Hoorcolleges Politieke Communicatie & Journalistiek
Hoorcollege 1: 31-10-2019 – Inleiding Politieke Communicatie & Journalistiek
Wat is politieke communicatie?
Politieke Communicatie = De interactie tussen politiek, media en het publiek
Gaat niet alleen over politiek, maar ook journalistiek: hoe media met publieke informatie
omgaan, hoe zij hun publiek bereiken en hoe zij informatie doorgeven van politiek naar
publiek en omgekeerd.
Elke pijl is politieke communicatie.
Politieke communicatie gaat dus om (machts)relaties tussen politieke actoren,
media/journalisten en burgers.
De aandacht van het publiek, media en politiek is beperkt. Ze kunnen niet overal
aandacht aan geven!
Politieke communicatie is een gevecht over welke onderwerpen op de agenda
komen; om te bepalen wat er op dat moment belangrijk is.
Het is een gevecht, omdat er teveel issues en meningen zijn om allemaal gehoord te
worden.
Daarom is er een gevecht om op de agenda te komen, aandacht te krijgen, in de
media te komen en in beleid belangrijk te zijn. Machtsstrijd!
Focus op krachtsverhoudingen
Wat verwachten we van de media?
We vinden de media belangrijk; de media moeten een bepaalde rol vervullen in de
maatschappij.
Wij hebben bepaalde verwachtingen van media in een gezonde democratie.
1
,Vrije media als vierde macht.
Media worden gezien als vierde pijler van democratie (rechtgevende, wetgevend,
uitvoerend en media.
De reden hiervoor is dat de media bepaalde functies vervullen die belangrijk zijn om een
democratie te doen werken.
Functies van de media in een (ideale) democratie (McNair, 2011) (Deze 5 functies zijn
cruciaal voor een gezonde democratie)
1. Informatie:
Monitoring en informeren van mensen. Media kan informatie geven die bijvoorbeeld
uit de politiek komt en geeft info door aan publiek en aan zoveel mogelijk mensen.
Dit is een van de basisdingen wat we van de media verwachten.
In artikel vanBennett is dat het enige wat politici vinden dat media moeten doen;
maar er is veel meer!
2. Educatie
(uitleggen wat feiten en events betekenen) Interpretatie. Uitleggen van informatie
aan het publiek.
Informatie doorgeven (heel simpel) hier heb je geen mensen voor nodig
Maar: journalisten moeten ook uitleggen wat iets betekent: als er een nieuwe wet
is, dan moeten de journalisten deze nieuwe wetgeving voor het publiek betekent.
Politici willen dit nooit precies aan het publiek uitleggen. Zo hou je publiek
betrokken met politieke beslissingen.
3. Platformfunctie
(=media als een virtuele plaats waar ideeën uitgewisseld kunnen worden)
Publieke sfeer in een maatschappij is dat verschillende ideeën en standpunten met
elkaar in contact kunnen komen.
De maatschappij kan op deze manier beslissingen nemen die de meeste mensen
kunnen accepteren.
Media bieden een platform waar verschillende meningen bij elkaar in contact
komen
Media bieden een platform voor mensen en heel misschien leiden tot een
2
, consensus of dat ze in ieder geval weten welke verschillende meningen bestaan.
4. Watchdog function
(=Controle en rapportering over wat de overheid of bedrijven doet) Journalisten
controleren wat er in de politieke en economisch wereld gebeurt.
Kritisch kijken naar wat de overheid doet, berichten die politici sturen, etc. Is er
geen sprake corruptieschandaal? Verbergt de farmaceutische industrie iets?
Publiek zelf heeft hier niet de middelen voor, dus doen journalisten het. Maar die
hebben hier ook niet altijd de tijd/ruimte voor, omdat ze zich moeten focussen op
andere functies (commerciële medialogica)
5. Channel function
(=Politieke boodschappen en meningen moeten een kans krijgen, media stellen
daarvoor plaats ter beschikking) Politieke boodschappen moeten een plek hebben
waar ze rechtstreek hun boodschap kunnen geven aan het publiek; de media is hier
de juiste plek.
Politieke boodschappen moeten ook een plaats krijgen, politici moeten een plek
hebben waar zij hun mening en standpunten kwijt kunnen voor het publiek.
In de media bereiken ze namelijk meer mensen. Dit kan bijvoorbeeld d.m.v. ruimte
geven in een medium, een interview, opinie-bijdrages.
Politici kunnen op deze manier hun standpunten tonen aan de politiek.
