LITERATUUR SAMENVATTING
CONTRACTENRECHT
,Inhoudsopgave
WEEK 1 – INLEIDING IN HET CONTRACTENRECHT........................................................................................... 2
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING........................................................................................................................2
HOOFDSTUK 2: TOTSTANDKOMING............................................................................................................................4
HOOFDSTUK 1: DE VERBINTENIS IN HET ALGEMEEN.....................................................................................................10
HOOFDSTUK 3: VERTEGENWOORDIGING EN VOLMACHT...............................................................................................11
WEEK 2 – NIETIGHEDEN EN VERNIETIGBAARHEDEN......................................................................................18
HOOFDSTUK 4: GRONDEN VAN NIETIGHEID EN VERNIETIGBAARHEID...............................................................................18
HOOFDSTUK 5: GEVOLGEN VAN NIETIGHEID EN VERNIETIGBAARHEID..............................................................................24
HOOFDSTUK 12: ONVERSCHULDIGDE BETALING..........................................................................................................28
WEEK 3 – ALGEMENE VOORWAARDEN, INFORMATIEPLICHTEN EN BEDENKTIJDEN.......................................32
HOOFDSTUK 2: TOTSTANDKOMING..........................................................................................................................32
HOOFDSTUK 6: ALGEMENE VOORWAARDEN..............................................................................................................33
WEEK 4 – UITLEG EN AANVULLING OVEREENKOMSTEN, NAKOMING EN OPSCHORTING...............................37
HOOFDSTUK 7: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN PARTIJEN....................................................37
HOOFDSTUK 1: DE VERBINTENIS IN HET ALGEMEEN.....................................................................................................38
HOOFDSTUK 2: NAKOMING EN RECHTSVORDERINGEN..................................................................................................40
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................44
WEEK 5 – ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING............................................................................................. 47
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................47
WEEK 6 – REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID, ONVOORZIENE OMSTANDIGHEDEN EN KLACHTPLICHT...................56
HOOFDSTUK 7: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN PARTIJEN....................................................56
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................58
HOOFDSTUK 5: HET EINDE VAN DE VERBINTENIS; VERJARING........................................................................................59
WEEK 7 – OVEREENKOMST EN DERDEN........................................................................................................ 61
HOOFDSTUK 13: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN DERDEN...................................................61
HOOFDSTUK 4: OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN......................................................................................65
Pagina 1 van 68
,Week 1 – Inleiding in het contractenrecht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1.2 De rechtshandeling
Voor een rechtshandeling is nodig: een rechtshandeling vereist een op rechtsgevolg gerichte wil, die zich
door een verklaring heeft geopenbaard (art. 3:33). In dit artikel, dat een wilsverklaring als vereiste stelt,
komt het wezenskenmerk van de rechtshandeling aan het licht: haar gerichtheid op een of meer
rechtsgevolgen.
Rechtsgevolg: ontstaan, gewijzigd raken of tenietgaan van een bepaalde juridische relatie.
Rechtshandelingen versus andere handelingen
Het gegeven dat rechtshandelingen zijn gericht op het intreden van een rechtsgevolg, onderscheidt de
rechtshandeling van gewone handelingen. Het lezen van een krant is bijv. geen rechtshandeling, want dit
is niet gericht om een rechtsgevolg in de juridische relatie te brengen. Dit is anders wanneer een persoon
zo handelt dat hij aan een ander schade toebrengt, bijv. door een ruit in te gooien. Het recht wenst
dergelijk ‘onrechtmatig’ gedrag niet en verbindt daaraan een verbintenis tot vergoeding van de
veroorzaakte schade (art. 6:162 e.v.). Een onrechtmatige daad roept een rechtsgevolg in het leven,
namelijk een verbintenis tot schadevergoeding.
Meerzijdige en eenzijdige rechtshandelingen
De meerzijdige rechtshandeling laat zich omschrijven als een rechtshandeling die door meer dan één
persoon wordt verricht → zoals een overeenkomst die tot stand wordt gebracht doordat de ene persoon
een aanbod doet, dat door de andere persoon wordt aanvaard (art. 6:217 e.v.).
