Spieren
Spieren
Soorten spieren
Spieren kunnen worden ingedeeld in,
- Skeletspieren, dit zijn de spieren van het
bewegingsapparaat die gebruikt worden voor
willekeurige, gecontroleerde bewegingen van botten
ten opzichte van elkaar. Een willekeurige beweging
is een beweging die bewust kan worden uitgevoerd.
Onder de lichtmicroscoop zijn het lange, onvertakte,
dwarsgestreepte vezels. Ze liggen evenwijdig (parallel) naast elkaar. Ze worden ook
wel dwarsgestreept spierweefsel genoemd.
- Gladde spieren, deze spieren functioneren niet-
wilsgebonden (onwillekeurig). Ze kunnen dus niet
bewust worden aangestuurd. Ze vormen de wanden
van de inwendige, holle organen, zoals de maag,
blaas en bloedvaten. Door de samentrekking van
deze spieren kunnen substanties door de holle
organen worden vervoerd.
- Hartspieren (cardiale spieren), deze spieren komen
alleen voor in het hart en de aangrenzende delen
van de grote bloedvaten, zoals de
lichaamsslagader (aorta). Het is dwarsgestreept.
De hartspiercellen vormen (cardiomyocyten of
myocardiocyten) een geheel, het zijn dus geen
aparte vezels. Het is een niet-wilsgebonden spier die verantwoordelijk is voor de
contracties van het hart, zodat bloed door het lichaam gepompt kan worden.
Spiercellen moeten zich kunnen verkorten om de samentrekking van de spier
(spiercontractie) mogelijk te kunnen maken. Ze hebben meestal een langwerpige cilindrische
vorm. De lengte variatie is mogelijk doordat celmembranen van voorlopers van spiercellen in
de lengterichting met elkaar zijn gefuseerd tot een membraan, het sarcolemma. De
samengestelde cellen worden aangeduid met de term spiervezels. De spiervezels zijn op
hun beurt samengesteld uit vele fibrillen, myofibrillen genoemd. Ze geven de spiercellen een
gegroefd uiterlijk. Ze zijn verantwoordelijk voor de samentrekking en worden contractiele
elementen genoemd.
Skeletspieren
Bestaan uit rode, vleesachtige delen van dwarsgestreept spierweefsel die
kunnen samentrekken (spierbuiken) en uit witte delen die niet kunnen
samentrekken (pezen). Spieren kunnen op verschillende manieren aan het
skelet gehecht zijn,
- Directe aanhechting (spier op bot).
- Indirecte aanhechting, met behulp van pezen aan botten,
kraakbeen, banden (ligamenten), organen of de huid.
Naast beweging hebben de skeletspieren als functie het lichaam stabiel
houden, vorm aan het lichaam te geven en warmte te genereren.
Elke spier wordt door een bindweefsellaag omgeven. Verder zijn de (meeste) spieren
opgebouwd uit verschillende spierbundels (fasciculi). Elke afzonderlijke spierbundel
(fasciculus) wordt ook omgeven door een bindweefsellaaf. Spierbundels zijn weer
opgebouwd uit spiervezels. Deze spiervezels zelf zijn ook omgeven door een dunne laag
bindweefsel.
2.6
, Skeletspieren werken vaak in paren om beweging te genereren
door samen te trekken en vervolgens te ontspannen. De paren
bestaan uit agonist en een antagonist. Zei hebben een
tegengestelde werking. Een bekend voorbeeld van agonisten en
antagonisten zijn buigers (flexoren) en strekkers (extensoren). Zo
zal het samentrekken van de elleboogbuigers (agonist) de
elleboog doen buigen. Tegelijk ontspannen de elleboogstrekkers
(antagonist), zodat het buigen van de mogelijk is en niet wordt
tegengewerkt door de elleboogstrekkers. Wanneer de elleboog
vervolgens wordt gestrekt, ontspannen de elleboogbuigers
(agonist) en trekken de elleboogstrekkers samen (antagonist) om de elleboog recht te
trekken.
