Begrippenlijst seksuologie
2021/2022
Bachelor, studiejaar 3
Psychologie, Tilburg Universiteit
Abortuspil
Een abortusmethode waarbij er een medicijn wordt voorgeschreven die een krachtig anti-
progesteron effect heeft wat ervoor zorgt dat het baarmoederslijmvlies afgestoten wordt.
Prostaglandinen zorgen ervoor dat de baarmoeder samentrekt en de baarmoederhals verzacht en
verwijdt, waardoor het embryo uitgedreven wordt. Dit kan gebruikt worden tijdens de eerste 10
weken van de zwangerschap
Acquired Immune deficiency syndrome (AIDS)
Een door HIV veroorzaakte ziekte die lichaamseigen natuurlijke systeem van immuniteit tegen
ziektes vernietigt. Dit is het derde stadium van HIV, waarbij het aantal T-helper cellen onder de 200
ligt.
Adrenarche
In de kindertijd is dit de periode van maturatie van de adrenale klieren, dat resulteert in een
verhoogde secretie van androgenen
Amenorroe
Afwezigheid van de menstruatie. De eerste amenorroe wanneer de vrouw nog niet heeft
gemenstrueerd op haar 18e. De tweede amenorroe is het wegblijven van de menstruatie na het op
zijn minst een gehad te hebben.
Anale fase
Volgens Freud is dit de tweede fase die ieder kind doorloopt. Dit gebeurt in het 2de levensjaar van
een kind. Hij stelt dat genot voortkomt uit het controleren van de blaas en de stoelgang.
Androgen-insensitivity syndrome (AIS)
Dit is een van de mogelijke oorzaken van intersex. Een genetische man produceert normale
testosteron niveaus, maar het weefsel is hier ongevoelig voor, waardoor prenatale ontwikkeling
gefeminizeerd wordt. De genitaliën lijken op die van een man.
Anovulatoire cyclus
Een menstruatie kan plaatsvinden zonder ovulatie. Dit is normaal aan het begin en eind van je
vruchtbare periode, maar niet op andere momenten.
Anti-trans vooroordelen
Negatieve attitudes en gedrag jegens transpersonen. Deze dingen kunnen zich ook uit in
microagressies en discriminatie op werk, thuis en in de zorg. Ook kunnen mensen de verkeerde
persoonlijke voornaamwoorden gebruiken. Dat heet misgendering.
Aquired erectile disorder
De man heeft moeite met het krijgen of behouden van een erectie die goed genoeg is voor seks.
Aseksualiteit
Een gebrek aan seksuele aantrekkingskracht van een persoon tot beide seksen. Het komt vaker
voor onder vrouwen en bij mensen die cisgender zijn en bij mensen die in serieuze romantische
relaties zitten. Onderzoekers stellen dat aseksualiteit onderdeel is van seksuele geaardheid
Asceticisme
1
,Het geloof dat stelt dat er meer is dan de materiële aspecten van het leven en dat we verlicht
moeten worden om ware menselijkheid te bereiken
Asphyxiofilie
Het verlangen om zichzelf te induceren in een staat van zuurstof tekort om zo een seksuele
opwinding te creëren en het verhogen van opwinding en orgasmes
Assortive mating
Het omgaan met mensen die op je lijken
Baarmoeder
het orgaan waarin de foetus zich ontwikkelt
Baarmoederhals
Het laagste deel van de baarmoeder wat opent in de vagina.
Basal body temperature method
Een natuurlijke manier van anticonceptie. In de folliculaire periode is de temperatuur redelijk gelijk.
Op de dag van de ovulatie is een daling en de dag erna een enorme piek. Gemeenschap zou zijn
veilig vanaf 3 dagen na de ovulatie.
Behavior modification
Een set van operante conditioneringstechnieken die gebruikt worden om menselijk gedrag aan te
passen. Dit kan gebruikt worden om problematisch seksueel gedrag aan te pakken, bijvoorbeeld
problemen met orgasmes of kindermisbruik. Hierbij wordt gericht op het gedrag zelf.
