Bestuursrecht Samenvatting
Week 1
De gemeente is een zogenaamd openbaar lichaam en dus een publiekrechtelijke
rechtspersoon.
Gemeenteraad (algemeen bestuur), het college van B&W (dagelijks bestuur) en de
burgemeester zijn bestuursorganen.
Ambtenaren:
- Dienen het algemeen belang
- Worden benoemd door het college van B&W
- Bereiden beleid voor en voeren beleid uit
- Beleid wordt vastgesteld door bestuursorganen
- Kunnen namens het college van B&W en burgemeester mandaat besluiten nemen
- Bereiden voorstellen van de gemeenteraad en het college van B&W en voeren dat uit
Gemeenteraad (bestuursorgaan)
- Vertegenwoordigt de bevolking
- Bepaalt waar het geld naar toe gaat
- Stelt gemeentelijke verordeningen vast
- Controleert burgemeester en het college van B&W
College van B&W (bestuursorgaan)
- Voert besluiten van de gemeenteraad uit
- Voert eigen taken uit
Burgemeester (bestuursorgaan)
- Vertegenwoordigt de gemeente “in en buiten rechte”
- Handhaaft de openbare orde
- Zit vergaderingen van zowel de gemeenteraad als het college van B&W voor
Gelede normstelling de toepasselijkheid van een rechtsregel is niet zomaar in 1 wet te
vinden, maar in een combinatie met elkaar samenhangende regelingen. Normstelling op
verschillende niveaus waarbij de formele wetgever de kaders aangeeft, volgens welke lagere
wetgevers en bestuursorganen besluiten mogen nemen.
Het bestuursrecht regelt de omgang russen bestuursorganen onderling en bestuursorganen
en burgers bij besluitvorming (uitoefening van bestuursbevoegdheid).
- Organisatie van openbaar bestuur
- Verlenging van bestuursbevoegdheden
- Normen voor bestuursorganen
- Handhaving voor burgers
- Rechtsbescherming
,Functies van bestuursrecht:
- Instrumentele functie geeft de overheid bevoegdheden (of instrumenten) om het
algemeen belang te behartigen, en zijn publieke taak te vervullen. (Burgemeester
bevoegd tot opleggen gebiedsverbod, bewaring van openbare orde (pedo boven
kinderopvang)). In het betreffende artikel wordt een bevoegdheid gegeven, hieraan
herken je de instrumentele functie.
- Waarborgfunctie geeft burgers bescherming tegen de overheid
(rechtsbescherming).
- Normerende functie geeft regels voor de uitoefening van bevoegdheden van het
bestuur. Geeft regels waaraan de rechter dient te toetsen.
Bronnen van bestuursrecht:
1. Internationaal recht
2. Nationale regelgeving
3. Jurisprudentie
4. Ongeschreven bestuursrecht
Materieel bestuursrecht bevat rechtsnormen waarin voor burgers en bestuursorganen
aanspraken of verplichtingen zijn opgenomen (inhoud).
Formeel bestuursrecht betreft de procesrechtelijke regels die de burger nodig heeft om
tegen het optreden van de overheid iets te ondernemen (procedure).
Algemeen bestuursrecht:
- Algemene regels voor alle terreinen van het bestuursrecht. Het maakt bijvoorbeeld
niet uit om wat voor vergunning het gaat, het geldt voor alle terreinen.
- Die regels zijn voornamelijk opgenomen in de Awb.
Bijzonder bestuursrecht:
- Bestuursrechtelijke regels voor specifieke rechtsgebieden.
- Bijvoorbeeld: Vreemdelingen wet, Milieuwet, Mededingingswet, Wet bescherming
persoonsgegevens.
Centrale vragen bestuursrecht:
Op basis van welke wettelijke regel heeft dit bestuursorgaan deze bevoegdheid
(legaliteitsbeginsel) voor dit doel (specialiteitsbeginsel) gekregen?
Welke bevoegdheid? (Wettelijke basis)
Wie? (Welk bestuursorgaan)
Waarvoor? (Doel)
Hoe moet het bestuursorgaan de bevoegdheid uitoefenen? (Welke normen gelden) en aan
welke regels moet de burger zich houden?
, Legaliteitsbeginsel ieder overheidsoptreden dient gebaseerd te zijn op een voorafgaande
wettelijke basis.
