Literatuur Coaching 1
Bode & Arends (2013) (Reader)
Positieve psychologie gaat over optimaal functioneren.
We kunnen onze ontwikkeling sturen, maar niet volledig, door de biologische en
culturele kaders. We zijn een soort medeontwikkelaar of medeontwerper: “co-
producer of own development”.
Een manier om over de toekomst na te denken is door prioriteiten te stellen en uit te
vinden wat voor ons persoonlijk belangrijk is, wat we graag willen bereiken en in
welke richting we onze toekomstige stappen zien.
We hebben op veel gebieden wensen en ideeën, als deze ideeën en wensen
concreter worden en de eerste realiteit schok hebben doorstaan, worden het
persoonlijke doelen.
In de positieve psychologie zijn de persoonlijke doelen en het meesturen van de
ontwikkeling dus van belang, maar daarnaast ook de positieve relatie tussen doelen
en welbevinden.
Het formuleren, hebben en nastreven van persoonlijke doelen impliceert
commitment en bevestigd het gevoel zinvol bezig te zijn.
Het gevoel om doelen te kunnen bereiken en daarmee tot op zekere hoogte
controle uit te oefenen op de omgeving, is positief verbonden met een positief
zelfbeeld en positieve gevoelens.
Progressie wordt als positief ervaren.
De inhoud van de doelen is belangrijk voor de relatie met welbevinden. Het is aan te
raden om doelen na te streven waarmee men zich identificeert of waaraan men
plezier beleeft, die in overeenstemming zijn met de heersende cultuur. Daarnaast
monitoring en evaluatiemomenten in te bouwen en meer naar sociale en jezelf
overstijgende doelen (prosociale doelen) te streven (hierdoor ervaar je meer
levenszin).
Een ander onderdeel van doelmanagement is omgaan met doelen die door
veranderende levensomstandigheden ernstig bedreigd of onbereikbaar zijn
geworden. Dus naast vasthouden aan persoonlijke doelen zijn drie aan elkaar
gerelateerde processen of strategieën hierbij belangrijk:
1. Doelen aanpassen
2. Doelen loslaten
3. Nieuwe doelen vinden.
Het is belangrijk om te kunnen schakelen tussen verschillende
doelmanagementtechnieken, om flexibel om te gaan met de omgeving
(zelfregulatie).
Zelfregulatie is een combinatie van doelen stellen, kiezen van handelingen om
doelen te bereiken, reflectie en terugkoppeling. (Denk aan het TOTO-model).
, De Haan & Burger (2017) (Reader)
GROW-methode van John Whitmore (1992).
1. G voor Gewenste uitkomst: vraag naar de gewenste uitkomst of de
doelstelling van de coachee, wat betreft de vraag en wat betreft dit gesprek.
2. R voor Realiteit: vraag naar een beschrijving van de voor de vraag relevante
realiteit.
3. O voor Opties: vraag naar de verschillende opties die de coachee ziet.
4. W voor Wil: vraag naar de keuze van de coachee en naar de sterkte van de
bijbehorende wilskracht.
Door te kijken naar de gewenste situatie helpt dit de coachee zich te richten op te
toekomst en zich aan het begin van het gesprek te uiten over de gewenste richting
en persoonlijke doelstelling. (Het is mogelijk dat het doel bijgesteld wordt na stap 2
(R)).
Bij het doel gaat het om een persoonlijk streefdoel (dus niet iets wat van
externe omstandigheden afhangt), naar wat de coachee zelf hoopt te leveren
op weg naar het verhoopte einddoel.
Denk hierbij aan SMART-doelen
Bij het kijken naar de realiteit/onderliggende werkelijkheid stuurt de coach de
coachee aan om op een zo objectief mogelijke manier naar de werkelijkheid te kijken
en deze te beschrijven. Het gaat hierbij om feitelijkheden, deze zijn nuttiger dan
meningen en rationalisaties.
Bij het kijken naar de opties is het de bedoeling dat de coachee zoveel mogelijk
(uiteenlopende) alternatieven verzint om het probleem op te lossen/aan te pakken.
Bij de wil helpt de coach de coachee een beslissing te nemen over wat zij gaat doen
en wanneer. De coach blijft hierbij zelf buiten het besluitvormingsproces.
