Inhoudsopgave
Session 1 Defining groups.............................................................................................................................. 1
H1 Introduction....................................................................................................................................................1
H3 Inclusion and identity......................................................................................................................................9
Syllabus H2 Experiential learning.......................................................................................................................18
Powerpoint S1....................................................................................................................................................20
Session 2 Group formation and development............................................................................................... 21
H4 Formation.....................................................................................................................................................21
H5 Cohesion and development..........................................................................................................................29
Powerpoint S2....................................................................................................................................................36
Session 3 Decision making in groups............................................................................................................. 38
H7 Influence.......................................................................................................................................................38
H8 Power............................................................................................................................................................45
H12 Decision making..........................................................................................................................................52
Powerpoint S3....................................................................................................................................................60
Session 4 Group roles and observation......................................................................................................... 62
H2 Studying groups............................................................................................................................................62
H6 Structure.......................................................................................................................................................67
Syllabus H3 Coaching conversation....................................................................................................................75
Syllabus H4 Giving and receiving feedback........................................................................................................76
Powerpoint S4....................................................................................................................................................76
Session 5 Conflict and groups....................................................................................................................... 78
H13 Conflict........................................................................................................................................................78
Powerpoint S5....................................................................................................................................................88
Session 6 Effective leadership and effective team learning............................................................................90
H9 Leadership.....................................................................................................................................................90
H10 Performance...............................................................................................................................................99
H11 Teams........................................................................................................................................................110
Session 7 Resolving intergroup conflict....................................................................................................... 119
H14 Intergroup relations..................................................................................................................................119
Session 1 Defining groups
H1 Introduction
1.0. Wat zijn groepen?
,Menselijke eigenschap om deel uit te maken van meerdere groepen, soms onbewust.
1.1. Definitie groepen
Groep: twee of meer individuen die verbonden zijn met elkaar binnen een sociale relaties
- Twee of meer individuen: meeste groepen bestaan uit 2-3 leden, en groepen die
bewust met een doel gecreëerd zijn vaak groter
- Verbonden: nadruk op sociale relatie die groepsleden aan elkaar verbindt. Een groep
losstaande individuen wordt pas als een groep gezien als er enige sociale
betekenisvolle verbinding is
- Met en binnen sociale relatie: relatie van de groepsleden kan verschillend zijn in type,
duur en sterkte. Ongeacht de aard, heeft een groep een type band/relatie die de
leden aan elkaar, en de groep, verbind. Kan bijv. ook zelfde gender zijn.
1.2. Variaties van groepen
Fourfold taxanomy of groups: dusdanig veel groepen dat er een onderscheid gemaakt kan
worden tussen vier types.
- Primary groups: kleine intieme groep met relaties waarbij er beïnvloeding is op
gedrag, gevoel en oordeel. Veel face to face interactie en verbondenheid met groep
ondanks dat ze niet fysiek aanwezig zijn. Leden vinden de groep vaak belangrijk en
beschermen deze. Je kan geboren worden als lid, of lidmaatschap vormt over tijd.
o Sterke sociale relaties zoals familie, vrienden, intieme relaties
- Social/secondary groups: grotere groepen die minder intiem maar formeler van aard
zijn. Er is vaak minder emotionele betrokkenheid, lidmaatschap is korter van duur en
de groep is in een meer publieke setting. Grenzen voor lidmaatschap zijn minder
sterk waardoor je makkelijker de groep binnen komt, maar ook verlaat. Meeste
mensen hebben de voorkeur om activiteiten in een sociale groep te doen
o Minder emotionele betrokkenheid zoals collega’s en hobby groepen
- Collectives: grote groepen met minder interactie. Groepen waarbij er lidmaatschap is
door bepaalde activiteiten/gebeurtenissen die leden bij elkaar brengt. Hierna gaan ze
weer individueel een eigen weg. Aansluiten bij de groep vanwege gedeelde interesse,
een doel, of bij toeval of korte ervaring.