Specialtiteitsbeginsel gaat ervan uit dat een bevoegdheid is toegekend voor een bepaald
doel. De bevoegdheid mag ook alleen voor dat doel worden gebruikt. Zo niet dan handelt de
overheid in strijd met het verbod van detournement de pouvoir, art. 3:3 Awb.
Attributie het toekennen van een nieuwe bevoegdheid.
Bijvoorbeeld art. 127 Grondwet/147 Gemeentewet of art. 2.4 Wabo.
Delegatie bestuursorgaan draagt zijn bevoegdheid over aan een ander.
Bijvoorbeeld art. 156 Gemeentewet.
Mandaat De bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan een besluit te nemen.
Andere uitleg:
Legaliteitsbeginsel Overheid mag slechts handelen op basis van wettelijke bevoegdheid.
De bevoegdheid moet overeenstemmen met het recht.
Specialiteitsbeginsel bestuur mag bij het gebruik van een ettelijk toegekende
bevoegdheid alleen díe belangen meewegen, die de betreffende regeling specifiek beoogt te
beschermen.
Drie vormen bevoegdheidsverkrijging:
1. Attributie Bevoegdheid in het leven roepen en toekennen. (Nieuwe wet). Als het
gaat om toekennen, creëren, dan is het attributie. Het kan door een zelfstandig tot
wetgeving bevoegde instantie.
Het scheppen van een nieuwe bevoegdheid.
2. Delegatie Bevoegdheid overdragen. Er is wel een wettelijke grondslag vereist.
Bijvoorbeeld een provinciale of gemeentelijke verordening. (10:15 Awb).
Degene die de bevoegdheid overdraagt delegans.
Degene die de bevoegdheid verkrijgt delegataris.
3. Mandaat In naam van een bestuursorgaan besluiten nemen. (10:1 Awb). Mandaat
kan, tenzij… Geen verschuiving bestuursorgaan. De bevoegdheid blijft waar die is.
Mandaat kan worden verleend aan organen en personen.
Soms is mandaatverlening niet mogelijk, omdat de aard van de bevoegdheid zich
verzet tegen de mandaatverlening of de wet mandaatverlening niet toestaat. (10:3
Awb).
Week 1
De gemeente is een zogenaamd openbaar lichaam en dus een publiekrechtelijke
rechtspersoon.
Gemeenteraad (algemeen bestuur), het college van B&W (dagelijks bestuur) en de
burgemeester zijn bestuursorganen.
Ambtenaren:
- Dienen het algemeen belang
- Worden benoemd door het college van B&W
- Bereiden beleid voor en voeren beleid uit
- Beleid wordt vastgesteld door bestuursorganen
- Kunnen namens het college van B&W en burgemeester mandaat besluiten nemen
- Bereiden voorstellen van de gemeenteraad en het college van B&W en voeren dat uit
Gemeenteraad (bestuursorgaan)
- Vertegenwoordigt de bevolking
- Bepaalt waar het geld naar toe gaat
- Stelt gemeentelijke verordeningen vast
- Controleert burgemeester en het college van B&W
College van B&W (bestuursorgaan)
- Voert besluiten van de gemeenteraad uit
- Voert eigen taken uit
Burgemeester (bestuursorgaan)
- Vertegenwoordigt de gemeente “in en buiten rechte”
- Handhaaft de openbare orde
- Zit vergaderingen van zowel de gemeenteraad als het college van B&W voor
Gelede normstelling de toepasselijkheid van een rechtsregel is niet zomaar in 1 wet te
vinden, maar in een combinatie met elkaar samenhangende regelingen. Normstelling op
verschillende niveaus waarbij de formele wetgever de kaders aangeeft, volgens welke lagere
wetgevers en bestuursorganen besluiten mogen nemen.
Het bestuursrecht regelt de omgang russen bestuursorganen onderling en bestuursorganen
en burgers bij besluitvorming (uitoefening van bestuursbevoegdheid).
- Organisatie van openbaar bestuur
- Verlenging van bestuursbevoegdheden
- Normen voor bestuursorganen
- Handhaving voor burgers
- Rechtsbescherming
,Functies van bestuursrecht:
- Instrumentele functie geeft de overheid bevoegdheden (of instrumenten) om het
algemeen belang te behartigen, en zijn publieke taak te vervullen. (Burgemeester
bevoegd tot opleggen gebiedsverbod, bewaring van openbare orde (pedo boven
kinderopvang)). In het betreffende artikel wordt een bevoegdheid gegeven, hieraan
herken je de instrumentele functie.