Bogus Pipeline study (Alexander & Fisher, 2003)
De studie naar antwoordtendensen in zelfrapportage studies gebaseerd op gender normen over
hoe men zich zou moeten gedragen. Er waren 3 experimentele studies. In de bogus pipeline
conditie werd er een neppe leugendetectortest afgenomen, maar de participanten werden wel
verteld dat de machines leugens kon detecteren. De tweede conditie was de exposure threat
conditie, waarbij de voltooide test aan de onderzoeker werd gegeven, die er bij zat toen de
participanten de test invulden. De laatste conditie van de anonieme conditie, waarbij na het
voltooien van de test, de vragenlijst in een kluis gestopt werd. Deze studie onderzocht dus de
mogelijk dat verschillen die door zelfrapportage gedocumenteerd waren, niet waar zijn. Mannen
kunnen hun verlangens overschatten en vrouwen die van hen onderschatten.
Booty call
De communicatie naar een persoon waarmee je geen relatie hebt maar wel seks mee wil en dat
dus vraagt aan diegene
Bordeel
Een huis waar prostituees verblijven en waar mannen naartoe komen
Borstkanker
Een soort kanker die vooral voorkomt bij vrouwen. Het is de meest prevelende type kanker in
vrouwen, namelijk 1 op 8. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen een genetische en niet-
genetische variant. Er ontstaat een knobbeltje op de borst of een verdikking, met als onderscheid
cystes, fibroadenomas en kwaadaardige tumoren.
Braxton-Hicks contracties
Niet-pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder als voorbereiding op de geboorte
Byrne’s wet van aantrekkelijkheid
We vinden mensen leuk die vaker aardig tegen ons zijn (reinforcements of rewards) en zelden
onaardig (punishments). We hebben voorkeur voor mensen die gelijk zijn want interactie met hen
is belonend voor ons eigen gedrag
Candida
2
, Een vorm van vaginitis die wordt veroorzaakt door de schimmel Candida. Deze schimmel is altijd
aanwezig, maar als de pH waarde van de vagina veranderd kan de groei van Candida uit de hand
lopen
Call girl
Een vrouw die vanuit haar eigen plek werkt en afspraken maakt via de telefoon of online. Dit zijn
vaak middle-class meiden die hoogopgeleid zijn. Ze heeft veel vaste klanten af en toe wat nieuwe
die ze via-via leert kennen. Ze heeft zelf-controle en dus veel anatomie en beperkte fysieke en
gezondheidsrisico’s
Camgirls
Dit zijn meiden die erotische diensten aanbieden via een webcam. Meestal gebeurt dit in een
openbare chat room en worden tokens betaald voor speciale diensten. Het kan ook in een private
room, maar dan liggen de kosten wel hoger. Vaak zijn de vrouwen wel fysiek veilig, maar er is wel
een grote kans op emotionele schade
Cervical mucus method
Een natuurlijke vorm van anticonceptie. Een aantal dagen na een menstruatie produceert de
vagina geen slijm en kan een vrouw last hebben van vaginale droogte. In deze periode is het veilig
om te vrijen.
Chlamydia trachomatis
Een SOA die een bacterie verspreid door seksueel contact en infecteert de genitale organen van
mannen en vrouwen. De beste methode om dit te voorkomen is consistent condoomgebruik.
Symptomen zijn dunne, meestal doorzichtige afscheiding en mild ongemak tijdens het plassen.
Mensen kunnen ook asymptomatisch zijn. Onbehandelde chlamydia kan bij vrouwen leiden tot
Pelvic Inflammatory Disease wat weer kan leiden tot een ectopische zwangerschap.
Cisgender
Iedereen die niet transgender is
Clitoris
Een heel sensitief orgaan dat heel belangrijk is in de vrouwelijke seksuele respons. Het topje is
een extern bobbeltje weefsel in de vaginale opening en de urethrae opening. Dit is ook het enige
geslachtsorgaan zonder bekende functie voor reproductie.
Clitoridectomy
Een vorm van vrouwelijke besnijdenis waarbij een gedeeltelijke van de clitoris of de clitoris
helemaal wordt verwijderd
Coitus interruptus
Een anticonceptiemethode waarbij de man zijn penis terugtrekt uit de vagina voor ejaculatie. Dit is
echter niet heel effectief.
Coitus obstructus
Een anticonceptiemethode waarbij de man druk uitoefent op de testikels, zodat het sperma
geëjaculeerd wordt in de blaas
Coitus reservatus
Een anticonceptiemethode waarbij de man de ejaculatie volledig vermijdt
Cohabitation effect
De theorie die stelt dat samenwonen geassocieerd is met slechtere huwelijkskwaliteit- en
tevredenheid
Collectivistische culturen
Deze culturen benadrukken interdependentie en verbindingen tussen mensen. De groep is
belangrijker dan het individu.