Myofibrillen, actine en myosine
Spiervezels zijn uit vele myofibrillen opgebouwd ze zijn uit
eiwitketens opgebouwd. Actine en myosine zijn belangrijke
myofilamenten. Eiwitketens van actine worden ook wel
actinefilamenten genoemd, eiwitketens van myosine worden
ook wel myosinefilamenten genoemd. Afhankelijk van de
hoeveelheid spierkracht die een spiervezel moet leveren,
bevat de spiervezel veel of weinig myofibrillen. De mate van
samentrekbaarheid van de myofibrillen wordt contractiliteit
genoemd.
De myofibrillen liggen evenwijdig in de lengterichting van de
spier. Dit veroorzaakt de dwarsgestreepte kleuring die onder de lichtmicroscoop zichtbaar is.
Bij de spierweefsels in het gladde spierweefsel, zoals in de bloedvaten, is er geen spraken
van zo’n strakke groepering of ordening. Deze vezels zijn dan ook niet dwarsgestreept.
De dikke myofilamenten bestaan uit myosinemoleculen. Myosinemoleculen bezitten een
zogenaamde kop- en staartgedeelte. De staarten verlopen in de lengterichting van de
myosinefilamenten en de koppen steken zijdelings uit de filamenten. De dunnen
myofilamenten bestaan uit actinemoleculen. De samenwerking tussen myosine en actine
maakt het samentrekken van spieren mogelijk.
Sarcomeren
Myofibrillen zijn opgebouwd uit eenheden die
samentrekken (contractiele eenheden), de sarcomeren.
Het sarcomeer is de kleinste contractiele eenheid van de
spier. Ze zijn een belangrijk onderdeel van een spiervezel,
omdat ze kunnen samentrekken en hiermee beweging
creëren.
Elke sarcomeer bevat dunne actine filamenten,
opgebouwd uit actine eiwitten en dikke myosine
filamenten, opgebouwd uit myosine eiwitten. Tijdens het samentrekken van de spier werken
de actine- en myosinefilamenten samen volgens het glijdend-filamentmodel. De dunne
(actine) en dikke (myosine) filamenten liggen naast elkaar en overlappen deels, hierdoor
kunnen ze langs elkaar bewegen. Hierdoor kan het sarcomeer verkorten.
2.6
Spieren
Soorten spieren
Spieren kunnen worden ingedeeld in,
- Skeletspieren, dit zijn de spieren van het
bewegingsapparaat die gebruikt worden voor
willekeurige, gecontroleerde bewegingen van botten
ten opzichte van elkaar. Een willekeurige beweging
is een beweging die bewust kan worden uitgevoerd.
Onder de lichtmicroscoop zijn het lange, onvertakte,
dwarsgestreepte vezels. Ze liggen evenwijdig (parallel) naast elkaar. Ze worden ook
wel dwarsgestreept spierweefsel genoemd.
- Gladde spieren, deze spieren functioneren niet-
wilsgebonden (onwillekeurig). Ze kunnen dus niet
bewust worden aangestuurd. Ze vormen de wanden
van de inwendige, holle organen, zoals de maag,
blaas en bloedvaten. Door de samentrekking van
deze spieren kunnen substanties door de holle
organen worden vervoerd.
- Hartspieren (cardiale spieren), deze spieren komen
alleen voor in het hart en de aangrenzende delen
van de grote bloedvaten, zoals de
lichaamsslagader (aorta). Het is dwarsgestreept.
De hartspiercellen vormen (cardiomyocyten of
myocardiocyten) een geheel, het zijn dus geen
aparte vezels. Het is een niet-wilsgebonden spier die verantwoordelijk is voor de
contracties van het hart, zodat bloed door het lichaam gepompt kan worden.
Spiercellen moeten zich kunnen verkorten om de samentrekking van de spier
(spiercontractie) mogelijk te kunnen maken. Ze hebben meestal een langwerpige cilindrische
vorm. De lengte variatie is mogelijk doordat celmembranen van voorlopers van spiercellen in
de lengterichting met elkaar zijn gefuseerd tot een membraan, het sarcolemma. De
samengestelde cellen worden aangeduid met de term spiervezels. De spiervezels zijn op
hun beurt samengesteld uit vele fibrillen, myofibrillen genoemd. Ze geven de spiercellen een
gegroefd uiterlijk. Ze zijn verantwoordelijk voor de samentrekking en worden contractiele
elementen genoemd.
