Samenvatting Basis Onderzoeksvaardigheden en Statistiek Kwalitatief

Samenvatting BOS Kwalitatief
Tentamen 1 – 18 september 2020

Wetenschappelijk onderzoek is
- Theorievormend: eerder onderzoek verder uitbouwen, leidt tot extra kennis
- Systematisch: het volgt vaste stappen, de empirische cyclus
- Controleerbaar: rapporteren en controleren, onderzoek kan herhaalt worden
- Empirisch: gebasseerd op systematische waarnemingen, data
- Probabilistisch: van toepassing op een bepaald moment, tijd en plaats,
verklaart niet alle gevallen, het kan dus nooit alles verklaren

Producent van wetenschap ~ zelf wetenschappelijk onderzoek doen
Consument van wetenschap ~ resultaten uit onderzoeken gebruiken (bijv. een leraar
over hoe hij het beste les moet geven)
 Als socioloog doe je beide. Je leest over eerdere gedane onderzoeken en
gaat vervolgens verder kijken en verder onderzoek doen

Interrogating information  achterhalen wat er in een onderzoek staat

De theorie data-cyclus is te zien in mijn schrift

Theorie
= geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge
samenhang worden beschreven / een getoetst model ter verklaring van
waarnemingen van de werkelijkheid

Kenmerken van een goede theorie
- Falsifieerbaar: onderwerpen die je kan onderzoeken en gegevens die je kan
verzamelen om de theorie te ontkrachten
- Spaarzaam: voorkeur voor een duidelijke theorie, een duidelijke verklaring,
een theorie moet zo simpel mogelijk zijn om de data goed te beschrijven
- Gebasseerd op data

Het woord bewijzen komt nooit voor in wetenschap. Onderzoekers geven aan dat de
data ondersteunt of in lijn ligt met. Nieuwe informatie kan namelijk weer wat anders
zeggen. Wetenschappers evalueren hun theorieën op basis van het voor- en
tegenbewijs.

,Soorten onderzoeksvragen
- Fundamenteel: theoretische vragen, kennisproblemen (= we willen kennis
door middel van data) oplossen, kennis verzamelen
- Toegepast: praktijkprobleem oplossen, voeren hun werk uit met een reële
context in gedachte
- Translationeel: link tussen bovengenoemde, opgedane kennis gebruiken, wat
we geleerd hebben uit basis research om applicaties te ontwikkelen en te
testen om bijv. de gezondheid te verbeteren

Bijvoorbeeld dyslexie
- Fundamenteel: wat gebeurt er in de hersens?
- Toegepast: effectiviteit onderzoeken van de methode
- Translationeel: methode om kinderen met dyslexie aan te spreken ontwerpen

‘’Worden jongeren narcistischer door het gebruik van social media?‘’ Is een
fundamentele vraag. Toegepast zou kunnen zijn om Instagram zo in te richten dat
het jongeren minder narcistisch maakt (link met de praktijk).

Peer-review  wetenschappelijke artikelen worden beoordeeld waarbij wordt
gekeken of het onderzoek juist is uitgevoerd en waarbij wordt gekeken of het
gepubliceerd mag worden.

Het onderzoeksontwerp kent 3 belangrijke vragen
1. Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld?
2. Zijn dat kwalitatieve of kwantitatieve gegevens?
3. Bij wie worden deze gegevens verzameld?

Kwalitatief= kleine groepen
Kwantitatief= grote groepen

Hypothesen
= voorspelling. Komt vooral voor bij kwantitatieve onderzoeken  het slaat de brug
tussen de bestaande kennis en de nieuwe kennis en toetst de theorie.

Data verzameling
= de gegevens verzamelen en analyseren, rapporteren, de hoofdvraag
beantwoorden

Wat is het doel van kwalitatief onderzoek?
- Sociale fenomen begrijpen
- Empirische patronen vinden
- Startpunt voor theorievorming (nieuwe theorie vormen of bestaande
aanpassen)

,Kenmerken kwalitatief onderzoek
 De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de
respondent
 De onderzoeker heeft een contextuele benadering  context meenemen en
kijken of dit invloed heeft
 Het perspectief van de mensen staat centraal
 D.m.v. observaties

 Sociale werkelijkheid omschrijven in al haar diversiteit
 Naar algemeenheden zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande
aanpassen

Grounded Theory
Data  data-analyse  theorie
~ het uitgangspunt is de data; teksten lezen, gedrag bestuderen
~ dan volgt data-analyse; structuur in de data aanbrengen, samenvatten
~ daaruit vloeit een theorie; theorie vorming

Kenmerken Grounded Theory
- Systematische kwalitatieve aanpak
- Theorie ontwikkelen in plaats van toetsen
- Data gebruiken om de theorie te ontwikkelen
- Onderzoekers zijn open-minded

Typen onderzoek binnen Grounded Theory
Inductief onderzoek
 Gebruikt data om theorie te vormen
 Van concrete gegevens naar een algemen uitspraak
Bijvoorbeeld over een x aantal weken vragen wat we vinden van online les en
dan de gegevens gebruiken om theorie te vormen
 Bottum-up manier
Deductief onderzoek
 Theorie gebruiken om een uitspraak te doen over een onderzoekssituatie
 Algemene theorie gebruiken om hypotheses te formuleren, daarna ga je data
verzamelen om deze hypothesen te ondersteunen
Bijvoorbeeld zwaartekracht principe
 Top-down manier
 Komt vooral voor in kwantitatief onderzoek
Adductief onderzoek
 Theorievormend met gebruik van bestaande theorie
 Je gaat alvast vragen bedenken en als achtergrond gebruiken
 Geen hypothesen
 Komt niet vaak voor bij kwalitatief onderzoek

De theorie data-cyclus is dus altijd anders bij deze verschillende typen onderzoek.
Bijvoorbeeld de hypothese is alleen bij deductief onderzoek

, Extended case study approach: benadering van theorie in kwalitatief onderzoek
waarin de onderzoeker start met een gevestigde theorie en er voor kiest een case op
te zetten om de bestaande theorie te verbeteren of te wijzigen

SPICE
Setting – waar, in welke context
Perspective – voor wie, over wie
Interest – welk onderwerp
Comparison – vergelijking tussen
Evaluation – wat willen we weten over het onderwerp

Voorbeeld ‘motieven daten eerstejaars’
Fase 1 – idee/theorie
- Wat is er al onderzocht?
- Kan ik dat gebruiken?
- Welke informatie is van toepassing?
Fase 2 – onderzoeksvraag (SPICE)
- S: in Nederland
- P: eerstejaars studenten
- I: daten
- E: motieven

Onderzoeksopzet  concreet maken wat we nodig hebben, afhankelijk van:
- Vraag
- Bereikbaarheid van de groep
- Ethische overwegingen

Manieren van dataverzameling
o Kwalitatief interview: vragen stellen, in gesprek gaan
o Focusgroep: respondenten laten discussiëren
o Obv bestaande gegevens
o Etnografisch onderzoek: cultuurgericht

Onderzoeksopzet en ethiek – hoe ga je om met je respondenten? - Belmont report
Beginsel van respect
- Informed consent: van tevoren uitleg geven over het interview, waarbij de
respondent een handtekening zet (2 versies tekenen)
- Misleiding (deception): alleen als het nodig is (bijv. onderzoek groepsdruk)
- Debriefing: na afloop vertel je het doel en leg je alles uit
Geen schade toebrengen
- De maatschappij moet er iets aan hebben
- Anonimiteit en vertrouwlijkheid: niet openbaar maken van de gegevens (in de
informed consent doe je deze belofte)
- Geen psychische schade