Personen- en familierecht
Week 1.1
Eenieder die geboren wordt is rechtssubject. Ongeborene kunnen in eigen belang soms eerder
drager van rechten zijn. Daarnaast ontstaat bloed- en aanverwantschap bij de geboorte.
De voornaam wordt in de geboorteakte vermeld waarna wijziging kan plaatsvinden doormiddel van
een verzoek aan de rechtbank. Hierbij kan geweigerd worden bij ongepaste of overeenstemming met
achternaam.
Tot 1998 werd de geslachtsnaam bepaalt door de vader, tenzij buitenechtelijk. Tegenwoordig
bestaat er keuzevrijheid bij het eerste kind waarna eenheid moet bestaan voor hierop volgende
kinderen. Wijziging van achternaam gaat volgens Koninklijk besluit. Echtgenoten hebben het recht
andermans naam te gebruiken totdat ex ander huwelijk aangaat.
Woonplaats wordt bepaald door inschrijving bij de gemeente en bij gebrek hieraan werkelijk verblijf.
Onder gezag staande zoals minderjarige en handelingsonbekwame geldt de woonplaats van de
gezagvoerder. Het sterfhuis is iemands laatste woonplaats.
Het huwelijk is geen religieuze aangelegenheid. Het eerst voltrekken van een kerkelijk huwelijk is
strafbaar 449 Sr. Materiele vereisten hebben betrekking op de persoon die het huwelijk aan wil
gaan. Zo moet men minimaal 18 jaar zijn, geen gestoord geestesvermogen, geen polygamie,
toestemming van curator en geen te nauw verwantschap. Doordat een ambtenaar niet in staat is dit
alles te weten is er de mogelijkheid tot stuiting van het huwelijk door nauw betrokkene, reeds
bestaande echtgenoten en het OM.
Formele vereisten duiden op een procedure voordat een huwelijk rechtsgeldig is. Zo moet een
voornemen tussen 14 dagen en 1 jaar voor de voltrekking naar de ambtenaar gestuurd worden zodat
er tijd is voor eventuele stuiting. Er dienen minimaal 2 maximaal 4 getuigen te zijn, in het
gemeentehuis waarbij het ja-woord het moment van voltrekking is en dus niet de akte in het register.
Voordeel van geregistreerd partnerschap is dat het eerder erkend wordt in andere landen dan het
homohuwelijk. Verschillen met het huwelijk:
Totstandkoming niet met ja-woord maar de opmaak van een akte
Er mogen wel godsdienstige plechtigheden plaatsvinden
Geen scheiding van tafel en bed
Beëindiging kan geschieden zonder rechter
Door onder curatele te staan wordt men handelingsonbekwaam. Eventuele handelingen zijn
vernietigbaar dan wel nietig. Gronden ondercuratelestelling:
Persoon neemt eigen belangen niet goed waar
Gevaar voor zichzelf of anderen, bij drugsmisbruik mag wel familierechtelijk gehandeld worden
Behartigen van deze belangen kan niet door beschermingsbewind of mentorschap
Bij beschermingsbewind kan het vermogen onder het gezag van een bewindvoerder vallen. Men
blijft handelingsbekwaam (voor de wet mogen rechtshandelingen genomen worden) maar wel
handelingsbevoegd (over de onder bewind gestelde goederen).
Mentorschap ziet anders dan het bewind op niet-vermogensrechtelijke belangen van een persoon.
Er wordt gezien op verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Mentorschap en
beschermingsbewind kunnen worden gecombineerd.
, Uit 8 EVRM bescherming van family life kan gezamenlijk worden afgeleid met het
discriminatieverbod dat ook niet wettelijke familiebanden moeten worden erkend. Daarnaast is
verzorgd artikel 12 EVRM voor het recht op huwen.
Naast het EVRM speelt ook het IVRK een belang. Na ratificatie maken internationale verdragen deel
uit van de Nederlandse rechtsorde en kan de rechter directe werking toekennen mits een bepaling
voldoende concreet en eenieder verbindend is. Het IVRK wordt verschillend geïnterpreteerd omdat
er onduidelijkheid heerst over directe werking waardoor bijscholing nodig is die voor meer openheid
kan zorgen in beweegredenen van de rechter.
In monistische landen bepaalt de rechter de directe werking van een verdrag. Echter zijn er
voorbeelden van dualistische landen die zich toch laten beïnvloeden door het IVRK zonder dat deze
in de nationale wetgeving is geïncorporeerd. Artikel 3 lid 1 IVRK kan helpen uitzetting uit te stellen.
