Hoorcollege inleiding blok en volwassenen psychiatrie
Eerste indrukken
Helder
Verzorgd
Kalenderleeftijd
Cognitieve functies
Geheugen
Aandacht en concentratie
Taal
Sociale cognitie
Affectieve functies
Affect: hoe zijn de emoties op dit moment?
Stemming: hoe zijn de emoties voor een langere tijd?
Conatieve functies
Gedrag van de psychomotoriek (bewegingen)
Impulscontrole
Klinisch redeneren
Predisponerende factoren
Lage SES, relatieproblematiek opvoeder
Biologisch
- Genetica
- Neurotoxiciteit
Psychosociaal
- Trauma
- Chronische stress
Luxerende factoren
- Lichamelijke ziekte
- Verliezen dierbare
- Verstoring dag-nachtritme
Beschermende factoren
Veilige opvoeding, sociaal netwerk
Biologisch
- Veerkracht
- Temperament
,Psychosociaal
- Vriendschappen
- Werk, school, studie
Hoorcollege neurobiologie deel 1
Stress in de vroege jeugd is een belangrijke factor in de ontwikkeling van bijv stress- en
angststoornissen.
Mensen met een trauma zijn vaker en langer depressief en zijn lastiger te behandelen.
Vroege levenservaringen kunnen de hersenen kwetsbaarder maken voor de ontwikkeling
van een psychiatrische stoornis. Dit kan bijvoorbeeld gaan om prenatale stress,
verwaarlozing, misbruik.
Er komen veranderingen in:
- Neuronale circuits
- Plasticiteit van neuronen
- DNA en epigenetische factoren
Stress en hersenen
Er zijn veel mediatoren die een rol spelen bij stress
o Noradrenaline, serotonine, dopamine
o Corticotropin releasing hormone (CRH)
o Cortisol
o Sympathisch zenuwstelsel
o Immuunsysteem
Cortisol
Hormoon dat reageert op stress, bindt aan glucocorticoïd en mineralocorticoïd receptoren
door de hele hersenen. Bijv prefrontale schors en limbische systeem.
CRH
Neuropeptide, mini-eiwit dat door neuronen wordt gemaakt en als (co-)transmitter gebruikt,
wordt afgegeven bij stress. Er zijn directe effecten op de bloeddruk, energie, angst, darmen,
sex, slaap, aandacht, opwinding.
Als hormoon:
Activatie hypofyse-bijnier as, er kan cortisol afgegeven worden via ACTH. Het duurt een tijdje
totdat je effecten ziet.
Als neuromodulator:
- Angst
- Arousal
- Sympathische activatie
- Geen honger
- Geen libido
- Sociale terugtrekking
,De hersenen hebben heel veel receptoren voor CRH. CRH wordt afgegeven door de
hypothalamus en de amygdala. Als je stress hebt, bereikt CRH via axonen de hele hersenstof
en hierdoor zul je veel impulsiever gaan reageren.
Locus coeruleus wordt ook gestimuleerd met noradrenaline afgifte en hierdoor ervaar je
meer arousal. De hersenactiviteit wordt dus aangepast.
Hoe onderzoek je de invloed van vroege jeugdervaringen?
Mensen
- Ziekte, medicatie
- Uithongering
- Verwaarlozing
- Misbruik
- Prenatale factoren
Dieren
- Prenatale stress
- Separatie, deprivatie, handeling in het vroege leven
- Intensiteit moederlijke zorg
DNA methylatie in neuronen
Tijdens periodes van stress kan DNA langdurig worden gemethyleerd waardoor genen meer
of minder actief worden. Hierdoor breng je bijv meer receptoren voor CRH of cortisol tot
expressie.
Inactivatie van genen
Voorkomen binding regulatoire factoren
Beïnvloeding chromatine status
Er kan de novo methylatie zijn met daarna behoud van deze methylatie door celdeling. Er
kan juist ook sprake zijn van demethylatie.
