Mens & Organisatie
Psychologie
--Kennisclip 1--
Psychologie = de wetenschap van gedrag en mentale processen
Gedrag: wat je kunt zien aan een mens bijvoorbeeld praten of lopen
Mentale processen: wat je niet kunt zien of waarnemen zoals denken en voelen
Psychologisch onderzoek gaat na wat voor gedrag de mensen vertonen
Vb onderzoeksvragen:
- Hoe komt het dat mensen blijven roken ook al weten ze dat het ongezond is
- Hoe kun je werknemers motiveren meer te bewegen tijdens hun werk
- Hoe kun je de samenwerking in een team verbeteren
- Hoe kun je medewerkers nieuw gedrag aanleren
Het meten van gedrag in psychologisch onderzoek
1. Hypothese ontwikkelen
2. Objectieve gegevens verzamelen bij een representatieve groep proefpersonen
3. Resultaten analyseren
4. De resultaten publiceren en advies geven
Van belang om kritisch te zijn
- Methodologisch kloppend onderzoek
- Pseudopsychologie herkennen = niet echt
- Betrouwbare bronnen gebruiken
Perspectieven in de psychologie
1. Biologisch perspectief = gebaseerd op de kennis uit de biologie en de geneeskunde
2. Cognitieve perspectief = letterlijk leren/kennis/inzicht, houdt zich bezig met de
mentale of geestelijke processen (bv denken)
3. Behavioristische perspectief = letterlijk gedrag, nadrukkelijk geen aandacht besteed
aan mentale processen, maar alleen aan het gedrag die je kan waarnemen (Pavlov en
Skinner)
4. Het perspectief van de gehele persoon = kritiek op de andere perspectieven, omdat
daar maar een deel van de mens wordt belicht en niet het geheel (Maslov) de
perspectieven vullen hier elkaar aan en er wordt onderzoek gedaan door
verschillende psychologen
Nature = gedrag door de genen
Nurture = gedrag door opvoeding
Wat is nu bepalend voor verschillen in gedrag tussen mensen?
Relevante onderwerpen voor fm:
- Waarneming
- Motivatie en stress
, - Leerprocessen
--Kennisclip 2--
Factoren opgenomen die samen bepalend zijn voor de beleving van de omgeving door
een individu.
Objectieve fysieke eigenschappen = alle eigenschappen in de omgeving die we met onze
zintuigen kunnen waarnemen.
Eigenschappen prikkelen de zintuigen, zintuigen reageren hierop.
Prikkel = stimulus
In omgeving meerdere stimuli die door verschillende zintuigen worden opgevangen, stimuli
wordt doorgegeven aan hersenen, verdere verwerking.
Stimuli in omgeving zijn objectief te meten (temperatuur/geluid).
Kleuren en materiaalkeuze levert een bepaalde ervaring en heeft invloed op akoestiek.
De objectieve gemeten stimuli in de omgeving heeft invloed op onze waarneming/ervaring
van de omgeving
Activatieniveau = de mate van geprikkeldheid van ons zenuwstelstel.
Te weinig prikkels activatieniveau te laag onaangenaam minder goed functioneren
Te veel prikkels activatieniveau te hoog onaangenaam minder goed functioneren.
Individuele verschillen = persoonlijke eigenschappen van invloed op de waarneming en op
het activatieniveau
Situatie = in welke tijd en wat voor soort rol je hebt speelt mee (patiënt of
medewerker/corona)
Sociale factoren = relatie met anderen in een bepaalde situatie. (Alleen in wachtkamer of
met andere mensen)
Culturele factoren = iedereen vertrouwde normen en waarden
, Factoren + objectieve fysieke eigenschappen van de ruimte waarneming en
activatieniveau
Beleving binnen het optimale gebied homeostase (evenwicht)
Beleving buiten het optimale gebied activatie van gedrag
Langere activatie = stress
Hoeveelheid stress bepaald door: objectieve eigenschappen van de ruimte + individuele
eigenschappen + situatie + sociale omgeving + culturele bagage.
Conclusie = voor het inrichten van een ruimte waar iedereen zich prettig voelt, moet er
rekening gehouden worden met objectieve eigenschappen van de ruimte en met de
behoefte van de gebruikers.
Fm realiseert een omgeving die niet te veel en niet te weinig prikkels bevat en inspeelt op
individuele verschillen
---boek h3---
Sensatie is het proces waarbij gestimuleerde receptoren een patroon van neurale impulsen
creëren dat waargenomen stimuli representeert in de hersenen, waardoor een initiële
ervaring van de stimuli ontstaat. Dus = gewaarwording van de stimulus
Psychologen bestuderen dit primair vanuit een biologisch perspectief
Sensorische ervaring is zeer betrouwbaar
Perceptie is het proces waarbij inkomende sensorische patronen bewerkt worden en er
betekenis aan gegeven wordt. Dus = perceptie creëert een interpretatie van de sensatie
3.1) de hersenen nemen de wereld indirect waar, omdat zintuigen alle stimuli omzetten in
taal van het zenuwstelsel: neurale impulsen
De hersenen moeten altijd vertrouwen op informatie die afkomstig is van het sensorische
systeem. Dit systeem fungeert als tussenpersoon en geeft een gecodeerde Neurale
boodschap waaruit de hersenen hun ervaring moeten destilleren.