o Weinig loyaliteit en korte duur, bijv. publiek festival of demonstratie
- Social category: groep van individuen die in een bepaalde manier gelijk aan elkaar
zijn. Voor iedereen (in-outgroup) duidelijk wie er lid is, en welke kwaliteiten er bij
typische leden horen (stereotypes). Perceptie van lidmaatschap is een deel van de
individu zijn self-concept en kennis over leden van de groep en emotionele waarde
hieraan (social identity). Groep kan slechts een verzameling van individuen zetten,
maar als er interpersoonlijke processen komen een invloedrijke groep worden.
o Gebaseerd op overeenkomsten, bijv. mannen, Nederlanders, psychologen
Social capital: de mate waarin individuen, groepen of grotere groepen mensen gelinkt zijn in
sociale relatie die bestaan uit positieve, productieve voordelen, maar bepaald door omvang
van de sociale verbinding.
- Individu die ‘rijk’ is aan sociaal kapitaal is iemand met veel verbindingen aan andere
in verschillende contexten, waarvan deze verbindingen hem helpen bij persoonlijke
en collectieve uitkomsten.
, - Afgelopen jaren veranderde het type groepen waar mensen aan deelnemen, bijv.
traditionele groepen namen af, maar online groepen juist toe.
1.3. Eigenschappen van een groep
Iedere groep heeft een aantal eigenschappen
Composition: eigenschappen van ieder individueel lid. Is verschillend per individu, maar
bepaald samen het geheel.
Boundaries: grenzen die bepalen wie er wel en niet lid is. Kunnen psychologische groepen
zijn waarbij leden gezien worden als in-outsider, of grenzen die publiek bekend zijn waarvan
iedereen weet wat de voorwaarde zijn. Grenzen kunnen ook permanent zijn of juist
veranderen over tijd.
- Open groups: individuen kunnen gemakkelijk lid worden, en ook de groep verlaten.
Vaak is er meer onderlinge- controle, - monitoring, en -competitie.
- Closed groups: cohesive groep met minder snelle veranderingen. Kan ook focus zijn
op collectieve aard en meer identificatie met de groep.
Size: groepsgrote in termen van leden. Heeft invloed op verschillende onderdelen en ook
bepalend voor hoeveel ‘social ties’ er nodig zijn om alle leden aan elkaar binnen de groep te
verbinden (formule: n(n-1/2).
- Kleine groepen: dyads (twee mensen) zijn vaak emotioneel sterk verbonden. Kleinere
groepen hebben ook minder snel subgroepen en andere structuren, processen en
interactiepatronen dan grotere.
- Grote groepen: leden hoeven niet allemaal direct verbonden aan elkaar te zijn, meer
subgroepen en leiderschap binnen de groep voor organisatie en begeleiding van de
groep. Meer indirect verbonden leden (social brain hypothese).
Interactions: type activiteiten die groepsleden met elkaar doen, kunnen vaak alleen in een
groep gedaan worden
- Task interaction: focus op behalen van een doel. Leden moeten acties, vaardigheden,
motivatie, en bronnen coördineren om beslissingen te maken, productief te zijn en
het doel te behalen
- Relationship interaction (socioementional interaction): focus op emotionele band
tussen leden. Activiteiten voor het behouden, versterken (steunen/zorgen) of
verzwakken (kritiek/conflict) van de interpersoonlijke relaties tussen de leden.
Interdependece: gaat over de mate waarin de groepsleden wel of juist niet afhankelijk van
elkaar zijn. Afhankelijkheid kan invloed hebben op uitkomsten, acties, gedachten, gevoelens
en ervaringen. Soms is er geen afhankelijkheid en kan individu zelfstandig het doel behalen.