De eenzijdige rechtshandeling is een handeling die door slechts één rechtspersoon tot stand wordt
gebracht. Voor de geldigheid is vereist dat de bewuste handeling tot een bepaalde andere persoon wordt
gericht. Die andere persoon brengt de handeling niet zelf mede tot stand (zijn instemming is niet nodig),
maar hij fungeert als ontvanger van de verklaring als geadresseerde. Te denken is bijv. aan de vernietiging
van een koopovereenkomst of aan de opzegging van een huur- of arbeidscontract. Deze
rechtshandelingen moeten worden gericht tot de contractuele wederpartij (ook wel: eenzijdige gerichte
rechtshandelingen genoemd).
Er bestaat naast de ‘eenzijdige gerichte’ rechtshandeling ook een eenzijdige niet-gerichte
rechtshandeling; voor de totstandkoming hiervan is noch de instemming van een andere persoon, noch
de ontvangst door een bepaalde andere persoon noodzakelijk. Bijv. het maken van een testament of de
verwerping of aanvaarding van een erfenis.
Het onderscheid tussen eenzijdige gerichte en eenzijdige niet-gerichte rechtshandelingen komt in diverse
wetsartikelen tot uitdrukken → bijv. art. 3:32 lid 2.
1.3 De (obligatoire) overeenkomst
Een overeenkomst in de zin van titel 6.5 is een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen
jegens een of meer andere een verbintenis aangaan (art. 6:213 lid 1). De overeenkomst wordt
gekenmerkt door haar verbintenisscheppende – vaak wordt gesproken van obligatoire – karakter.
Een overeenkomst kan zowel schriftelijk als mondeling tot stand komen.
Meerpartijenovereenkomst
Het recht kent ook overeenkomsten tussen méér dan twee partijen. Voorbeelden – met drie partijen –
zijn de driehoeksruil en het aanvaarde derdenbeding.
Pagina 2 van 68
, Bijzondere overeenkomsten
Sommige overeenkomsten zijn in Boek 7 van een nadere wettelijke uitwerking voorzien. Dit worden
bijzondere overeenkomsten genoemd.
Sommige overeenkomsten voldoen aan de omschrijvingen van meer dan één van de in de wet
uitgewerkte bijzondere overeenkomsten; zij worden gemengde overeenkomsten genoemd. Op zulke
gemengde overeenkomsten zijn de bepalingen over de bijzondere overeenkomsten toepasselijk voor
zover deze met verenigbaar zijn in verband met de aard van de overeenkomst (art. 6:215).
Grondbeginselen van contractenrecht
Het contractenrecht wordt beheerst door drietal grondbeginselen:
1. Contractsvrijheid
o Willen partijen wel/niet contracteren
o Bepaling inhoud
o Beperkingen
Mededingingsrecht → monopoliepositie
Bescherming zwakke partij
- Handelingsonbekwaamheid minderjarigen, ondercuratelegestelden
- Consument (bv. algemene voorwaarden, consumentenkoop, bedenktijden)
- Huurder, werknemer, patiënt.