Moederlijke zorg
Er is een lagere stressreactie van de hypofyse-bijnieras in de volwassenheid bij ratten die
veel moederlijke zorg hebben gehad.
Stress-inoculation concept
Als je vroeg als stress ervaart, bereiden je hersenen je voor op een leven met veel stress. Als
je daarna een leven met weinig stress hebt, kan je korte lontje tegen je werken.
Als je bijv veel moederzorg hebt gekregen, ervaar je een lagere stressreactie als volwassene.
Het heeft namelijk effect op de methylering van bijv het cortisol receptor gen. Meer
methylatie betekent minder expressie.
Het hangt van het eiwit af of je meer of minder expressie wil. Van stressaanjagers wil je
minder expressie, maar van stressdempers wil je misschien minder methylatie.
Stressaanjagers meer methylatie, minder expressie
Stressdempers minder methylatie, meer expressie
, Een van de redenen waardoor je meer methylatie krijgt van de cortisolreceptor is bij
misbruik tijdens de jeugd.
Hoorcollege psychologische mechanismen en psychopathologie
Impact van een life event
Appraisal: inschatten van de gebeurtenis
1. Ben ik oké?
2. Wat kan ik eraan doen?
Traumatisch als de gebeurtenis als levensbedreigend wordt ervaren of als je weinig controle
ervaart.
Het gaat om de balans tussen draagkracht en belasting (predisponerende en beschermende
factoren).
Psychologie= betekeniswetenchap
1. Sociale interactie systeemtheorie
2. Emoties psychoanalytische theorie
3. Gedrag leertheorie
4. Cognities cognitieve theorie
1. Systeemtheorie (sociale interactie)
John Bowlby en Mary Ainsworth
Oorsprong: kinderen die langdurig in het ziekenhuis lagen, ouders mochten niet op bezoek
komen
Theorie
Primaire behoefte is zoeken van nabijheid en veiligheid
Voor een normale ontwikkeling zijn goede affectieve banden nodig met:
- Opvoeders
- Andere volwassenen
- Leeftijdsgenoten
Eerste indrukken
Helder
Verzorgd
Kalenderleeftijd
Cognitieve functies
Geheugen
Aandacht en concentratie
Taal
Sociale cognitie
Affectieve functies
Affect: hoe zijn de emoties op dit moment?
Stemming: hoe zijn de emoties voor een langere tijd?
Conatieve functies
Gedrag van de psychomotoriek (bewegingen)
Impulscontrole
Klinisch redeneren
Predisponerende factoren
Lage SES, relatieproblematiek opvoeder
Biologisch
- Genetica
- Neurotoxiciteit
Psychosociaal
- Trauma
- Chronische stress
Luxerende factoren
- Lichamelijke ziekte
- Verliezen dierbare
- Verstoring dag-nachtritme
Beschermende factoren
Veilige opvoeding, sociaal netwerk
Biologisch
- Veerkracht
- Temperament
,Psychosociaal
- Vriendschappen
- Werk, school, studie
Hoorcollege neurobiologie deel 1
Stress in de vroege jeugd is een belangrijke factor in de ontwikkeling van bijv stress- en
angststoornissen.
Mensen met een trauma zijn vaker en langer depressief en zijn lastiger te behandelen.
Vroege levenservaringen kunnen de hersenen kwetsbaarder maken voor de ontwikkeling
van een psychiatrische stoornis. Dit kan bijvoorbeeld gaan om prenatale stress,
verwaarlozing, misbruik.
Er komen veranderingen in:
- Neuronale circuits
- Plasticiteit van neuronen
- DNA en epigenetische factoren
Stress en hersenen
Er zijn veel mediatoren die een rol spelen bij stress
o Noradrenaline, serotonine, dopamine
o Corticotropin releasing hormone (CRH)
o Cortisol
o Sympathisch zenuwstelsel
o Immuunsysteem
Cortisol
Hormoon dat reageert op stress, bindt aan glucocorticoïd en mineralocorticoïd receptoren
door de hele hersenen. Bijv prefrontale schors en limbische systeem.