- Symmetric interdependence with reciprocity: iedereen is gelijk en kan elkaar
beïnvloeden. Bijv. vriendschappen
- Hierarchical interdependence without reciprocity: hiërarchie met ongelijke
beïnvloeding. Bijv. Baas die taken uitverdeeld aan medewerkers die er zelf geen
invloed op hebben.
- Hierarchical interdependence with (unequeal) reciprocity: hiërarchie maar wel met
gelijkheid. Bijv. Een baas die taken moet verdelen maar medewerkers wel invloed op
hebben.
- Sequential interdependence without reciprocity: acties van het ene lid zijn bepalend
voor het andere lid welke hier geen invloed op heft. Bijv. Fabriekswerkers die
afhankelijk van elkaar zijn.
, Structure: gaat over de organisatie van de groep wat een voorspelbaar patroon heeft die
toekomstige acties bepalen. In het begin van de groep vaak veel tijd en aandacht voor
bepalen normen/rollen. Wanneer dit niet lukt eventueel verlaten van de groep.
- Group structure: gaat over de leden, interrelaties, interacties, rollen, normen en
relaties die de groep organiseren.
- Roles: specificeert de algemene verachtingen over het
gedrag/eigenschappen/verantwoordelijkheden van het groepslid binnen een
bepaalde rol (bijv. leider/volger). Acties en interactie worden ook bepaald door de
norm
- Norm: omschrijving van welk gedrag acceptabel is en welke niet. Bij overtreden van
normen kan conflict ontstaan. Mening van leden met hogere status of als een
subgroep wegen dan vaak zwaarder dan die van ‘normale’ leden.
Goals: gaat over het doel van de groep. Individuen kunnen hun eigen doelen hebben maar
deze soms ook verbinden aan de groep waardoor leden elkaar stimuleren. McGrath task
circumplex model maakt een onderscheid tussen vier basis doelen van groepen
- Generating: vaststellen strategie die ze gebruiken voor behalen doel (type 1: planning
task) of creëren van nieuwe ideeën en benaderingen voor het probleem (type 2:
creativity task).
- Choosing: beslissingen maken over issues die correcte oplossingen hebben (type 3:
intellective task) of vragen die op meerdere manieren beantwoord kunnen worden
(type 4: decision making task)
- Negotiation: verschillen van mening oplossing onder leden over doelen en beslissing
(type 5: Cognitive conflict task) of zetten van competitieve geschillen onder leden
(type 6: mixed motive task)
- Executing: uitvoeren van activiteiten waaronder deelnemen aan competitie (type 7:
contest/battles/competitive task) of het creëren van een product op uitveren van
collectieve acties (type 8: performance/psychomotor task)
o Conceptual task (type 2,3,4,5): hoge mate van informatie-uitwisseling, sociale
invloed en proces georiënteerde activiteiten
o Behavioral task (type 1,6,7,8): focus op produceren en uitvoeren
o Conflict task (type 4,5,6,7,): zorgen voor competitie onderling
o Cooperative task (type 1,2,3,8): zorgen voor samenwerking onderling
Origin: gaat over de formatie van de groep.
- Plannend: bewust gevormde groepen, vaak formeel met focus op taak. Vaak
georganiseerde structuur met soms gebrek aan emotionele betrokkenheid.
- Emergent: spontaan gevormde groep over tijd/interactie. Organisatie en structuur
vormt zicht over tijd. Focus op emotionele bevrediging i.p.v. doelen behalen.
- Fourfald taxanomy of groups (McGrath): kijkt naar geplande of opkomende groepen
naar het initiatief voor formatie (intern/extern).
o Concoted groups: formatie door externe organisatie buiten groep welke geen
lid zijn (bijv. leger die teams bepaald)
o Founded groups: formatie door individuen binnen de groep (bijv. studie
groep)
o Circumstantial groups: formatie door situate (bijv. gestrande passagier in het
OV)
o Self organizing groups: formatie door interactie tussen individuen (bijv.
surfers die samen wachten op een golf).