VERSCHIL TUSSEN PLATFORMFUNCTIE EN CHANNELFUNCTIE
Bij channelfunctie: de mogelijkheid dat een individuele actor zijn mening naar voren kan
brengen en mensen weten hoe een actor over een issue denkt.
Bij platformfunctie; het bied een plaats voor het in contact komen van die meningen.
Mensen kunnen hier hun mening kwijt. De publieke sfeer is hier belangrijk.
De vraag is in welke mate de journalistiek momenteel voldoet aan deze functies.
3
, Hoe zien journalisten hun werk dan?
Journalisten kunnen niet al deze functies vervullen: zij bepalen zelf wat voor soort
journalist zij willen zijn.
Welke ideeën hebben journalisten over hun rol als journalist?
Ze kunnen meerdere rollen tegelijk hebben
Journalistieke rolopvattingen (David Weaver)
1. Disseminator (informatieverspreiding) Zoveel mogelijk mensen willen bereiken met
zoveel mogelijk informatie.
Politici vinden vaak dat ze alleen maar informatie moeten verspreiden
2. Interpreter (uitleggen en duiden) Hangt samen met functie Educatie; uitleggen. Niet
alleen weergeven wat er in de politiek gebeurt, maar ook uitleggen wat het betekent.
3. Adversarial (zich zeer kritisch opstellen tegenover politici en bedrijven)
Een waakhondfunctie proberen te vervullen; zeer kritisch en sceptisch zijn over
politiek, bedrijven en organisaties. Is het waar? Is dit het hele verhaal?
Moet ik kritische vragen stellen achterhalen? Onderzoeksjournalisten.
Dit kost heel veel tijd en je moet hier heel veel skills voor hebben.
4. Populist mobilizer (probeert mensen mee te krijgen, engagement) Proberen mensen
actief mee te krijgen en bereiken bij de politiek. Proberen mensen te interesseren en
te betrekken. Maar ook het publiek vragen om hun mening te geven.
Dit soort journalisten gaan meer op zoek naar gemarginaliseerde groepen in de
maatschappij, die anders veel moeilijker in de media komen. Deze mensen een stem
geven.
Een journalist hoeft niet al deze functies te doen. Iedere journalist heeft z’n eigen
functie(s)
4
Hoorcollege 1: 31-10-2019 – Inleiding Politieke Communicatie & Journalistiek
Wat is politieke communicatie?
Politieke Communicatie = De interactie tussen politiek, media en het publiek
Gaat niet alleen over politiek, maar ook journalistiek: hoe media met publieke informatie
omgaan, hoe zij hun publiek bereiken en hoe zij informatie doorgeven van politiek naar
publiek en omgekeerd.
Elke pijl is politieke communicatie.
Politieke communicatie gaat dus om (machts)relaties tussen politieke actoren,
media/journalisten en burgers.
De aandacht van het publiek, media en politiek is beperkt. Ze kunnen niet overal
aandacht aan geven!
Politieke communicatie is een gevecht over welke onderwerpen op de agenda
komen; om te bepalen wat er op dat moment belangrijk is.
Het is een gevecht, omdat er teveel issues en meningen zijn om allemaal gehoord te
worden.
Daarom is er een gevecht om op de agenda te komen, aandacht te krijgen, in de
media te komen en in beleid belangrijk te zijn. Machtsstrijd!
Focus op krachtsverhoudingen
Wat verwachten we van de media?
We vinden de media belangrijk; de media moeten een bepaalde rol vervullen in de
maatschappij.
Wij hebben bepaalde verwachtingen van media in een gezonde democratie.
1
,Vrije media als vierde macht.
Media worden gezien als vierde pijler van democratie (rechtgevende, wetgevend,
uitvoerend en media.
De reden hiervoor is dat de media bepaalde functies vervullen die belangrijk zijn om een
democratie te doen werken.
Functies van de media in een (ideale) democratie (McNair, 2011) (Deze 5 functies zijn
cruciaal voor een gezonde democratie)
1. Informatie:
Monitoring en informeren van mensen. Media kan informatie geven die bijvoorbeeld
uit de politiek komt en geeft info door aan publiek en aan zoveel mogelijk mensen.
Dit is een van de basisdingen wat we van de media verwachten.
In artikel vanBennett is dat het enige wat politici vinden dat media moeten doen;
maar er is veel meer!
2. Educatie
(uitleggen wat feiten en events betekenen) Interpretatie. Uitleggen van informatie
aan het publiek.
