INTRODUCTION TO ABNORMAL CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOLOGY 1
Samenvatting Introduction to Abnormal Child and Adolescent
Psychology (Robert Weis, 2021)
Hoofdstuk 8, Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder
Vertaling titel: aandachtstekort/hyperactiviteitsstoornis
8.1. Description and Epidemiology (Beschrijving en epidemiologie)
ADHD zoals wij het nu kennen, verscheen voor het eerst in de DSM-II als een hyperkinetische
reactie van de kindertijd. In de DSM-III werd het een aandachtstekortstoornis (ADD)
genoemd. Daaropvolgend onderzoek toonde aan dat problemen met onoplettendheid en
hyperactiviteit-impulsiviteit beide belangrijke kenmerken van de stoornis waren. Hierdoor
werd het in de herziene versie van DSM-III een
aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitsstoornis genoemd.
8.1.1. What is Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder? (Wat is Aandachtstekortstoornis/
hyperactiviteitsstoornis?)
Description (Beschrijving)
ADHD= Een neurologische ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door significante
symptomen van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit.
DSM-5 ADHD definitie (diagnostische criteria):
A. Een persisterend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat
interfereert met het functioneren of de ontwikkeling, zoals gekenmerkt door (1) en/of (2)
1) Onoplettendheid: 6 of meer van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste 6
maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en een negatieve invloed
heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet past bij het
ontwikkelingsniveau.
Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt
achteloze fouten in schoolwerk, werk of bij andere activiteiten.
Heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spelletjes te houden.
Lijkt vaak niet te luisteren als hij direct aangesproken wordt.
Volgt aanwijzingen vaak niet op en slaagt er vaak niet in om karweitjes of
schoolwerk af te maken of taken op het werk na te komen.
Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
Vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met
taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen.
Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden.
Wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden
2) Hyperactiviteit en impulsiviteit: 6 of meer van de volgende symptomen zijn
gedurende ten minste 6 maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en
een negatieve invloed heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet
past bij het ontwikkelingsniveau.
Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn stoel.
Staat vaak op in de klas of in andere situaties waar verwacht wordt dat men op
zijn plaats blijft zitten.
Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is.
Kan moeilijk rustig spelen of zich bezig houden met ontspannende
activiteiten.
Is vaak ‘in de weer’.
Praat vaak aan 1 stuk door.
, INTRODUCTION TO ABNORMAL CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOLOGY 2
Gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn.
Heeft vaak moeite op zijn beurt te wachten.
Verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op.
B. Enkele symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of onoplettendheid die beperkingen
veroorzaken waren voor het 12e jaar aanwezig.
C. Enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op 2 of meer terreinen (bijv. op
school en thuis)
D. Er moeten duidelijke aanwijzingen zijn van significante beperkingen in het sociale, school- of
beroepsmatig functioneren.
E. De symptomen komen niet uitsluitend voor in het beloop van een pervasieve
ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of een andere psychotische stoornis en zijn niet eerder toe
te schrijven aan een andere psychische stoornis.
Doordat kinderen met symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit ofwel onoplettendheid
gediagnosticeerd kunnen worden, betekent dit dat de kinderen met de diagnose ADHD op zeer
uiteenlopende manieren kan manifesteren.
Kinderen met ADHD kunnen op 3 manieren worden onderscheiden van leeftijdsgenoten zonder
ADHD:
1. Mensen met ADHD vertonen een aanhoudend patroon van onoplettendheid en/of
hyperactiviteit-impulsiviteit voor ten minste 6 maanden.
2. Mensen met ADHD vertonen symptomen in meerdere settingen.
3. Mensen met ADHD vertonen onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat niet
passend is bij hun ontwikkelingsniveau.
De DSM-5 instrueert clinici om de ernst van ADHD-symptomen te specificeren in mild, matig en
ernstig. Personen met een ‘milde’ ADHD hebben weinig of geen symptomen, in tegenstelling
tot personen met een ‘ernstige’ ADHD die meer symptomen hebben dan nodig is voor de
diagnose.
Presentations (Presentaties)
In de DSM worden er 3 beelden van ADHD onderscheden:
1. Het overwegend onoplettende beeld (ADD): Ernstige en aanhoudende aandachtsproblemen.
Worden vaak over het hoofd gezien door ouders en leraren. Komt vaak voor bij oudere
kinderen en adolescenten, en vooral bij meisjes.
2. Overwegend hyperactieve/impulsieve beeld: Ernstige en aanhoudende
hyperactiviteit/impulsiviteit.
Zijn vaak jongere kinderen en vaker jongens. Symptomen zijn vaak tussen 3- en 4-jarige
leeftijd. Deze kinderen zullen vaak aandachtsproblemen krijgen op lange termijn en gaan
vaak op termijn over naar het gecombineerde beeld. Het komt bijna niet voor bij oudere
leerlingen, waardoor het ook wel wordt gezien als de ontwikkelingsvoorloper voor
gecombineerd beeld.
3. Gecombineerd beeld: Beide soorten problemen komen gezamenlijk voor.
Hebben vaak onderliggende problemen met gedragsinhibitie (=vermogen om directe
impulsen te beheersen om langetermijndoelen te bereiken).
