Samenvatting sondevoeding
Algemene aandachtspunten sonde en sondevoeding
Een neus-maagsonde is een holle flexibele slang, die via de neus, keel en slokdarm in de maag wordt
gebracht. De arts kan hier een schriftelijke en een mondelinge opdracht voor geven.
Attitude
Aandachtspunten voor inbrengen van sondevoeding :
- De zorgvrager kan bang zijn voor de slang die hij moet doorslikken, beantwoord vragen.
- Bij het inbrengen kan je last krijgen van tranende ogen, hoesten, kokhalzen en misselijkheid.
- Je voelt de aanwezigheid van de slang en dat is vervelend. Toon begrip.
- Een portie van een maaltijd duurt ongeveer 30 minuten.
- Observeer tijdens het uitvoeren van een handeling de reactie van de zorgvrager.
- Help degene in een (half)zittende houding. Zo loopt de voeding niet terug.
Levensfase en kenmerken van de zorgvrager
Levensfase Aandachtspunten
Baby’s Ze huilen. Dit bemoeilijkt de handeling. Stel ze gerust, troosten en houd
ze vast. Ouders hebben ook vaak behoefte aan troost.
Peuters en kleuters Kunnen angst uiten. Geef in eenvoudige woorden voorlichting en
betrek de ouders hierbij. Troost het kindje daarna uitgebreid.
Schoolgaande kinderen Beseffen wat er aan de hand is. Behoefte aan eerlijke voorlichting.
Pubers, adolescenten Willen graag dat je ze serieus neemt. Geef aan waarom het
en volwassenen noodzakelijk is en leg alles uit. Vertel hoe je er mee om kan geen.
Ouderen Is een stapje achteruit, betekent dat ze afhankelijker worden. Ouderen
voelen zich vaak ongelukkig met de situatie en onzeker over toekomst.
Observaties
Observaties vóór de handeling :
- Beoordeel of de zorgvrager het inbrengen van een sonde lichamelijk aankan.
- Bespreek de gevoelens van de zorgvrager om te beoordelen of je hem bijvoorbeeld moet
geruststellen of troosten.
- Wees alert op decubitusplekken en controleer de toestand van de mond.
Observaties tijdens de handeling :
- Stimuleer de zorgvrager om zich te ontspannen en mee te werken.
- Observeer of de zorgvrager het niet extra benauwd krijgt. Verwijder anders direct.
- Observeer de huidkleur van de zorgvrager.
- Observeer de reactie van de zorgvrager. Stel hem gerust bij angst of paniek.
- Voorkom luchttoevoer in de sonde.
- Zorg voor een gelijkmatige voedselinloop.
Observaties na de handeling :
- Kijk of de sonde nog goed ligt.
- Let op beschadiging aan het slijmvlies van mond- of keelholte en slokdarm.
- Controleer of de zorgvrager problemen met slikken heeft.
, Andere observatiepunten
- Controleer of de neus-maagsonde goed zit en fixeer de sonde dan pas.
- Observeer bij elke toediening van sondevoeding opnieuw de ligging van de sonde om verslik-
of aspiratiepneumonie te voorkomen. Als dit is verwijder direct de sonde en overleg.
- Observeer allergische reacties op het materiaal van de sonde.
- Let op de houdbaarheidsdatum, druppelsnelheid en de temperatuur van de sondevoeding
- Let op de reactie van de zorgvrager en bij langdurig gebruik op de invloed van de sonde op
zijn dagelijkse verrichtingen. Let op complicaties zoals, verstopping, diarree of aspiratie.
Mogelijke complicaties
Aspiratiepneunomie :
Als de sonde niet in de maag ligt maar in de keelholte, kan er voeding in de longen van de zorgvrager
lopen. Dat noemen we aspiratie. Aspiratie is het bij inademing aanzuigen van een vaste stof of van
een vloeistof in de luchtwegen. Risico op longontsteking.