Kenmerken van zintuigen die bepalen welke stimuli in sensaties worden omgezet, wat de
kwaliteit en het effect van de sensatie zal zijn en of de sensatie door het bewustzijn zal
doordringen
- Transductie
- Sensorische adaptie
- Drempels
Transductie
Alle informatie die zintuigen opvangen worden door neuronen in de vorm van neurale
impulsen naar de hersenen verstuurd
Stimulatie transductie sensatie perceptie
Psychologie
--Kennisclip 1--
Psychologie = de wetenschap van gedrag en mentale processen
Gedrag: wat je kunt zien aan een mens bijvoorbeeld praten of lopen
Mentale processen: wat je niet kunt zien of waarnemen zoals denken en voelen
Psychologisch onderzoek gaat na wat voor gedrag de mensen vertonen
Vb onderzoeksvragen:
- Hoe komt het dat mensen blijven roken ook al weten ze dat het ongezond is
- Hoe kun je werknemers motiveren meer te bewegen tijdens hun werk
- Hoe kun je de samenwerking in een team verbeteren
- Hoe kun je medewerkers nieuw gedrag aanleren
Het meten van gedrag in psychologisch onderzoek
1. Hypothese ontwikkelen
2. Objectieve gegevens verzamelen bij een representatieve groep proefpersonen
3. Resultaten analyseren
4. De resultaten publiceren en advies geven
Van belang om kritisch te zijn
- Methodologisch kloppend onderzoek
- Pseudopsychologie herkennen = niet echt
- Betrouwbare bronnen gebruiken
Perspectieven in de psychologie
1. Biologisch perspectief = gebaseerd op de kennis uit de biologie en de geneeskunde
2. Cognitieve perspectief = letterlijk leren/kennis/inzicht, houdt zich bezig met de
mentale of geestelijke processen (bv denken)
3. Behavioristische perspectief = letterlijk gedrag, nadrukkelijk geen aandacht besteed
aan mentale processen, maar alleen aan het gedrag die je kan waarnemen (Pavlov en
Skinner)
4. Het perspectief van de gehele persoon = kritiek op de andere perspectieven, omdat
daar maar een deel van de mens wordt belicht en niet het geheel (Maslov) de
perspectieven vullen hier elkaar aan en er wordt onderzoek gedaan door
verschillende psychologen
Nature = gedrag door de genen
Nurture = gedrag door opvoeding
Wat is nu bepalend voor verschillen in gedrag tussen mensen?
Relevante onderwerpen voor fm:
- Waarneming
- Motivatie en stress
, - Leerprocessen
--Kennisclip 2--
Factoren opgenomen die samen bepalend zijn voor de beleving van de omgeving door
een individu.
Objectieve fysieke eigenschappen = alle eigenschappen in de omgeving die we met onze
zintuigen kunnen waarnemen.
Eigenschappen prikkelen de zintuigen, zintuigen reageren hierop.
Prikkel = stimulus
In omgeving meerdere stimuli die door verschillende zintuigen worden opgevangen, stimuli
wordt doorgegeven aan hersenen, verdere verwerking.
Stimuli in omgeving zijn objectief te meten (temperatuur/geluid).
Kleuren en materiaalkeuze levert een bepaalde ervaring en heeft invloed op akoestiek.
De objectieve gemeten stimuli in de omgeving heeft invloed op onze waarneming/ervaring
van de omgeving
Activatieniveau = de mate van geprikkeldheid van ons zenuwstelstel.
Te weinig prikkels activatieniveau te laag onaangenaam minder goed functioneren
Te veel prikkels activatieniveau te hoog onaangenaam minder goed functioneren.
Individuele verschillen = persoonlijke eigenschappen van invloed op de waarneming en op
het activatieniveau
Situatie = in welke tijd en wat voor soort rol je hebt speelt mee (patiënt of
medewerker/corona)
Sociale factoren = relatie met anderen in een bepaalde situatie. (Alleen in wachtkamer of
met andere mensen)
Culturele factoren = iedereen vertrouwde normen en waarden
, Factoren + objectieve fysieke eigenschappen van de ruimte waarneming en
activatieniveau
Beleving binnen het optimale gebied homeostase (evenwicht)
Beleving buiten het optimale gebied activatie van gedrag
Langere activatie = stress
Hoeveelheid stress bepaald door: objectieve eigenschappen van de ruimte + individuele
eigenschappen + situatie + sociale omgeving + culturele bagage.
Conclusie = voor het inrichten van een ruimte waar iedereen zich prettig voelt, moet er
rekening gehouden worden met objectieve eigenschappen van de ruimte en met de
behoefte van de gebruikers.
Fm realiseert een omgeving die niet te veel en niet te weinig prikkels bevat en inspeelt op
individuele verschillen
---boek h3---
Sensatie is het proces waarbij gestimuleerde receptoren een patroon van neurale impulsen
creëren dat waargenomen stimuli representeert in de hersenen, waardoor een initiële
ervaring van de stimuli ontstaat. Dus = gewaarwording van de stimulus
Psychologen bestuderen dit primair vanuit een biologisch perspectief
Sensorische ervaring is zeer betrouwbaar
Perceptie is het proces waarbij inkomende sensorische patronen bewerkt worden en er
betekenis aan gegeven wordt. Dus = perceptie creëert een interpretatie van de sensatie
3.1) de hersenen nemen de wereld indirect waar, omdat zintuigen alle stimuli omzetten in
taal van het zenuwstelsel: neurale impulsen
De hersenen moeten altijd vertrouwen op informatie die afkomstig is van het sensorische
systeem. Dit systeem fungeert als tussenpersoon en geeft een gecodeerde Neurale
boodschap waaruit de hersenen hun ervaring moeten destilleren.
Kenmerken van zintuigen die bepalen welke stimuli in sensaties worden omgezet, wat de
kwaliteit en het effect van de sensatie zal zijn en of de sensatie door het bewustzijn zal
doordringen
- Transductie
- Sensorische adaptie
- Drempels
Transductie
Alle informatie die zintuigen opvangen worden door neuronen in de vorm van neurale
impulsen naar de hersenen verstuurd
Stimulatie transductie sensatie perceptie