o Partijen kunnen niet gedwongen worden, ook niet als de onderhandelingen
vergevorderd zijn
2. Vormvrijheid (consensualisme)
3. Pacta sunt servanda
o Afspraak is afspraak
o Als partijen zich binden, dan zijn ze ook (overeenkomstig hun wil) gehouden hun woord
na te komen
o Beperkingen
Handelingsonbekwaamheid
Wilsgebreken (dwaling, bedrog, bedreiging, misbruik van omstandigheden)
Algemene voorwaarden
Beperkende werking redelijkheid en billijkheid
Natuurlijke verbintenis (verbintenis niet (langer) afdwingbaar)
Regels consumentenkoop
Bedenktijd bij koop op afstand/koop buiten verkoopruimte/koop woning
Pagina 3 van 68
CONTRACTENRECHT
,Inhoudsopgave
WEEK 1 – INLEIDING IN HET CONTRACTENRECHT........................................................................................... 2
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING........................................................................................................................2
HOOFDSTUK 2: TOTSTANDKOMING............................................................................................................................4
HOOFDSTUK 1: DE VERBINTENIS IN HET ALGEMEEN.....................................................................................................10
HOOFDSTUK 3: VERTEGENWOORDIGING EN VOLMACHT...............................................................................................11
WEEK 2 – NIETIGHEDEN EN VERNIETIGBAARHEDEN......................................................................................18
HOOFDSTUK 4: GRONDEN VAN NIETIGHEID EN VERNIETIGBAARHEID...............................................................................18
HOOFDSTUK 5: GEVOLGEN VAN NIETIGHEID EN VERNIETIGBAARHEID..............................................................................24
HOOFDSTUK 12: ONVERSCHULDIGDE BETALING..........................................................................................................28
WEEK 3 – ALGEMENE VOORWAARDEN, INFORMATIEPLICHTEN EN BEDENKTIJDEN.......................................32
HOOFDSTUK 2: TOTSTANDKOMING..........................................................................................................................32
HOOFDSTUK 6: ALGEMENE VOORWAARDEN..............................................................................................................33
WEEK 4 – UITLEG EN AANVULLING OVEREENKOMSTEN, NAKOMING EN OPSCHORTING...............................37
HOOFDSTUK 7: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN PARTIJEN....................................................37
HOOFDSTUK 1: DE VERBINTENIS IN HET ALGEMEEN.....................................................................................................38
HOOFDSTUK 2: NAKOMING EN RECHTSVORDERINGEN..................................................................................................40
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................44
WEEK 5 – ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING............................................................................................. 47
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................47
WEEK 6 – REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID, ONVOORZIENE OMSTANDIGHEDEN EN KLACHTPLICHT...................56
HOOFDSTUK 7: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN PARTIJEN....................................................56
HOOFDSTUK 3: NIET-NAKOMING.............................................................................................................................58
HOOFDSTUK 5: HET EINDE VAN DE VERBINTENIS; VERJARING........................................................................................59
WEEK 7 – OVEREENKOMST EN DERDEN........................................................................................................ 61
HOOFDSTUK 13: RECHTSGEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN DERDEN...................................................61
HOOFDSTUK 4: OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN......................................................................................65
Pagina 1 van 68
,Week 1 – Inleiding in het contractenrecht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1.2 De rechtshandeling
Voor een rechtshandeling is nodig: een rechtshandeling vereist een op rechtsgevolg gerichte wil, die zich
door een verklaring heeft geopenbaard (art. 3:33). In dit artikel, dat een wilsverklaring als vereiste stelt,
komt het wezenskenmerk van de rechtshandeling aan het licht: haar gerichtheid op een of meer
rechtsgevolgen.
Rechtsgevolg: ontstaan, gewijzigd raken of tenietgaan van een bepaalde juridische relatie.
Rechtshandelingen versus andere handelingen
Het gegeven dat rechtshandelingen zijn gericht op het intreden van een rechtsgevolg, onderscheidt de
rechtshandeling van gewone handelingen. Het lezen van een krant is bijv. geen rechtshandeling, want dit
is niet gericht om een rechtsgevolg in de juridische relatie te brengen. Dit is anders wanneer een persoon
zo handelt dat hij aan een ander schade toebrengt, bijv. door een ruit in te gooien. Het recht wenst
dergelijk ‘onrechtmatig’ gedrag niet en verbindt daaraan een verbintenis tot vergoeding van de
veroorzaakte schade (art. 6:162 e.v.). Een onrechtmatige daad roept een rechtsgevolg in het leven,
namelijk een verbintenis tot schadevergoeding.
Meerzijdige en eenzijdige rechtshandelingen
De meerzijdige rechtshandeling laat zich omschrijven als een rechtshandeling die door meer dan één
persoon wordt verricht → zoals een overeenkomst die tot stand wordt gebracht doordat de ene persoon
een aanbod doet, dat door de andere persoon wordt aanvaard (art. 6:217 e.v.).