Bradycardie :
Tijdens het inbrengen van een neus-maagsonde kan de nervus vagus worden geprikkeld. Een
bradycardie is een ritmestoornis waarbij het hart te traag klopt. Controleer vóór en na het inbrengen
van de sonde de polsslag. Verwijder de neus-maagsonde als je een bradycardie waarneemt
Voorlichting en instructie
Bij de toediening van sondevoeding sluit je aan bij wat de zorgvrager al weet, geef voorlichting :
- De reden voor het geven van sondevoeding
- De wijze waarop de sonde wordt ingebracht
- Mogelijke lichamelijke reacties (kokhalzen, benauwd, hindering, kriebels)
- Mogelijk een verzadigd gevoel
- Wanneer de zorgvrager moet waarschuwen (langere benauwdheid, paniek, klachten)
- Wat de zorgvrager wel en niet kan doen als hij de sonde heeft
Regels en voorschriften
Beoordeel of de sonde steriel verpakt is en of de steriliteit niet verlopen is. Je werkt hygiënisch door
de sonde die je gebruikt op een steriel veld te leggen. Controleer altijd de ligging van de sonde. Je
werkt het makkelijkst als je op de ooghoogte met de zorgvrager staat. Neem niet meer materialen
mee naar de zorgvrager dan je nodig hebt. Zorg dat een verwijderde sonde in de juiste afvalcontainer
komt, om kruisbesmetting te voorkomen. Bij het uitvoeren is de Wet BIG van toepassing.
Coördinatie en rapportage van de zorg
Bij de verzorging van een zorgvrager die sondevoeding krijgt, zijn zorgverleners betrokken :
- De arts van de organisatie of de huisarts (opdrachtgever)
- De diëtist die advies geeft over het soort sondevoeding
- Het verplegend en verzorgend personeel
Rapporteer bijzonderheden die wijzen op complicaties aan de coördinerend verpleegkundige en/of
arts. Daarnaast moet je de volgende aspecten altijd standaard in het verpleegdossier noteren :
- De toegediende hoeveelheid water en voeding op de vochtlijst of vochtbalans
- De reacties van de zorgvrager
- De datum, het tijdstip en de hoeveelheid toegediende sondevoeding.
Algemene aandachtspunten sonde en sondevoeding
Een neus-maagsonde is een holle flexibele slang, die via de neus, keel en slokdarm in de maag wordt
gebracht. De arts kan hier een schriftelijke en een mondelinge opdracht voor geven.
Attitude
Aandachtspunten voor inbrengen van sondevoeding :
- De zorgvrager kan bang zijn voor de slang die hij moet doorslikken, beantwoord vragen.
- Bij het inbrengen kan je last krijgen van tranende ogen, hoesten, kokhalzen en misselijkheid.
- Je voelt de aanwezigheid van de slang en dat is vervelend. Toon begrip.
- Een portie van een maaltijd duurt ongeveer 30 minuten.
- Observeer tijdens het uitvoeren van een handeling de reactie van de zorgvrager.
- Help degene in een (half)zittende houding. Zo loopt de voeding niet terug.
Levensfase en kenmerken van de zorgvrager
Levensfase Aandachtspunten
Baby’s Ze huilen. Dit bemoeilijkt de handeling. Stel ze gerust, troosten en houd
ze vast. Ouders hebben ook vaak behoefte aan troost.
Peuters en kleuters Kunnen angst uiten. Geef in eenvoudige woorden voorlichting en
betrek de ouders hierbij. Troost het kindje daarna uitgebreid.
Schoolgaande kinderen Beseffen wat er aan de hand is. Behoefte aan eerlijke voorlichting.
Pubers, adolescenten Willen graag dat je ze serieus neemt. Geef aan waarom het
en volwassenen noodzakelijk is en leg alles uit. Vertel hoe je er mee om kan geen.
Ouderen Is een stapje achteruit, betekent dat ze afhankelijker worden. Ouderen
voelen zich vaak ongelukkig met de situatie en onzeker over toekomst.
Observaties
Observaties vóór de handeling :
- Beoordeel of de zorgvrager het inbrengen van een sonde lichamelijk aankan.
- Bespreek de gevoelens van de zorgvrager om te beoordelen of je hem bijvoorbeeld moet
geruststellen of troosten.