Session 1 Defining groups.............................................................................................................................. 1
H1 Introduction....................................................................................................................................................1
H3 Inclusion and identity......................................................................................................................................9
Syllabus H2 Experiential learning.......................................................................................................................18
Powerpoint S1....................................................................................................................................................20
Session 2 Group formation and development............................................................................................... 21
H4 Formation.....................................................................................................................................................21
H5 Cohesion and development..........................................................................................................................29
Powerpoint S2....................................................................................................................................................36
Session 3 Decision making in groups............................................................................................................. 38
H7 Influence.......................................................................................................................................................38
H8 Power............................................................................................................................................................45
H12 Decision making..........................................................................................................................................52
Powerpoint S3....................................................................................................................................................60
Session 4 Group roles and observation......................................................................................................... 62
H2 Studying groups............................................................................................................................................62
H6 Structure.......................................................................................................................................................67
Syllabus H3 Coaching conversation....................................................................................................................75
Syllabus H4 Giving and receiving feedback........................................................................................................76
Powerpoint S4....................................................................................................................................................76
Session 5 Conflict and groups....................................................................................................................... 78
H13 Conflict........................................................................................................................................................78
Powerpoint S5....................................................................................................................................................88
Session 6 Effective leadership and effective team learning............................................................................90
H9 Leadership.....................................................................................................................................................90
H10 Performance...............................................................................................................................................99
H11 Teams........................................................................................................................................................110
Session 7 Resolving intergroup conflict....................................................................................................... 119
H14 Intergroup relations..................................................................................................................................119
Session 1 Defining groups
H1 Introduction
1.0. Wat zijn groepen?
,Menselijke eigenschap om deel uit te maken van meerdere groepen, soms onbewust.
1.1. Definitie groepen
Groep: twee of meer individuen die verbonden zijn met elkaar binnen een sociale relaties
- Twee of meer individuen: meeste groepen bestaan uit 2-3 leden, en groepen die
bewust met een doel gecreëerd zijn vaak groter
- Verbonden: nadruk op sociale relatie die groepsleden aan elkaar verbindt. Een groep
losstaande individuen wordt pas als een groep gezien als er enige sociale
betekenisvolle verbinding is
- Met en binnen sociale relatie: relatie van de groepsleden kan verschillend zijn in type,
duur en sterkte. Ongeacht de aard, heeft een groep een type band/relatie die de
leden aan elkaar, en de groep, verbind. Kan bijv. ook zelfde gender zijn.
1.2. Variaties van groepen
Fourfold taxanomy of groups: dusdanig veel groepen dat er een onderscheid gemaakt kan
worden tussen vier types.
- Primary groups: kleine intieme groep met relaties waarbij er beïnvloeding is op
gedrag, gevoel en oordeel. Veel face to face interactie en verbondenheid met groep
ondanks dat ze niet fysiek aanwezig zijn. Leden vinden de groep vaak belangrijk en
beschermen deze. Je kan geboren worden als lid, of lidmaatschap vormt over tijd.
o Sterke sociale relaties zoals familie, vrienden, intieme relaties
- Social/secondary groups: grotere groepen die minder intiem maar formeler van aard
zijn. Er is vaak minder emotionele betrokkenheid, lidmaatschap is korter van duur en
de groep is in een meer publieke setting. Grenzen voor lidmaatschap zijn minder
sterk waardoor je makkelijker de groep binnen komt, maar ook verlaat. Meeste
mensen hebben de voorkeur om activiteiten in een sociale groep te doen
o Minder emotionele betrokkenheid zoals collega’s en hobby groepen
- Collectives: grote groepen met minder interactie. Groepen waarbij er lidmaatschap is
door bepaalde activiteiten/gebeurtenissen die leden bij elkaar brengt. Hierna gaan ze
weer individueel een eigen weg. Aansluiten bij de groep vanwege gedeelde interesse,
een doel, of bij toeval of korte ervaring.