Informatie doorgeven (heel simpel) hier heb je geen mensen voor nodig
Maar: journalisten moeten ook uitleggen wat iets betekent: als er een nieuwe wet
is, dan moeten de journalisten deze nieuwe wetgeving voor het publiek betekent.
Politici willen dit nooit precies aan het publiek uitleggen. Zo hou je publiek
betrokken met politieke beslissingen.
3. Platformfunctie
(=media als een virtuele plaats waar ideeën uitgewisseld kunnen worden)
Publieke sfeer in een maatschappij is dat verschillende ideeën en standpunten met
elkaar in contact kunnen komen.
De maatschappij kan op deze manier beslissingen nemen die de meeste mensen
kunnen accepteren.
Media bieden een platform waar verschillende meningen bij elkaar in contact
komen
Media bieden een platform voor mensen en heel misschien leiden tot een
2
, consensus of dat ze in ieder geval weten welke verschillende meningen bestaan.
4. Watchdog function
(=Controle en rapportering over wat de overheid of bedrijven doet) Journalisten
controleren wat er in de politieke en economisch wereld gebeurt.
Kritisch kijken naar wat de overheid doet, berichten die politici sturen, etc. Is er
geen sprake corruptieschandaal? Verbergt de farmaceutische industrie iets?
Publiek zelf heeft hier niet de middelen voor, dus doen journalisten het. Maar die
hebben hier ook niet altijd de tijd/ruimte voor, omdat ze zich moeten focussen op
andere functies (commerciële medialogica)
5. Channel function
(=Politieke boodschappen en meningen moeten een kans krijgen, media stellen
daarvoor plaats ter beschikking) Politieke boodschappen moeten een plek hebben
waar ze rechtstreek hun boodschap kunnen geven aan het publiek; de media is hier
de juiste plek.
Politieke boodschappen moeten ook een plaats krijgen, politici moeten een plek
hebben waar zij hun mening en standpunten kwijt kunnen voor het publiek.
In de media bereiken ze namelijk meer mensen. Dit kan bijvoorbeeld d.m.v. ruimte
geven in een medium, een interview, opinie-bijdrages.
Politici kunnen op deze manier hun standpunten tonen aan de politiek.
VERSCHIL TUSSEN PLATFORMFUNCTIE EN CHANNELFUNCTIE
Bij channelfunctie: de mogelijkheid dat een individuele actor zijn mening naar voren kan
brengen en mensen weten hoe een actor over een issue denkt.
Bij platformfunctie; het bied een plaats voor het in contact komen van die meningen.
Mensen kunnen hier hun mening kwijt. De publieke sfeer is hier belangrijk.
De vraag is in welke mate de journalistiek momenteel voldoet aan deze functies.
3
, Hoe zien journalisten hun werk dan?
Journalisten kunnen niet al deze functies vervullen: zij bepalen zelf wat voor soort
journalist zij willen zijn.
Welke ideeën hebben journalisten over hun rol als journalist?
Ze kunnen meerdere rollen tegelijk hebben
Journalistieke rolopvattingen (David Weaver)
1. Disseminator (informatieverspreiding) Zoveel mogelijk mensen willen bereiken met
zoveel mogelijk informatie.
Politici vinden vaak dat ze alleen maar informatie moeten verspreiden
2. Interpreter (uitleggen en duiden) Hangt samen met functie Educatie; uitleggen. Niet
alleen weergeven wat er in de politiek gebeurt, maar ook uitleggen wat het betekent.
3. Adversarial (zich zeer kritisch opstellen tegenover politici en bedrijven)
Een waakhondfunctie proberen te vervullen; zeer kritisch en sceptisch zijn over
politiek, bedrijven en organisaties. Is het waar? Is dit het hele verhaal?
Moet ik kritische vragen stellen achterhalen? Onderzoeksjournalisten.
Dit kost heel veel tijd en je moet hier heel veel skills voor hebben.
4. Populist mobilizer (probeert mensen mee te krijgen, engagement) Proberen mensen
actief mee te krijgen en bereiken bij de politiek. Proberen mensen te interesseren en
te betrekken. Maar ook het publiek vragen om hun mening te geven.
Dit soort journalisten gaan meer op zoek naar gemarginaliseerde groepen in de
maatschappij, die anders veel moeilijker in de media komen. Deze mensen een stem
geven.
Een journalist hoeft niet al deze functies te doen. Iedere journalist heeft z’n eigen
functie(s)
4