- Wees alert op decubitusplekken en controleer de toestand van de mond.
Observaties tijdens de handeling :
- Stimuleer de zorgvrager om zich te ontspannen en mee te werken.
- Observeer of de zorgvrager het niet extra benauwd krijgt. Verwijder anders direct.
- Observeer de huidkleur van de zorgvrager.
- Observeer de reactie van de zorgvrager. Stel hem gerust bij angst of paniek.
- Voorkom luchttoevoer in de sonde.
- Zorg voor een gelijkmatige voedselinloop.
Observaties na de handeling :
- Kijk of de sonde nog goed ligt.
- Let op beschadiging aan het slijmvlies van mond- of keelholte en slokdarm.
- Controleer of de zorgvrager problemen met slikken heeft.
, Andere observatiepunten
- Controleer of de neus-maagsonde goed zit en fixeer de sonde dan pas.
- Observeer bij elke toediening van sondevoeding opnieuw de ligging van de sonde om verslik-
of aspiratiepneumonie te voorkomen. Als dit is verwijder direct de sonde en overleg.
- Observeer allergische reacties op het materiaal van de sonde.
- Let op de houdbaarheidsdatum, druppelsnelheid en de temperatuur van de sondevoeding
- Let op de reactie van de zorgvrager en bij langdurig gebruik op de invloed van de sonde op
zijn dagelijkse verrichtingen. Let op complicaties zoals, verstopping, diarree of aspiratie.
Mogelijke complicaties
Aspiratiepneunomie :
Als de sonde niet in de maag ligt maar in de keelholte, kan er voeding in de longen van de zorgvrager
lopen. Dat noemen we aspiratie. Aspiratie is het bij inademing aanzuigen van een vaste stof of van
een vloeistof in de luchtwegen. Risico op longontsteking.
Bradycardie :
Tijdens het inbrengen van een neus-maagsonde kan de nervus vagus worden geprikkeld. Een
bradycardie is een ritmestoornis waarbij het hart te traag klopt. Controleer vóór en na het inbrengen
van de sonde de polsslag. Verwijder de neus-maagsonde als je een bradycardie waarneemt
Voorlichting en instructie
Bij de toediening van sondevoeding sluit je aan bij wat de zorgvrager al weet, geef voorlichting :
- De reden voor het geven van sondevoeding
- De wijze waarop de sonde wordt ingebracht
- Mogelijke lichamelijke reacties (kokhalzen, benauwd, hindering, kriebels)
- Mogelijk een verzadigd gevoel
- Wanneer de zorgvrager moet waarschuwen (langere benauwdheid, paniek, klachten)
- Wat de zorgvrager wel en niet kan doen als hij de sonde heeft
Regels en voorschriften
Beoordeel of de sonde steriel verpakt is en of de steriliteit niet verlopen is. Je werkt hygiënisch door
de sonde die je gebruikt op een steriel veld te leggen. Controleer altijd de ligging van de sonde. Je
werkt het makkelijkst als je op de ooghoogte met de zorgvrager staat. Neem niet meer materialen
mee naar de zorgvrager dan je nodig hebt. Zorg dat een verwijderde sonde in de juiste afvalcontainer
komt, om kruisbesmetting te voorkomen. Bij het uitvoeren is de Wet BIG van toepassing.
Coördinatie en rapportage van de zorg
Bij de verzorging van een zorgvrager die sondevoeding krijgt, zijn zorgverleners betrokken :
- De arts van de organisatie of de huisarts (opdrachtgever)
- De diëtist die advies geeft over het soort sondevoeding
- Het verplegend en verzorgend personeel
Rapporteer bijzonderheden die wijzen op complicaties aan de coördinerend verpleegkundige en/of
arts. Daarnaast moet je de volgende aspecten altijd standaard in het verpleegdossier noteren :
- De toegediende hoeveelheid water en voeding op de vochtlijst of vochtbalans
- De reacties van de zorgvrager
- De datum, het tijdstip en de hoeveelheid toegediende sondevoeding.