3
2021/2022
Bachelor, studiejaar 3
Psychologie, Tilburg Universiteit
Abortuspil
Een abortusmethode waarbij er een medicijn wordt voorgeschreven die een krachtig anti-
progesteron effect heeft wat ervoor zorgt dat het baarmoederslijmvlies afgestoten wordt.
Prostaglandinen zorgen ervoor dat de baarmoeder samentrekt en de baarmoederhals verzacht en
verwijdt, waardoor het embryo uitgedreven wordt. Dit kan gebruikt worden tijdens de eerste 10
weken van de zwangerschap
Acquired Immune deficiency syndrome (AIDS)
Een door HIV veroorzaakte ziekte die lichaamseigen natuurlijke systeem van immuniteit tegen
ziektes vernietigt. Dit is het derde stadium van HIV, waarbij het aantal T-helper cellen onder de 200
ligt.
Adrenarche
In de kindertijd is dit de periode van maturatie van de adrenale klieren, dat resulteert in een
verhoogde secretie van androgenen
Amenorroe
Afwezigheid van de menstruatie. De eerste amenorroe wanneer de vrouw nog niet heeft
gemenstrueerd op haar 18e. De tweede amenorroe is het wegblijven van de menstruatie na het op
zijn minst een gehad te hebben.
Anale fase
Volgens Freud is dit de tweede fase die ieder kind doorloopt. Dit gebeurt in het 2de levensjaar van
een kind. Hij stelt dat genot voortkomt uit het controleren van de blaas en de stoelgang.
Androgen-insensitivity syndrome (AIS)
Dit is een van de mogelijke oorzaken van intersex. Een genetische man produceert normale
testosteron niveaus, maar het weefsel is hier ongevoelig voor, waardoor prenatale ontwikkeling
gefeminizeerd wordt. De genitaliën lijken op die van een man.
Anovulatoire cyclus
Een menstruatie kan plaatsvinden zonder ovulatie. Dit is normaal aan het begin en eind van je
vruchtbare periode, maar niet op andere momenten.
Anti-trans vooroordelen
Negatieve attitudes en gedrag jegens transpersonen. Deze dingen kunnen zich ook uit in
microagressies en discriminatie op werk, thuis en in de zorg. Ook kunnen mensen de verkeerde
persoonlijke voornaamwoorden gebruiken. Dat heet misgendering.
Aquired erectile disorder
De man heeft moeite met het krijgen of behouden van een erectie die goed genoeg is voor seks.
Aseksualiteit
Een gebrek aan seksuele aantrekkingskracht van een persoon tot beide seksen. Het komt vaker
voor onder vrouwen en bij mensen die cisgender zijn en bij mensen die in serieuze romantische
relaties zitten. Onderzoekers stellen dat aseksualiteit onderdeel is van seksuele geaardheid
Asceticisme
1
,Het geloof dat stelt dat er meer is dan de materiële aspecten van het leven en dat we verlicht
moeten worden om ware menselijkheid te bereiken
Asphyxiofilie
Het verlangen om zichzelf te induceren in een staat van zuurstof tekort om zo een seksuele
opwinding te creëren en het verhogen van opwinding en orgasmes
Assortive mating
Het omgaan met mensen die op je lijken
Baarmoeder
het orgaan waarin de foetus zich ontwikkelt
Baarmoederhals
Het laagste deel van de baarmoeder wat opent in de vagina.
Basal body temperature method
Een natuurlijke manier van anticonceptie. In de folliculaire periode is de temperatuur redelijk gelijk.
Op de dag van de ovulatie is een daling en de dag erna een enorme piek. Gemeenschap zou zijn
veilig vanaf 3 dagen na de ovulatie.
Behavior modification
Een set van operante conditioneringstechnieken die gebruikt worden om menselijk gedrag aan te
passen. Dit kan gebruikt worden om problematisch seksueel gedrag aan te pakken, bijvoorbeeld
problemen met orgasmes of kindermisbruik. Hierbij wordt gericht op het gedrag zelf.