Skeletspieren
Bestaan uit rode, vleesachtige delen van dwarsgestreept spierweefsel die
kunnen samentrekken (spierbuiken) en uit witte delen die niet kunnen
samentrekken (pezen). Spieren kunnen op verschillende manieren aan het
skelet gehecht zijn,
- Directe aanhechting (spier op bot).
- Indirecte aanhechting, met behulp van pezen aan botten,
kraakbeen, banden (ligamenten), organen of de huid.
Naast beweging hebben de skeletspieren als functie het lichaam stabiel
houden, vorm aan het lichaam te geven en warmte te genereren.
Elke spier wordt door een bindweefsellaag omgeven. Verder zijn de (meeste) spieren
opgebouwd uit verschillende spierbundels (fasciculi). Elke afzonderlijke spierbundel
(fasciculus) wordt ook omgeven door een bindweefsellaaf. Spierbundels zijn weer
opgebouwd uit spiervezels. Deze spiervezels zelf zijn ook omgeven door een dunne laag
bindweefsel.
2.6
, Skeletspieren werken vaak in paren om beweging te genereren
door samen te trekken en vervolgens te ontspannen. De paren
bestaan uit agonist en een antagonist. Zei hebben een
tegengestelde werking. Een bekend voorbeeld van agonisten en
antagonisten zijn buigers (flexoren) en strekkers (extensoren). Zo
zal het samentrekken van de elleboogbuigers (agonist) de
elleboog doen buigen. Tegelijk ontspannen de elleboogstrekkers
(antagonist), zodat het buigen van de mogelijk is en niet wordt
tegengewerkt door de elleboogstrekkers. Wanneer de elleboog
vervolgens wordt gestrekt, ontspannen de elleboogbuigers
(agonist) en trekken de elleboogstrekkers samen (antagonist) om de elleboog recht te
trekken.
Myofibrillen, actine en myosine
Spiervezels zijn uit vele myofibrillen opgebouwd ze zijn uit
eiwitketens opgebouwd. Actine en myosine zijn belangrijke
myofilamenten. Eiwitketens van actine worden ook wel
actinefilamenten genoemd, eiwitketens van myosine worden
ook wel myosinefilamenten genoemd. Afhankelijk van de
hoeveelheid spierkracht die een spiervezel moet leveren,
bevat de spiervezel veel of weinig myofibrillen. De mate van
samentrekbaarheid van de myofibrillen wordt contractiliteit
genoemd.
De myofibrillen liggen evenwijdig in de lengterichting van de
spier. Dit veroorzaakt de dwarsgestreepte kleuring die onder de lichtmicroscoop zichtbaar is.
Bij de spierweefsels in het gladde spierweefsel, zoals in de bloedvaten, is er geen spraken
van zo’n strakke groepering of ordening. Deze vezels zijn dan ook niet dwarsgestreept.
De dikke myofilamenten bestaan uit myosinemoleculen. Myosinemoleculen bezitten een
zogenaamde kop- en staartgedeelte. De staarten verlopen in de lengterichting van de
myosinefilamenten en de koppen steken zijdelings uit de filamenten. De dunnen
myofilamenten bestaan uit actinemoleculen. De samenwerking tussen myosine en actine
maakt het samentrekken van spieren mogelijk.
Sarcomeren
Myofibrillen zijn opgebouwd uit eenheden die
samentrekken (contractiele eenheden), de sarcomeren.
Het sarcomeer is de kleinste contractiele eenheid van de
spier. Ze zijn een belangrijk onderdeel van een spiervezel,
omdat ze kunnen samentrekken en hiermee beweging
creëren.
Elke sarcomeer bevat dunne actine filamenten,
opgebouwd uit actine eiwitten en dikke myosine
filamenten, opgebouwd uit myosine eiwitten. Tijdens het samentrekken van de spier werken
de actine- en myosinefilamenten samen volgens het glijdend-filamentmodel. De dunne
(actine) en dikke (myosine) filamenten liggen naast elkaar en overlappen deels, hierdoor
kunnen ze langs elkaar bewegen. Hierdoor kan het sarcomeer verkorten.
2.6