Symptoms Across Development (Symptomen over de hele ontwikkeling)
Voorschool Schoolleeftijd Adolescentie Collega
Onopletten Kind speelt korte Activiteiten zijn Minder Vergeet afspraken
d tijd (<3 min) kort (<10 min), volhardend in of opdrachten,
vergeetachtig, taken dan plant niet
ongeorganiseer leeftijdsgenote vooruit voor
d, gemakkelijk, n (<20-30 langlopende
afgeleid min), focust projecten.
zich niet op
Samenvatting Introduction to Abnormal Child and Adolescent
Psychology (Robert Weis, 2021)
Hoofdstuk 8, Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder
Vertaling titel: aandachtstekort/hyperactiviteitsstoornis
8.1. Description and Epidemiology (Beschrijving en epidemiologie)
ADHD zoals wij het nu kennen, verscheen voor het eerst in de DSM-II als een hyperkinetische
reactie van de kindertijd. In de DSM-III werd het een aandachtstekortstoornis (ADD)
genoemd. Daaropvolgend onderzoek toonde aan dat problemen met onoplettendheid en
hyperactiviteit-impulsiviteit beide belangrijke kenmerken van de stoornis waren. Hierdoor
werd het in de herziene versie van DSM-III een
aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitsstoornis genoemd.
8.1.1. What is Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder? (Wat is Aandachtstekortstoornis/
hyperactiviteitsstoornis?)
Description (Beschrijving)
ADHD= Een neurologische ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door significante
symptomen van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit.
DSM-5 ADHD definitie (diagnostische criteria):
A. Een persisterend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat
interfereert met het functioneren of de ontwikkeling, zoals gekenmerkt door (1) en/of (2)
1) Onoplettendheid: 6 of meer van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste 6
maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en een negatieve invloed
heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet past bij het
ontwikkelingsniveau.
Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt
achteloze fouten in schoolwerk, werk of bij andere activiteiten.
Heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spelletjes te houden.
Lijkt vaak niet te luisteren als hij direct aangesproken wordt.
Volgt aanwijzingen vaak niet op en slaagt er vaak niet in om karweitjes of
schoolwerk af te maken of taken op het werk na te komen.
Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
Vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met
taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen.
Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden.
Wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden
2) Hyperactiviteit en impulsiviteit: 6 of meer van de volgende symptomen zijn
gedurende ten minste 6 maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en
een negatieve invloed heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet
past bij het ontwikkelingsniveau.
Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn stoel.
Staat vaak op in de klas of in andere situaties waar verwacht wordt dat men op
zijn plaats blijft zitten.
Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is.
Kan moeilijk rustig spelen of zich bezig houden met ontspannende
activiteiten.
Is vaak ‘in de weer’.
Praat vaak aan 1 stuk door.
, INTRODUCTION TO ABNORMAL CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOLOGY 2
Gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn.
Heeft vaak moeite op zijn beurt te wachten.
Verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op.
B. Enkele symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of onoplettendheid die beperkingen
veroorzaken waren voor het 12e jaar aanwezig.
C. Enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op 2 of meer terreinen (bijv. op
school en thuis)
D. Er moeten duidelijke aanwijzingen zijn van significante beperkingen in het sociale, school- of
beroepsmatig functioneren.
E. De symptomen komen niet uitsluitend voor in het beloop van een pervasieve
ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of een andere psychotische stoornis en zijn niet eerder toe
te schrijven aan een andere psychische stoornis.
Doordat kinderen met symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit ofwel onoplettendheid
gediagnosticeerd kunnen worden, betekent dit dat de kinderen met de diagnose ADHD op zeer
uiteenlopende manieren kan manifesteren.
Kinderen met ADHD kunnen op 3 manieren worden onderscheiden van leeftijdsgenoten zonder
ADHD:
1. Mensen met ADHD vertonen een aanhoudend patroon van onoplettendheid en/of
hyperactiviteit-impulsiviteit voor ten minste 6 maanden.
2. Mensen met ADHD vertonen symptomen in meerdere settingen.
3. Mensen met ADHD vertonen onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat niet
passend is bij hun ontwikkelingsniveau.
De DSM-5 instrueert clinici om de ernst van ADHD-symptomen te specificeren in mild, matig en
ernstig. Personen met een ‘milde’ ADHD hebben weinig of geen symptomen, in tegenstelling
tot personen met een ‘ernstige’ ADHD die meer symptomen hebben dan nodig is voor de
diagnose.
Presentations (Presentaties)
In de DSM worden er 3 beelden van ADHD onderscheden:
1. Het overwegend onoplettende beeld (ADD): Ernstige en aanhoudende aandachtsproblemen.
Worden vaak over het hoofd gezien door ouders en leraren. Komt vaak voor bij oudere
kinderen en adolescenten, en vooral bij meisjes.
2. Overwegend hyperactieve/impulsieve beeld: Ernstige en aanhoudende
hyperactiviteit/impulsiviteit.
Zijn vaak jongere kinderen en vaker jongens. Symptomen zijn vaak tussen 3- en 4-jarige
leeftijd. Deze kinderen zullen vaak aandachtsproblemen krijgen op lange termijn en gaan
vaak op termijn over naar het gecombineerde beeld. Het komt bijna niet voor bij oudere
leerlingen, waardoor het ook wel wordt gezien als de ontwikkelingsvoorloper voor
gecombineerd beeld.
3. Gecombineerd beeld: Beide soorten problemen komen gezamenlijk voor.
Hebben vaak onderliggende problemen met gedragsinhibitie (=vermogen om directe
impulsen te beheersen om langetermijndoelen te bereiken).
Symptoms Across Development (Symptomen over de hele ontwikkeling)
Voorschool Schoolleeftijd Adolescentie Collega
Onopletten Kind speelt korte Activiteiten zijn Minder Vergeet afspraken
d tijd (<3 min) kort (<10 min), volhardend in of opdrachten,
vergeetachtig, taken dan plant niet
ongeorganiseer leeftijdsgenote vooruit voor
d, gemakkelijk, n (<20-30 langlopende
afgeleid min), focust projecten.
zich niet op