Het is van groot belang dat kinderen een ruime mogelijkheid tot toegang tot de rechter genieten
omdat alleen bij uitputting van nationale rechtsmiddelen een behandeling gestart kan worden bij the
Third Protocol. Een kind heeft het recht op een ‘broad understanding’ van zijn strafzaak.
Hoe het procesrecht voor kinderen zou moeten zijn volgens drs Lieber:
Kinderen vanaf 12 jaar proces bekwaam in afstamming, adoptie, gezag, omgang, scheiding en
kinderbeschermingsmaatregelen. Onder 12 bijgestaan door een bijzondere curator
Tussen 8 – 12 jaar informele rechtsingang en hieronder wanneer zij hun belang kunnen waarderen
Bijzondere curator moet meer luisteren naar het kind
Leeftijdsgrens voor hoor recht van 12 naar 8 jaar
Kindvriendelijker door stimulatie, ondersteuning en betere informatie
Week 1.2
Bloedverwanten zijn zij die door geboorte, of wat de wet daaraan gelijkstelt, verbonden.
Aanverwantschap ontstaat tussen aangetrouwde familie en kan niet opgeheven worden.
Het afstammingsrecht kent 2 typen moeders:
De moeder uit wie het kind geboren is (biologisch) art 1:198 sub a
De vrouw die op grond van huwelijk/GP door erkenning of gerechtelijke vaststelling duomoeder
is. Art 1:198 lid 1 sub b-d. Het kind moet verwekt zijn door kunstmatige donorbevruchting met
onbekende identiteit.
Het ontkennen van ouderschap kan wanneer geen sprake is van biologische verwantschap door de
moeder, vader en het kind. 1 jaar na bekendheid van geboorte moet dit gebeuren door de ouders en
het kind binnen 3 jaar na zijn 18e. Art 1:200 BW.
Vereisten erkenning 1:204 lid 1:
Niet te nauwe bloedverwant
16 jaar of ouder
Toestemming moeder of rechter
Toestemming van kind na 12 jaar
Niet al twee ouders
Wanneer een vader niet in staat is of wil erkennen kan nog gerechtelijk vastgesteld worden door
DNA. Moeder heeft hier 5 jaar voor en kind oneindig.
In Nederland verliest de geadopteerde zijn familierechtelijke rechtsbetrekking tot zijn vroegere
ouders. Herroeping in het belang van het kind kan tussen zijn 21 en 23 e levensjaar.
Week 1.1
Eenieder die geboren wordt is rechtssubject. Ongeborene kunnen in eigen belang soms eerder
drager van rechten zijn. Daarnaast ontstaat bloed- en aanverwantschap bij de geboorte.
De voornaam wordt in de geboorteakte vermeld waarna wijziging kan plaatsvinden doormiddel van
een verzoek aan de rechtbank. Hierbij kan geweigerd worden bij ongepaste of overeenstemming met
achternaam.
Tot 1998 werd de geslachtsnaam bepaalt door de vader, tenzij buitenechtelijk. Tegenwoordig
bestaat er keuzevrijheid bij het eerste kind waarna eenheid moet bestaan voor hierop volgende
kinderen. Wijziging van achternaam gaat volgens Koninklijk besluit. Echtgenoten hebben het recht
andermans naam te gebruiken totdat ex ander huwelijk aangaat.
Woonplaats wordt bepaald door inschrijving bij de gemeente en bij gebrek hieraan werkelijk verblijf.
Onder gezag staande zoals minderjarige en handelingsonbekwame geldt de woonplaats van de
gezagvoerder. Het sterfhuis is iemands laatste woonplaats.
Het huwelijk is geen religieuze aangelegenheid. Het eerst voltrekken van een kerkelijk huwelijk is
strafbaar 449 Sr. Materiele vereisten hebben betrekking op de persoon die het huwelijk aan wil
gaan. Zo moet men minimaal 18 jaar zijn, geen gestoord geestesvermogen, geen polygamie,
toestemming van curator en geen te nauw verwantschap. Doordat een ambtenaar niet in staat is dit
alles te weten is er de mogelijkheid tot stuiting van het huwelijk door nauw betrokkene, reeds
bestaande echtgenoten en het OM.
Formele vereisten duiden op een procedure voordat een huwelijk rechtsgeldig is. Zo moet een
voornemen tussen 14 dagen en 1 jaar voor de voltrekking naar de ambtenaar gestuurd worden zodat
er tijd is voor eventuele stuiting. Er dienen minimaal 2 maximaal 4 getuigen te zijn, in het
gemeentehuis waarbij het ja-woord het moment van voltrekking is en dus niet de akte in het register.
