9. Longcarcinoom
Colleges:
HC 1 Etiologie & epidemiologie longkanker
HC 2 Presentatie, diagn, beloop longcarcinoom
HC 3 Therapeutische aspecten
HC 4 Moleculaire diagnostiek longkanker
HC 6 Botsende waarden?
VO’s:
VO 1 pathologie van het kleincellig en niet-kleincellig longcarcinoom KLAAR
VO 2 symptoompalliatie bij longkanker KLAAR
VO 3 slecht nieuws gesprek KLAAR
ZO’s:
ZO 1 Solitaire pulmonale nodule
ZO 2 Pathologie van longcarcinoom
ZO 3 Stagering van longkanker
ZO 4 Pleuravocht
1
, HC 1 Etiologie & epidemiologie longkanker
Longkanker etiologie: tabak
Uit een enquête onder Britse artsen bleek dat meer dan 25 gram tabak per dag roken werd
geassocieerd met longkanker (tot een 20 x verhoogd risico). Ook andere ziekten zoals HVZ en andere
kankers werden met roken geassocieerd.
Van roken naar longkanker
Mensen gaan veel roken omdat ze verslaafd raken aan de nicotine. Naast nicotine inhaleert een
roker bij elke trek ook carcinogene stoffen. Afhankelijk van de genetische achtergrond van een roker
kan diegene de carcinogene stoffen goed of slecht klaren. Wanneer de stoffen niet goed geklaard
kunnen worden kan dit leiden tot DNA schade wat uiteindelijk de oorzaak kan zijn voor (long)kanker.
Wat zit er allemaal in een sigaret?
Nicotine: verslavend
40 verschillende carcinogene stoffen
irriterende stoffen: inflammatoir. Elke chronische inflammatie geeft ook kans op kanker.
CO: cardiovasculaire schade
Longkanker en roken
Een toename in sigaret consumptie leidde tot een toename van longkanker. Longkanker
volgt de curve met een delay van tientallen jaren. De vrouwen hebben 20 jaar later
ongeveer dezelfde curve, omdat ze later begonnen met roken.
De mening van de populatie over roken is wel veranderd. Men wilt roken (gaan)
terugdringen.
Pack-Years
Aantal pakjes sigaretten per dag x aantal jaren
Het aantal jaar dat een patiënt rookt is belangrijker dan het aantal sigaretten per dag.
Een roker rookt gemiddeld 14 sigaretten per dag.
28% van de mensen ouder dan 15 jaar rookt.
Er wordt meer gerookt onder de laag opgeleiden dan de hoog opgeleiden.
27% van de rokers doet een stoppoging per jaar.
Relatieve risico
Het RR is het risico van de blootgestelde roker ten opzichte van de gehele populatie op het
krijgen van longkanker.
Hoe hoger het RR, hoe sterker de relatie.
Het RR risico voor actieve rokers is > 20 (=2000%), dat is het 20 voudige risico op ontwikkelen
van kanker.
Het RR van passief roken (mee roken) is 1.2 (=120%).
Wanneer een roker stopt met roken gaat het RR risico omlaag, maar deze zal nooit gelijk
worden aan het RR van een niet-roker. Stoppen heeft dus wel altijd zin.
Stoppen met roken: slagingskans
“Cold turkey”: 7.3% (10 mnd)
Advies dokter: 10.2% (12 mnd)
Nicotinemiddelen: 7-14% (12 mnd)
Medicatie (i.c.m. counselling): tot 33% (12 mnd)
Gewoonte is een belangrijke reden om weer terug te vallen op het roken. Verder speelt sociaal
gedrag ook een rol. Een andere reden, vooral bij vrouwen, om niet te stoppen met roken is de
gewichtstoename na het stoppen. Nicotine zorgt namelijk voor een verhoogd metabolisme. 9-10
maanden na het stoppen met roken zal het gewicht weer afnemen.
2
Colleges:
HC 1 Etiologie & epidemiologie longkanker
HC 2 Presentatie, diagn, beloop longcarcinoom
HC 3 Therapeutische aspecten
HC 4 Moleculaire diagnostiek longkanker
HC 6 Botsende waarden?
VO’s:
VO 1 pathologie van het kleincellig en niet-kleincellig longcarcinoom KLAAR
VO 2 symptoompalliatie bij longkanker KLAAR
VO 3 slecht nieuws gesprek KLAAR
ZO’s:
ZO 1 Solitaire pulmonale nodule
ZO 2 Pathologie van longcarcinoom
ZO 3 Stagering van longkanker
ZO 4 Pleuravocht
1
, HC 1 Etiologie & epidemiologie longkanker
Longkanker etiologie: tabak
Uit een enquête onder Britse artsen bleek dat meer dan 25 gram tabak per dag roken werd
geassocieerd met longkanker (tot een 20 x verhoogd risico). Ook andere ziekten zoals HVZ en andere
kankers werden met roken geassocieerd.
Van roken naar longkanker
Mensen gaan veel roken omdat ze verslaafd raken aan de nicotine. Naast nicotine inhaleert een
roker bij elke trek ook carcinogene stoffen. Afhankelijk van de genetische achtergrond van een roker
kan diegene de carcinogene stoffen goed of slecht klaren. Wanneer de stoffen niet goed geklaard
kunnen worden kan dit leiden tot DNA schade wat uiteindelijk de oorzaak kan zijn voor (long)kanker.
Wat zit er allemaal in een sigaret?
Nicotine: verslavend
40 verschillende carcinogene stoffen
irriterende stoffen: inflammatoir. Elke chronische inflammatie geeft ook kans op kanker.
CO: cardiovasculaire schade
Longkanker en roken
Een toename in sigaret consumptie leidde tot een toename van longkanker. Longkanker
volgt de curve met een delay van tientallen jaren. De vrouwen hebben 20 jaar later
ongeveer dezelfde curve, omdat ze later begonnen met roken.
De mening van de populatie over roken is wel veranderd. Men wilt roken (gaan)
terugdringen.
Pack-Years
Aantal pakjes sigaretten per dag x aantal jaren
Het aantal jaar dat een patiënt rookt is belangrijker dan het aantal sigaretten per dag.
Een roker rookt gemiddeld 14 sigaretten per dag.
28% van de mensen ouder dan 15 jaar rookt.
Er wordt meer gerookt onder de laag opgeleiden dan de hoog opgeleiden.
27% van de rokers doet een stoppoging per jaar.
Relatieve risico
Het RR is het risico van de blootgestelde roker ten opzichte van de gehele populatie op het
krijgen van longkanker.
Hoe hoger het RR, hoe sterker de relatie.
Het RR risico voor actieve rokers is > 20 (=2000%), dat is het 20 voudige risico op ontwikkelen
van kanker.
Het RR van passief roken (mee roken) is 1.2 (=120%).
Wanneer een roker stopt met roken gaat het RR risico omlaag, maar deze zal nooit gelijk
worden aan het RR van een niet-roker. Stoppen heeft dus wel altijd zin.
Stoppen met roken: slagingskans
“Cold turkey”: 7.3% (10 mnd)
Advies dokter: 10.2% (12 mnd)
Nicotinemiddelen: 7-14% (12 mnd)
Medicatie (i.c.m. counselling): tot 33% (12 mnd)
Gewoonte is een belangrijke reden om weer terug te vallen op het roken. Verder speelt sociaal
gedrag ook een rol. Een andere reden, vooral bij vrouwen, om niet te stoppen met roken is de
gewichtstoename na het stoppen. Nicotine zorgt namelijk voor een verhoogd metabolisme. 9-10
maanden na het stoppen met roken zal het gewicht weer afnemen.
2