o Weinig loyaliteit en korte duur, bijv. publiek festival of demonstratie
- Social category: groep van individuen die in een bepaalde manier gelijk aan elkaar
zijn. Voor iedereen (in-outgroup) duidelijk wie er lid is, en welke kwaliteiten er bij
typische leden horen (stereotypes). Perceptie van lidmaatschap is een deel van de
individu zijn self-concept en kennis over leden van de groep en emotionele waarde
hieraan (social identity). Groep kan slechts een verzameling van individuen zetten,
maar als er interpersoonlijke processen komen een invloedrijke groep worden.
o Gebaseerd op overeenkomsten, bijv. mannen, Nederlanders, psychologen
Social capital: de mate waarin individuen, groepen of grotere groepen mensen gelinkt zijn in
sociale relatie die bestaan uit positieve, productieve voordelen, maar bepaald door omvang
van de sociale verbinding.
- Individu die ‘rijk’ is aan sociaal kapitaal is iemand met veel verbindingen aan andere
in verschillende contexten, waarvan deze verbindingen hem helpen bij persoonlijke
en collectieve uitkomsten.
, - Afgelopen jaren veranderde het type groepen waar mensen aan deelnemen, bijv.
traditionele groepen namen af, maar online groepen juist toe.
1.3. Eigenschappen van een groep
Iedere groep heeft een aantal eigenschappen
Composition: eigenschappen van ieder individueel lid. Is verschillend per individu, maar
bepaald samen het geheel.
Boundaries: grenzen die bepalen wie er wel en niet lid is. Kunnen psychologische groepen
zijn waarbij leden gezien worden als in-outsider, of grenzen die publiek bekend zijn waarvan
iedereen weet wat de voorwaarde zijn. Grenzen kunnen ook permanent zijn of juist
veranderen over tijd.
- Open groups: individuen kunnen gemakkelijk lid worden, en ook de groep verlaten.
Vaak is er meer onderlinge- controle, - monitoring, en -competitie.
- Closed groups: cohesive groep met minder snelle veranderingen. Kan ook focus zijn
op collectieve aard en meer identificatie met de groep.
Size: groepsgrote in termen van leden. Heeft invloed op verschillende onderdelen en ook
bepalend voor hoeveel ‘social ties’ er nodig zijn om alle leden aan elkaar binnen de groep te
verbinden (formule: n(n-1/2).
- Kleine groepen: dyads (twee mensen) zijn vaak emotioneel sterk verbonden. Kleinere
groepen hebben ook minder snel subgroepen en andere structuren, processen en
interactiepatronen dan grotere.
- Grote groepen: leden hoeven niet allemaal direct verbonden aan elkaar te zijn, meer
subgroepen en leiderschap binnen de groep voor organisatie en begeleiding van de
groep. Meer indirect verbonden leden (social brain hypothese).
Interactions: type activiteiten die groepsleden met elkaar doen, kunnen vaak alleen in een
groep gedaan worden
- Task interaction: focus op behalen van een doel. Leden moeten acties, vaardigheden,
motivatie, en bronnen coördineren om beslissingen te maken, productief te zijn en
het doel te behalen
- Relationship interaction (socioementional interaction): focus op emotionele band
tussen leden. Activiteiten voor het behouden, versterken (steunen/zorgen) of
verzwakken (kritiek/conflict) van de interpersoonlijke relaties tussen de leden.
Interdependece: gaat over de mate waarin de groepsleden wel of juist niet afhankelijk van
elkaar zijn. Afhankelijkheid kan invloed hebben op uitkomsten, acties, gedachten, gevoelens
en ervaringen. Soms is er geen afhankelijkheid en kan individu zelfstandig het doel behalen.