Voordeel van geregistreerd partnerschap is dat het eerder erkend wordt in andere landen dan het
homohuwelijk. Verschillen met het huwelijk:
Totstandkoming niet met ja-woord maar de opmaak van een akte
Er mogen wel godsdienstige plechtigheden plaatsvinden
Geen scheiding van tafel en bed
Beëindiging kan geschieden zonder rechter
Door onder curatele te staan wordt men handelingsonbekwaam. Eventuele handelingen zijn
vernietigbaar dan wel nietig. Gronden ondercuratelestelling:
Persoon neemt eigen belangen niet goed waar
Gevaar voor zichzelf of anderen, bij drugsmisbruik mag wel familierechtelijk gehandeld worden
Behartigen van deze belangen kan niet door beschermingsbewind of mentorschap
Bij beschermingsbewind kan het vermogen onder het gezag van een bewindvoerder vallen. Men
blijft handelingsbekwaam (voor de wet mogen rechtshandelingen genomen worden) maar wel
handelingsbevoegd (over de onder bewind gestelde goederen).
Mentorschap ziet anders dan het bewind op niet-vermogensrechtelijke belangen van een persoon.
Er wordt gezien op verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Mentorschap en
beschermingsbewind kunnen worden gecombineerd.
, Uit 8 EVRM bescherming van family life kan gezamenlijk worden afgeleid met het
discriminatieverbod dat ook niet wettelijke familiebanden moeten worden erkend. Daarnaast is
verzorgd artikel 12 EVRM voor het recht op huwen.
Naast het EVRM speelt ook het IVRK een belang. Na ratificatie maken internationale verdragen deel
uit van de Nederlandse rechtsorde en kan de rechter directe werking toekennen mits een bepaling
voldoende concreet en eenieder verbindend is. Het IVRK wordt verschillend geïnterpreteerd omdat
er onduidelijkheid heerst over directe werking waardoor bijscholing nodig is die voor meer openheid
kan zorgen in beweegredenen van de rechter.
In monistische landen bepaalt de rechter de directe werking van een verdrag. Echter zijn er
voorbeelden van dualistische landen die zich toch laten beïnvloeden door het IVRK zonder dat deze
in de nationale wetgeving is geïncorporeerd. Artikel 3 lid 1 IVRK kan helpen uitzetting uit te stellen.
Het is van groot belang dat kinderen een ruime mogelijkheid tot toegang tot de rechter genieten
omdat alleen bij uitputting van nationale rechtsmiddelen een behandeling gestart kan worden bij the
Third Protocol. Een kind heeft het recht op een ‘broad understanding’ van zijn strafzaak.
Hoe het procesrecht voor kinderen zou moeten zijn volgens drs Lieber:
Kinderen vanaf 12 jaar proces bekwaam in afstamming, adoptie, gezag, omgang, scheiding en
kinderbeschermingsmaatregelen. Onder 12 bijgestaan door een bijzondere curator
Tussen 8 – 12 jaar informele rechtsingang en hieronder wanneer zij hun belang kunnen waarderen
Bijzondere curator moet meer luisteren naar het kind
Leeftijdsgrens voor hoor recht van 12 naar 8 jaar
Kindvriendelijker door stimulatie, ondersteuning en betere informatie
Week 1.2
Bloedverwanten zijn zij die door geboorte, of wat de wet daaraan gelijkstelt, verbonden.
Aanverwantschap ontstaat tussen aangetrouwde familie en kan niet opgeheven worden.
Het afstammingsrecht kent 2 typen moeders:
De moeder uit wie het kind geboren is (biologisch) art 1:198 sub a
De vrouw die op grond van huwelijk/GP door erkenning of gerechtelijke vaststelling duomoeder
is. Art 1:198 lid 1 sub b-d. Het kind moet verwekt zijn door kunstmatige donorbevruchting met
onbekende identiteit.
Het ontkennen van ouderschap kan wanneer geen sprake is van biologische verwantschap door de
moeder, vader en het kind. 1 jaar na bekendheid van geboorte moet dit gebeuren door de ouders en
het kind binnen 3 jaar na zijn 18e. Art 1:200 BW.
Vereisten erkenning 1:204 lid 1:
Niet te nauwe bloedverwant
16 jaar of ouder
Toestemming moeder of rechter
Toestemming van kind na 12 jaar
Niet al twee ouders
Wanneer een vader niet in staat is of wil erkennen kan nog gerechtelijk vastgesteld worden door
DNA. Moeder heeft hier 5 jaar voor en kind oneindig.
In Nederland verliest de geadopteerde zijn familierechtelijke rechtsbetrekking tot zijn vroegere
ouders. Herroeping in het belang van het kind kan tussen zijn 21 en 23 e levensjaar.
