interne bedrijfsmarkt
- Statische discriminatie
• Selectief → groepen uitsluiten