- Symmetric interdependence with reciprocity: iedereen is gelijk en kan elkaar
beïnvloeden. Bijv. vriendschappen
- Hierarchical interdependence without reciprocity: hiërarchie met ongelijke
beïnvloeding. Bijv. Baas die taken uitverdeeld aan medewerkers die er zelf geen
invloed op hebben.
- Hierarchical interdependence with (unequeal) reciprocity: hiërarchie maar wel met
gelijkheid. Bijv. Een baas die taken moet verdelen maar medewerkers wel invloed op
hebben.
- Sequential interdependence without reciprocity: acties van het ene lid zijn bepalend
voor het andere lid welke hier geen invloed op heft. Bijv. Fabriekswerkers die
afhankelijk van elkaar zijn.
, Structure: gaat over de organisatie van de groep wat een voorspelbaar patroon heeft die
toekomstige acties bepalen. In het begin van de groep vaak veel tijd en aandacht voor
bepalen normen/rollen. Wanneer dit niet lukt eventueel verlaten van de groep.
- Group structure: gaat over de leden, interrelaties, interacties, rollen, normen en
relaties die de groep organiseren.
- Roles: specificeert de algemene verachtingen over het
gedrag/eigenschappen/verantwoordelijkheden van het groepslid binnen een
bepaalde rol (bijv. leider/volger). Acties en interactie worden ook bepaald door de
norm
- Norm: omschrijving van welk gedrag acceptabel is en welke niet. Bij overtreden van
normen kan conflict ontstaan. Mening van leden met hogere status of als een
subgroep wegen dan vaak zwaarder dan die van ‘normale’ leden.
Goals: gaat over het doel van de groep. Individuen kunnen hun eigen doelen hebben maar
deze soms ook verbinden aan de groep waardoor leden elkaar stimuleren. McGrath task
circumplex model maakt een onderscheid tussen vier basis doelen van groepen
- Generating: vaststellen strategie die ze gebruiken voor behalen doel (type 1: planning
task) of creëren van nieuwe ideeën en benaderingen voor het probleem (type 2:
creativity task).
- Choosing: beslissingen maken over issues die correcte oplossingen hebben (type 3:
intellective task) of vragen die op meerdere manieren beantwoord kunnen worden
(type 4: decision making task)
- Negotiation: verschillen van mening oplossing onder leden over doelen en beslissing
(type 5: Cognitive conflict task) of zetten van competitieve geschillen onder leden
(type 6: mixed motive task)
- Executing: uitvoeren van activiteiten waaronder deelnemen aan competitie (type 7:
contest/battles/competitive task) of het creëren van een product op uitveren van
collectieve acties (type 8: performance/psychomotor task)
o Conceptual task (type 2,3,4,5): hoge mate van informatie-uitwisseling, sociale
invloed en proces georiënteerde activiteiten
o Behavioral task (type 1,6,7,8): focus op produceren en uitvoeren
o Conflict task (type 4,5,6,7,): zorgen voor competitie onderling
o Cooperative task (type 1,2,3,8): zorgen voor samenwerking onderling
Origin: gaat over de formatie van de groep.
- Plannend: bewust gevormde groepen, vaak formeel met focus op taak. Vaak
georganiseerde structuur met soms gebrek aan emotionele betrokkenheid.
- Emergent: spontaan gevormde groep over tijd/interactie. Organisatie en structuur
vormt zicht over tijd. Focus op emotionele bevrediging i.p.v. doelen behalen.
- Fourfald taxanomy of groups (McGrath): kijkt naar geplande of opkomende groepen
naar het initiatief voor formatie (intern/extern).
o Concoted groups: formatie door externe organisatie buiten groep welke geen
lid zijn (bijv. leger die teams bepaald)
o Founded groups: formatie door individuen binnen de groep (bijv. studie
groep)
o Circumstantial groups: formatie door situate (bijv. gestrande passagier in het
OV)
o Self organizing groups: formatie door interactie tussen individuen (bijv.
surfers die samen wachten op een golf).