Bode & Arends (2013) (Reader)
Positieve psychologie gaat over optimaal functioneren.
We kunnen onze ontwikkeling sturen, maar niet volledig, door de biologische en
culturele kaders. We zijn een soort medeontwikkelaar of medeontwerper: “co-
producer of own development”.
Een manier om over de toekomst na te denken is door prioriteiten te stellen en uit te
vinden wat voor ons persoonlijk belangrijk is, wat we graag willen bereiken en in
welke richting we onze toekomstige stappen zien.
We hebben op veel gebieden wensen en ideeën, als deze ideeën en wensen
concreter worden en de eerste realiteit schok hebben doorstaan, worden het
persoonlijke doelen.
In de positieve psychologie zijn de persoonlijke doelen en het meesturen van de
ontwikkeling dus van belang, maar daarnaast ook de positieve relatie tussen doelen
en welbevinden.
Het formuleren, hebben en nastreven van persoonlijke doelen impliceert
commitment en bevestigd het gevoel zinvol bezig te zijn.
Het gevoel om doelen te kunnen bereiken en daarmee tot op zekere hoogte
controle uit te oefenen op de omgeving, is positief verbonden met een positief
zelfbeeld en positieve gevoelens.
Progressie wordt als positief ervaren.
De inhoud van de doelen is belangrijk voor de relatie met welbevinden. Het is aan te
raden om doelen na te streven waarmee men zich identificeert of waaraan men
plezier beleeft, die in overeenstemming zijn met de heersende cultuur. Daarnaast
monitoring en evaluatiemomenten in te bouwen en meer naar sociale en jezelf
overstijgende doelen (prosociale doelen) te streven (hierdoor ervaar je meer
levenszin).
Een ander onderdeel van doelmanagement is omgaan met doelen die door
veranderende levensomstandigheden ernstig bedreigd of onbereikbaar zijn
geworden. Dus naast vasthouden aan persoonlijke doelen zijn drie aan elkaar
gerelateerde processen of strategieën hierbij belangrijk:
1. Doelen aanpassen
2. Doelen loslaten
3. Nieuwe doelen vinden.
Het is belangrijk om te kunnen schakelen tussen verschillende
doelmanagementtechnieken, om flexibel om te gaan met de omgeving
(zelfregulatie).
Zelfregulatie is een combinatie van doelen stellen, kiezen van handelingen om
doelen te bereiken, reflectie en terugkoppeling. (Denk aan het TOTO-model).
, De Haan & Burger (2017) (Reader)
GROW-methode van John Whitmore (1992).
1. G voor Gewenste uitkomst: vraag naar de gewenste uitkomst of de
doelstelling van de coachee, wat betreft de vraag en wat betreft dit gesprek.
2. R voor Realiteit: vraag naar een beschrijving van de voor de vraag relevante
realiteit.
3. O voor Opties: vraag naar de verschillende opties die de coachee ziet.
4. W voor Wil: vraag naar de keuze van de coachee en naar de sterkte van de
bijbehorende wilskracht.
Door te kijken naar de gewenste situatie helpt dit de coachee zich te richten op te
toekomst en zich aan het begin van het gesprek te uiten over de gewenste richting
en persoonlijke doelstelling. (Het is mogelijk dat het doel bijgesteld wordt na stap 2
(R)).
Bij het doel gaat het om een persoonlijk streefdoel (dus niet iets wat van
externe omstandigheden afhangt), naar wat de coachee zelf hoopt te leveren
op weg naar het verhoopte einddoel.
Denk hierbij aan SMART-doelen
Bij het kijken naar de realiteit/onderliggende werkelijkheid stuurt de coach de
coachee aan om op een zo objectief mogelijke manier naar de werkelijkheid te kijken
en deze te beschrijven. Het gaat hierbij om feitelijkheden, deze zijn nuttiger dan
meningen en rationalisaties.
Bij het kijken naar de opties is het de bedoeling dat de coachee zoveel mogelijk
(uiteenlopende) alternatieven verzint om het probleem op te lossen/aan te pakken.
Bij de wil helpt de coach de coachee een beslissing te nemen over wat zij gaat doen
en wanneer. De coach blijft hierbij zelf buiten het besluitvormingsproces.