Bogus Pipeline study (Alexander & Fisher, 2003)
De studie naar antwoordtendensen in zelfrapportage studies gebaseerd op gender normen over
hoe men zich zou moeten gedragen. Er waren 3 experimentele studies. In de bogus pipeline
conditie werd er een neppe leugendetectortest afgenomen, maar de participanten werden wel
verteld dat de machines leugens kon detecteren. De tweede conditie was de exposure threat
conditie, waarbij de voltooide test aan de onderzoeker werd gegeven, die er bij zat toen de
participanten de test invulden. De laatste conditie van de anonieme conditie, waarbij na het
voltooien van de test, de vragenlijst in een kluis gestopt werd. Deze studie onderzocht dus de
mogelijk dat verschillen die door zelfrapportage gedocumenteerd waren, niet waar zijn. Mannen
kunnen hun verlangens overschatten en vrouwen die van hen onderschatten.
Booty call
De communicatie naar een persoon waarmee je geen relatie hebt maar wel seks mee wil en dat
dus vraagt aan diegene
Bordeel
Een huis waar prostituees verblijven en waar mannen naartoe komen
Borstkanker
Een soort kanker die vooral voorkomt bij vrouwen. Het is de meest prevelende type kanker in
vrouwen, namelijk 1 op 8. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen een genetische en niet-
genetische variant. Er ontstaat een knobbeltje op de borst of een verdikking, met als onderscheid
cystes, fibroadenomas en kwaadaardige tumoren.
Braxton-Hicks contracties
Niet-pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder als voorbereiding op de geboorte
Byrne’s wet van aantrekkelijkheid
We vinden mensen leuk die vaker aardig tegen ons zijn (reinforcements of rewards) en zelden
onaardig (punishments). We hebben voorkeur voor mensen die gelijk zijn want interactie met hen
is belonend voor ons eigen gedrag
Candida
2
, Een vorm van vaginitis die wordt veroorzaakt door de schimmel Candida. Deze schimmel is altijd
aanwezig, maar als de pH waarde van de vagina veranderd kan de groei van Candida uit de hand
lopen
Call girl
Een vrouw die vanuit haar eigen plek werkt en afspraken maakt via de telefoon of online. Dit zijn
vaak middle-class meiden die hoogopgeleid zijn. Ze heeft veel vaste klanten af en toe wat nieuwe
die ze via-via leert kennen. Ze heeft zelf-controle en dus veel anatomie en beperkte fysieke en
gezondheidsrisico’s
Camgirls
Dit zijn meiden die erotische diensten aanbieden via een webcam. Meestal gebeurt dit in een
openbare chat room en worden tokens betaald voor speciale diensten. Het kan ook in een private
room, maar dan liggen de kosten wel hoger. Vaak zijn de vrouwen wel fysiek veilig, maar er is wel
een grote kans op emotionele schade
Cervical mucus method
Een natuurlijke vorm van anticonceptie. Een aantal dagen na een menstruatie produceert de
vagina geen slijm en kan een vrouw last hebben van vaginale droogte. In deze periode is het veilig
om te vrijen.
Chlamydia trachomatis
Een SOA die een bacterie verspreid door seksueel contact en infecteert de genitale organen van
mannen en vrouwen. De beste methode om dit te voorkomen is consistent condoomgebruik.
Symptomen zijn dunne, meestal doorzichtige afscheiding en mild ongemak tijdens het plassen.
Mensen kunnen ook asymptomatisch zijn. Onbehandelde chlamydia kan bij vrouwen leiden tot
Pelvic Inflammatory Disease wat weer kan leiden tot een ectopische zwangerschap.
Cisgender
Iedereen die niet transgender is
Clitoris
Een heel sensitief orgaan dat heel belangrijk is in de vrouwelijke seksuele respons. Het topje is
een extern bobbeltje weefsel in de vaginale opening en de urethrae opening. Dit is ook het enige
geslachtsorgaan zonder bekende functie voor reproductie.
Clitoridectomy
Een vorm van vrouwelijke besnijdenis waarbij een gedeeltelijke van de clitoris of de clitoris
helemaal wordt verwijderd
Coitus interruptus
Een anticonceptiemethode waarbij de man zijn penis terugtrekt uit de vagina voor ejaculatie. Dit is
echter niet heel effectief.
Coitus obstructus
Een anticonceptiemethode waarbij de man druk uitoefent op de testikels, zodat het sperma
geëjaculeerd wordt in de blaas
Coitus reservatus
Een anticonceptiemethode waarbij de man de ejaculatie volledig vermijdt
Cohabitation effect
De theorie die stelt dat samenwonen geassocieerd is met slechtere huwelijkskwaliteit- en
tevredenheid
Collectivistische culturen
Deze culturen benadrukken interdependentie en verbindingen tussen mensen. De groep is
belangrijker dan het individu.
3