- Waarborgfunctie geeft burgers bescherming tegen de overheid
(rechtsbescherming).
- Normerende functie geeft regels voor de uitoefening van bevoegdheden van het
bestuur. Geeft regels waaraan de rechter dient te toetsen.
Bronnen van bestuursrecht:
1. Internationaal recht
2. Nationale regelgeving
3. Jurisprudentie
4. Ongeschreven bestuursrecht
Materieel bestuursrecht bevat rechtsnormen waarin voor burgers en bestuursorganen
aanspraken of verplichtingen zijn opgenomen (inhoud).
Formeel bestuursrecht betreft de procesrechtelijke regels die de burger nodig heeft om
tegen het optreden van de overheid iets te ondernemen (procedure).
Algemeen bestuursrecht:
- Algemene regels voor alle terreinen van het bestuursrecht. Het maakt bijvoorbeeld
niet uit om wat voor vergunning het gaat, het geldt voor alle terreinen.
- Die regels zijn voornamelijk opgenomen in de Awb.
Bijzonder bestuursrecht:
- Bestuursrechtelijke regels voor specifieke rechtsgebieden.
- Bijvoorbeeld: Vreemdelingen wet, Milieuwet, Mededingingswet, Wet bescherming
persoonsgegevens.
Centrale vragen bestuursrecht:
Op basis van welke wettelijke regel heeft dit bestuursorgaan deze bevoegdheid
(legaliteitsbeginsel) voor dit doel (specialiteitsbeginsel) gekregen?
Welke bevoegdheid? (Wettelijke basis)
Wie? (Welk bestuursorgaan)
Waarvoor? (Doel)
Hoe moet het bestuursorgaan de bevoegdheid uitoefenen? (Welke normen gelden) en aan
welke regels moet de burger zich houden?
, Legaliteitsbeginsel ieder overheidsoptreden dient gebaseerd te zijn op een voorafgaande
wettelijke basis.
Specialtiteitsbeginsel gaat ervan uit dat een bevoegdheid is toegekend voor een bepaald
doel. De bevoegdheid mag ook alleen voor dat doel worden gebruikt. Zo niet dan handelt de
overheid in strijd met het verbod van detournement de pouvoir, art. 3:3 Awb.
Attributie het toekennen van een nieuwe bevoegdheid.
Bijvoorbeeld art. 127 Grondwet/147 Gemeentewet of art. 2.4 Wabo.
Delegatie bestuursorgaan draagt zijn bevoegdheid over aan een ander.
Bijvoorbeeld art. 156 Gemeentewet.
Mandaat De bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan een besluit te nemen.
Andere uitleg:
Legaliteitsbeginsel Overheid mag slechts handelen op basis van wettelijke bevoegdheid.
De bevoegdheid moet overeenstemmen met het recht.
Specialiteitsbeginsel bestuur mag bij het gebruik van een ettelijk toegekende
bevoegdheid alleen díe belangen meewegen, die de betreffende regeling specifiek beoogt te
beschermen.
Drie vormen bevoegdheidsverkrijging:
1. Attributie Bevoegdheid in het leven roepen en toekennen. (Nieuwe wet). Als het
gaat om toekennen, creëren, dan is het attributie. Het kan door een zelfstandig tot
wetgeving bevoegde instantie.
Het scheppen van een nieuwe bevoegdheid.
2. Delegatie Bevoegdheid overdragen. Er is wel een wettelijke grondslag vereist.
Bijvoorbeeld een provinciale of gemeentelijke verordening. (10:15 Awb).
Degene die de bevoegdheid overdraagt delegans.
Degene die de bevoegdheid verkrijgt delegataris.
3. Mandaat In naam van een bestuursorgaan besluiten nemen. (10:1 Awb). Mandaat
kan, tenzij… Geen verschuiving bestuursorgaan. De bevoegdheid blijft waar die is.
Mandaat kan worden verleend aan organen en personen.
Soms is mandaatverlening niet mogelijk, omdat de aard van de bevoegdheid zich
verzet tegen de mandaatverlening of de wet mandaatverlening niet toestaat. (10:3
Awb).