CRH
Neuropeptide, mini-eiwit dat door neuronen wordt gemaakt en als (co-)transmitter gebruikt,
wordt afgegeven bij stress. Er zijn directe effecten op de bloeddruk, energie, angst, darmen,
sex, slaap, aandacht, opwinding.
Als hormoon:
Activatie hypofyse-bijnier as, er kan cortisol afgegeven worden via ACTH. Het duurt een tijdje
totdat je effecten ziet.
Als neuromodulator:
- Angst
- Arousal
- Sympathische activatie
- Geen honger
- Geen libido
- Sociale terugtrekking
,De hersenen hebben heel veel receptoren voor CRH. CRH wordt afgegeven door de
hypothalamus en de amygdala. Als je stress hebt, bereikt CRH via axonen de hele hersenstof
en hierdoor zul je veel impulsiever gaan reageren.
Locus coeruleus wordt ook gestimuleerd met noradrenaline afgifte en hierdoor ervaar je
meer arousal. De hersenactiviteit wordt dus aangepast.
Hoe onderzoek je de invloed van vroege jeugdervaringen?
Mensen
- Ziekte, medicatie
- Uithongering
- Verwaarlozing
- Misbruik
- Prenatale factoren
Dieren
- Prenatale stress
- Separatie, deprivatie, handeling in het vroege leven
- Intensiteit moederlijke zorg
DNA methylatie in neuronen
Tijdens periodes van stress kan DNA langdurig worden gemethyleerd waardoor genen meer
of minder actief worden. Hierdoor breng je bijv meer receptoren voor CRH of cortisol tot
expressie.
Inactivatie van genen
Voorkomen binding regulatoire factoren
Beïnvloeding chromatine status
Er kan de novo methylatie zijn met daarna behoud van deze methylatie door celdeling. Er
kan juist ook sprake zijn van demethylatie.
Moederlijke zorg
Er is een lagere stressreactie van de hypofyse-bijnieras in de volwassenheid bij ratten die
veel moederlijke zorg hebben gehad.
Stress-inoculation concept
Als je vroeg als stress ervaart, bereiden je hersenen je voor op een leven met veel stress. Als
je daarna een leven met weinig stress hebt, kan je korte lontje tegen je werken.
Als je bijv veel moederzorg hebt gekregen, ervaar je een lagere stressreactie als volwassene.
Het heeft namelijk effect op de methylering van bijv het cortisol receptor gen. Meer
methylatie betekent minder expressie.
Het hangt van het eiwit af of je meer of minder expressie wil. Van stressaanjagers wil je
minder expressie, maar van stressdempers wil je misschien minder methylatie.
Stressaanjagers meer methylatie, minder expressie
Stressdempers minder methylatie, meer expressie
, Een van de redenen waardoor je meer methylatie krijgt van de cortisolreceptor is bij
misbruik tijdens de jeugd.
Hoorcollege psychologische mechanismen en psychopathologie
Impact van een life event
Appraisal: inschatten van de gebeurtenis
1. Ben ik oké?
2. Wat kan ik eraan doen?
Traumatisch als de gebeurtenis als levensbedreigend wordt ervaren of als je weinig controle
ervaart.
Het gaat om de balans tussen draagkracht en belasting (predisponerende en beschermende
factoren).
Psychologie= betekeniswetenchap
1. Sociale interactie systeemtheorie
2. Emoties psychoanalytische theorie
3. Gedrag leertheorie
4. Cognities cognitieve theorie
1. Systeemtheorie (sociale interactie)
John Bowlby en Mary Ainsworth
Oorsprong: kinderen die langdurig in het ziekenhuis lagen, ouders mochten niet op bezoek
komen
Theorie
Primaire behoefte is zoeken van nabijheid en veiligheid
Voor een normale ontwikkeling zijn goede affectieve banden nodig met:
- Opvoeders
- Andere volwassenen
- Leeftijdsgenoten
