Volwassenen in het gedwongen
kader
Gebruikte boeken voor de samenvatting:
Dijk, J. van, Huisman, W. & Nieuwbeerta, P. (2018). Actuele Criminologie. Den Haag: SDU Uitgevers.
Kaal, H., Overvest, N. & Broertjes, M. (red.) (2014), Beperkt in de Keten: Mensen met een Licht
Verstandelijke Beperking in de Strafrechtsketen. Amsterdam: Boom Lemma uitgevers.
Menger, A., Krechtig, L. & Bosker, J. (2018). Werken in gedwongen kader, methodiek voor het
forensisch sociaal werk. Amsterdam: SWP.
Bunthof, A., & Visscher, Y. M. (2020). Mens en Recht (10de ed.). Noordhoff.
, Strafuitsluitingsgronden?
Rechtvaardigingsgronden: handelen v.d. verdachte was niet onrechtmatig. Bijv bij noodweer
Schulduitsluitingsgronden: verdachte heeft geen schuld/gedrag kan hem niet verweten worden
Bijv bij noodweerexces of ontoerekeningsvatbaarheid
Ontoerekeningsvatbaarheid: niet strafbaar is hij die een feit begaat, dat hem wegens de gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden toegerekend.
Geen straf, wel maatregelen mogelijk zoals TBS.
Bij verminderde ontoerekeningsvatbaarheid straf OF maatregel mogelijk. Of combinatie hiervan.
TBS eisen:
- Gehele of gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid;
- Strafbare feiten begaan waarop een straf van 4 jaar of meer staat
- Veiligheid van anderen moet worden beschermd
ISD maatregel: plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders.
- Geldt voor 2 jaar
- In de 5 jaar daarvoor tenminste 3x wegens misdrijf veroordeeld
- Grote kans op recidive
- Meestal verslavings- en/of psychische problematiek
- Maatregel voor beveiliging maatschappij
- Bijdrage aan oplossing voor verslavingsproblematiek van verdachte
Doelen ISD maatregel:
1. Terugdringen vd criminaliteit die gepleegd wordt door veelplegers en daarmee de
maatschappelijke veiligheid vergroten dmv opsluiting vd veelpleger
2. Kans op recidive vd veelpleger verminderen
Vicieuze cirkel doorbreken (vastzitten – vrij – terugvallen – vastzitten).
Wet BOPZ (bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen)
nu Wet zorg & dwang (WZD) en Wet verplichte GGZ (WvGGZ)
Regelen de opname en rechtspositie van onvrijwillig opgenomen.
Wet zorg en dwang (WZD) doel:
Cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening zoals dementie te
beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg.
Geldt voor: instellingen, zorg thuis, kleinschalige woonvormen en dagbesteding.
Uitgangspunt: ‘Nee, tenzij’. Onvrijwillige zorg mag in principe niet worden toegepast, tenzij er sprake
is van een ernstig nadeel.
Ernstig nadeel is het bestaan van of het ernstig risico op:
- Levensgevaar voor de cliënt of iemand anders
- Ernstig lichamelijk letsel voor de cliënt of iemand anders
- Ernstig psychische, materiële, immateriële of financiële schade voor de cliënt
kader
Gebruikte boeken voor de samenvatting:
Dijk, J. van, Huisman, W. & Nieuwbeerta, P. (2018). Actuele Criminologie. Den Haag: SDU Uitgevers.
Kaal, H., Overvest, N. & Broertjes, M. (red.) (2014), Beperkt in de Keten: Mensen met een Licht
Verstandelijke Beperking in de Strafrechtsketen. Amsterdam: Boom Lemma uitgevers.
Menger, A., Krechtig, L. & Bosker, J. (2018). Werken in gedwongen kader, methodiek voor het
forensisch sociaal werk. Amsterdam: SWP.
Bunthof, A., & Visscher, Y. M. (2020). Mens en Recht (10de ed.). Noordhoff.
, Strafuitsluitingsgronden?
Rechtvaardigingsgronden: handelen v.d. verdachte was niet onrechtmatig. Bijv bij noodweer
Schulduitsluitingsgronden: verdachte heeft geen schuld/gedrag kan hem niet verweten worden
Bijv bij noodweerexces of ontoerekeningsvatbaarheid
Ontoerekeningsvatbaarheid: niet strafbaar is hij die een feit begaat, dat hem wegens de gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden toegerekend.
Geen straf, wel maatregelen mogelijk zoals TBS.
Bij verminderde ontoerekeningsvatbaarheid straf OF maatregel mogelijk. Of combinatie hiervan.
TBS eisen:
- Gehele of gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid;
- Strafbare feiten begaan waarop een straf van 4 jaar of meer staat
- Veiligheid van anderen moet worden beschermd
ISD maatregel: plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders.
- Geldt voor 2 jaar
- In de 5 jaar daarvoor tenminste 3x wegens misdrijf veroordeeld
- Grote kans op recidive
- Meestal verslavings- en/of psychische problematiek
- Maatregel voor beveiliging maatschappij
- Bijdrage aan oplossing voor verslavingsproblematiek van verdachte
Doelen ISD maatregel:
1. Terugdringen vd criminaliteit die gepleegd wordt door veelplegers en daarmee de
maatschappelijke veiligheid vergroten dmv opsluiting vd veelpleger
2. Kans op recidive vd veelpleger verminderen
Vicieuze cirkel doorbreken (vastzitten – vrij – terugvallen – vastzitten).
Wet BOPZ (bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen)
nu Wet zorg & dwang (WZD) en Wet verplichte GGZ (WvGGZ)
Regelen de opname en rechtspositie van onvrijwillig opgenomen.
Wet zorg en dwang (WZD) doel:
Cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening zoals dementie te
beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg.
Geldt voor: instellingen, zorg thuis, kleinschalige woonvormen en dagbesteding.
Uitgangspunt: ‘Nee, tenzij’. Onvrijwillige zorg mag in principe niet worden toegepast, tenzij er sprake
is van een ernstig nadeel.
Ernstig nadeel is het bestaan van of het ernstig risico op:
- Levensgevaar voor de cliënt of iemand anders
- Ernstig lichamelijk letsel voor de cliënt of iemand anders
- Ernstig psychische, materiële, immateriële of financiële schade voor de cliënt