De eenzijdige rechtshandeling is een handeling die door slechts één rechtspersoon tot stand wordt
gebracht. Voor de geldigheid is vereist dat de bewuste handeling tot een bepaalde andere persoon wordt
gericht. Die andere persoon brengt de handeling niet zelf mede tot stand (zijn instemming is niet nodig),
maar hij fungeert als ontvanger van de verklaring als geadresseerde. Te denken is bijv. aan de vernietiging
van een koopovereenkomst of aan de opzegging van een huur- of arbeidscontract. Deze
rechtshandelingen moeten worden gericht tot de contractuele wederpartij (ook wel: eenzijdige gerichte
rechtshandelingen genoemd).
Er bestaat naast de ‘eenzijdige gerichte’ rechtshandeling ook een eenzijdige niet-gerichte
rechtshandeling; voor de totstandkoming hiervan is noch de instemming van een andere persoon, noch
de ontvangst door een bepaalde andere persoon noodzakelijk. Bijv. het maken van een testament of de
verwerping of aanvaarding van een erfenis.
Het onderscheid tussen eenzijdige gerichte en eenzijdige niet-gerichte rechtshandelingen komt in diverse
wetsartikelen tot uitdrukken → bijv. art. 3:32 lid 2.
1.3 De (obligatoire) overeenkomst
Een overeenkomst in de zin van titel 6.5 is een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen
jegens een of meer andere een verbintenis aangaan (art. 6:213 lid 1). De overeenkomst wordt
gekenmerkt door haar verbintenisscheppende – vaak wordt gesproken van obligatoire – karakter.
Een overeenkomst kan zowel schriftelijk als mondeling tot stand komen.
Meerpartijenovereenkomst
Het recht kent ook overeenkomsten tussen méér dan twee partijen. Voorbeelden – met drie partijen –
zijn de driehoeksruil en het aanvaarde derdenbeding.
Pagina 2 van 68
, Bijzondere overeenkomsten
Sommige overeenkomsten zijn in Boek 7 van een nadere wettelijke uitwerking voorzien. Dit worden
bijzondere overeenkomsten genoemd.
Sommige overeenkomsten voldoen aan de omschrijvingen van meer dan één van de in de wet
uitgewerkte bijzondere overeenkomsten; zij worden gemengde overeenkomsten genoemd. Op zulke
gemengde overeenkomsten zijn de bepalingen over de bijzondere overeenkomsten toepasselijk voor
zover deze met verenigbaar zijn in verband met de aard van de overeenkomst (art. 6:215).
Grondbeginselen van contractenrecht
Het contractenrecht wordt beheerst door drietal grondbeginselen:
1. Contractsvrijheid
o Willen partijen wel/niet contracteren
o Bepaling inhoud
o Beperkingen
Mededingingsrecht → monopoliepositie
Bescherming zwakke partij
- Handelingsonbekwaamheid minderjarigen, ondercuratelegestelden
- Consument (bv. algemene voorwaarden, consumentenkoop, bedenktijden)
- Huurder, werknemer, patiënt.
o Partijen kunnen niet gedwongen worden, ook niet als de onderhandelingen
vergevorderd zijn
2. Vormvrijheid (consensualisme)
3. Pacta sunt servanda
o Afspraak is afspraak
o Als partijen zich binden, dan zijn ze ook (overeenkomstig hun wil) gehouden hun woord
na te komen
o Beperkingen
Handelingsonbekwaamheid
Wilsgebreken (dwaling, bedrog, bedreiging, misbruik van omstandigheden)
Algemene voorwaarden
Beperkende werking redelijkheid en billijkheid
Natuurlijke verbintenis (verbintenis niet (langer) afdwingbaar)
Regels consumentenkoop
Bedenktijd bij koop op afstand/koop buiten verkoopruimte/koop woning
Pagina 3 van 68
